ΠΕ ΣτΕ 146/2022 [Καθορισμός Ζωνών Προστασίας, χρήσεων γης και μέτρων προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισίων και η περιβαλλοντική έγκριση του σχεδίου αυτού]

– Δημοσιεύθηκε από το Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου της επικρατείας  το Πρακτικό Επεξεργασίας – Γνωμοδότηση: “Καθορισμός Ζωνών Προστασίας, χρήσεων γης και μέτρων προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισίων και η περιβαλλοντική έγκριση του σχεδίου αυτού”.

Πρόεδρος: Π. Καρλή
Εισηγητής: Χρ. Βασιλειάδης

Βασικές Σκέψεις

1. Με το υπό επεξεργασία σχέδιο επιχειρείται ο καθορισμός ζωνών προστασίας, χρήσεων γης και μέτρων προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισίων και η περιβαλλοντική έγκριση του σχεδίου αυτού. Το σχέδιο προτείνεται από τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νικόλαο Ταγαρά κατ’ επίκληση της διάταξης της παρ. 5 του άρθρου 1 του ν. 4277/2014 «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας – Αττικής και άλλες διατάξεις» (Α΄ 156).
2. Ο ορεινός όγκος του Υμηττού υπάγεται διαχρονικά σε ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας: Με την 25638/1968 απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως (Β΄ 669), το περιεχόμενο της οποίας επαναλήφθηκε στην 25638/1969 απόφαση του ίδιου οργάνου (Β΄ 236), ο ορεινός όγκος του Υμηττού χαρακτηρίσθηκε ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους χάριν «… της διατηρήσεως και προστασίας του χαρακτήρος αυτών εκ της ασυδότου κατατμήσεως και ατάκτου οικοδομήσεως». Με το π.δ. 91/1974 (Α΄ 31) κηρύχθηκε ως Αισθητικό Δάσος έκταση πέριξ της Ιεράς Μονής Καισαριανής, έχει δε ιδρυθεί εντός του όρους και Καταφύγιο Άγριας Ζωής με την 38070/1976 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας (Β΄ 683). Ολοκληρωμένο καθεστώς προστασίας του όρους θεσπίζεται για πρώτη φορά με το από 31.8/20.10.1978 π. δ/γμα (Δ΄ 544/20.10.1978), το οποίο προέβλεψε δύο ζώνες (Α και Β) προστασίας και καθόρισε τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης ανά ζώνη. Ως Ζώνη Α προσδιορίστηκε η ορεινή περιοχή και ως Ζώνη Β η γύρω από την Ζώνη Α περιοχή. Ειδικότερα: 1) Η Ζώνη Α χαρακτηριζόταν ως περιοχή αναψυχής, περιπάτου και υγείας, εντός της οποίας επιτρεπόταν η δόμηση μόνον κτιρίων αναψυχής και πολιτιστικών εκδηλώσεων, μικρού εμβαδού (μέχρι 150 τετραγωνικών μέτρων) και χαμηλού ύψους (μέχρι 3,50 μέτρων με στέγη ύψους το πολύ 2 μέτρων). Εντός της εν λόγω ζώνης επιτρεπόταν μόνον η κατασκευή του απαραιτήτου δικτύου οδών και πεζοδρόμων, απαγορευόταν δε η ανόρυξη και εκμετάλλευση μεταλλείων και λατομείων, πλην των ήδη (κατά το έτος 1978) λειτουργούντων και μέχρι λήξεως της άδειάς τους, όπως και κάθε άλλη επέμβαση, η οποία θα κατέστρεφε το γεωφυσικό ανάγλυφο και 2) Η Ζώνη Β χαρακτηριζόταν ως περιοχή εγκαταστάσεων μόνο κοινωφελών λειτουργιών, εντός της οποίας επιτρεπόταν η δόμηση μόνο κτιρίων χρήσεως αθλητισμού, πολιτιστικών εκδηλώσεων, νοσοκομείων και θεραπευτηρίων εν γένει, διδακτηρίων, ορφανοτροφείων, ασύλων και εν γένει κτιρίων προς εξυπηρέτησιν αναλόγων ευαγών σκοπών, η δημιουργία αλσών, πάρκων και εν γένει χώρων πρασίνου, όπως και η ανόρυξη φρεάτων και οι συναφείς αντλητικές εγκαταστάσεις και υδαταποθήκες. Ακολούθως, η Διοίκηση, με σχέδιο διατάγματος, επιχείρησε να τροποποιήσει τις ζώνες προστασίας που καθορίσθηκαν με το π.δ. της 31.8.1978, εξαιρώντας από τα όρια των ζωνών Α΄ και Β΄ ορισμένες περιοχές (Χέρωμα, Ανάληψη, Γύρισμα, Σκάρπιζα, Προφήτης Ηλίας και Πανόραμα), στις οποίες είχαν δημιουργηθεί, μέσω αυθαίρετης εκτός σχεδίου δόμησης, άτυποι οικισμοί με σκοπό την ένταξη των οικισμών αυτών στο σχέδιο πόλεως. Η ως άνω εξαίρεση κρίθηκε, με το πρακτικό επεξεργασίας του Δικαστηρίου 67/1998, ως μη νόμιμη. Και τούτο διότι η εξαίρεση των περιοχών αυτών θα οδηγούσε σε ανεπίτρεπτη, κατά το άρθρο 24 του Συντάγματος, επί τα χείρω μεταβολή του καθεστώτος προστασίας του Υμηττού. Με το ίδιο πρακτικό επεξεργασίας κρίθηκε, εξάλλου, ότι δεν ήταν νόμιμες και οι ρυθμίσεις του σχεδίου, με τις οποίες επιτρεπόταν η εγκατάσταση νεκροταφείων σε περιοχές εντός της Ζώνης Α προστασίας των δήμων Γλυφάδας, Κρωπίας, Χολαργού και Παπάγου (των δύο τελευταίων εμμέσως δια της μετατοπίσεως των ορίων της Ζώνης Α εις τρόπον ώστε να καταστούν περιοχές της Ζώνης Β), καθώς και των διατάξεων του σχεδίου, με τις οποίες επιτρεπόταν η εγκατάσταση νεκροταφείων και σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων των γειτνιαζόντων με τον ορεινό όγκο δήμων εντός της Ζώνης Β, διότι οι χρήσεις αυτές συνεπάγονταν σοβαρή διατάραξη του ορεινού οικοσυστήματος και ήταν ως εκ τούτου ασυμβίβαστες προς την επιβαλλόμενη προστασία του. Με την απόφαση 1672/2005 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε ότι η προστασία του Υμηττού με τις ρυθμίσεις του π. δ/τος της 31.8.1978 είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του άρθρου 24 του Συντάγματος περί προστασίας του περιβάλλοντος, η οποία περιλαμβάνει και την προστασία των ορέων ως ευπαθών οικοσυστημάτων, καθώς και με τις διατάξεις του ν. 1515/1985 «Ρυθμιστικό σχέδιο και πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας» (Α΄ 18), με τις οποίες επιβλήθηκε, για την επίτευξη του στόχου εξέλιξης της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών, η οικολογική ανασυγκρότηση, ανάδειξη και προστασία του αττικού τοπίου, των ορεινών όγκων, των τοπίων φυσικού κάλλους και των ακτών (άρθρο 3 παρ. 3 περιπτ. α΄) και η ανακατανομή δομικών χρήσεων για την αναψυχή-ψυχαγωγία υπερτοπικής σημασίας με τη δημιουργία, μεταξύ άλλων, ενιαίου δικτύου σε ολόκληρη την έκταση του ηπειρωτικού τμήματος της περιοχής της Αθήνας, με κατά το δυνατόν σύνδεση και ενοποίηση των ελεύθερων χώρων και πεζοδρόμων, των ιστορικών και αρχαιολογικών τόπων, του περιαστικού πρασίνου, των ορεινών όγκων και των ακτών (άρθρο 15 παρ. Α΄ περ. 2.3 υποπερ. δ΄ ν. 1515/1985, άρθρο 22 παρ. Α΄ περ. 2.3 υποπερ. δ΄ Κ.Β.Π.Ν.). Αντιθέτως, με την ίδια απόφαση κρίθηκε ότι δεν ήταν σύμφωνη με την ως άνω συνταγματική διάταξη και, κατ’ ακολουθίαν, καταρχήν, ανεπίτρεπτη κάθε επιδείνωση του καθεστώτος προστασίας είτε με τη μείωση της επιφάνειας των ζωνών προστασίας είτε με την επιβάρυνση αυτών με δραστηριότητες ασυμβίβαστες προς τον βασικό προορισμό των ως άνω χώρων πρασίνου. Η επιδείνωση του καθεστώτος περιβαλλοντικής προστασίας των ως άνω ζωνών του όρους Υμηττού θα ήταν ανεκτή, εάν, κατόπιν εκτιμήσεως και σταθμίσεως άλλων παραγόντων, αναγόμενων στο γενικότερο εθνικό και δημόσιο συμφέρον, μεταξύ των οποίων είναι και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων, διαπιστωνόταν αιτιολογημένα η ανάγκη να επιτραπεί, προς εξυπηρέτηση των σκοπών αυτών, η κατασκευή έργου, η ωφέλεια από το οποίο θα υπερακόντιζε τους κινδύνους από τη μείωση της περιβαλλοντικής προστασίας. Τούτο, όμως, θα τελούσε υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι εξαντλήθηκαν όλα τα άλλα δυνατά μέσα για την επιδίωξη του ως άνω αναγομένου στο γενικότερο δημόσιο συμφέρον σκοπού και θα καθίστατο αναπόφευκτη η πραγματοποίηση του έργου αυτού, η οποία, στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να επιτραπεί μόνον εντός του απολύτως αναγκαίου μέτρου, ώστε να προκύψει όσον το δυνατόν μικρότερη διακινδύνευση των επιβλαβών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ειδικότερα, με την προαναφερόμενη απόφαση 1672/2005 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώθηκε, μετά από αίτηση του Δήμου Αργυρουπόλεως, η 88547/ 26.11.2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Ανάπτυξης και Πολιτισμού και του Υφυπουργού Υγείας και Πρόνοιας, με την οποία είχαν εγκριθεί οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου της επεκτάσεως του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης (Κ.Υ.Τ.) 400/150 Αργυρουπόλεως, για τον λόγο ότι ούτε στην προσβληθείσα κοινή υπουργική απόφαση, ούτε στην εγκριθείσα με αυτήν μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων διαλαμβανόταν επαρκής αιτιολογία για την αναγκαιότητα κατασκευής του ως άνω έργου, το οποίο συνεπάγεται επιδείνωση του καθεστώτος περιβαλλοντικής προστασίας του όρους Υμηττού, εντός της Β´ Ζώνης προστασίας του οποίου είχε χωροθετηθεί (με τα άρθρα 24 του ν. 2516/1997 και 3 του ν. 2947/2001), καθόσον δεν προέκυπτε ότι αναζητήθηκε εναλλακτική λύση για την αποφυγή ή τουλάχιστον τον περιορισμό της υποβαθμίσεως του περιβάλλοντος, λόγω της επιβαρύνσεως της ως άνω ζώνης προστασίας με δραστηριότητες ασυμβίβαστες προς τον βασικό προορισμό της, ως χώρου πρασίνου.
3. Ο νόμος 1515/1985 περί του (πρώτου) Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθηνών περιέλαβε εξουσιοδοτικές διατάξεις για την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων με σκοπό την εξειδίκευση του ΡΣΑ. Ειδικότερα, στο άρθρο 4 παρ. 3 του ν. 1515/1985 (ήδη άρθρο 11 παρ. 3 Κ.Β.Π.Ν.), όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 11 παρ. 2 του ν. 2052/1992 (Α΄ 94), ορίστηκε ότι «Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων συμπληρώνονται, εξειδικεύονται, διευκρινίζονται και τροποποιούνται μερικά το ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας και το πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος χωρίς μεταβολή των στόχων και κατευθύνσεών τους ύστερα από γνώμη της εκτελεστικής επιτροπής του Οργανισμού Αθήνας». Όπως κρίθηκε, οι διατάξεις του ν. 1515/1985, οι οποίες θέσπιζαν κατευθύνσεις, προγράμματα και μέτρα για την αναβάθμιση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας και εναρμονίζονταν προς τις κατευθύνσεις που καθορίστηκαν μεταγενεστέρως με το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, δέσμευαν τη Διοίκηση κατά την άσκηση της κανονιστικής της εξουσίας ή την έκδοση ατομικών πράξεων (βλ. ΣτΕ Ολομ. 2996/2014, 3838/2009, ΣτΕ 4534/2013, 216/2011, 3515/2010, 3506-3111/2010, πρβλ. ΣτΕ 3506/2010 7μ., Ολομ. 604/2002, Ολομ. 2403/1997, Π.Ε. 305/2006). Περαιτέρω, όπως έχει επίσης κριθεί, τα διατάγματα, τα οποία προτείνονταν βάσει της προαναφερόμενης εξουσιοδότησης της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του ν. 1515/1985 με σκοπό την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και ιδίως την οριοθέτηση, προστασία και αναβάθμιση των ορεινών όγκων της Αττικής και των οικοσυστημάτων τους και την ανάσχεση της εξάπλωσης των πόλεων και οικισμών, έπρεπε, καταρχήν, να καταλαμβάνουν το σύνολο της οριοθετούμενης στη μελέτη των αρμοδίων επιστημόνων ως προστατευτέας εκτάσεως. Δεν ήταν δυνατόν να ορίζουν, εκτός αν συνέτρεχε λόγος δημοσίου συμφέροντος που δεν μπορούσε να ικανοποιηθεί με άλλο τρόπο, νέες χρήσεις γης ή να καθιστούν επιτρεπτή την αύξηση των υφισταμένων εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων, οι οποίες, ως εκ της φύσεως ή της θέσεώς τους, επιδρούν δυσμενώς στα ευπαθή οικοσυστήματα των ορεινών όγκων και άγουν σε ανατροπή της φυσικής τους ισορροπίας (ΣτΕ 1672/2005 Ολομ., ΣτΕ 3506/2010 7μ., 227/2020, Π.Ε. 34/2011 5μ.). Κατ’ εξαίρεση, ήταν ανεκτή η διατήρηση των από μακρού χρόνου υφισταμένων στους ορεινούς όγκους εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων, εφόσον, πάντως, ήταν ήπιες χρήσεις, οι οποίες δεν επιδεινώνουν τη λειτουργία τους ως οικοσυστημάτων (βλ. ΣτΕ Ολομ. 2355/2017, επίσης ΣτΕ 3506/2010 7μ., Π.Ε. 34/2011 5μ.). Επί τη βάσει της προαναφερόμενης εξουσιοδότησης του άρθρου 4 παρ. 3 του ν. 1515/1985 και προς τον σκοπό αναβάθμισης της προστασίας του όρους του Υμηττού και προσαρμογής των προγενέστερων σχετικών ρυθμίσεων στις διατάξεις του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθηνών (Ρ.Σ.Α.), ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας (Ο.Ρ.Σ.Α.) κίνησε τη διαδικασία τροποποίησης του π. δ/τος της 31.8.1978. Η νέα οριοθέτηση των ζωνών προστασίας και ο καθορισμός των χρήσεων στις επιμέρους ζώνες στηρίχθηκαν στα πορίσματα της «Μελέτης προστασίας ορεινού όγκου Υμηττού» (2009) του Ο.Ρ.Σ.Α. και του ερευνητικού προγράμματος «Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδί-Ιλισσός» του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ειδικότερα, στη μελέτη προστασίας του ορεινού όγκου του Υμηττού καταγράφηκαν, περιγράφηκαν και αναλύθηκαν σε αυτοτελείς ενότητες: α) τα γενικά χαρακτηριστικά του όρους, β) τα γεωλογικά στοιχεία, γ) το κλίμα, δ) το έδαφος και η υδρολογία, ε) η χλωρίδα και η πανίδα, στ) τα ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία, ζ) το τοπίο της περιοχής, η) το ιδιοκτησιακό καθεστώς, θ) οι χρήσεις γης στους τομείς της οικιστικής ανάπτυξης, της γεωργίας και κτηνοτροφίας, των λατομικών δραστηριοτήτων, της βιομηχανίας, των στρατοπέδων, των νεκροταφείων, των δραστηριοτήτων πολιτισμού-αθλητισμού, των δασικών χρήσεων αναψυχής και μελισσοκομίας, της κτηνοτροφίας, της εκπαίδευσης, των ιδρυμάτων, των τεχνικών υποδομών και ειδικότερα του οδικού δικτύου, του δικτύου εγκαταστάσεων κοινωφελών χρήσεων και ι) το νομικό καθεστώς. Επίσης, εξετάστηκαν ειδικότερα τα προβλήματα προστασίας του όρους, δηλαδή οι σχέσεις και οι αντιθέσεις των χρήσεων γης και των δραστηριοτήτων που έχουν αναπτυχθεί στο παρελθόν και εξακολουθούν να υφίστανται ή έχουν δημιουργηθεί με βάση το υφιστάμενο πλαίσιο προστασίας. Τα σημαντικότερα προβλήματα που εντοπίστηκαν αφορούσαν τις πιέσεις για την ανάπτυξη του οικιστικού ιστού στις πλαγιές του ορεινού όγκου και ιδίως την αυθαίρετη δόμηση, είτε με τη μορφή οργανωμένων οικισμών, όπως οι οικισμοί Χερώματος, Σκάρπιζας και Προσήλιου, είτε με τη μορφή μεμονωμένων αυθαιρέτων, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή τόσο για το οικοσύστημα όσο και για τις χρήσεις αναψυχής του πληθυσμού, διότι συνοδεύεται από καταπατήσεις, εμπρησμούς και καταστροφή των αναδασώσεων. Στην ίδια μελέτη έγινε εκτενής αναφορά στην εκτός σχεδίου αυθαίρετη δόμηση, η οποία αναπτύχθηκε κατά το παρελθόν και είχε ως συνέπεια τη δημιουργία, σε ορισμένες περιπτώσεις, οικισμών μέσα στις υφιστάμενες ζώνες προστασίας του Υμηττού, στις περιοχές Χέρωμα, Ανάληψη, Γύρισμα, Σκάρπιζα, Προφήτης Ηλίας και Πανόραμα καθώς και στο γεγονός ότι για ορισμένες από τις περιοχές αυτές προτάθηκε κατά το παρελθόν η εξαίρεσή τους από το διάταγμα προστασίας, για την οποία, όμως, το Συμβούλιο Επικρατείας με το. 67/1998 πρακτικό επεξεργασίας γνωμοδότησε ότι δεν ήταν νόμιμη. Ειδικότερα, στην περιοχή του Κορωπίου, υπάρχουν τρεις πυρήνες συσπείρωσης αυθαιρέτων που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια, η Σκάρπιζα και το Κίτσι στην Β΄ Ζώνη και ο Προφήτης Ηλίας στην Α΄ Ζώνη. Στη μελέτη εκτέθηκε, περαιτέρω, ότι στην πλευρά του ορεινού όγκου προς τα Μεσόγεια, η δυνατότητα εγκατάστασης κοινωφελών δραστηριοτήτων επέτρεψε τη δημιουργία μεγάλων σχολικών συγκροτημάτων, τα οποία δεν ήταν απαραίτητο να χωροθετηθούν σε περιοχή προστασίας, ότι το φαινόμενο έγινε εντονότερο μετά την έκδοση του π.δ. καθορισμού Ζ.Ο.Ε. στην περιοχή των Μεσογείων, στις ζώνες της οποίας δεν είναι δυνατή η εγκατάσταση κοινωφελών χρήσεων, με αποτέλεσμα η Β΄ Ζώνη προστασίας του Υμηττού να εξελιχθεί εκ των πραγμάτων σε περιοχή εγκατάστασης των παραπάνω δραστηριοτήτων, γεγονός που δεν περιλαμβανόταν στον αρχικό σχεδιασμό και με τους ισχύοντες όρους δόμησης επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον στον ορεινό όγκο. Διαπιστώθηκε δε ότι η δυνατότητα ανέγερσης κάποιων αστικών χρήσεων με βάση το προγενέστερο π.