Η ΞΗΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ (Αύγουστος 2005)

Μέσον καλοκαιριού και ο Θεσσαλικός κάμπος, πιστός στο ετήσιο ραντεβού του, συναντάται και πάλι με την ειδησεογραφία. Η Θεσσαλία, όπως και οι περισσότερες αγροτικές περιοχές της χώρας, κάθε καλοκαίρι, την πιο κρίσιμη δηλαδή εποχή για τις αρ­δεύσεις, στερεύει από νερό. Και οι αγρότες για μία ακό­μη φορά βρίσκονται σε απόγνωση. Η δημοσιογραφική εξήγηση απλή, ως απλοϊκή: «Ξηρασία στον κάμπο», πα­ρά το γεγονός της πλούσιας σε βροχοπτώσεις χρονιάς που προηγήθηκε, κατά τη διάρκεια της οποίας είχαμε πλημ­μύρες και όχι ανομβρία.

Η πρακτική της μόνιμης επίρριψης των ευθυνών στη φύση, δυστυχώς για τους πολιτικά υπευθύνους, στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης και συνεπώς πολιτικής νομι­μοποίησης. Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Το έλ­λειμμα του νερού τα καλοκαίρια στις αγροτικές περιοχές αντικατοπτρίζει πολύ περισσότερο τη διατάραξη των ισο­ζυγίων προσφοράς και ζήτησης του νερού και ελάχιστα τις μετεωρολογικές συνθήκες. Οι οποίες έτσι κι αλλιώς είναι γνωστές και εν πολλοίς, με τις σύγχρονες δυνατότητες της επιστήμης, προβλέψιμες. Η φυσική προσφορά σε νερό είναι λοιπόν δεδομένη για τις συγκεκριμένες κλιματικές και υδρολογικές συνθήκες της χώρας μας – εδώ και αιώνες.

Εκείνο συνεπώς που θα πρέπει να προσαρμοστεί στα φυσικά δεδομένα της διαθεσιμότητας του νερού είναι το δεύτερο σκέλος του ισοζυγίου, εκείνο που αφο­ρά τη ζήτησή του. Που δια­μορφώνεται κατά κύριο λό­γο από τις αναπτυξιακές επιλογές, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση από την αγροτική ανάπτυξη. Η οποία στη χώρα μας συμμετέχει κατά 85% στην ετή­σια κατανάλωση του νερού.

Οι μεταπολεμικές επι­λογές της αγροτικής ανά­πτυξης εξάντλησαν την αντοχή της ελληνικής γης, η οποία επί αιώνες συντηρούσε­, οπωροκηπευτικά, ελιές και αμπέλια. Που κατά σύμπτωση(;) αποτελούν και τα προϊό­ντα εκείνα που αποδίδουν περισσότερο σήμερα στις διε­θνείς αγορές. Γιατί, αν περιμένουμε από το βαμβάκι, εκτός από την ξηρασία και τον κακό μας τον καιρό, θα τα βά­λουμε και με την παγκοσμιοποίηση!

Η κατάσταση δεν είναι άσπρο-μαύρο. Το ζήτημα δεν τί­θεται διαζευκτικά: ή αγροτική ανάπτυξη ή περιβάλλον. Μπορούμε και τα δύο. Διαθέτουμε για αυτό σήμερα δύο ισχυρότατα εργαλεία. Πρόκειται για τη νέα ευρωπαϊκή οδηγία-πλαίσιο για το νερό (2000/60), καθώς και για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ.

Όσον αφορά την οδηγία για το νερό, η εφαρμογή της συμβάλλει στην ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων δίνοντας έμφαση τόσο στις περιβαλλοντικές όσο και στις αναπτυξιακές, στις οικονομικές και στις κοινωνι­κές διαστάσεις του νερού. Η οδηγία αυτή, η οποία στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες βρίσκεται στο στάδιο της πλήρους υλοποίησης, ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία από το 2003. Και έκτοτε… αγνοείται η τύχη της.

Όσον αφορά τη νέα ΚΑΠ, η εφαρμογή της οποίας θα αρχίσει το 2006 και για την οποία εργάστηκε συστηματι­κά η προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση, αποτελεί ίσως την τελευταία ευκαιρία για τον μετασχηματισμό των προστατευόμενων ευρωπαϊκών αγροτικών οικονομιών σε δυ­ναμικές και ανταγωνιστικές. Που όσο περισσότερο στηρίζονται στη φέρουσα ικανότητα των οικολογικών συ­στημάτων τόσο περισσότερο θα αξιοποιούν τα συγκριτι­κά πλεονεκτήματά τους και άρα τόσο περισσότερο θα εί­ναι οικονομικά αποδοτικές. Η πολιτική επιλογή της επιδότησης κατά το μεταβατικό διάστημα 2006-2013 των ίδιων των αγροτών και όχι των αγροτικών προϊόντων απαλ­λάσσει προσωρινά τον αγροτικό κόσμο από το άγχος της παραγωγής και του επιτρέπει να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες.

Κάποιος πρέπει να αναλάβει την πολιτική ευθύνη της μεγάλης αλλαγής. Η σημερινή κυβέρνηση, πιστή στον λαϊ­κισμό του συνθήματος «Όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά», εξακολουθεί να εμπαίζει τους αγρότες συντηρώντας την ίδια κατάσταση και οδηγώντας την χώρα πίσω από τις διεθνείς εξελίξεις.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΤΟ ΒΗΜΑ” την Πέμπτη 4 Αυγούστου 2005, σ. Α5.

Facebook

0

Twitter

Linkedin

email

Print