ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΥΠΟ ΔΙΩΓΜΟΝ. ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ «ΕΟΡΤΑΣΜΩΝ» (Ιούνιος 2005)

Φέτος «γιορτάσαμε» την παγκόσμια η­μέρα περιβάλλοντος (5η Ιουνίου) με τους δρόμους γεμάτους από λόφους σκουπιδιών – συνηθισμένο το φαινόμενο θα έλεγε κανείς… Μα, αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα: το ότι συνηθίσαμε στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος χωρίς καν να αντι­δρούμε! Οι όποιες εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν απλώς τον κανόνα που δεί­χνει- δυστυχώς – ότι πάσχουμε από αυξανόμενο πολιτικό και κοινωνικό μιθριδατισμό.

Να θυμηθούμε επίσης, με την ευκαιρία αυτή, ότι και η 17η Ιουνίου που έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως παγκόσμια ημέ­ρα για την καταπολέμηση της ερημοποίησης (ενός άλλου περιβαλλοντικού εφιάλτη), «γιορτάζεται» και αυτή με τους κόμπους της χώρας μας υποβαθμισμένους από την αλατοποίη­ση του εδάφους, την υφαλμύρωση, τη ρύ­πανση και την εξάντληση του υδροφόρου ο­ρίζοντα.

Από την άλλη, οι πρωτοβουλίες περιβαλλοντικού ακτιβισμού, ενίοτε με κάποια δόση βερμπαλισμού, πυκνώνουν διαρκώς τόσο σε τοπικό και εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό ε­πίπεδο, όπως π.χ. «οι αστικές πράσινες ημέ­ρες» (urban green days), «η ευρωπαϊκή πράσινη εβδομάδα» κ.λπ. Έχουμε μιλήσει και ε­ξακολουθούμε να μιλάμε κατά κόρον για την περιβόητη «βιώσιμη» ή «αειφόρο» ανάπτυξη, η οποία στηρίζεται στην αρχή της διαχρονικής αλληλεγγύης των γενεών και α­παιτεί οι σημερινές γενιές να φροντίζουν για τις επόμενες. Εμείς όμως προχωρούμε σε ρυθ­μίσεις (π.χ. βλέπε ΟΤΕ) που στερούν αυτήν ακριβώς τη δυνατότητα από την επόμενη γενιά, να ζήσει τουλάχιστον όπως εμείς – αν ό­χι καλύτερα! Επιθυμούμε όλοι μας την κοι­νωνική, οικονομική, εδαφική συνοχή στην Ευρώπη προς όφελος της ανάπτυξης, της ευημερίας και της ποιότητας ζωής των λαών, αλλά κάνουμε ότι μπορούμε για να δημιουργήσουμε μια κοινωνία των δύο τρίτων, αν όχι των δύο πέμπτων! Οι περισσότερες πολιτικές μας – εθνικές αλλά και ευρωπαϊκές – προς τα εκεί φαίνεται να οδηγούν. Το γαλ­λικό «όχι» δεν ήρθε από το πουθενά…

Στη χώρα μας, ειδικό τον τελευταίο και­ρό, δεκάδες είναι τα παραδείγματα πε­ριβαλλοντικών εκτροπών και αδιεξό­δων. Η λυματολόσπη της Ψυτάλλειας απει­λεί να «πνίξει» πολιτικούς ιθύνοντες και τεχνοκράτες μαζί. Οι ημιυπαίθριοι χώροι, ως στοιχείο ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντος, δεν μπορούν να υπάρξουν γιατί κλεί­νονται παράνομα και κανένας δεν μπορεί να ελέγξει τίποτε! Οι διοικήσεις των φορέων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών (εθνικών δρυμών, θαλάσσιων πάρκων κ.λπ) βρίσκονται μετέωρες μεταξύ… φθοράς και α­φθαρσίας, ακάλυπτες από το αρμόδιο υ­πουργείο, όταν δεν αντικαθίστανται από κάποιους για τους οποίους ταιριάζει η παροιμία «έβαλαν τον λύκο να φυλάει τα πρόβα­τα». Το παράδειγμα του πάρκου της Ζακύν­θου – για το οποίο αναμένεται βαρύ πρόστι­μο αν δεν ληφθούν μέτρα – είναι χαρακτηριστικό. Η προϊούσα τσιμεντοποίηση της υ­παίθρου στα νησιά του Αιγαίου και του Ιονί­ου, είτε με το πρόσχημα των επενδύσεων είτε με τη δικαιολογία της «λαϊκής» εξοχικής κα­τοικίας (όταν δεν πρόκειται για τις γνωστές και προκλητικές ναοδομικές παρανομίες), συμπληρώνει την εικόνα των προσβολών που υφίσταται καθημερινό το εύθραυστο ελλη­νικό τοπίο.

Σε μια χώρα όπου το φυσικό περιβάλλον – παρά τα παχιά λόγια – τίθεται από την κυ­βέρνηση στις… τελευταίες προτεραιότητές της και η κοινωνία – λόγω της γενικότερης ζοφερής κατάστασης – το κατατάσσει στα τε­λευταία προβλήματα που την απασχολούν, δεν μπορεί να υπάρχει αισιόδοξη πρόβλεψη για το μέλλον. Επιπλέον η ποιότητα του πε­ριβάλλοντος, ως καταναλωτικού αγαθού με την ευρεία έννοια, δεν υπάρχει στην ατζέντα του καταναλωτικού κινήματος (πολύ περισ­σότερο που δεν υπάρχει καν αξιόλογο καταναλωτικό κίνημα στη χώρα μας).

Δυστυχώς, η τραγική αλήθεια είναι ότι για τις νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις, σε καιρούς οικονομικής και κοινωνι­κής κρίσης, το περιβάλλον αποτελεί περιωπή πολυτέλεια. Όπως ακριβώς συμβαίνει σήμε­ρα: βρίσκεται συνεχώς υπό διωγμόν από την πολιτεία, αλλά και από το γενικότερο πλέγ­μα οικονομικών συμφερόντων. Φαίνεται ότι στο πεδίο της περιβαλλοντικής προστασίας, «για να γυρίσει ο Ήλιος θέλει δουλεία πολ­λή».

Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ” την Τετάρτη 15 Ιουνίου 2005, σ. 6.

Facebook

0

Twitter

Linkedin

email

Print