δ. του 1978 επιβάρυνε κυρίως τη γεωργική χρήση που αναπτύσσεται στην περιοχή του Δήμου Κορωπίου και ότι θα έπρεπε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για να προστατευθεί το φυσικό τοπίο της περιοχής. Κατόπιν αξιολογήσεως των ρυθμίσεων του προγενέστερου διατάγματος προστασίας και της δημιουργηθείσας πραγματικής κατάστασης, σύμφωνα με την οποία ο Υμηττός τείνει να περικυκλωθεί σχεδόν καθ’ ολοκληρίαν από οικιστικό ιστό, η πρόταση της μελέτης συνίστατο αφενός στην προστασία του ορεινού όγκου από την οικιστική εξάπλωση και τις ασύμβατες χρήσεις και αφετέρου στην ανάδειξη των χαρακτηριστικών του. Προς τούτο, η Ζώνη Α΄ διαμορφώθηκε ώστε να περιλαμβάνει περιοχές με διαφορετική φυσιογνωμία, αλλά το ίδιο σημαντικές ως αντικείμενο προστασίας, καθώς στο βόρειο τμήμα, με έντονο δασικό και ορεινό χαρακτήρα, συγκεντρώνεται το σύνολο των μοναστηριών, ενώ το νότιο τμήμα είναι ένας εκτεταμένος θαμνώνας που σχετίζεται με την παραγωγή μελιού. Αξιόλογα σπήλαια και σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα βρίσκονται σε όλη την έκταση του όρους. Με βάση τα παραπάνω, προτάθηκε η επέκταση της Α΄ Ζώνης στο σύνολο σχεδόν του ορεινού όγκου που έχει οριοθετηθεί στο πλαίσιο του δικτύου Natura και η ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της περιοχής, τα δάση, οι φρυγανώδεις οικότοποι που διαμορφώνουν ένα ιδιαίτερο αττικό τοπίο, η πανίδα, ο γεωλογικός πλούτος, τα σπήλαια, τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί χώροι. Εξάλλου, βάσει του ερευνητικού προγράμματος «Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδί – Ιλισσός» αναλύθηκαν οι προτάσεις για την ανάδειξη και σύνδεση του Μητροπολιτικού Πάρκου με τον ορεινό όγκο και την ένταξή του στην ευρύτερη αστική περιοχή ως πόλου με τοπική εμβέλεια, αλλά και με υπερτοπική σημασία. Στις επακολουθήσασες εισηγήσεις της αρμόδιας υπηρεσίας του Οργανισμού Αθήνας προς την Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού, παρατέθηκαν διεξοδικά τα προβλήματα αλλά και τα κριτήρια οριοθέτησης και οργάνωσης των Μητροπολιτικών Πάρκων και καθορισμού των επιτρεπόμενων χρήσεων, αλλά και τα μέσα της περαιτέρω διαμόρφωσης και ανάπλασής τους. Επί τη βάσει των ανωτέρω, η Εκτελεστική Επιτροπή του Ο.Ρ.Σ.Α. πρότεινε ειδικότερες ρυθμίσεις που καθιστούσαν αυστηρότερο το πλαίσιο ελέγχου των χρήσεων γης και όρων δόμησης στην περιοχή. Κατόπιν δημόσιας διαβούλευσης και επεξεργασίας του σχετικού σχεδίου με τα πρακτικά επεξεργασίας 34 και 92/2011 του Συμβουλίου της Επικρατείας, εκδόθηκε το π.δ. της 14.6.2011 «Καθορισμός μέτρων προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισσίων» (Δ΄ 187/16.6.2011), με το οποίο εισήχθη επέκταση της Ζώνης Α΄, απαγόρευση ορισμένων χρήσεων, πιο αυστηροί όροι δομήσεως για τις ήδη επιτρεπόμενες χρήσεις, στις περιοχές δε των Μητροπολιτικών Πάρκων δεν προστέθηκαν νέες χρήσεις, αλλά παρέμειναν, υπό προϋποθέσεις, οι νομίμως υφιστάμενες, με πρόβλεψη σταδιακής απομάκρυνσης όσων χρήσεων δεν ήταν συμβατές με τη φυσιογνωμία και το σκοπό τους ως υπερτοπικών πόλων αναψυχής. Ειδικότερα, ως περιοχή προστασίας καθορίστηκε, κατά το άρθρο 2 του διατάγματος, όχι μόνο ο ορεινός όγκος, αλλά και οι περιφερειακές πεδινές ή ημιορεινές ζώνες. Στο άρθρο 3 ορίστηκαν πέντε (5) ζώνες προστασίας, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στα διαγράμματα που συνοδεύουν το διάταγμα, και, συγκεκριμένα: α) η Ζώνη Α που ορίστηκε ως περιοχή απόλυτης προστασίας της φύσης και των μνημείων με στόχο την απόλυτη προστασία των οικοτόπων, των ειδών χλωρίδας και πανίδας και την οικολογικά συμβατή ανάδειξη των ιδιαίτερων φυσικών, γεωλογικών και ιστορικών χαρακτηριστικών του Υμηττού, β) η Ζώνη Β που ορίστηκε ως περιφερειακή ζώνη προστασίας και αποτελούσε περιοχή γεωργικής χρήσης, εκπαίδευσης και υπαίθριας αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού, γ) η Ζώνη Γ που αποτελούσε ζώνη προστασίας αρχαιολογικών χώρων, δ) η Ζώνη Δ που ορίστηκε ως περιοχή των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή και Ιλισίων και αποτελούσε την περιοχή σύνδεσης του ορεινού οικοσυστήματος με την πόλη και ε) η Ζώνη Ε που ορίστηκε ως περιοχή ειδικών χρήσεων, στην οποία επιτρεπόταν η λειτουργία υφιστάμενων κοιμητηρίων που τηρούν τις διατάξεις της κείμενης σχετικής νομοθεσίας. Ειδικότερα στο άρθρο 3 του π. δ/τος ορίστηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Εντός των ορίων που καθορίζονται με το άρθρο 2 του παρόντος, ορίζονται ζώνες προστασίας, όπως φαίνονται με τα στοιχεία Α, Β, Γ, Δ και Ε στα διαγράμματα του άρθρου 2 και καθορίζονται κατά ζώνη χρήσεις γης ως εξής: 1. Ζώνη Α – Απόλυτη προστασία της φύσης και των μνημείων. Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή απόλυτης προστασίας της φύσης, με στόχο την απόλυτη προστασία των οικοτόπων, των ειδών χλωρίδας και πανίδας και την οικολογικά συμβατή ανάδειξη των ιδιαίτερων φυσικών, γεωλογικών και ιστορικών χαρακτηριστικών του Υμηττού. (α) Στη Ζώνη Α επιτρέπονται μόνο χρήσεις που είναι συμβατές ή κρίνονται απαραίτητες για τις ανάγκες προστασίας της περιοχής, όπως έργα αντιπυρικής προστασίας, πυροσβεστικοί κρουνοί, εργασίες δασικής διαχείρισης, χάραξη μονοπατιών και ποδηλατικών διαδρομών. Επιτρέπονται οι ήπιες ανασχετικές παρεμβάσεις σε ρέματα. (β) Η οργάνωση της Ζώνης Α, οι πορείες των πεζών, τα σημεία υπαίθριας αναψυχής, οι θέσεις θέας και παρατήρησης της ορνιθοπανίδας, ο τρόπος ανάδειξης των αξιόλογων φυσικών και ιστορικών στοιχείων, οι είσοδοι στη ζώνη, η οργάνωση των πυλών εισόδου και ο τρόπος σύνδεσης τους με τον αστικό ιστό, καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Η απόφαση αυτή εκδίδεται μετά από ειδική μελέτη που εγκρίνεται από την Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου και Περιβάλλοντος Αθήνας, μετά από γνωμοδότηση των αρμόδιων υπηρεσιών, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. (γ) Εντός της Ζώνης Α απαγορεύεται κάθε είδους δόμηση. Για τα υπάρχοντα μνημεία και νομίμως υφιστάμενα κτίσματα, επιτρέπεται η διενέργεια επισκευαστικών και αναστηλωτικών εργασιών, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, χωρίς καμία οικοδομική επέκταση. (δ) Οριοθετείται ως Ζώνη Α η έκταση η οποία καταλαμβάνει πλάτος 50 μ. εκατέρωθεν του άξονα των σημαντικότερων ρεμάτων του ορεινού όγκου, όπως απεικονίζονται στα σχετικά διαγράμματα του άρθρου 2 του παρόντος. Το όριο αυτό, προσαρμόζεται αυτομάτως επί του οριοθετούμενου ορίου κάθε φορά που δημοσιεύεται σε ΦΕΚ η κατά νόμο οριοθέτηση των ρεμάτων αυτών. (ε) Εντός της Ζώνης Α επιτρέπεται η κατασκευή και τοποθέτηση ιστών για τη συγκέντρωση των εγκαταστάσεων κεραιών ραδιοφωνίας – τηλεόρασης και του συνοδευτικού εξοπλισμού τους με στόχο την απομάκρυνση των υφισταμένων κεραιών. Το είδος, ο αριθμός και η κατάλληλη από άποψη προστασίας του περιβάλλοντος και ασφάλειας των πτήσεων θέση των νέων ιστών, καθορίζεται με κοινή απόφαση των συναρμόδιων Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, μετά από εκπόνηση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας περί τηλεπικοινωνιών. 2. Ζώνη Β – Περιφερειακή ζώνη προστασίας. Καθορίζεται ως περιοχή γεωργικής χρήσης, εκπαίδευσης και υπαίθριας αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού. (α) Εντός της ζώνης αυτής επιτρέπεται η γεωργία, η ανέγερση γεωργικών αποθηκών, εκπαιδευτηρίων (δημοσίων και ιδιωτικών) δομημένων με τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής κατά τις διατάξεις του ν. 3661/2008 (Α΄ 89) και η δημιουργία υπαίθριων χώρων αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού, με τους ακόλουθους όρους: (αα) Ως ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας για τις χρήσεις της εκπαίδευσης ορίζονται τα 40 στρέμματα, αποκλειομένων των παρεκκλίσεων αρτιότητας. (ββ) Ο μέγιστος συντελεστής δόμησης των γηπέδων ορίζεται σε 0,2 και το ποσοστό κάλυψης σε 15%. Τουλάχιστον το 50% του γηπέδου επιβάλλεται να καλύπτεται με ψηλό πράσινο. (γγ) Άνω των 3.000 τ.μ. απαιτείται διάσπαση του όγκου των κτιρίων. (β) Οι εγκαταστάσεις εκπαίδευσης που περιλαμβάνονται στο εκάστοτε 5ετες πρόγραμμα του ΟΣΚ στις περιοχές εκτός Ζώνης Α, δομούνται με την προϋπόθεση έγκρισης τοπικού ρυμοτομικού κατά τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 1337/1983 (Α΄ 33), ως ισχύει, με όποιο εμβαδόν απαιτείται για τη χρήση αυτή, χωρίς την απαίτηση αρτιότητας των 40 στρεμμάτων. (γ) Ως ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας για την ανέγερση κτισμάτων που εξυπηρετούν τις χρήσεις γεωργίας, αθλητισμού, πολιτισμού και αναψυχής ορίζονται τα 20 στρέμματα αποκλειομένων των παρεκκλίσεων της αρτιότητας. Η μέγιστη επιφάνεια των κτιρίων ανά άρτιο γήπεδο ορίζεται: (αα) γεωργικής αποθήκης, τα 30 τ.μ., (ββ) βοηθητικών χώρων αθλητισμού, πολιτισμού και αναψυχής, τα 30 τ.μ. (δ) Εντός των ορίων της Ζώνης Β, στις ανατολικές υπώρειες του Υμηττού στους Δήμους Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Κρωπίας και Παιανίας, επιτρέπεται η δημιουργία ενός (1) δημοτικού βιοκλιματικού κέντρου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ανά δήμο, με τους εξής όρους: (αα) Μέγιστη επιφάνεια: 150 τ.μ. σε οικόπεδο ελάχιστης έκτασης 10 στρέμματα. (ββ) Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος: 3,5 μέτρα. (γγ) Πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος είναι δυνατή η κατασκευή στέγης με κεραμίδια, το ύψος της οποίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 2 μέτρα. (ε) Η διαμόρφωση χώρων υπαίθριας αναψυχής, ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της έκτασης, διέπεται από τις διατάξεις Υ.Α. 66102/970/1995 (Β΄ 330). Από τα επιτρεπόμενα έργα και εργασίες της ανωτέρω απόφασης, εξαιρούνται οι περιπτώσεις 9 και 15 και η παράγραφος 16 της συμπληρωματικής Υ.Α. 99278/5712/57/1997 (Β΄ 1117). 3. Ζώνη Γ – Αρχαιολογικής προστασίας. Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως Περιοχή προστασίας αρχαιολογικών χώρων. α) Εντός της Ζώνης Γ επιτρέπεται η γεωργική χρήση και η ανέγερση γεωργικών αποθηκών εμβαδού έως 30 τ.μ., κατά τις διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας. β) Ως ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας για την ανέγερση γεωργικών αποθηκών ορίζονται τα 20 στρέμματα. 4. Ζώνη Δ – Μητροπολιτικά πάρκα Γουδή και Ιλισίων. Η Ζώνη Δ καθορίζεται ως περιοχή σύνδεσης του ορεινού οικοσυστήματος με την πόλη, εντός της οποίας ιδρύονται το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή (Δ – Γουδή) και το Μητροπολιτικό Πάρκο Ιλισίων (Δ – Ιλισίων), σύμφωνα με τους όρους που εξειδικεύονται στο άρθρο 4 του παρόντος. 5. Ζώνη Ε – Ειδικές χρήσεις. Εντός αυτής είναι δυνατή η λειτουργία υφιστάμενων κοιμητηρίων, με την προϋπόθεση της τήρησης της περί νεκροταφείων ειδικότερης νομοθεσίας». Ακολούθως, στο άρθρο 4 του προεδρικού διατάγματος, το οποίο αφορούσε τις ζώνες Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή (Δ Γουδή) και Ιλισίων (Δ Ιλισίων) ορίστηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: «1… 2… 3… 4… 5… 6. Ρύθμιση Χρήσεων γης, και επιβολή περιορισμών για την δόμηση. (α) Η χρήση γης στον πυρήνα των δύο Πάρκων (Δ1) ορίζεται ως “Αλσος, Ελεύθεροι Χώροι, Αστικό Πράσινο”, και η έκταση αποτελεί ελεύθερο κοινόχρηστο χώρο μητροπολιτικής εμβέλειας που εντάσσεται στο δίκτυο υπερτοπικών πόλων πολιτισμού, αθλητισμού και αναψυχής του ΡΣΑ. Στον Πυρήνα των Πάρκων επιτρέπονται οι διαμορφώσεις κοινοχρήστου πρασίνου, διαδρομές περιπάτου και ποδηλάτου, η τοποθέτηση καθιστικών και σκιάστρων, υπαίθριες εγκαταστάσεις ήπιου αθλητισμού, πολιτιστικού και παιδαγωγικού χαρακτήρα, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και εκθέσεις περιοδικού ή μόνιμου χαρακτήρα, δραστηριότητες ήπιας αναψυχής, περιβαλλοντικής και καλλιτεχνικής ευαισθητοποίησης, εγκαταστάσεις κυκλοφοριακής αγωγής με ποδήλατα, εγκαταστάσεις θεραπευτικής ιππασίας, φυτώρια με λειτουργικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων μικρής κλίμακας για την ανακύκλωση των υπολοίπων κλαδέματος του Πάρκου, καθώς και η κατασκευή υδατοδεξαμενών για τη συλλογή και αξιοποίηση του βρόχινου νερού. Για τις εκτάσεις δασικού χαρακτήρα ισχύουν οι διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και είναι δυνατόν να αναπτυχθούν δραστηριότητες ημερήσιας δασικής αναψυχής βάσει της απόφασης 66102/970/1995 (Β΄ 330) του Υπουργού Γεωργίας, στα πλαίσια του κανονισμού λειτουργίας και διαχείρισης του Πάρκου. Υφιστάμενες χρήσεις υγείας -πρόνοιας και εκπαίδευσης για την εξυπηρέτηση του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων και της Δημόσιας Διοίκησης μπορούν να διατηρηθούν εφόσον συμπεριληφθούν στο ΣΓΔ. (β) Εντός των ζωνών Δ1 απαγορεύεται η ανέγερση νέων κτιρίων και ναών, με εξαίρεση περιορισμένο αριθμό μικρών περιπτέρων, μέγιστης επιφανείας 30 τ.μ., για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των Πάρκων και των επισκεπτών τους. Ο επιτρεπόμενος αριθμός μονάδων, η κατανομή τους καθώς και η επιτρεπόμενη κάλυψη των ελεύθερων χώρων με σκληρές επιφάνειες, θα προσδιοριστούν με το ΣΓΔ ή την ΠΜ της ΖΕΑ, λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις του άρθρου 1 παρ. 2 του ν. 732/1977 (Α΄ 310), όπως ισχύει σήμερα, της δασικής νομοθεσίας και τις κατευθύνσεις σχεδιασμού και φύτευσης του παρόντος και του ΣΓΔ. (γ) Εντός των υφιστάμενων κτιρίων του πυρήνα τα οποία θα κριθούν από το ΣΓΔ ή την ΠΜ της ΖΕΑ, ως αξιόλογα, διατηρούμενα και επαναχρησιμοποιούμενα επιτρέπονται οι χρήσεις αθλητισμού, πολιτισμού και μικρών αναψυκτηρίων – κυλικείων σε περιορισμένο αριθμό και εμβαδόν που θα προσδιοριστεί με το ΣΓΔ. Στα νομίμως υφιστάμενα εξ αυτών κτίρια επιτρέπονται επεκτάσεις που δεν θα υπερβαίνουν το 5% της συνολικής αρχικής τους επιφάνειας. (δ) Το κτίριο του Ολυμπιακού Κέντρου Μπάντμιντον, στον πυρήνα του Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδή, κατεδαφίζεται μετά την λήξη της τρέχουσας σύμβασης με τον ανάδοχο. Στο μέχρι την κατεδάφιση του διάστημα, επιτρέπεται πλέον των χρήσεων που προβλέπονται στην προηγούμενη παρ. (γ), η χρήση του ως «χώρος συνάθροισης κοινού», υπό τον όρο ότι το καθεστώς λειτουργίας του και οδικής εξυπηρέτησης ακολουθούν τις αρχές και κατευθύνσεις σχεδιασμού του παρόντος, και ότι τόσο το κτίριο όσο και ο περιβάλλων χώρος του εντάσσονται στο Πάρκο και συνάδουν με το πλαίσιο διαχείρισης και τον κανονισμό λειτουργίας του Πάρκου. (ε) Οι επιτρεπόμενες από τον ν. 3688/2008 (Α΄ 163) χρήσεις, για το κτίριο της Σχολής Χωροφυλακής παραμένουν με εξαίρεση τον υπόγειο χώρο στάθμευσης και προσδιορίζονται ειδικότερα με το ΣΓΔ και την ΠΜ της ΖΕΑ. (ζ) Οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης στην περιφερειακή ζώνη των Πάρκων (Δ2) είναι: περίθαλψη, κοινωνική πρόνοια, εκπαίδευση/έρευνα, διοίκηση καθώς και οι επιτρεπόμενες στους Πυρήνες των Πάρκων. Στα στρατόπεδα που δεν εντάσσονται στον πυρήνα του Πάρκου και μέχρι την ένταξη τους στον πυρήνα του Πάρκου ως κύρια χρήση ορίζεται αυτή της διοίκησης και υπάγονται στην κείμενη πολεοδομική νομοθεσία Απαγορεύεται η ανέγερση ιερών ναών, εκτός αν προσδιοριστεί χώρος από την πολεοδομική μελέτη της ΖΕΑ. Ειδικά για την περιοχή του Δήμου Ζωγράφου, που περικλείεται από τις οδούς Καζαντζάκη, Καμπυλαυκά, Αγ. Ελένης, Αλ. Παπαναστασίου, Γ. Ζωγράφου, Πλαστήρα, Ιοκάστης, Παξών, Γρ. Αυξεντίου και Πανεπιστημιούπολη στο τέρμα Νέου Ζωγράφου, στόχος της ΠΜ της ΖΕΑ είναι η διερεύνηση της ένταξης της στον πυρήνα (Ζώνη Δ1 Ιλισίων) του μητροπολιτικού πάρκου, στα πλαίσια της εκπονούμενης μελέτης ΓΠΣ. Στα τμήματα της έκτασης αυτής, για τα οποία πιθανά θα κριθεί ότι πρέπει να ενταχθούν στη Ζώνη Δ2 Ιλισίων, θα επιτρέπονται μικρές μονάδες κοινωνικής υποδομής τοπικής εμβέλειας. (η) Επιτρέπεται η χωροθέτηση του Κεντρικού Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΚΣΜΑ), βάσει του ν. 3164/2003 (Α΄ 176) στη θέση του πρώην εργοταξίου της Αττικής Οδού, (Δ2 Γουδή). (θ) Εντός της Ζώνης Δ2 Γουδή υποδεικνύεται από το ΣΓΔ και προσδιορίζεται με την ΠΜ της ΖΕΑ, η θέση του προβλεπόμενου με το από 19.10.2001 π.