ΣτΕ 699/2025 [Νόμιμη απόρριψη από την Κτηματική Υπηρεσία αιτήματος για έγκριση μισθωτικών τιμών για τμήμα αιγιαλού -παραλίας στον Δ. Σαρωνικού]
Περίληψη
– Προβάλλεται ότι η διάταξη του άρθρου 71 του ν. 5036/2023 είναι αντισυνταγματική, καθώς η διαχείριση των αιγιαλών που διενεργείται με την παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αυτών κατά το άρθρο 13 του ν. 2971/2001 δεν μπορεί να είναι αντικείμενο κερδοσκοπικής εκμετάλλευσης της ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. Κατά τον αιτούντα Δήμο, υπάρχει συνταγματική επιταγή που επιβάλλει η διαχείρισή τους να ανήκει στο Υπουργείο Οικονομικών. Όμως, το Σύνταγμα δεν επιβάλλει ορισμένη νομική μορφή του δημοσίου φορέως που ασκεί την διοίκηση και διαχείριση των τουριστικών μονάδων των οργανωμένων ακτών. Δύναται, ως εκ τούτου, αρμόδιος φορέας να ορισθεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή και ιδιωτικού δικαίου, όπως η ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε., η οποία μάλιστα ανήκε κατά τον χρόνο έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης και εξακολουθεί να ανήκει αποκλειστικώς στο Ελληνικό Δημόσιο. Εξ άλλου, δεν προσκρούει στο Σύνταγμα η άσκηση της διοίκησης και διαχείρισης των εν λόγω τουριστικών μονάδων κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας και κατά τρόπο επικερδή για το Κράτος, εφ’ όσον εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον και τηρούνται οι δημοσίου δικαίου δεσμεύσεις που απορρέουν από τον χαρακτήρα του αιγιαλού και της παραλίας ως κοινοχρήστων δημοσίων πραγμάτων, οι οποίες δεσμεύσεις ισχύουν και επί αιγιαλού και παραλίας που έχουν χαρακτηρισθεί ως τουριστικά κτήματα αλλά και από τον χαρακτήρα των ακτών ως ευπαθών οικοσυστημάτων δεκτικών ηπίας μόνον διαχειρίσεως. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, α) πρέπει να εξυπηρετείται και πάντως να μην αναιρείται η κατά τον προορισμό τους κοινή χρήση του αιγιαλού και της παραλίας, β) έργα και άλλες επεμβάσεις στην ζώνη του αιγιαλού και της παραλίας επιτρέπονται μόνον στις περιπτώσεις και υπό τους όρους που τάσσει η σχετική ειδική διοικητική νομοθεσία, γ) οι προβλεπόμενες στις οργανωμένες ακτές χρήσεις και δραστηριότητες πρέπει αφενός να είναι συμβατές με την αποστολή τους ως τουριστικών μονάδων προοριζομένων για την αναψυχή, την ψυχαγωγία και την παροχή συναφών υπηρεσιών, αφετέρου να μην επιδεινώνουν την λειτουργία των ακτών ως τμημάτων του φυσικού περιβάλλοντος, και δ) πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε μεταξύ των οργανωμένων ακτών, να μεσολαβεί ικανός, κατά τις περιστάσεις, ελεύθερος χώρος ακτής για την εξυπηρέτηση του κοινού. Υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις, η διοίκηση και διαχείριση των οργανωμένων ακτών δύναται να ασκείται από τον ίδιο τον δημόσιο φορέα (δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου) με αυτεπιστασία, είτε να παραχωρηθεί σε τρίτον έναντι ανταλλάγματος, εφ’ όσον στην τελευταία αυτή περίπτωση διασφαλίζεται ο έλεγχος από το δημόσιο φορέα. Όπως έχει κριθεί, κατά την παραχώρηση ιδιαιτέρων δικαιωμάτων επί κοινοχρήστων πραγμάτων που έχουν κατά νόμο ανατεθεί στη διαχειριστική της αρμοδιότητα, ασκεί δημόσια εξουσία και δρα ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Ενόψει τούτων, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νομοθέτης έχει αναθέσει τη διοίκηση και διαχείριση των επίμαχων τμημάτων αιγιαλού και παραλίας στην ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε., η οποία ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο και κατά τη λήψη αποφάσεων για την αξιοποίηση των ως άνω κοινοχρήστων αγαθών λειτουργεί ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, ότι η ανάθεση της διοίκησης και διαχείρισης στην ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. αφορά σε μικρό αριθμό συγκεκριμένων και ειδικώς προσδιορισμένων τμημάτων αιγιαλού και παραλίας (προερχομένων από το χαρτοφυλάκιο του Ε.Ο.Τ., όπως αυτό είχε, καταρχήν, σχηματισθεί ήδη από τη δεκαετία του 1970) και ότι δεν προκύπτει, ούτε ο αϊτών Δήμος ισχυρίζεται, ότι παραβιάζεται κάποια από τις προμνησθείσες υποχρεώσεις διαφύλαξης της κοινοχρησίας τους και προστασίας τους ως τμημάτων ευπαθών οικοσυστημάτων, ο ως άνω λόγος ακυρώσεως περί αντισυνταγματικότητας του άρθρου 71 του ν. 5036/2023 είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Αβάσιμος είναι και ο συναφής λόγος, όπως κατ’ εκτίμηση του από 2.5.2024 δικογράφου των προσθέτων λόγων προβάλλεται, περί παραβίασης των διατάξεων της διεθνούς σύμβασης της Βαρκελώνης για την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος και των παρακτίων περιοχών της Μεσογείου, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 855/1978 (Α’ 235), η εφαρμογή της οποίας ουδόλως θίγεται από το περιεχόμενο της διάταξης του άρθρου 71 του ν. 5063/2023.
Νομίμως η αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία απέρριψε το αίτημα να εγκρίνει μισθωτικές αξίες παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού στον Δήμο Σαρωνικού, όσον αφορά τα επίμαχα τέσσερα τμήματα αιγιαλού, δεχόμενη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 71 του ν. 5036/2023, «ο αιγιαλός στο Ξενοδοχείο Ε… – Ξενοδοχείο Π…..- έχει περιέλθει στη διαχειριστική αρμοδιότητα της ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.». Κατόπιν τούτων, ο ως άνω προβαλλόμενος λόγος είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
Πρόεδρος: Μ. Γκορτζολίδου
Εισηγητής: Δ. Πυργάκης
