ΣτΕ 2060/2023 [Εν μέρει παράνομη ΑΕΠΟ για ΑΣΠΗΕ στον δήμο Διστόμου]
Περίληψη
– Οι αιολικές εγκαταστάσεις πρέπει κατ’ αρχήν να τοποθετούνται σε απόσταση επταπλάσια της διαμέτρου της ανεμογεννήτριας από τις θέσεις χαρακτηρισμένων μνημείων. Στην περίπτωση δε κατά την οποία το γινόμενο αυτό δίδει αποτέλεσμα μικρότερο των 500 μ., οι αιολικές εγκαταστάσεις πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση τουλάχιστον 500 μ. από τις εν λόγω θέσεις, οι ίδιοι δε κανόνες ισχύουν για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών πλησίον ιστορικών τόπων. Σε κάθε περίπτωση, η προϋπόθεση για ελάχιστη απόσταση δεν ισχύει για τις ανεμογεννήτριες των οποίων οι άτρακτοι δεν είναι ορατές από τις θέσεις αυτές. Περαιτέρω, η εν λόγω ελάχιστη απόσταση αυξάνεται σε 3000 μ. σε περίπτωση που πρόκειται για μνημείο εγγεγραμμένο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς ή μείζονος σημασίας μνημείο, αρχαιολογικό χώρο ή ιστορικό τύπο, με την έννοια ότι πρόκειται για στοιχείο της πολιτιστικής κληρονομιάς που θα ενέπιπτε στην αρμοδιότητα των Κεντρικών Συμβουλίων κατ’ άρθρο 50 παρ. 5 εδ. ββ του ν. 3028/2002, εάν απαιτείτο γνωμοδότηση για οποιοδήποτε άλλο ζήτημα που αφορά την προστασία του. Εξάλλου, κατά τον αρχαιολογικό νόμο δεν προβλέπεται χαρακτηρισμός μνημείου ή τόπου ως μείζονος σημασίας κατά την έκδοση της σχετικής απόφασης χαρακτηρισμού ούτε εγγραφή σε σχετικό κατάλογο, εναπόκειται δε στη Διοίκηση να προβεί σε σχετική κρίση.
Παρ’ ότι είχε διαπιστωθεί η ύπαρξη ορατής ανεμογεννήτριας από τον ιστορικό τόπο Διστόμου σε απόσταση μικρότερη των 3000 μ. (συγκεκριμένα στα 1660 μ.), η Διοίκηση εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη με την αντίληψη ότι τηρούνται εν προκειμένω οι ελάχιστες αποστάσεις που προβλέπονται στο Ειδικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ, καθόσον ο εν λόγω ιστορικός τόπος έχει χαρακτηρισθεί με προηγούμενη διοικητική πράξη ως μείζονος σημασίας ώστε να εμπίπτει στο άρθρο 50 παρ. 5 περ. ββ του ν. 3028/2002 και, περαιτέρω, στη διάταξη του Ειδικού πλαισίου περί αυξημένης ελάχιστης απόστασης. Αντιθέτως, κατά την έννοια των εφαρμοστέων διατάξεων, η Διοίκηση όφειλε να προβεί σε εξειδικευμένη κρίση περί του εάν ο εν λόγω ιστορικός τόπος εμπίπτει ή όχι στην τελευταία αυτή διάταξη ως μείζονος σημασία, καθόσον σε αντίθεση με τον κατάλογο μνημείων της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, δεν υπάρχει αντίστοιχος κατάλογος μνημείων ή τόπων μείζονος σημασίας ούτε προβλέπεται εκ των προτέρων σχετικός χαρακτηρισμός. Ως εκ τούτου, πρέπει ν’ ακυρωθεί η προσβαλλόμενη ΑΕΠΟ καθ’ ο μέρος αφορά στην ως άνω ορατή από τον ιστορικό τόπο ανεμογεννήτρια και να αναπεμφθεί η υπόθεση στη Διοίκηση προκειμένου τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού να προβούν σε εξειδικευμένη κρίση περί του εάν ο προστατευόμενος από την αρχαιολογική νομοθεσία οικισμός του Διστόμου είναι μείζονος σημασίας ιστορικός τόπος, που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 50 παρ. 5 περ. ββ του ν. 3028/2002, λαμβάνοντας υπόψη την υπουργική απόφαση περί χαρακτηρισμού του -σύμφωνα με την οποία πρόκειται κατ’ αρχήν για ιστορικό τόπο εθνικής σημασίας- και τα δεδομένα που ελήφθησαν υπόψη για την έκδοσή της.
Πρόεδρος: Π. Καρλή
Εισηγητής: Ζ. Θεοδωρικάκου