δ. κτιρίου Διοίκησης, εντός της ιδιοκτησίας της ΕΥΠ η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση του οποίου θα προσδιοριστεί με την ΠΜ/ΖΕΑ υπό την προϋπόθεση παραχώρησης σε κοινή χρήση ή στον φορέα διαχείρισης του Πάρκου, του χαρακτηρισμένου με το ίδιο π. δ/γμα, Κοινόχρηστου Χώρου. Η παραχώρηση αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση της οικοδομικής άδειας και γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ. 5 και 6 του ΓΟΚ ή άλλο πρόσφορο τρόπο. (ι) Στη Δ2 Ζώνη του Ο.Τ. 189 είναι δυνατή η επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων του ΥΠΟΜΕΔΙ σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και το ΣΓΔ ή τη μελέτη διαμόρφωσης. (κ) Με το ΣΓΔ και την ΠΜ της ΖΕΑ κρίνεται η αναγκαιότητα χώρων στάθμευσης εντός των περιφερειακών ζωνών και στην περίμετρο αυτών, για την εξυπηρέτηση των υφιστάμενων χρήσεων και υπό την προϋπόθεση ότι οι χώροι στάθμευσης χωροθετούνται εντός των αντίστοιχων ιδιοκτησιών. Εντός του πυρήνα εξετάζεται η αναγκαιότητα κατασκευής υπογείων κτιρίων στάθμευσης σε θέσεις και με χωρητικότητα που θα υποδείξει το ΣΓΔ, η κυκλοφοριακή προμελέτη και η ΠΜ της ΖΕΑ, υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν οι αρχές σχεδιασμού, οι κατευθύνσεις σχεδιασμού και οι δεσμεύσεις των διατάξεων των παραγράφων 6μ και 7β του παρόντος άρθρου, ότι η επιφάνεια αυτών θα διαμορφωθεί για χρήση πλατείας ή πεζοδρόμου με ανάλογη φύτευση και ότι το καθεστώς διαχείρισης και οι εγκρινόμενοι περιβαλλοντικοί όροι λειτουργίας θα συνάδουν με τις προβλέψεις του ΣΓΔ. Σε περιμετρικές θέσεις των πυρήνων επιτρέπεται η χωροθέτηση υπαίθριων χώρων στάθμευσης υπό την προϋπόθεση ότι θα υποδειχθούν από το ΣΓΔ, το οποίο θα προσδιορίσει την δυναμικότητα και τον τρόπο διαμόρφωσης τους. Ο υφιστάμενος χώρος στάθμευσης στην περιοχή του Κολυμβητηρίου του Δήμου Αθηναίων διατηρείται …». Περαιτέρω, στο άρθρο 7 (με τον τίτλο “Μεταβατικές διατάξεις”) ορίστηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: “1. … 4. Υφιστάμενες βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, καθώς και εγκαταστάσεις παραγωγής, αποθήκευσης και εμπορίας υλικών, οφείλουν να μετεγκατασταθούν εντός πέντε ετών από την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος. …». Τέλος, στο άρθρο 8 του δ/τος, (με τίτλο “Άλλες διατάξεις”) ορίστηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: «1. Στις περιοχές που για οποιονδήποτε λόγο διέπονται από τη δασική νομοθεσία, εφαρμόζονται παράλληλα οι ισχύουσες διατάξεις της νομοθεσίας αυτής. 2. Σε όλες τις ζώνες του παρόντος απαγορεύεται ο μηχανοκίνητος αθλητισμός και η θήρα. 3. Σε όλες τις ζώνες του παρόντος απαγορεύεται η ανάρτηση υπαίθριων εμπορικών διαφημίσεων.4. Σε όλες τις ζώνες του παρόντος τα νέα κτίρια πρέπει να πληρούν όρους της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. 5. Εντός των ζωνών Β, Γ, και Ε επιτρέπεται η εκτέλεση των αναγκαίων έργων τεχνικής υποδομής και έργων ύδρευσης, αποχέτευσης ενέργειας και τηλεφωνίας. 6. Τα νομίμως υφιστάμενα κτίρια και εγκαταστάσεις κατοικίας, διδακτηρίων, νοσοκομείων, θεραπευτηρίων, ορφανοτροφείων, ασύλων, αναψυχής, αθλητισμού, πολιτιστικών εκδηλώσεων, ιερών μονών, κεραιών τηλεφωνίας, ναών και νεκροταφείων, των οποίων η χρήση δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, είναι δυνατόν να παραμένουν στα γήπεδα στα οποία βρίσκονται και να υφίστανται επισκευαστικές παρεμβάσεις, χωρίς καμία δυνατότητα επεκτάσεως. 7… 8. Για όλα τα επιτρεπόμενα στις ζώνες Β, Γ, Δ και Ε έργα και δραστηριότητες, τα οποία εμπίπτουν στις κατηγορίες της κοινής υπουργικής απόφασης 15393/2332/2002 (Β΄ 1022), ανεξάρτητα από την κατηγορία στην οποία υπάγονται, καθώς και για τις εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, απαιτείται η εκπόνηση και έγκριση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 1650/1986 και η εγκατάσταση τους είναι δυνατή εφόσον δεν έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου και κυρίως των οικοτόπων και ειδών χαρακτηρισμού της περιοχής ως Ειδικής Ζώνης Διατήρησης. 9…10…11. Από τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως καταργούνται: α) το από 31.8.1978 π.δ. “περί καθορισμού ζωνών ρυθμίσεως και προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού” (Δ΄ 544) και β) το από 17.3.1981 π.δ. “περί τροποποιήσεως του από 31.8.1978 π. δ/τος περί καθορισμού ζωνών ρυθμίσεως και προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού” (ΦΕΚ 544/Δ΄) (Δ΄ 167). 12…». Το ως άνω προεδρικό διάταγμα εκδόθηκε χωρίς να υποβληθεί σε προηγούμενη στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση.
4. Με την απόφαση 2355/2017 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώθηκε το ως άνω προεδρικό διάταγμα της 14.6.2011 περί προστασίας του όρους Υμηττού κατά το μέρος που αφορά τον Δήμο Κρωπίας. Με την απόφαση αυτή κρίθηκε ότι το διάταγμα παρανόμως εκδόθηκε χωρίς τήρηση της διαδικασίας προηγουμένης στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτιμήσεως, κατά παράβαση των επιταγών της οδηγίας 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της 107017/2006 κοινής υπουργικής αποφάσεως. Τούτο δε ενόψει των γενομένων δεκτών από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, το οποίο απεφάνθη επί προδικαστικού ερωτήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΔΕΕ C-473/14 Δήμος Κρωπίας Αττικής κατά Υπουργού Περιβάλλοντος, Απόφαση της 10.9.2015). Το Δικαστήριο εξάλλου, έλαβε υπόψη ότι (α) με τις ρυθμίσεις του από 14.6.2011 προεδρικού διατάγματος προσδιορίζονται ζώνες προστασίας και καθορίζονται οι επιτρεπόμενες χρήσεις και οι όροι και περιορισμοί δομήσεως εντός και περιμετρικά του ορεινού όγκου του Υμηττού, χωροθετούνται δε δραστηριότητες που δύνανται να υπάγονται στην Α΄ κατηγορία έργων της ΚΥΑ ΗΠ 15393/2332/2002 (περίπτωση ε΄ του άρθρου 3 παρ. 1 του διατάγματος, περιπτώσεις α΄, δ, ΄η΄, θ΄, ι΄ και κ΄ του άρθρου 4 παρ. 6 του διατάγματος) και (β) το από 31.8.1978 προεδρικό διάταγμα, που τροποποιείται με το νεότερο από 14.6.2011 διάταγμα, δεν είχε υποβληθεί σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων βάσει της οδηγίας 85/337 ή άλλης κοινοτικής νομοθετικής διατάξεως και, ως εκ τούτου, δεν υφίσταται ζήτημα διακριβώσεως αν τέτοια εκτίμηση ήταν αποτέλεσμα συντονισμένης ή κοινής διαδικασίας κατά την έννοια του άρθρου 11 παρ. 2 της οδηγίας 2001/42. Με την ίδια απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας δόθηκαν οι ακόλουθες οδηγίες στη Διοίκηση: «Λαμβανομένου … υπόψη ότι η διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν αφορά την ανάγκη θεσπίσεως νομικού πλαισίου μείζονος προστασίας της συγκεκριμένης περιοχής σε σχέση προς το από 31.8/20.10.1978 προεδρικό διάταγμα, επισημαίνεται στη Διοίκηση ότι δύναται, εφόσον εξακολουθεί να διαπιστώνει την ανάγκη αυτή, να λάβει κάθε προβλεπόμενο στην έννομη τάξη μέτρο προς διασφάλιση της αποτελεσματικότητας του νέου νομικού πλαισίου προστασίας που θα επιχειρηθεί». (ΣτΕ Ολομ. 2355/2017). Εξ άλλου οι εξουσιοδοτικές διατάξεις του ν. 1515/1985 καταργήθηκαν με την έναρξη ισχύος του ν. 4277/2014 περί θεσπίσεως του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (άρθρο 41 παρ. 2 του ν. 4277/2014, Α΄ 156), συγχρόνως, όμως, προβλέφθηκε ότι, μέχρι την έκδοση των νέων διοικητικών πράξεων που προβλέπονται στο νέο νόμο διατηρούνται σε ισχύ οι αντίστοιχες πράξεις που έχουν εκδοθεί βάσει του ν. 1515/1985 (άρθρο 41 παρ. 1 του ν. 4277/2014).
5. Στην παρ. 5 του άρθρου 1 του ν. 4277/2014 (νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθηνών – Αττικής), κατ’ επίκληση της οποίας προτείνεται το παρόν σχέδιο, ορίζεται ότι: «5. Με Προεδρικά διατάγματα που εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και του εκάστοτε αρμόδιου Υπουργού, ύστερα από γνώμη της Εκτελεστικής Επιτροπής του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΟΡΣΑ), εξειδικεύονται και διευκρινίζονται οι κατευθύνσεις του νέου ΡΣΑ». Οι κυριότερες κατευθύνσεις του νέου ΡΣΑ για τον Υμηττό είναι οι εξής: Στην παρ. 2 του άρθρου 18 του ίδιου νόμου (Προστασία του φυσικού χώρου και της βιοποικιλότητας και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή) ορίζεται ότι: «2. Για την ολοκλήρωση του προγράμματος προστασίας και διαχείρισης των ορεινών όγκων: α) Ολοκληρώνεται η έκδοση Προεδρικού διατάγματος για την εξειδίκευση της παρ. 5 του άρθρου 1, για τον καθορισμό των ορίων τους, καθώς και των ορίων ζωνών προστασίας, των χρήσεων γης και των όρων και περιορισμών δόμησης. Οι κυρίαρχες χρήσεις είναι η αναψυχή, ο αθλητισμός και ο πολιτισμός, όπως ενδεικτικά εξειδικεύονται στο Παράρτημα VII. β) Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και του τυχόν συναρμόδιου υπουργού εγκρίνονται ειδικές μελέτες εξειδίκευσης των Προεδρικών διαταγμάτων της προηγούμενης παραγράφου για τη δημιουργία υπερτοπικών πόλων αναψυχής με βάση τον ιδιαίτερο χαρακτήρα κάθε περιοχής.». Στην παρ. 4 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι: «4. Για την ανάδειξη σημαντικών βιοτόπων και τοπίων, την ενίσχυση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και τη σύνδεση των κατοίκων με το φυσικό περιβάλλον: α) Προωθείται το πρόγραμμα οργάνωσης υπερτοπικών πόλων αναψυχής και περιαστικών Μητροπολιτικών Πάρκων πρασίνου όπως ενδεικτικά αναφέρονται στο Παράρτημα VII. …». Στο άρθρο 19 (Οργάνωση πλέγματος πρασίνου): «Ο σχεδιασμός και η διαχείριση των κοινόχρηστων ή άλλων ελεύθερων χώρων πρασίνου στον αστικό και περιαστικό χώρο αποτελούν δομικό στοιχείο για την οργάνωση και ανασυγκρότηση του αστικού χώρου. 1. Η άρθρωση του αστικού πρασίνου αποτελεί οργανικό κομμάτι των συνδέσεων για την υλοποίηση του ‘πράσινου τόξου’. Ειδικότερα η σύνδεση του κέντρου της Αθήνας με την Πάρνηθα, τον Υμηττό και το Αιγάλεω συνδυαζόμενη με κατάλληλες παρεμβάσεις, όπως φυτεύσεις, πεζοδρομήσεις, διευκολύνει την αναψυχή και τον περίπατο και συμβάλλει με τις αλλαγές του μικροκλίματος στη βελτίωση της ποιότητας ζωής …». Στο άρθρο 21 (Περιβαλλοντικές υποδομές και παρακολούθηση κατάστασης περιβάλλοντος): « 1. … 7. Ειδικότερα, για την εγκατάσταση μονάδων Α.Π.Ε. στην Αττική ισχύουν τα εξής: α) … γ) Δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε ζώνες προστασίας ορεινών όγκων, ρεμάτων, υγροτόπων, δασών, ακτών, προστατευτέων ευαίσθητων περιοχών. Κατ΄ εξαίρεση, είναι δυνατόν να υποδειχθούν από τα Προεδρικά διατάγματα προστασίας ορεινών όγκων, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 1, ζώνες υποδοχής μικρής έκτασης φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, υπό τις εξής προϋποθέσεις: δεν αποτελούν περιοχές ιδιαίτερης οικολογικής, ιστορικής και τοπιακής αξίας, δεν αντίκεινται στο χωροταξικό σχεδιασμό της ρυθμιζόμενης περιοχής, αξιοποιούν τα υφιστάμενα δίκτυα υποδομών, παρέχουν ανταποδοτικά οφέλη για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος, η δε συνολική μελέτη ενσωματώνει και τη συνιστώσα του τοπίου….». Στο άρθρο 23 (Πρωτογενής Τομέας Παραγωγής): «1. Διατηρείται και ενισχύεται ο πρωτογενής τομέας για λόγους συμβολής στην κάλυψη των αναγκών των κατοίκων της Αττικής και για περιβαλλοντικούς λόγους, που αναφέρονται στη διαφύλαξη του τοπίου, της βιοποικιλότητας και των αγροτοοικοσυστημάτων. Ενισχύεται η προστασία και η ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, καθώς και των δραστηριοτήτων του σε ειδικά διαμορφωμένες ζώνες, παράλληλα με το δευτερογενή και τριτογενή. … 3. Η γεωργική γη αντιμετωπίζεται ως σημαντικός περιβαλλοντικός και παραγωγικός πόρος. … Ενδεικτικά, κατηγοριοποιούνται οι γεωργικές περιοχές, όπως περιγράφονται στο Παράρτημα XII, όπου και διατυπώνονται οι σχετικές κατευθύνσεις. …». Στην παρ. 2 του άρθρου 28 (Τουρισμός): «2. Επί μέρους στόχοι για την ανάπτυξη του τομέα τουρισμού είναι οι εξής: α) Η εξασφάλιση της προστασίας και της βιωσιμότητας των φυσικών πόρων και περιβαλλοντική αναβάθμιση περιοχών τουριστικού ενδιαφέροντος. η) … Η ανάπτυξη στην Αττική ειδικών και εναλλακτικών νέων μορφών τουρισμού, όπως ιδίως ο συνεδριακός, ο θαλάσσιος και ο ιατρικός τουρισμός. Οι νέες μορφές τουρισμού περιλαμβάνουν το συνεδριακό, τον ιατρικό τουρισμό. Οι υποδομές για την ανάπτυξη των νέων μορφών τουρισμού αναφέρονται ενδεικτικά στο Παράρτημα XIII. …». Στο Παράρτημα VII του ΡΣΑ ορίζεται ότι: «Άρθρο 18 παράγραφος 2: Οι ορεινοί όγκοι και κατευθύνσεις για την ολοκλήρωση του προγράμματος προστασίας τους: α) Ορεινός όγκος Υμηττού. Χαρακτηρίζεται ως Περιφερειακό Πάρκο που επεκτείνεται προς νότο μέχρι τη θάλασσα και διαμορφώνεται σε ένα ενιαίο πάρκο κυρίως αναψυχής, θέας και πεζοπορίας. … Άρθρο 18 παράγραφος 4α 1. Ο σχεδιασμός και η διαχείριση των αστικών και περιαστικών Μητροπολιτικών Πάρκων αποτελεί ιδιαίτερο σκέλος των Μητροπολιτικών Παρεμβάσεων του ΡΣΑ, σε συνέχεια του συστήματος υπερτοπικών πόλων ήπιων χρήσεων πολιτισμού, αθλητισμού και αναψυχής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ν. 1515/1985. H υλοποίηση των Μητροπολιτικών Πάρκων εντάσσεται στις προτεραιότητες από περιβαλλοντική, κοινωνική και αναπτυξιακή άποψη. 2. Προωθούνται η βελτίωση της προσβασιμότητας των Μητροπολιτικών Πάρκων με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ), η θεσμοθέτηση της προστασίας και της ήπιας ανάπτυξής τους, καθώς και προγράμματα εξειδίκευσης του σχεδιασμού, με ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης, βάσει εξειδικευμένων Σχεδίων Γενικής Διάταξης (ΣΓΔ). 3. Ως Αστικά Μητροπολιτικά Πάρκα της Αττικής, προσδιορίζονται οι εξής εκτάσεις: Ι. … ΙΙ. Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή – Ιλισίων: σύμφωνα με το από 14.6.2011 προεδρικό διάταγμα (Δ΄187). Προωθείται η εφαρμογή του σε συνεννόηση με τους εγκατεστημένους φορείς καθώς και η συμπλήρωση του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης του Πάρκου. …». Στο Παράρτημα XII, άρθρο 23 παράγραφος 3β: «Περιοχές γεωργίας που δύνανται να κατηγοριοποιηθούν, αφορούν αξιόλογα παραγωγικά εδάφη, με παραδοσιακές και εξειδικευμένες καλλιέργειες, με καλλιέργειες που δημιουργούν φυσικές ενότητες και εκτάσεις των οποίων η καλλιέργεια έχει ιδιαίτερη σημασία για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος ή του τοπίου. Με τα σχέδια των άρθρων 7 και 8 του ν. 4269/2014 και τα προεδρικά διατάγματα της παρ. 5 του άρθρου 1, καθορίζονται τα όρια των περιοχών αυτών και δίνονται κατευθύνσεις για τις χρήσεις και τους ειδικούς όρους και περιορισμούς δόμησης. Οι κατηγορίες ενδεικτικά είναι οι εξής: α)Κατηγορία Γ1: Οι γεωργικές εκτάσεις που περιλαμβάνονται σε ζώνες: προστατευόμενων περιοχών υψηλής προστασίας (ζώνες Α προστασίας ορεινών όγκων…)». Στο Παράρτημα ΧΙΙΙ, άρθρο 28 παρ. 2: «1. … 2. Οι τουριστικές υποδομές λειτουργούν συμπληρωματικά και δημιουργούν συνέργειες με τις υποδομές αναψυχής και αθλητισμού. Αναλυτικότερα: α) … ι) Τουρισμός φύσης – ήπιος ορεινός τουρισμός: Προωθείται η διαμόρφωση ενιαίου περιαστικού πάρκου αναψυχής, πολιτισμού και πεζοπορίας στους ορεινούς όγκους του Υμηττού και του Αιγάλεω, η δημιουργία διαδρομών και δραστηριοτήτων (δημιουργία υποδομών παρατήρησης της φύσης), δικτύου μονοπατιών στους ορεινούς όγκους Αιγάλεω, Υμηττού, Πάρνηθας, Πεντέλης …».
6. Το υπό επεξεργασία σχέδιο διατάγματος στηρίζεται σε στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του μηνός Ιουνίου του έτους 2020. Από τη μελέτη αυτή προκύπτουν τα εξής: Στο πλαίσιο της διερεύνησης πιθανών προτάσεων βελτιστοποίησης του νέου σχεδιασμού προστασίας του ορεινού όγκου Υμηττού κύριος στόχος παρέμεινε η διατήρηση του επιπέδου υψηλής προστασίας, σε συνδυασμό με την επίλυση προβλημάτων που δεν μεταβάλλουν το επίπεδο προστασίας και βελτιώνουν την εφαρμοσιμότητα των νέων διατάξεων που θα θεσμοθετηθούν με τη μορφή προεδρικού διατάγματος, κυρίως ως προς την πρόληψη και αποτροπή αυθαιρεσιών. Οι κύριες θεματικές ενότητες τροποποιήσεων που εξετάσθηκαν αφορούν στα εξής: 1. Προσθήκες στις ζώνες προστασίας Υμηττού αδόμητων περιοχών στα όρια του αστικού ιστού με τον Υμηττό, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια ή, εν γένει, σε κάποια ζώνη προστασίας. 2. Σημειακές εξαιρέσεις από τις ζώνες προστασίας Υμηττού πυκνοδομημένων περιοχών του αστικού ιστού του Λεκανοπεδίου στα όρια με τον Υμηττό, οι οποίες συμπεριλαμβάνονταν στα παλιότερα ρυμοτομικά σχέδια και στα σημερινά Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια των Δήμων. 3. Επέκταση της Ζώνης Α προστασίας Υμηττού, ειδικά στα σημεία όπου η υφιστάμενη Ζώνη Β προστασίας του Υμηττού έχει όριο με ζώνες πρασίνου της ΖΟΕ Μεσογείων. 4. Οριοθέτηση υποζώνης της Ζώνης Α προστασίας Υμηττού στην ανατολική του ορεινού όγκου πεδινή περιοχή των Μεσογείων όπου προτείνεται να επιτρέπεται επιπλέον η γεωργική χρήση, χωρίς τη δυνατότητα ανέγερσης γεωργικών αποθηκών ή οποιουδήποτε άλλου τύπου δόμησης. 5. Κατάργηση της υφιστάμενης Ζώνης Β (περιφερειακή ζώνη προστασίας) στις δυτικές υπώρειες του Υμηττού που βρίσκονται σε άμεση επαφή με τον πυκνό αστικό ιστό του Μητροπολιτικού Συγκροτήματος Πρωτεύουσας και αντικατάστασή της με ειδικές ζώνες, εντός των οποίων τακτοποιούνται -κατά κανόνα χωρίς δικαίωμα επέκτασης- οι υφιστάμενες χρήσεις εκπαίδευσης, έρευνας, αθλητισμού, πολιτισμού, αναψυχής, κ.ά., συμπεριλαμβανομένων των Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων. 6. Εξορθολογισμό του ορίου της υφιστάμενης Ζώνης Ε΄ ώστε να περιλαμβάνει την έκταση των υφιστάμενων κοιμητηρίων και προσθήκη του υπό εξέταση νέου (διαδημοτικού) κοιμητηρίου των δήμων Ηλιούπολης Αλίμου εντός των ορίων του Κ.Υ.Τ. Αργυρούπολης. 7. Πρόβλεψη μιας νέας Ζώνης Προστασίας που υποκαθιστά τμήματα της υφιστάμενης Ζώνης Β (περιφερειακή ζώνη προστασίας), σε περιοχές υφιστάμενων οικιστικών συγκεντρώσεων, οι όροι δόμησης της οποίας (συντελεστές δόμησης, κάλυψης, ύψη, αρτιότητες) θα προσδιοριστούν μελλοντικά από ειδική μελέτη. Σε κάθε περίπτωση θα πρόκειται για οικιστικές περιοχές πολύ αναβαθμισμένης περιβαλλοντικής προστασίας. 8. Εξορθολογισμό των ορίων των ζωνών προστασίας στη βάση φυσικών ή υφιστάμενων «σκληρών» ανθρωπογενών ορίων. Σημειώνεται ότι πολλές από τις προτεινόμενες αλλαγές εξορθολογισμού ορίων, προκύπτουν από τη διαφοροποίηση της κλίμακας εργασίας που είχε εφαρμοσθεί σε προηγούμενες εκδόσεις του Π.Δ., ειδικά αυτής του 1978 (από 1:20.000 σε 1:5.000) (σελ. 1-4). Στη μελέτη επισημαίνεται ότι η οικιστική ανάπτυξη πέριξ του όρους αποτελεί ένα συνεχές μέτωπο προς το βουνό από την περιοχή των Γλυκών Νερών και στη συνέχεια περιμετρικά του Υμηττού με κατεύθυνση προς την Αγία Παρασκευή και συνεχίζοντας νοτιότερα προς το Βύρωνα, την Ηλιούπολη, τη Γλυφάδα και τέλος τη Βούλα και τη Βάρη. Το συνεχές αυτό μέτωπο διακόπτεται από την ανατολική πλευρά, από τη Βάρη έως και την Παιανία, κατά ένα τμήμα που δεν έχει πυκνότητα αστικοποίησης ανάλογη με αυτή της δυτικής πλευράς, καθώς απαντώνται μικροί οικιστικοί πυρήνες που είναι διακριτοί μεταξύ τους και όχι συνεχείς. Παρόλα αυτά, στην ανατολική πλευρά στους πρόποδες του ορεινού όγκου, φιλοξενούνται και άλλες ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Παράλληλα, το αστικό τοπίο που εφάπτεται με την περιοχή προστασίας του Υμηττού διαφέρει από περιοχή σε περιοχή εντός του συνεχούς αστικού μετώπου. Απαντώνται περιοχές με πολύ μεγάλη πυκνότητα δόμησης και υψηλούς συντελεστές δόμησης, σε συνδυασμό με μεγάλα ύψη κτιρίων. Περιοχές με μεγάλη πυκνότητα δόμησης δεν απαντώνται εντός των ορίων της περιοχής προστασίας ορεινού όγκου Υμηττού, ενώ παρατηρούνται εκτός σχεδίου και αυθαίρετα κτίσματα σε όλη την έκταση του Υμηττού, κυρίως σε περιοχές που γειτνιάζουν με αστικές περιοχές (Ηλιούπολη, Γλυφάδα, Βάρη, Κορωπί, Παιανία κ.ά). Επίσης, υπάρχει πλήθος κατοικιών, οι οποίες έχουν ανεγερθεί με αυθαίρετη δόμηση με ποικίλες μεθόδους, είτε με οικοδομικές άδειες «αναψυκτηρίου» ή «πολιτιστικού κέντρου», είτε χωρίς καθόλου οικοδομική άδεια, είτε στο πλαίσιο της παράνομης κατάτμησης και αλλαγής χρήσης κληροτεμαχίων. Ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω οικιστικά σύνολα εντός της Β ́ Ζώνης: έξω από το όριο του ΓΠΣ της Γλυφάδας (Γύρισμα Τερψιθέας, Ανάληψη, Οικοδομικός Συνεταιρισμός Καφεπωλών, Οικοδομικός Συνεταιρισμός Πολιτικών Υπαλλήλων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, οικιστική συγκέντρωση έξω από τα όρια της Βάρης (Χέρωμα, το οποίο αποτελεί τμήμα του αγροκτήματος Βάρης – κληροτεμάχια που παραχωρήθηκαν κατά τη δεκαετία του 1930), οικιστικές συσπειρώσεις στο Κορωπί (Κίτσι – Θήτι και Σκάρπιζα, που αναπτύσσονται εκατέρωθεν της λεωφόρου Βάρης – Κορωπίου) (σελ.1-20, 3-106, 3-107). Ως προς τις Ζώνες Προστασίας αναφέρονται τα εξής: Λειτουργία Ζώνης Α: Οι αρνητικές συνέπειες που δημιουργεί η σύγχυση με την περιβαλλοντική νομοθεσία που προκαλεί ο προσδιορισμός της Ζώνης Α ως «απόλυτης προστασίας της φύσης και των μνημείων», ο οποίος εν δυνάμει υπονοεί ότι απαγορεύεται κάθε χρήση, ακόμα και η ήπια αναψυχή, αντιμετωπίζεται με τη μετονομασία της Ζώνης Α ως Ζώνης «υψηλής προστασίας της φύσης και των μνημείων». Η μετονομασία της Ζώνης Α δεν έχει επίπτωση στο περιεχόμενο και τις χρήσεις της Ζώνης Α, οι οποίες παραμένουν οι ίδιες, με εξαίρεση την προσθήκη της δραστηριότητας της μελισσοκομίας και των πυροφυλακίων στις επιτρεπόμενες χρήσεις και της υφιστάμενης εναέριας γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος ώστε να μπορεί να συντηρείται ως μέτρο ενάντια στον κίνδυνο πυρκαγιάς. Περαιτέρω, στις ανατολικές υπώρειες του Υμηττού, σε επαφή με την πεδιάδα των Μεσογείων, η Ζώνη Α εκτείνεται εν μέρει και σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές, οι οποίες δεν είναι δασικές, δεν αποτελούν φυσικούς οικοτόπους υπό την έννοια της Οδηγίας 92/43/ΕΚ και ήταν ανέκαθεν γεωργικές και καλλιεργούμενες. Η απαγόρευση των γεωργικών χρήσεων έχει αρνητική επίπτωση στο τοπίο και στο περιβάλλον, καθώς το χαρακτηριστικό για τα Μεσόγεια αγροτικό – πολιτιστικό τοπίο που διαμόρφωσαν διαχρονικά οι παραδοσιακές καλλιέργειες του αμπελιού και της ελιάς υποβαθμίζεται λόγω της εγκατάλειψης της γεωργικής χρήσης. Αυτό συνεπάγεται και αρνητικές κοινωνικές επιπτώσεις, ενώ αντίθετα, η ενίσχυση των αγροτικών δραστηριοτήτων σε κοντινή απόσταση με τα μεγάλα αστικά και καταναλωτικά κέντρα, αποτελεί επιλογή η οποία συνάδει με τις σύγχρονες αρχές της ανάπτυξης της αστικής, περιαστικής και εξωαστικής γεωργίας, η οποία είναι σε θέση να βελτιώσει τη σχέση μεταξύ της ενέργειας που δαπανάται για τη μεταφορά των τροφίμων και της θερμιδικής τους αξίας (food miles). Η αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων στην κοινωνία και το τοπίο της οριζόντιας απαγόρευσης των γεωργικών χρήσεων σε όλη την έκταση της Ζώνης Α, ανεξάρτητα από τον ορεινό ή μη και τον δασικό ή μη χαρακτήρα της, αντιμετωπίζεται με τη δημιουργία της Ζώνης Α2 σε εκτάσεις ανέκαθεν αγροτικές στις οποίες επιτρέπεται η γεωργική χρήση αλλά απαγορεύεται κάθε είδους δόμηση συμπεριλαμβανομένων και των γεωργικών αποθηκών (σελ. 1-33, 6-22, 6-23, 7-4, 7-5). Λειτουργία Ζωνών Β και Ε. Στις δυτικές υπώρειες του Υμηττού και ειδικότερα στην βορειοδυτική πλευρά η οποία έχει την αμεσότερη σχέση με το κέντρο του πολεοδομικού συγκροτήματος της Πρωτεύουσας, οι αρνητικές συνέπειες της λειτουργίας της Ζώνης Β, δηλαδή το γεγονός ότι επιτρέπονται οριζόντια όλες οι χρήσεις εκπαίδευσης, αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού και το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνει και αρκετούς αδόμητους χώρους, ορισμένοι εκ των οποίων διαθέτουν και πυκνή φύτευση με υψηλό πράσινο, οι οποίοι δεν προστατεύονται από ενδεχόμενη επέκταση των παραπάνω κοινωφελών χρήσεων, αντιμετωπίζεται με την αντικατάσταση της Ζώνης Β στην περιοχή από 5 νέες Ειδικές Ζώνες Ε ως εξής: 1. Ζώνη Ε1: πολιτισμός – αθλητισμός – αναψυχή. 2. Ζώνη Ε2: εκπαίδευση – έρευνα. 3. Ζώνη Ε3 κοιμητήρια. 4. Ζώνη Ε4 εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας. 5. Ζώνη Ε5 Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων. Οι Ειδικές Ζώνες προσδιορίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις επιμέρους ειδικές κοινωφελείς χρήσεις που έχουν εγκατασταθεί στον Υμηττό. Δεν αποτελούν χωροθέτηση νέων χρήσεων αλλά προσδιορισμό υφιστάμενων, με την επιπλέον πρόβλεψη της δυνατότητας σε περίπτωση απομάκρυνσης μιας ειδικής χρήσης, το γήπεδό της να μεταφέρεται στη Ζώνη Α, με στόχο την περιβαλλοντική αποκατάσταση του χώρου και τη βελτίωση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου. Στις ανατολικές υπώρειες του Υμηττού η σημαντικότερη αρνητική επίπτωση της λειτουργίας της Ζώνης Β στο πλαίσιο του ακυρωθέντος π. δ/τος του έτους 2011, το οποίο, όμως παρέμεινε σε ισχύ περίπου 6 χρόνια, δίνοντας τη δυνατότητα να καταγραφούν πιθανές ελλείψεις και δυσλειτουργίες, είναι ότι λόγω των αυστηρότερων χρήσεων των όμορων ζωνών προστασίας της ΖΟΕ Μεσογείων στην πεδιάδα και ειδικά της περιοχής με στοιχείο Α της ΖΟΕ, έχει καταστεί προνομιακός τόπος χωροθέτησης εκπαιδευτικών κυρίως δραστηριοτήτων, χωρίς αυτό να αποτελεί τον χωρικό προορισμό της. Για την αντιμετώπιση της παραπάνω αρνητικής επίπτωσης, καταργείται η δυνατότητα χωροθέτησης νέων εκπαιδευτηρίων αλλά και η δυνατότητα ίδρυσης ενός δημοτικού βιοκλιματικού κέντρου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ανά δήμο στους Δήμους της ανατολικής πλευράς. Αντίθετα προσδιορίζεται με πιο ρεαλιστικούς όρους η δυνατότητα χωροθέτησης υπαίθριων εγκαταστάσεων αθλητισμού, πολιτισμού και αναψυχής, καθώς και η κατασκευή γεωργικών αποθηκών. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της θεσμοθέτησης των Ειδικών Ζωνών Ε4 και Ε5 αντιμετωπίζεται μία ακόμα αρνητική επίπτωση, η οποία προκαλείται από το γεγονός ότι στις κοινωφελείς χρήσεις της Ζώνης Β δεν περιλαμβάνονται ρητά οι εγκαταστάσεις ενέργειας και οι Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, με αποτέλεσμα οι χρήσεις αυτές να εγκαθίστανται άτυπα ή με ειδικούς νόμους, προκαλώντας αρνητικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Με τον προσδιορισμό ειδικών ζωνών για τους Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, είναι δυνατή η ρύθμιση και η αντιμετώπιση των επιπτώσεών τους στο περιβάλλον και το τοπίο, για μία μεταβατική περίοδο 3 ετών μέχρι την ορθή χωροθέτησή τους και την μετεγκατάστασή τους με αποκατάσταση του χώρου στην αρχική του μορφή, στο πρότυπο της πρόσφατης ρύθμισης του ν.4685/2020. Χωροθετείται επίσης χώρος ΣΜΑ και συνοδών περιβαλλοντικών χρήσεων Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης με βάση σχετικό πρωτόκολλο συναντίληψης και συνεργασίας που έχει υπογράφει μεταξύ του Δήμου και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το οποίο είναι ο ιδιοκτήτης της ευρύτερης περιοχής στην οποία προτείνεται η χωροθέτηση. Η ακριβής οριοθέτησή του σε περιοχή που με βάση τους κυρωμένους δασικούς χάρτες δεν έχει δασικό χαρακτήρα, θα γίνει με ειδικότερη μελέτη και με βάση την σχετική νομοθεσία. Εξάλλου, στην Περιοχή Προστασίας λειτουργεί Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης (Κ.Υ.Τ. Αργυρούπολης) στα όρια των Δήμων Ηλιούπολης – Αργυρούπολης και υποσταθμός στην περιοχή του Χερώματος Βάρης, χωρίς η συγκεκριμένη χρήση να περιλαμβάνεται ρητά στις επιτρεπόμενες χρήσεις γης του ακυρωθέντος το 2017 π. δ/τος προστασίας του ορεινού όγκου Υμηττού. Το Κ.Υ.Τ. Αργυρούπολης κείται εντός των ορίων της ζώνης Β του ισχύοντος από 31.8.1978 π. δ/τος καθώς και της ζώνης Β του ακυρωθέντος π. δ/τος του έτους 2011. Η ύπαρξη Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης στην νοτιοανατολική πλευρά του Λεκανοπεδίου κρίνεται απαραίτητη για την ασφαλή και ομαλή ηλεκτροδότηση της Αττικής συνολικά και των σημαντικών καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας των νότιων προαστίων ειδικότερα, η οποία αποτελεί ζήτημα δημόσιου συμφέροντος. Επίσης, σύμφωνα με τον καθ’ ύλην αρμόδιο φορέα (ΑΔΜΗΕ), δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη θέση εντός ή στις παρυφές του αστικού ιστού της περιοχής με βάση τις απαραίτητες αποστάσεις από κατοικίες και λοιπές χρήσεις, ενώ η μεταφορά του Κ.Υ.Τ. σε θέση βαθύτερα εντός του ορεινού όγκου του Υμηττού, θα είναι σε βάρος της περιβαλλοντικής προστασίας των φυσικών οικοτύπων και των δασικών εκτάσεων. Το μονοσήμαντο σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ της χωροθέτησης του Κ.Υ.Τ. στη συγκεκριμένη θέση προκύπτει από πλήθος τεχνικών μελετών και προγραμμάτων ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας που έχουν αποκτήσει κανονιστικό χαρακτήρα με την έκδοση σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων ή Αποφάσεων Ανεξάρτητων Αρχών, όπως ενδεικτικά τα εξής: (α) Η Μελέτη Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ) περιόδου 2006-2010, (β) η Μελέτη Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ) περιόδου 2010- 2014, (γ) το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) Συστήματος Μεταφοράς των ετών 2014-2023 που εγκρίθηκε με την υπ’ αριθμ. 77Α/2014 απόφαση της Ρ.Α.Ε. (ΦΕΚ Β΄ 556/2014), (δ) η ΣΜΠΕ του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης (ΔΠΑ) Συστήματος Μεταφοράς των ετών 2017-2026 που εγκρίθηκε με την οικ. 25583/26.5.2017 κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης και του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης «Έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς (ΔΠΑ) 2017-2026, του ΑΔΜΗΕ Α.Ε.», (ε) το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) Συστήματος Μεταφοράς των ετών 2018-2027 που εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. 256/2018 απόφαση της Ρ.Α.Ε (Β΄ 1570/2018), (στ) το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) Συστήματος Μεταφοράς των ετών 2019-2028 που εγκρίθηκε με την υπ’ αριθ. 1097/2019 απόφαση της Ρ.Α.Ε (Β΄ 1048/2020). Η μελέτη προτείνει την ολοκλήρωση του Κ.Υ.Τ. με την κατασκευή και της πλευράς των 400 kV, η οποία εξασφαλίζει την ασφαλή και ομαλή ρευματοδότηση της Αττικής, με προϋπόθεση την μετατροπή του συνόλου των εγκαταστάσεων του ΚΥΤ σε κλειστές εγκαταστάσεις με την χρήση τεχνολογίας κλειστού τύπου (Gas Insulated Substation – GIS). Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ η οριστική επίλυση του θέματος θα επιτρέψει την υλοποίηση του χρονίζοντος εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων και θα οδηγήσει στα εξής αποτελέσματα: i. Δραστική μείωση του απαιτούμενου χώρου για την ανάπτυξη της πλευράς 400kV (8-10 στρέμματα έναντι 40 στρεμμάτων που απαιτούνται για την ανάπτυξη ανοικτού τύπου πλευράς 400kV στο ΚΥΤ Αργυρούπολης). ii. Στον υπολειπόμενο χώρο θα ενισχυθούν και θα εμπλουτιστούν οι υφιστάμενες ζώνες πρασίνου. iii. Ο εξοπλισμός της πλευράς 400kV θα εγκατασταθεί εντός κτιρίου (κτίριο GIS) ή υπόγεια, με μηδενική οπτική όχληση, αφού δεν θα αναπτυχθούν ικριώματα στην αυλή. iν. Στην τεχνολογία GIS, ο υπό υψηλή τάση εξοπλισμός θα εγκατασταθεί εντός γειωμένου μεταλλικού περιβλήματος, με αποτέλεσμα το ηλεκτρικό πεδίο να είναι μηδενικό. Τέλος, κατά τη μελέτη, οι Ειδικές Ζώνες προσδιορίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις επιμέρους ειδικές κοινωφελείς χρήσεις που έχουν εγκατασταθεί στον Υμηττό. Δεν αποτελούν χωροθέτηση νέων χρήσεων αλλά προσδιορισμό υφιστάμενων, με την επιπλέον πρόβλεψη της θεσμικής δυνατότητας σε περίπτωση απομάκρυνσης μιας ειδικής χρήσης, το γήπεδό της να μεταφέρεται στη ζώνη Α, με στόχο την περιβαλλοντική αποκατάσταση του χώρου. Την απομάκρυνση της χρήσης διαπιστώνει ο φορέας διαχείρισης του Υμηττού ή οποιοδήποτε άλλο νομικό πρόσωπο ασκεί καθήκοντα διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και μέχρι τη συγκρότησή του η Διεύθυνση Σχεδιασμού Μητροπολιτικών, Αστικών και Περιαστικών Περιοχών του ΥΠΕΝ (σελ. 1-31, 6-24 έως 6-26, 7-6 έως 7-14). Λειτουργία Ζωνών Δ1 και Δ2. Στο πλαίσιο της πρότασης, επιλέγεται η υιοθέτηση των νέων ακριβέστερων ορίων των ζωνών Δ1 και Δ2 στα οποία έχουν καταλήξει τα σχετικά ερευνητικά προγράμματα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, ενισχύοντας την ζώνη Δ1 του πυρήνα των Πάρκων. Προτείνεται η χρήση του σύγχρονου πολεοδομικού εργαλείου των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ) με στόχο την εκπόνηση προγράμματος αστικής ανάπλασης ή και περιβαλλοντικής προστασίας, δυνατότητα η οποία ρητά υπάρχει στο συγκεκριμένο άρθρο (σελ. 1-31, 7-14, 7-15). Λειτουργία Ζώνης Στ. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της αυθαίρετης δόμησης διατηρείται η πρόβλεψη του σχεδίου προστασίας του π. δ/τος του έτους 2011 περί καταγραφής όλων των αυθαίρετων κτισμάτων, περιφράξεων και εργασιών που έχουν εκτελεστεί και που βρίσκονται εντός της Περιοχής Προστασίας και μάλιστα η προαναφερθείσα καταγραφή αποτελεί δείκτη παρακολούθησης στο πλαίσιο του προτεινόμενου προγράμματος παρακολούθησης της παρούσας μελέτης. Πιθανή θεωρείται και η αξιοποίηση των πρόσφατων νόμων ρύθμισης των αυθαιρέτων στην κατεύθυνση υλοποίησης αυτής της καταγραφής, η οποία θα αποτελέσει ένα έργο βάσης το οποίο σήμερα δεν υπάρχει για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της αυθαίρετης δόμησης στην άμεση περιοχή μελέτης. Μία αρνητική συνέπεια του σχεδίου προστασίας του π. δ/τος του έτους 2011, είναι η οριζόντια αντιμετώπιση όλων των αυθαίρετων κατοικιών στην άμεση περιοχή μελέτης, η οποία έχει αρνητικές κοινωνικές επιπτώσεις, οι οποίες εκφράζονται και με τη μορφή της αμφισβήτησης του π. δ/τος προστασίας από όμορους Δήμους. Για την αντιμετώπιση των παραπάνω συνεπειών, στο πλαίσιο της πρότασης, δημιουργείται μία νέα Ζώνη Προστασίας, η ζώνη Στ, εντός της οποίας οριοθετούνται ορισμένοι υφιστάμενοι οικισμοί με στόχο την ρύθμιση της αυθαίρετης δόμησης, την αναγνώριση της υφιστάμενης οικιστικής χρήσης και την αποτροπή της επέκτασής τους. Η Ζώνη Στ αφορά οικισμούς οι οποίοι υφίστανται πριν τη θεσμοθέτηση του π. δ/τος του 1978, το οποίο τους συμπεριέλαβε εντός των ορίων του και ειδικότερα περιοχές οι οποίες δεν βρίσκονται στην Ζώνη Α, δεν καταλαμβάνουν εκτάσεις που προστατεύονται καθ’ οποιονδήποτε τρόπο από τη δασική νομοθεσία και δεν συμπεριλαμβάνονται στους οικοτόπους προστασίας του δικτύου Natura. Συγκεκριμένα πρόκειται για τον οικισμό Χέρωμα του Δήμου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης και τους οικισμούς Σκάρπεζα και Κίτσι – Θήτι του Δήμου Κρωπίας. Στην περίπτωση της παρούσας πρότασης, οι παραπάνω οικισμοί δεν εξαιρούνται από την περιοχή προστασίας που ορίζουν τα όρια του Προεδρικού Διατάγματος και δεν προτείνεται η συμβατική τους πολεοδόμηση σαν νέες Πολεοδομικές Ενότητες των Γ.Π.Σ. Βάρης ή Κορωπίου αντίστοιχα με σχετική πολεοδομική μελέτη και πράξη εφαρμογής. Αντίθετα, προτείνεται η εφαρμογή ενός νέου πολεοδομικού εργαλείου, των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων με στόχο την ανάπλαση και την περιβαλλοντική προστασία, για τη ρύθμιση της υφιστάμενης κατάστασης, με αναγνώριση της οικιστικής χρήσης, αλλά σαφώς αυστηρότερους όρους περιβαλλοντικής προστασίας από τη συμβατική απόδοση όρων δόμησης. Παρόμοια μεθοδολογία χρησιμοποίησε και το ακυρωθέν π.δ. του 2011 στην περίπτωση των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή και Ιλισίων, τα οποία αντιμετωπίστηκαν με το πολεοδομικό εργαλείο της Ζώνης Ελεγχόμενης Ανάπτυξης (ΖΕΑ). Η πρόταση είναι συνεπώς οι συγκεκριμένες οργανωμένες τρεις οικιστικές περιοχές να παραμείνουν εντός της περιοχής προστασίας του ορεινού όγκου Υμηττού, να ενταχθούν στη Ζώνη Στ τα τμήματα αυτών που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και να ρυθμιστούν με Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, με στόχο την ανάπλαση και την περιβαλλοντική προστασία. Προϋπόθεση για την υλοποίηση των παραπάνω μελετών είναι και η ύπαρξη των κατάλληλων γεωλογικών και των επίκαιρων κτηματογραφικών υποβάθρων, των οποίων την άμεση σύνταξη προβλέπει ο νέος σχεδιασμός προστασίας. Η δημιουργία της Ζώνης Στ εκτιμάται ότι θα έχει θετικές κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς η αναγνώριση της οικιστικής χρήσης στις συγκεκριμένες περιοχές δρομολογεί τη λύση ενός σημαντικού κοινωνικού προβλήματος εξαιτίας του οποίου έχουν προκύψει αντιδράσεις εναντίον συνολικά του καθεστώτος προστασίας του Υμηττού. Σε τελική ανάλυση, η δημιουργία της Ζώνης Στ εκτιμάται ότι θα έχει και θετικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις καθώς η ρύθμιση των συγκεκριμένων υφιστάμενων οικισμών, οι οποίοι διακρίνονται από τις διάφορες συσπειρώσεις αυθαιρέτων στην περιοχή, καθώς είναι παλαιότεροι των διαταγμάτων προστασίας του Υμηττού, δεν ανήκουν στη Ζώνη Α και δεν αποτελούν φυσικούς οικοτύπους προστασίας, σε συνδυασμό με την απόλυτη προστασία των δασικών εκτάσεων και των αναγκών αρχαιολογικής προστασίας, θα επιφέρουν περιβαλλοντική βελτίωση σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση. Η σημερινή κατάσταση ένταξης των οικισμών αυτών σε Ζώνες προστασίας Β΄ και Γ φαίνεται ότι ούτε προστατεύει το περιβάλλον, ούτε εμποδίζει ουσιαστικά την επέκτασή τους, ούτε προστατεύει ενδεχόμενα αρχαιολογικά ευρήματα (σελ. 7-15 έως 7-17, 7-233).
7. Επί της ως άνω μελέτης γνωμοδότησε, με το υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ ΔΙΠΑ/103883/6765/29.10.2020 έγγραφό της, η Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Στη γνωμοδότηση αυτή επισημαίνονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: Στην περιοχή σχεδίου βρίσκονται δύο περιοχές που εντάσσονται στο Δίκτυο Natura 2000 με κωδικούς GR3000006 «Όρος Υμηττός» στην κατηγορία Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και GR0000015 «Δάσος Καισαριανής Λίμνη Βουλιαγμένης» στην κατηγορία Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ). Η Υπηρεσία έχει αναθέσει και ήδη εκπονούνται για τις περιοχές προστασίας του δικτύου Natura 2000 σε όλη την Ελλάδα και για την περιοχή του Υμηττού, Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες που σύντομα θα καταλήξουν σε σχέδια προεδρικών διαταγμάτων και σε Σχέδια Διαχείρισης, καθορισμού χρήσεων γης, περιορισμών, έργων και διαχειριστικών μέτρων, για τις εν λόγω προστατευόμενες περιοχές. Η ανωτέρω μελέτη ΕΠΜ για τον Υμηττό βρίσκεται ήδη στο στάδιο της εκπόνησης των προτάσεων ζωνoποίησης και καθορισμού χρήσεων. Οι ανωτέρω περιοχές Natura 2000 χαρακτηρίζονται στο προτεινόμενο σχέδιο ως Περιοχές Α1 – Α2 και τμήμα αυτών καταλαμβάνει οικιστικές εκτάσεις εντός του Δήμου Βάρης, Βούλας, Βουλιαγμένης. Οι ανωτέρω περιοχές Natura 2000 δεν απεικονίζονται στους χάρτες πρότασης του σχεδίου. Περαιτέρω, τα όρια της προστατευόμενης περιοχής του προτεινόμενου σχεδίου δεν συμπίπτουν με αυτά των περιοχών του δικτύου Natura 2000. Η ταύτιση των περιοχών Natura 2000 με τα όρια προστασίας του ορεινού όγκου προβλέπεται στο άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 4277/2014 (νέο ΡΣΑ) και στο Παράρτημα VII αυτού. Περαιτέρω, ενώ στο σύνολο της μελέτης και στο σχέδιο αναφέρεται ότι καθορίζονται ζώνες Ε5 ειδικών χρήσεων που αφορούν Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων και οι οποίοι θα είναι προσωρινοί, με λειτουργία μέχρι 3 χρόνια, εν τούτοις καθορίζεται νέος μόνιμος χώρος ΣΜΑ του Δήμου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης εντός της προστατευόμενης περιοχής. Τέλος, ως προς τους οικισμούς που βρίσκονται εντός του ορεινού όγκου και χαρακτηρίζονται ως ζώνη Στ παρατηρείται ότι δεν αναφέρεται ο τρόπος που θα οικοδομηθούν (κάλυψη αρτιότητα κλπ) αλλά γίνεται παραπομπή σε μελλοντική εκπόνηση Ειδικού Χωρικού Σχεδίου. Η Υπηρεσία θεωρεί ότι ο καθορισμός της ζώνης Στ έχει ως στόχο την παγίωση των οικισμών που έχουν οικοδομηθεί εντός του ορεινού όγκου πριν από την εφαρμογή του π. δ/τος του έτους 1978 και τη διευκόλυνση των κατοίκων να διατηρήσουν τα οικοδομήματά τους χωρίς να αυξάνεται η δομήσιμη επιφάνεια. Θεωρεί δε ότι δεν πρέπει να αποσκοπεί στη δημιουργία ζωνών οικιστικής χρήσης, διότι ότι έρχεται σε αντίθεση με το υπ’ αριθ. 67/1998 πρακτικό επεξεργασίας του ΣτΕ, δεδομένου μάλιστα, ότι η δόμηση αποτελεί μη αναστρέψιμη βλάβη στο περιβάλλον και αφαιρεί από το βουνό ελεύθερο χώρο.
8. Επί της μελέτης και του σχεδίου γνωμοδότησε θετικά το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) με την υπ’ αριθ. 40/14.7.2021 πράξη του, κατόπιν της από 1.7.2021 εισήγησης της Διεύθυνσης Σχεδιασμού Μητροπολιτικών Αστικών και Περιαστικών Περιοχών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Στην εισήγηση αυτή αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι: Το προτεινόμενο προεδρικό διάταγμα προστασίας προτείνεται να εδράζεται αποκλειστικά στις προβλέψεις του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας – Αττικής περί λήψεως μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος και δη των ορεινών όγκων της Αττικής με βάση τις γενικότερες προβλέψεις του χωροταξικού και πολεοδομικού θεσμικού πλαισίου. Η συσχέτιση του προτεινόμενου σχεδίου π.δ. με τα άρθρα 18-22 του νόμου 1650/1986 όπως τροποποιήθηκαν με τον νόμο 3937/2011 (και πλέον με το νόμο 4685/2020), εμπεριέχει προβλήματα αφενός ως προς τη διαδικασία που ακολουθήθηκε (μη εκπόνηση και έγκριση της αναγκαίας σύμφωνα με το νόμο Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης – ΕΠΜ), αφετέρου ως προς τη διαμόρφωση του πλαισίου διαχείρισης της περιοχής. Δεν γίνεται αναφορά σε ειδικές μελέτες που σχετίζονται με τις δύο περιοχές του δικτύου Natura 2000 του ορεινού όγκου του Υμηττού και την προστασία και διαχείρισή τους. Λαμβάνεται ως δεδομένο ότι το προστατευτέο από πλευράς βιοποικιλότητας αντικείμενο του ορεινού όγκου (τύποι φυσικών οικοτόπων, είδη χλωρίδας και πανίδας εντός της περιοχής που έχει χαρακτηρισθεί ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης και είδη ορνιθοπανίδας εντός της περιοχής που έχει χαρακτηρισθεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας) «καλύπτεται» από πλευράς προστασίας και διαχείρισης από τις δράσεις που είναι σε εξέλιξη από τη Διεύθυνση Βιοποικιλότητας του ΥΠΕΝ και αφορούν στην εκπόνηση και έγκριση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων Προστασίας και Υπουργικών Αποφάσεων έγκρισης των Σχεδίων Διαχείρισης. Στο γενικότερο σκεπτικό της μελέτης περιλαμβάνεται η ένταξη αδόμητων χώρων πράσινου που αποτελούν συνέχεια του ορεινού όγκου του Υμηττού στην περιοχή προστασίας ανεξάρτητα από την ύπαρξη παλαιών ρυμοτομικών σχεδίων και η μη υλοποίηση παλαιότερων και μη υλοποιημένων σχεδιασμών εγκατάστασης κοινωφελών χρήσεων, οι οποίες πρέπει να αναζητηθούν εκτός του ορεινού όγκου και εντός του αστικού ιστού. Ως εκ τούτου, κεντρική ιδέα της μελέτης είναι η αναθεώρηση παλαιότερων και μη υλοποιημένων ρυμοτομικών, τα οποία χωροθετούν κοινωφελείς χρήσεις στον ορεινό όγκο του Υμηττού και γενικότερα στην περιοχή προστασίας και η αποτροπή της επέκτασης των υφιστάμενων. Ως παλαιά τοπικά ρυμοτομικά σχέδια θεωρήθηκαν αυτά που δεν έχουν θεσμοθετηθεί και κατά περίπτωση μεταφέρθηκε η κύρια χρήση τους σε Ζώνη Ε. Η Ζώνη Στ ρυθμίζει αυθαίρετη δόμηση η οποία δεν αφορά μεμονωμένες κατοικίες ή κάποιες απλές «οικιστικές πυκνώσεις», αλλά υφιστάμενες άτυπες συγκεντρώσεις κατοικίας. Αφορά οικισμούς, οι οποίοι υφίστανται πριν από τη θεσμοθέτηση του π. δ/τος του έτους 1978, το οποίο τους συμπεριέλαβε εντός των ορίων του και ειδικότερα περιοχές οι οποίες δεν βρίσκονται στην Ζώνη Α, δεν συμπεριλαμβάνονται στους φυσικούς οικοτόπους προστασίας του δικτύου Natura 2000 και από την ρύθμιση εξαιρούνται οι ζώνες που προστατεύονται καθ' οποιονδήποτε τρόπο από την δασική νομοθεσία. Το Συμβούλιο Επικράτειας με το υπ’ αριθ. 67/1998 πρακτικό επεξεργασίας γνωμοδότησε ότι δεν ήταν νόμιμη η εξαίρεση των περιοχών αυτών από τις ζώνες προστασίας, επαναλήφθηκε δε η ίδια διατύπωση και στο υπ’ αριθ. 34/2011 πρακτικό επεξεργασίας. Για τον λόγο αυτόν οι εκτός σχεδίου υφιστάμενοι οικισμοί δεν εξαιρέθηκαν από τις ζώνες προστασίας. Στην εξεταζόμενη περίπτωση, οι παραπάνω συγκεντρώσεις δεν εξαιρούνται από την περιοχή προστασίας και δεν προτείνεται η συμβατική τους πολεοδόμηση σαν νέες πολεοδομικές ενότητες των Γ.Π.Σ. Βάρης και Κορωπίου με σχετική πολεοδομική μελέτη και πράξη εφαρμογής. Αντίθετα, προτείνεται η εφαρμογή ενός νέου πολεοδομικού εργαλείου, του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, για τη ρύθμιση της υφιστάμενης κατάστασης με αναγνώριση της οικιστικής χρήσης, αλλά σαφώς αυστηρότερους όρους περιβαλλοντικής προστασίας από τη συμβατική απόδοση όρων δόμησης. Η Ζώνη Στ αποτελεί πρόταση στο πλαίσιο της μη οριζόντιας αντιμετώπισης των αυθαιρέτων στην βάση συγκεκριμένων κριτηρίων (εκτάσεις οργανωμένης δόμησης που δεν είναι δασικές, δεν ενέπιπταν στην Ζώνη Α απολύτου Προστασίας, και δεν καλύπτεται από φυσικούς οικοτόπους στην σχετική αποτύπωση του Κτηματολογίου). Τα ακριβή όρια της Ζώνης Στ θα οριστικοποιηθούν με το π.δ. του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου που θα ακολουθήσει, λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, όπως αυτές θα έχουν εφαρμογή μετά την οριστικοποίηση – κύρωση των δασικών χαρτών στην περιοχή της συγκεκριμένης ζώνης. Περαιτέρω, σύμφωνα πάντα με την ανωτέρω εισήγηση, η κατεδάφιση του Κ.Υ.Τ., λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές αναφορές και τεκμηριώσεις του ΑΔΜΗΕ, εκτιμάται ότι θα διακυβεύσει την ομαλή λειτουργία του δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος και συνεπώς την ομαλή ρευματοδότηση της Αττικής. Εξάλλου, ο εξορθολογισμός των ορίων εκτιμάται ότι θα επιφέρει θετικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς υφιστάμενα κτίρια κατοικίας με νόμιμες οικοδομικές άδειες και οικοδομικά τετράγωνα σε συνέχεια του αστικού ιστού, για τις περιοχές των οποίων δεν υπάρχει αντικείμενο περιβαλλοντικής προστασίας σε ό,τι αφορά στο φυσικό περιβάλλον, εξαιρούνται από την περιοχή προστασίας ενώ αντίθετα αδόμητοι χώροι, συχνά σε συνέχεια του ορεινού όγκου και με υψηλό πράσινο εντάσσονται και προστατεύονται αποτελεσματικά. Η κλίμακα εργασίας της πρότασης (1:5.000) επιτρέπει την μεγαλύτερη ακρίβεια στη χάραξη των ορίων και σε συνδυασμό με τη γεωαναφορά των ορίων της περιοχής προστασίας στο Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς 1987, αναμένεται να προκαλέσει θετικές επιπτώσεις με την έννοια ότι η ακριβής οριοθέτηση ακυρώνει τη δυνατότητα διαφορετικών ερμηνειών των ορίων και αυθαίρετων επεκτάσεων διάφορων χρήσεων, συμβάλλοντας στην περιβαλλοντική προστασία. Ως προς τις ζώνες: Α2 -Γεωργική χρήση: Θετική εκτιμάται η επίπτωση στην κοινωνία και το τοπίο της δημιουργίας της νέας ζώνης Α2 εντός της ζώνης Α στην οποία επιτρέπεται η γεωργική χρήση χωρίς καμία δυνατότητα δόμησης, καθώς δίνεται η δυνατότητα αναζωογόνησης εγκαταλελειμμένων αγροτικών εκτάσεων με βελτίωση του αγροτικού τοπίου, το οποίο αποτελεί αντικείμενο προστασίας και ανάπτυξης των παραγωγικών δυνατοτήτων που προσφέρει η περιαστική γεωργία. Παράλληλα η επέκταση της Ζώνης A΄ στις ανατολικές υπώρειες του Υμηττού εκτιμάται ότι θα προστατεύσει αποτελεσματικά αδόμητες εκτάσεις υψηλού πράσινου. Επιπλέον επιτρέπεται η δραστηριότητα της μελισσοκομίας. Ζώνες Ε: Η στρατηγική αντικατάστασης της Ζώνης Β (η οποία αντικαθίσταται με χρήσεις Ε1, Ε2, Ε3, Ε4, Ε5) συμπεριλαμβάνει πλέον διακριτές χρήσεις πολιτισμού, εκπαιδευτηρίων, κοιμητηρίων, εγκαταστάσεων ηλεκτρικής ενέργειας, ΣΜΑ στις βορειοδυτικές υπώρειες του Υμηττού, εκτιμάται ότι θα επιφέρει θετικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς οι χρήσεις προσδιορίζονται πιο συγκεκριμένα και οριοθετούνται για να αποφευχθεί η επέκτασή τους και περιοχές που παραμένουν αδόμητες προστατεύονται αποτελεσματικά. Η πρόβλεψη μηχανισμού μετατροπής των ειδικών αυτών ζωνών σε περιοχές της Ζώνης Α υψηλής προστασίας μετά από τυχόν απομάκρυνση των ειδικών χρήσεων που υπάρχει στο πλαίσιο της πρότασης, μπορεί να επιφέρει ακόμα περισσότερα περιβαλλοντικά οφέλη. Ο πρόσφατος νόμος 4685/2020 προβλέπει άλλωστε την απομάκρυνση των ΣΜΑ μετά από τρία έτη και την οριστική τους χωροθέτηση με βάση την ειδικότερη νομοθεσία). Η ακριβής οριοθέτηση των κοιμητηρίων των όμορων Δήμων που συμπεριλαμβάνει τις πραγματικές τους εκτάσεις, εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει θετικά, ρυθμίζοντας τη λειτουργία τους και αποτρέποντας την ανεξέλεγκτη επέκτασή τους. Ζώνες Δ1, Δ2: Η υιοθέτηση των νέων ακριβέστερων ορίων των Ζωνών Δ1 και Δ2 στα Μητροπολιτικά Πάρκα Γουδή και Ιλισίων, σε συνέχεια της εξειδικευμένης μελέτης Σχεδίου Γενικής Διάταξης που εκπόνησε ο Οργανισμός Αθήνας (2011- 2014), εκτιμάται ότι θα έχει ιδιαίτερα θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον της ίδιας της περιοχής, των όμορων Δήμων αλλά και συνολικά του Λεκανοπεδίου. Και τούτο διότι η νέα οριοθέτηση διακρίνει με σαφήνεια τα όρια μεταξύ του πυρήνα των πάρκων και των περιφερειακών ζωνών, αυξάνει σαφώς το εμβαδόν της ζώνης του πυρήνα Δ1, η οποία προστατεύεται και παραμένει αδόμητη και ανοίγει τον δρόμο, μετά τη θεσμοθέτηση του προτεινόμενου Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, ώστε να υλοποιηθούν τα πάρκα με ευεργετικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά αποτελέσματα. Αύξηση περιοχής προστασίας: Τα ισοζύγια των ζωνών προστασίας που προκύπτουν από την υλοποίηση της πρότασης είναι θετικά: Σε σχέση με το π.δ. του έτους 2011 η Ζώνη Α είναι επαυξημένη κατά 1.240 στρέμματα, η Δ1 («Πυρήνας» των Μητροπολιτικών Πάρκων) κατά 445 στρέμματα, ενώ η συνολική περιοχή προστασίας του ορεινού όγκου, επαυξάνεται κατά 238 στρέμματα. Και σε αυτή τη ζώνη (Δ), προτείνεται η χρήση του σύγχρονου πολεοδομικού εργαλείου των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ) με στόχο την εκπόνηση προγράμματος αστικής ανάπλασης ή και περιβαλλοντικής προστασίας. Το badminton, και τα κτίρια ΚΕΙΠΠ και ΕΠΟ αποκτούν χρήσεις της Ζώνης Δ2. Η ανωτέρω γνωμοδότηση του ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. υιοθέτησε την εισήγηση της Υπηρεσίας με τις εξής, μεταξύ άλλων, διαφοροποιήσεις: 1. Για λόγους δημοσίου συμφέροντος, προστασίας της δημόσιας υγείας, ασφάλειας και κοινωνικής αναγκαιότητας τα υφιστάμενα κοιμητήρια της Ζώνης Ε3 είναι δυνατό να επεκτείνονται έως 15% της έκτασής τους, όπως αυτή εμφαίνεται στα συνημμένα διαγράμματα, μετά από μελέτη, όπως ορίζεται από την κείμενη νομοθεσία περί κοιμητηρίων. 2. Στις μεταβατικές διατάξεις στην παρ. 4β να οριστεί ότι υφιστάμενα εκπαιδευτήρια στη ζώνη Β και στην Ε2, δύναται να επεκτείνονται για λόγους εκσυγχρονισμού τους, χωρίς υπέρβαση του 10% του εμβαδού και του όγκου των νόμιμα υφιστάμενων κτισμάτων κατά την έγκριση του παρόντος, σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 4067/2012, όπως ισχύει.
9. Η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας εισηγήθηκε υπέρ της περιβαλλοντικής έγκρισης του εξεταζόμενου σχεδίου με το υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΣΜΠ/ 64059/776/1.7.2021 έγγραφό της.
10. Οι ρυθμίσεις του σχεδίου διατάγματος, όπως προέκυψαν από την ως άνω μελέτη, τις γνωμοδοτήσεις και τη δημόσια διαβούλευση, έχουν ως εξής: Στο άρθρο 2 του σχεδίου (Ζώνες Προστασίας) ορίζεται ότι: «Εντός των ορίων που απεικονίζονται στο διάγραμμα του άρθρου 1 καθορίζονται Ζώνες Προστασίας όπως φαίνονται με τα στοιχεία A, Β, Γ, Δ, Ε και Στ στο διάγραμμα του ίδιου άρθρου, ως εξής: 1. Ζώνη A – Υψηλή Προστασία της φύσης και των μνημείων. Καθορίζεται ως περιοχή υψηλής προστασίας της φύσης με στόχο την προστασία των τύπων φυσικών οικοτύπων, των ειδών χλωρίδας και πανίδας και την ανάδειξη των ιδιαίτερων φυσικών, γεωλογικών και ιστορικών χαρακτηριστικών του Υμηττού. Η Ζώνη Α υποδιαιρείται στις Ζώνες Α1 και Α2. 2. Ζώνη Β – Περιφερειακή Ζώνη Προστασίας. Καθορίζεται ως περιοχή γεωργικής χρήσης, εκπαίδευσης και υπαίθριας αναψυχής πολιτισμού και αθλητισμού. 3. Ζώνη Γ – Αρχαιολογικής Προστασίας. Καθορίζεται ως Περιοχή Προστασίας αρχαιολογικών χώρων. 4. Ζώνη Δ – Μητροπολιτικά πάρκα Γουδή (Δ Γουδή) και Ιλισίων (Δ Ιλισίων). Η Ζώνη Δ υποδιαιρείται στις Ζώνες: Δ1 – Πυρήνας του Μητροπολιτικού Πάρκου και Δ2 – Περιφερειακή Ζώνη του Μητροπολιτικού Πάρκου. 5. Ζώνη Ε – Ειδικές Χρήσεις. Η Ζώνη Ε υποδιαιρείται στις Ζώνες: Ε1 – Αθλητισμός – Πολιτισμός – Αναψυχή, Ε2 – Εκπαίδευση – Έρευνα, Ε3 – Κοιμητήρια, Ε4 – Εγκαταστάσεις Ηλεκτρικής Ενέργειας και Ε5 – Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων και συνοδές περιβαλλοντικές υποδομές. 6. Ζώνη Στ – ΕΠΣ άτυπων συγκεντρώσεων περιοχών κατοικίας». Στο άρθρο 3 (Χρήσεις γης και μέτρα προστασίας): «Στις Ζώνες Προστασίας του άρθρου 2, καθορίζονται χρήσεις γης και μέτρα προστασίας ως εξής: 1. Ζώνη A – Υψηλή Προστασία της φύσης και των μνημείων. α) Στη Ζώνη Α1 επιτρέπονται μόνο χρήσεις που είναι συμβατές ή κρίνονται απαραίτητες για τις ανάγκες προστασίας της περιοχής, όπως έργα αντιπυρικής προστασίας, πυροσβεστικοί κρουνοί, παρατηρητήρια, πυροφυλάκια, τα οποία μπορούν να ιδρύονται κατά το άρθρο 16 του ν. 998/1979 (Α΄ 289), όπως ισχύει, εργασίες δασικής διαχείρισης, χάραξη μονοπατιών και ποδηλατικών διαδρομών. Επιτρέπονται οι ήπιες ανασχετικές παρεμβάσεις σε ρέματα και η μελισσοκομία. Απαγορεύεται το κάπνισμα μελισσών. β) Εντός της Ζώνης Α1 απαγορεύεται κάθε είδους δόμηση. Για τα υπάρχοντα μνημεία, νομίμως υφιστάμενα κτίσματα και υφιστάμενες εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας, επιτρέπεται η διενέργεια επισκευαστικών και αναστηλωτικών εργασιών, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις χωρίς οποιαδήποτε οικοδομική επέκταση. γ) Τα σημαντικότερα ρέματα του ορεινού όγκου (ρέμα Τζιώτη, ρέμα Χαλιδούς ρέμα Βάρης, κλάδος Ιλισού που διέρχεται από τον Δήμο Παπάγου – Χολαργού) οριοθετούνται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Οριοθετείται ως ζώνη Α η έκταση η οποία καταλαμβάνει πλάτος 50 μ. εκατέρωθεν του άξονα των σημαντικότερων ρεμάτων του ορεινού όγκου, όπως φαίνεται στο διάγραμμα του άρθρου 1. Το όριο αυτό προσαρμόζεται αυτομάτως επί του οριοθετούμενου ορίου κάθε φορά που δημοσιεύεται η κατά νόμο οριοθέτηση των ρεμάτων αυτών. δ) Εντός της Ζώνης Α1 επιτρέπεται η κατασκευή και τοποθέτηση ιστών για τη συγκέντρωση των εγκαταστάσεων κεραιών ραδιοφωνίας – τηλεόρασης και του συνοδευτικού εξοπλισμού τους με στόχο την απομάκρυνση των υφισταμένων κεραιών στο πλαίσιο της δημιουργίας Πάρκου Κεραιών. Το είδος, ο αριθμός και η κατάλληλη από άποψη προστασίας του περιβάλλοντος και ασφάλειας των πτήσεων θέση των νέων ιστών, καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών, μετά από εκπόνηση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περί τηλεπικοινωνιών. ε) Στη Ζώνη Α2 ισχύουν όλα όσα προβλέπονται για τη Ζώνη Α1, με την προσθήκη της γεωργικής χρήσης στις χρήσεις του εδαφίου α), χωρίς όμως τη δυνατότητα ανέγερσης γεωργικών αποθηκών ή οποιουδήποτε άλλου τύπου δόμησης. Μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης δασικών χαρτών στη Ζώνη Α, για τη γεωργική χρήση στη Ζώνη Α2 απαιτείται άδεια από το αρμόδιο Δασαρχείο. στ) Στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις εντός της Ζώνης Α απαγορεύεται οποιαδήποτε οικοδομική επέκταση ή παραχώρηση σε τρίτο για την εξυπηρέτηση μη αμιγώς επιχειρησιακών σκοπών εθνικής σημασίας. Μέχρι την έκδοση της απόφασης της παραγράφου 6 του άρθρου 29 του ν. 4495/2017 (Α΄ 167), για την εκτέλεση στρατιωτικών έργων ή εγκαταστάσεων, εφαρμόζεται η υπ’ αρ. 6229/1123/1987 κοινή υπουργική απόφαση (Δ΄ 749). 2. Ζώνη Β – Περιφερειακή Ζώνη Προστασίας. α) Εντός της Ζώνης Β επιτρέπεται η γεωργία, οι θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις, η ανέγερση γεωργικών αποθηκών, η μελισσοκομία, η επισκευή και ο εκσυγχρονισμός των νομίμως υφιστάμενων εκπαιδευτηρίων και η δημιουργία υπαίθριων χώρων αναψυχής, πολιτισμού όπως μουσείων και αθλητισμού, με τους ακόλουθους όρους: (αα) Ο μέγιστος συντελεστής δόμησης των γηπέδων ορίζεται σε 0,2 και το ποσοστό κάλυψης σε 15%. Τουλάχιστον το 50% του γηπέδου επιβάλλεται να καλύπτεται με ψηλό πράσινο. (ββ) Άνω των 3.000 τ.μ. απαιτείται διάσπαση του όγκου των κτιρίων. β) Ως ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας για την ανέγερση κτισμάτων που εξυπηρετούν τις χρήσεις γεωργίας, αθλητισμού, πολιτισμού και αναψυχής ορίζονται τα δέκα (10) στρέμματα, αποκλεισμένων των παρεκκλίσεων της αρτιότητας. Η μέγιστη επιφάνεια των κτιρίων ανά άρτιο γήπεδο ορίζεται: (αα) γεωργικής αποθήκης, τα 30 τ.μ., (ββ) βοηθητικών χώρων αθλητισμού, πολιτισμού και αναψυχής, τα 60 τ.μ. γ) Η διαμόρφωση χώρων υπαίθριας αναψυχής, ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της έκτασης, διέπεται από τις διατάξεις της υπ’ αρ. 66102/970/23-2-1995 υπουργικής απόφασης (Β΄ 330), όπως τροποποιήθηκε με την υπ’ αρ. 99278/5712/9-12-1997 όμοια απόφαση (Β΄ 1117) και ισχύει, με εξαίρεση τις περιπτώσεις 9, 15 και 16 της παραγράφου Δ΄ αυτής. δ) κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται εντός της Ζώνης Β στον Δήμο Γλυφάδας, η ανέγερση του 3ου Λυκείου και του 7ου Γυμνασίου Γλυφάδας, εντός των εκτάσεων επί των οποίων έχει κηρυχθεί αναγκαστική απαλλοτρίωση για το σκοπό αυτό … . 3. Ζώνη Γ – Αρχαιολογικής προστασίας. α) Εντός της ζώνης Γ επιτρέπεται η γεωργική χρήση, οι θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις και η ανέγερση γεωργικών αποθηκών εμβαδού έως 30 τ.μ., κατά τις διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας. β) Ως ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας για την ανέγερση γεωργικών αποθηκών ορίζονται τα είκοσι (20) στρέμματα. 4. Ζώνη Δ – Μητροπολιτικά πάρκα Γουδή και Ιλισίων Η Ζώνη Δ καθορίζεται ως περιοχή σύνδεσης του ορεινού οικοσυστήματος με την πόλη, εντός της οποίας ιδρύονται το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή (Δ – Γουδή) και το Μητροπολιτικά Πάρκο Ιλισίων (Δ – Ιλισίων), σύμφωνα με τους όρους που εξειδικεύονται στο παρόν. 5. Ζώνη Ε – Ειδικές χρήσεις. α) Εντός της Ζώνης Ε1 είναι δυνατή η λειτουργία χώρων πολιτισμού, αθλητισμού και αναψυχής, χωρίς τη δυνατότητα νέας δόμησης ή οικοδομικής επέκτασης κτιριακών εγκαταστάσεων. Επιτρέπεται η συντήρηση και ο εκσυγχρονισμός των παραπάνω εγκαταστάσεων και η δημιουργία νέων υπαίθριων διαμορφώσεων. … . Στη Ζώνη Ε1 περιλαμβάνεται και η έκταση του όμορου Στρατοπέδου Κυρίτση. β) Εντός της Ζώνης Ε2 είναι δυνατή η λειτουργία υφιστάμενων εκπαιδευτηρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, με τις συνοδές αυτών αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και ερευνητικών ιδρυμάτων, χωρίς τη δυνατότητα οικοδομικής επέκτασης. Επιτρέπεται η συντήρηση και ο εκσυγχρονισμός των παραπάνω εγκαταστάσεων, με την επιφύλαξη του εδαφίου β) της παραγράφου 4 του άρθρου 9. Εντός της περιοχής του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών (Ε.Κ.Ε.Φ.Ε.) ‘Δημόκριτος’ επιτρέπεται η οικοδομική επέκταση στις επιφάνειες … του από 12-10-1999 π.δ. (Δ΄ 761) … και τα επαγγελματικά εργαστήρια προηγμένης τεχνολογίας και παραγωγής καινοτόμων προϊόντων. Επιπλέον επιτρέπονται οι εργασίες διαμόρφωσης εδάφους για διέλευση οχημάτων και πεζών (κατασκευή δρόμων και πεζοδρομίου) … . γ) Εντός της Ζώνης Ε3 είναι δυνατή η λειτουργία υφιστάμενων κοιμητηρίων, με την προϋπόθεση της τήρησης της ειδικότερης νομοθεσίας περί κοιμητηρίων. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών ορίζονται οι ακριβείς εκτάσεις οι όροι παραχώρησης και κάθε άλλη λεπτομέρεια των τμημάτων που παραχωρούνται στους επιμέρους Δήμους στην περίπτωση των διαδημοτικών νεκροταφείων. Σε ότι αφορά στα υφιστάμενα κοιμητήρια εντός της περιοχής προστασίας του Υμηττού, η υποχρέωση του οικείου Δήμου για την εκπόνηση και υποβολή στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας πλήρους τοπογραφικής, γεωλογικής και υδροτεχνικής μελέτης καταλληλότητας και επάρκειας χώρου και μέσων, εξακολουθεί να ισχύει, όπως περιγράφεται στο άρθρο 11 του ν. 4237/2014 (Α΄ 36) καθώς και η προθεσμία που προβλέπεται στο άρθρο 130 του ν. 4759/2020 (Α΄ 245). Τα υφιστάμενα κοιμητήρια της Ζώνης Ε3 είναι δυνατό να επεκτείνονται έως 15% της έκτασής τους, όπως αυτή εμφαίνεται στο συνημμένο διάγραμμα, μετά από σχετική μελέτη, όπως ορίζεται από την κείμενη νομοθεσία περί κοιμητηρίων. δ) Εντός της Ζώνης Ε4 είναι δυνατή η λειτουργία, η συντήρηση και ο εκσυγχρονισμός υφιστάμενων εγκαταστάσεων ηλεκτρικής ενέργειας με την προϋπόθεση της τήρησης της σχετικής ειδικότερης νομοθεσίας. Ειδικότερα για το Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης (Κ.Υ.Τ.) Αργυρούπολης/Ηλιούπολης είναι δυνατή η λειτουργία, η συντήρηση, ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση της υφιστάμενης δραστηριότητας ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής και υπερυψηλής τάσης συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσής του με την κατασκευή και της πλευράς 400 kV, με προϋπόθεση την μετατροπή του συνόλου των υφιστάμενων εγκαταστάσεων σε κλειστές εγκαταστάσεις με την χρήση τεχνολογίας κλειστού τύπου (Gas Insulated Substation – GIS). Ειδική μελέτη εξετάζει το ενδεχόμενο υπογειοποίησης των εγκαταστάσεων. Η επιλογή της τεχνικής λύσης και οι σχετικοί ειδικότεροι όροι και προϋποθέσεις, γίνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από εμπεριστατωμένη τεχνική μελέτη που υποβάλει ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Α.Δ.Μ.Η.Ε.), σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων κατηγορίας Α1 και διαβούλευση με τους Δήμους Ηλιούπολης και Αργυρούπολης – Ελληνικού. Οι μελέτες και λοιπές αναγκαίες ενέργειες από πλευράς Α.Δ.Μ.Η.Ε. για τη διαμόρφωση του Κ.Υ.Τ. σε κλειστού τύπου πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός τριετίας από την έκδοση του παρόντος, ενώ οι όροι και προϋποθέσεις για τη λειτουργία του εντός της τριετίας προσδιορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά την εκπόνηση και υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.), σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Εντός της Ζώνης Ε4 είναι επίσης: δυνατή η εγκατάσταση διαδημοτικού νεκροταφείου των Δήμων Ηλιούπολης και Αλίμου, βάσει εμπεριστατωμένης μελέτης ότι διασφαλίζεται και δεν παραβλάπτεται η λειτουργία της υφιστάμενης δραστηριότητας του Κ.Υ.Τ. Σε περίπτωση που η εγκατάσταση του κοιμητηρίου απομακρυνθεί, η συγκεκριμένη έκταση μεταφέρεται στη Ζώνη Α1 και ακολουθείται η διαδικασία του κατωτέρω εδαφίου στ΄). ε) Εντός της Ζώνης Ε5 είναι δυνατή η προσωρινή λειτουργία Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (Σ.Μ.Α.) και συνοδών περιβαλλοντικών υποδομών. Στις συνοδές υποδομές δύναται να περιλαμβάνονται και σχετικές με την απόθεση ανακυκλώσιμων υλικών υποδομές και την προώθησή τους για ανακύκλωση ή για επαναχρησιμοποίηση. Η προσωρινή λειτουργία των Σ.Μ.Α. επιτρέπεται από τη δημοσίευση του παρόντος για τον Σ.Μ.Α. του Δήμου Καισαριανής και από τη δημοσίευση του ν. 4685/2020 (Α΄ 92) για τους υπόλοιπους Σ.Μ.Α., έως τον καθορισμό χώρου προοριζόμενου για τη χρήση αυτή είτε με έγκριση ή τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου είτε με τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Γ.Π.Σ.) ή με έγκριση Τοπικού Χωρικού Σχεδίου (Τ.Χ.Σ.) και μέχρι τρία (3) έτη. Για τον Σ.Μ.Α. του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης ισχύουν οι ρυθμίσεις του ν. 4635/2019 (Α΄ 167). Κατά την εκπόνηση των μελετών για τη μετεγκατάσταση των Σ.Μ.Α. λαμβάνονται υπόψη και οι προβλέψεις του Περιφερειακού Σχεδίου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή της Περιφέρειας Αττικής, εφόσον έχει ολοκληρωθεί η έγκρισή του. Μετά τη λήξη των ως άνω προθεσμιών παύει η προσωρινή λειτουργία των Σ.Μ.Α. Καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας των Σ.Μ.Α., επιβάλλεται η λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την αποφυγή της όχλησης, την οπτική απομόνωση με περιμετρικές φυτεύσεις ή περιφράξεις και τη χρήση των βέλτιστων τεχνικών για τη μεταφόρτωση των απορριμμάτων. Για τις ανάγκες της προσωρινής λειτουργίας των Σ.Μ.Α. στους ανωτέρω χώρους, ανεξαρτήτως του ιδιοκτησιακού καθεστώτος αυτών και του τρόπου κτήσης τους, επιτρέπονται οι προσωρινές κατασκευές του άρθρου 21 του ν. 4067/2012. Μετά τη λήξη της προθεσμίας ή την με οποιονδήποτε τρόπο παύση της λειτουργίας του Σ.Μ.Α., ο οικείος Δήμος οφείλει εντός ενός (1) έτους ν’ αποκαταστήσει τον χώρο στην αρχική του μορφή και οι περιοχές της Ζώνης Ε5 μετατρέπονται σε Ζώνη Α1 με τον τρόπο που περιγράφεται στο εδάφιο στ’). Ειδικά, για τις περιπτώσεις παρόδου των ως άνω προθεσμιών δεν επιτρέπεται παράταση της προσωρινής λειτουργίας των Σ.Μ.Α. Επιτρέπεται η εγκατάσταση του Σ.Μ.Α. Βούλας – Βάρης – Βουλιαγμένης και συνοδών περιβαλλοντικών χρήσεων σε περιοχή που σημειώνεται στον συνημμένο στο παρόν διάγραμμα και είναι επιτρεπτή με βάση την κείμενη δασική νομοθεσία, υπό την προϋπόθεση της τήρησης των προβλεπομένων στο άρθρο 10 του νόμου 4014/2011 (Α΄ 209) περί ειδικής οικολογικής αξιολόγησης. στ΄) Σε περίπτωση απομάκρυνσης οποιασδήποτε ειδικής χρήσης της Ζώνης Ε, μετά από αίτημα του Φορέα … ο χώρος εγκατάστασής της μετατρέπεται σε Ζώνη Α1 και αποκαθίσταται περιβαλλοντικά, εξυγιαίνεται και εξωραΐζεται. 6. Ζώνη Στ – ΕΠΣ άτυπων συγκεντρώσεων περιοχών κατοικίας. Εντός της Ζώνης Στ οριοθετούνται άτυπες συγκεντρώσεις περιοχών κατοικίας με στόχο την αποτροπή της επέκτασής τους. Οι συγκεκριμένοι όροι προστασίας της περιοχής των οικισμών Χέρωμα, Σκάρπεζα και Κίτσι – Θήτι της Ζώνης Στ, καθορίζονται βάσει Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Ε.Π.Σ.) της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του ν. 4447/2016 ή Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Τ.Π.Σ.) του άρθρου 7 του ίδιου νόμου, όπως ισχύουν, με στόχο την ανάπλαση και την περιβαλλοντική προστασία των περιοχών αυτών. Η κίνηση της διαδικασίας κατάρτισης Ε.Π.Σ. γίνεται όπως προβλέπεται στο ανωτέρω άρθρο 8 του ν. 4447/2016 και με στόχο τον περιορισμό της δόμησης. Για τις εκτάσεις δασικού χαρακτήρα εντός της Ζώνης Στ ισχύουν οι διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. κατ’ εξαίρεση των παραπάνω, για τον οικισμό «Βλητικός Σταθμός» του Δήμου Καισαριανής ο οποίος βρίσκεται επίσης στη Ζώνη Στ, ισχύει το άρθρο 187 του ν. 4261/2014 (Α΄ 107). Με τα Ε.Π.Σ. μπορούν να τροποποιούνται σημειακά, για λόγους προσαρμογής στην κλίμακα εργασίας και εξορθολογισμού, τα όρια της Ζώνης Στ, σε καμία περίπτωση όμως σε βάρος σημαντικών τύπων οικοτύπων που απαντώνται στην Ειδική Ζώνη Διατήρησης του Υμηττού. Σε περιοχές άτυπων συγκεντρώσεων κατοικίας οικιστικών συσπειρώσεων που εντάσσονταν σε Ζώνη Γ΄ Αρχαιολογικής προστασίας πρέπει να τηρούνται όλες οι διατάξεις του ν. 3028/2002 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ν. 4858/2021 ενώ σε περίπτωση εντοπισμού ή αποκάλυψης αρχαιοτήτων κατά τη διάρκεια της προόδου των εργασιών, εκείνες πρέπει να διακοπούν αμέσως προκειμένου να διεξαχθεί έρευνα ανασκαφής, από τα αποτελέσματα της οποίας θα εξαρτηθεί η περαιτέρω πορεία των έργων, μετά την κατά νόμο γνωμοδότηση των αρμόδιων οργάνων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Στην περίπτωση αυτή, για τη δαπάνη της ανασκαφής – συμπεριλαμβανομένης και της αμοιβής του απαραίτητου προσωπικού (αρχαιολόγων, τοπογράφου, σχεδιαστή, εργατών), το οποίο θα προσληφθεί κατά την υπόδειξη των προαναφερόμενων υπηρεσιών, καθώς και για το κόστος συντήρησης, μελέτης και δημοσίευσης των ευρημάτων, τηρούνται οι διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 3028/2002. 7. Ζώνες Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή (Δ Γουδή) και Ιλισίων (Δ Ιλισίων). Α. Στόχοι και Αρχές Σχεδιασμού. Η δημιουργία των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή (Ζώνη Δ Γουδή) και Ιλισίων (Ζώνη Δ Ιλισίων) αποσκοπεί στην υλοποίηση των κατωτέρω που πηγάζουν από το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας (Ρ.Σ.Α.) και εξειδικεύονται ως εξής: α) Σύνδεση του ορεινού όγκου του Υμηττού με τον αστικό ιστό, προστασία και οικολογική αναβάθμιση των περιοχών, …β) Αναβάθμιση του πολεοδομικού περιβάλλοντος του Λεκανοπεδίου με ένταξη, διασύνδεση και ενοποίηση των Πάρκων με το δίκτυο κοινόχρηστων ελεύθερων χώρων αστικού και περιαστικού πρασίνου, πολιτιστικών και κοινωνικών λειτουργιών. γ) Πιλοτική εφαρμογή των αρχών βιώσιμης αστικής κινητικότητας με ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) …. δ) Αναβάθμιση του περιβάλλοντος των δημόσιων μητροπολιτικών και τοπικών χρήσεων περίθαλψης, εκπαίδευσης – έρευνας, κοινωνικής υποδομής, πολιτισμού, αθλητισμού και διοίκησης και βελτίωση των όρων λειτουργίας τους, με παράλληλο έλεγχο της ανάπτυξης τους … ε) Προώθηση ήπιου και εναλλακτικού αστικού τουρισμού … Β. Πολεοδομική οργάνωση και κατευθύνσεις σχεδιασμού. Η πολεοδομική οργάνωση των Πάρκων, οι ρυθμίσεις, τα έργα και οι διαμορφώσεις σ’ αυτά ακολουθούν τις κατωτέρω δεσμευτικές γενικές αρχές σχεδιασμού και επιδιώκουν: α) Τη δημιουργία ενός ενιαίου χώρου πρασίνου υψηλής οικολογικής ποιότητας … β) Την περιφρούρηση και προστασία του Πυρήνα των Πάρκων … γ) Την προστασία, αναβάθμιση και εμπλουτισμό της σημερινής φύτευσης και φυσικών σχηματισμών με είδη που συνάδουν με το αττικό τοπίο και το οικοσύστημα του Υμηττού. Διαμόρφωση διαδρομών περιπάτου και χώρων στάσης σε φυσικό περιβάλλον με διατήρηση χωμάτινων επιφανειών. δ) Τη διατήρηση και ανάδειξη των σημαντικών ιστορικών κτιρίων της «στρατιωτικής πόλης Γουδή» και των νοσοκομείων και επανάχρηση ορισμένων εξ αυτών (που εντάσσονται στον πυρήνα του Πάρκου) για δραστηριότητες πολιτισμού και ήπιας ή εκπαιδευτικής ψυχαγωγίας. ε) Την εναρμόνιση των νέων και υφιστάμενων δημοτικών τοπικών χρήσεων (αθλητισμού, εκπαίδευσης ή κοινωνικής πρόνοιας) των γειτονικών Δήμων με το πνεύμα σχεδιασμού και διαχείρισης των Πάρκων, … . στ) Τη βελτίωση της προσπελασιμότητας των Πάρκων για πεζούς και ποδηλάτες με διάκριση της κυκλοφορίας πεζών/ποδηλάτων και οχημάτων και τη δημιουργία ενός δικτύου «διαδρόμων» και «διαδρομών» πρόσβασης και εντός αυτών. ζ) Την προώθηση της αρχής της βιώσιμης κινητικότητας με ενίσχυση της χρήσης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (Μ.Μ.Μ.), … η) Την άρση της διχοτόμησης των Πάρκων, από τους σημαντικούς υπερτοπικούς οδικούς άξονες … θ) Την απαγόρευση της κυκλοφορίας οχημάτων στον Πυρήνα των Πάρκων σε μη εγκεκριμένες από πολεοδομικό σχέδιο οδούς, με παράλληλη κατάργηση αυτών των οδών ή μετατροπή τους σε πεζόδρομους/ποδηλατοδρόμους. ι) Τον περιορισμό της κυκλοφορίας οχημάτων στην Περιφερειακή Ζώνη, …. ια) Τη λειτουργία συστήματος ελαφρών μη ρυπογόνων, μέσων μαζικής μεταφοράς για την εξυπηρέτηση των μετακινήσεων εντός των Πάρκων, σε σύνδεση με τους μεγάλους σταθμούς Μ.Μ.Μ. ιβ) Την πρόβλεψη συναφούς μέτρου που διασφαλίζει την αναγκαία αντιστάθμιση και αποκαθιστά το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, όπως κατεδαφίσεις αυθαίρετων κτισμάτων εντός δασικής και αναδασωτέας έκτασης … Γ. …Δ. Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (Ε.Π.Σ.) των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή και Ιλισίων α) Για τις Ζώνες Δ των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή και Ιλισίων εκπονούνται Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια του ν. 4447/2016, όπως ισχύει, με στόχο την ανάπλαση και την περιβαλλοντική προστασία των περιοχών αυτών (Ε.Π.Σ. Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδή και Ε.Π.Σ. Μητροπολιτικού Πάρκου Ιλισίων) και ειδικότερα με στόχο την υλοποίηση των στόχων και κατευθύνσεων σχεδιασμού του παρόντος. … Ε. Οριοθέτηση των Πυρήνων και της Περιφερειακής Ζώνης των Πάρκων. … ΣΤ. Ρύθμιση Χρήσεων γης, και επιβολή περιορισμών για την δόμηση. α) Η χρήση γης στον πυρήνα των δύο Πάρκων (Δ1) ορίζεται ως «Άλσος, Ελεύθεροι Χώροι, Αστικό Πράσινο και Πολιτισμός» και η έκταση αποτελεί ελεύθερο κοινόχρηστο χώρο μητροπολιτικής εμβέλειας, που εντάσσεται στο δίκτυο υπερτοπικών πόλων πολιτισμού, αθλητισμού και αναψυχής του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας-Αττικής. … . δ) Τα κτίρια του Ολυμπιακού συγκροτήματος: Ολυμπιακό Κέντρο Γουδή, της περίπτωσης ι' του άρθρου 9 του ν. 3342/2005 (Α΄ 131) και συγκεκριμένα το κεντρικό κτίριο Ιππασίας με κωδικό Β02 στο Μητρώο Έργου Σχεδίων «Ως Κατασκευάσθη» της Εταιρείας Ολυμπιακών Ακινήτων, τα δύο παράλληλα κτίρια των παλαιών στάβλων, με κωδικούς Β03 και Β04 στο Μητρώο Έργου Σχεδίων «Ως Κατασκευάσθη» της Εταιρείας Ολυμπιακών Ακινήτων, συμπεριλαμβανομένου του κτιρίου στα νότια, με κωδικό Β05 αντίστοιχα, και το κτίριο του ολυμπιακού κέντρου Μπάντμιντον, παραμένουν, εντασσόμενα στην Ζώνη Δ1 του Πάρκου και αποκτούν χρήση διοίκησης, πολιτισμού και εκπαίδευσης/έρευνας. … στ) Οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης στην Περιφερειακή Ζώνη των Πάρκων (Δ2) είναι: περίθαλψη, κοινωνική πρόνοια, εκπαίδευση/έρευνα, διοίκηση καθώς και οι επιτρεπόμενες στους Πυρήνες των Πάρκων. …». Με το άρθρο 4 του σχεδίου επιχειρείται η έγκριση του σχεδίου περιβαλλοντικής προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισίων, σύμφωνα με τις διατάξεις της ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ. 107017/28.8.2006 κοινής υπουργικής απόφασης (Β΄ 1225), όπως ισχύει. Μεταξύ άλλων προβλέπονται οι εξής όροι: α) Κατά τον σχεδιασμό των έργων και δραστηριοτήτων που αφορούν στην υλοποίηση του σχεδίου, λαμβάνονται οι κατευθύνσεις των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (Ε.Π.Μ.) για τις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, που εντοπίζονται εντός της περιοχής εφαρμογής του σχεδίου, όταν αυτή εγκριθεί (όρος Γ 1). β) Για την αποτελεσματικότερη προστασία των δασικών και αναδασωτέων εκτάσεων, οι συμπεριληφθείσες δασικού χαρακτήρα εκτάσεις εντός του σχεδίου, εξακολουθούν να διέπονται και προστατεύονται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και υπό το αυστηρό καθεστώς προστασίας τους (αποφάσεις κήρυξης αναδασωτέων εκτάσεων) (όρος Γ΄ 3.1). γ) Κατά την εφαρμογή του Σχεδίου υλοποιούνται δράσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Μέτρων του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, μεταξύ άλλων, δράσεις οριοθέτησης και διευθέτησης των υδατορεμάτων (όρος Γ΄ 8.3). δ) Η κατασκευή Πάρκου Κεραιών απαιτεί την εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Οι μελέτες πρέπει να περιλαμβάνουν την καταγραφή και αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης, την εξασφάλιση της συμμόρφωσης των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών με τις άδειες που θα τους χορηγηθούν, την καθαίρεση των κεραιών που είναι αυθαίρετες ή αγνώστου ιδιοκτήτη και την ενοποίηση των ιστών και των εγκαταστάσεων (όρος Γ΄ 12). ε) Η προσαρμογή του σχεδίου, μετά την έγκρισή του, σε νεότερα, λεπτομερέστερα ή ακριβέστερα δεδομένα που αφορούν στην προστασία στοιχείων του φυσικού ή ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής του, όπως: η οριστική κύρωση των δασικών χαρτών, η οριοθέτηση υδατορεμάτων και ο καθορισμός ζωνών προστασίας τους η κήρυξη νέων αρχαιολογικών χώρων ή μνημείων η έκδοση του π.δ. προστασίας της περιοχής Natura 2000 κ.ά. εξετάζεται από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικού προελέγχου κατ’  εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5 της υπ’ αρ. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ. 107017/28.8.2006 κοινής υπουργικής απόφασης, όπως ισχύει (όρος Γ΄ 19). στ) Καταγραφή όλων των κτισμάτων των περιφράξεων και των αυθαιρέτων εργασιών που έχουν εκτελεστεί και βρίσκονται εντός των Ζωνών, A, Β, Γ και Ε. Καταγραφή στη Ζώνη Δ των κτισμάτων που έχουν κατασκευαστεί καθ’ υπέρβαση του ποσοστού που καθορίζεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 1 του ν. 732/1977, όπως ισχύει. Καταγραφή των ανενεργών λατομείων που αποκαθίστανται ή λειτουργούν σήμερα ως χώροι διαχείρισης αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (Α.Ε.Κ.Κ.) (όρος Δ΄ 2). Με το άρθρο 9 του σχεδίου επιχειρείται η θέσπιση μεταβατικών διατάξεων. Στην παρ. 4 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι: «α) Υφιστάμενες βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις εγκαταστάσεις παραγωγής αποθήκευσης και εμπορίας υλικών, καθώς και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις οφείλουν να μετεγκατασταθούν εντός πέντε (5) ετών από την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος. Στη Ζώνη Α2, τα νομίμως υφιστάμενα κτίρια και εγκαταστάσεις με ασύμβατες για τη Ζώνη χρήσεις, είναι δυνατόν να παραμένουν στα γήπεδα στα οποία βρίσκονται και να υφίστανται επισκευαστικές παρεμβάσεις και εκσυγχρονισμό χωρίς καμιά δυνατότητα επεκτάσεως, αλλάζοντας χρήση και παραλαμβάνοντας χρήσεις γεωργικών αποθηκών ή/και αθλητισμού. Στη Ζώνη Προστασίας Β, τα νομίμως υφιστάμενα κτίρια και εγκαταστάσεις με τις παραπάνω χρήσεις, οι οποίες δεν εντάσσονται στις επιτρεπόμενες, είναι δυνατόν να παραμένουν στα γήπεδα στα οποία βρίσκονται και να υφίστανται επισκευαστικές παρεμβάσεις και εκσυγχρονισμό χωρίς καμία δυνατότητα επεκτάσεως, αλλάζοντας χρήση και παραλαμβάνοντας κάποια από τις επιτρεπόμενες στη ζώνη αυτή. Προϋπόθεση αποτελεί η ένταξη στο σχεδιασμό τους της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και της ενεργειακής αναβάθμισης, μετά από έγκριση του ΚΕΣΑ της οποίας θα προηγηθεί μελέτη καταγραφής και βιωσιμότητας με εποπτεία του Φορέα. Όσα κτίρια με μη επιτρεπόμενη χρήση βρίσκονται στην Ζώνη Α1, μπορούν να αλλάξουν χρήση συναφή με την ανάδειξη και προστασία του περιβάλλοντος (όπως κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης πυροφυλάκια – μετά από αξιολόγηση της καταλληλότητάς τους κ.λπ.) υπό την εποπτεία και τη διαχείριση του οικείου Ο.Τ.Α. Επιτρέπεται ένα τέτοιο κτίριο ανά Ο.Τ.Α έως 100 τ.μ. δόμησης. β) Υφιστάμενα εκπαιδευτήρια στη Ζώνη Β και στην Ε2, δύναται να επεκτείνονται για λόγους εκσυγχρονισμού τους χωρίς υπέρβαση του 10% του εμβαδού και του όγκου των νόμιμα υφιστάμενων κτισμάτων κατά την έγκριση του παρόντος, σύμφωνα με το άρθρο 23 του ν. 4067/2012, όπως ισχύει. γ) Τα νομίμως υφιστάμενα κτίρια, κατασκευές και εγκαταστάσεις κατοικίας διδακτηρίων, νοσοκομείων,θεραπευτηρίων, ορφανοτροφείων, ασύλων, εγκαταστάσεων υγείας – πρόνοιας γραφείων υπηρεσιών ΟΤΑ, προσκοπικών λεσχών, αναψυχής αθλητισμού, πολιτιστικών εκδηλώσεων, ιερών μονών, κεραιών τηλεφωνίας ναών, νεκροταφείων και θερμοκηπίων των οποίων η χρήση δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος είναι δυνατόν να παραμένουν στα γήπεδα στα οποία βρίσκονται και να υφίστανται επισκευαστικές παρεμβάσεις και εκσυγχρονισμό, χωρίς καμία δυνατότητα επεκτάσεως».
11. Με το προεκτεθέν περιεχόμενο, το υπό επεξεργασία σχέδιο, με το οποίο συμπληρώνονται και εξειδικεύονται οι κατευθύνσεις του Νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθηνών και Αττικής, ευρίσκει, κατ’ αρχήν, νόμιμο εξουσιοδοτικό έρεισμα στη μνημονευόμενη στο προοίμιό του διάταξη του άρθρου 1 παρ. 5 του ν. 4177/2014 (πρβλ. Π.Ε. 34/2011). Προτείνεται δε αρμοδίως από τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νικόλαο Ταγαρά, η αρμοδιότητα του οποίου στηρίζεται στη μνημονευόμενη στο προοίμιο 2/7.1.2021 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β΄ 45). Προκαλεί δε τις εξής παρατηρήσεις:
12. Οι διατάξεις του Νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθηνών – Αττικής (ν. 4277/2014), με τις οποίες θεσπίζονται κατευθύνσεις, προγράμματα και μέτρα για την αναβάθμιση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας, δεσμεύουν τη Διοίκηση κατά την άσκηση της κανονιστικής της εξουσίας ή την έκδοση ατομικών πράξεων, όπως άλλωστε είχε κριθεί και για τις αντίστοιχες διατάξεις του προηγούμενου ρυθμιστικού σχεδίου. Περαιτέρω, η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 18 του Νέου Ρυθμιστικού, σύμφωνα με την οποία, μέσω της έκδοσης του π. δ/τος της παρ. 5 του άρθρου 1, επιδιώκεται ο καθορισμός των ορίων των ορεινών όγκων, καθώς και των ορίων ζωνών προστασίας, των χρήσεων γης και των όρων και περιορισμών δόμησης, έχει διττό χαρακτήρα και σκόπευση: Τόσο εκείνον της προστασίας και διαχείρισης των ορεινών όγκων της Αττικής, όσο και αυτόν του χωρικού σχεδιασμού των συγκεκριμένων περιοχών. Ο κανονιστικός νομοθέτης μπορεί να επιδιώξει τις δύο αυτές κατευθύνσεις του ΡΣΑ (περιβαλλοντική προστασία και χωρικό σχεδιασμό) χωριστά ή σταδιακά αλλά, σε κάθε περίπτωση, ο χωρικός σχεδιασμός των ορεινών όγκων οφείλει να υπηρετεί την περιβαλλοντική τους προστασία. Το παρόν σχέδιο, κατά τον προέχοντα χαρακτήρα του, συνιστά χωρικό σχεδιασμό της προστατευόμενης περιοχής του Υμηττού και, μεταξύ άλλων, καθορίζει Ζώνη προστασίας Α, εντός της οποίας περιλαμβάνονται οι δύο περιοχές του δικτύου Natura 2000 (ΕΖΔ και ΖΕΠ) του Υμηττού. Συνοδεύεται από Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, σε συμμόρφωση προς τα κριθέντα με την 2355/2017 της Ολομέλειας του Δικαστηρίου, με την οποία έγινε εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ρυθμίσεων του σχεδίου. Παραλλήλως, δε, όπως προκύπτει από τα ανωτέρω εκτεθέντα, προωθείται, από την αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΕΝ, η εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης κατά τις διατάξεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας για την προστασία των συγκεκριμένων περιοχών, η μελέτη δε αυτή θα περιλαμβάνει, κατά τα αναφερόμενα στο υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/ 103883/6765/29.10.2020 έγγραφο της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθορισμό ζωνών προστασίας, χρήσεων γης, περιορισμών, έργων και διαχειριστικών μέτρων. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το παρόν σχέδιο, καθ’ ό μέρος περιλαμβάνει ρυθμίσεις χωρικού σχεδιασμού των περιοχών Natura 2000, προτείνεται νομίμως υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι οι σχετικές ρυθμίσεις δεν έρχονται σε αντίθεση με τις προβλέψεις της εκπονούμενης Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης, όπως άλλωστε διαβεβαίωσαν την Επιτροπή οι εκπρόσωποι του Υπουργείου κατά τη συνεδρίαση της 6ης Ιουλίου 2022. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την παρ. 19 του άρθρου 4 του σχεδίου, επιβάλλεται η προσαρμογή του διατάγματος σε νεότερα δεδομένα που θα προκύψουν, μεταξύ άλλων, από την έκδοση του π. δ/τος προστασίας της περιοχής Natura 2000.
13. Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του νέου ΡΣΑ τα διατάγματα, τα οποία προτείνονται βάσει της προαναφερόμενης εξουσιοδότησης της παραγράφου 1 του άρθρου 5 αυτού, με σκοπό την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και ιδίως την οριοθέτηση, προστασία και αναβάθμιση των ορεινών όγκων της Αττικής και των οικοσυστημάτων τους και την ανάσχεση της εξάπλωσης των πόλεων και οικισμών, δεν είναι δυνατόν να ορίζουν, εκτός αν συντρέχει λόγος δημοσίου συμφέροντος που δεν μπορούσε να ικανοποιηθεί με άλλο τρόπο, νέες χρήσεις γης ή να καθιστούν επιτρεπτή την αύξηση των υφισταμένων εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων, οι οποίες, ως εκ της φύσεως ή της θέσεώς τους, επιδρούν δυσμενώς στα ευπαθή οικοσυστήματα των ορεινών όγκων και άγουν σε ανατροπή της φυσικής τους ισορροπίας (πρβλ. ΣτΕ 1672/2005 Ολομ, ΣτΕ 3506/2010 7μ., 227/2020, Π.Ε. 34/2011 5μ.). Κατ’ εξαίρεση, είναι ανεκτή η διατήρηση των από μακρού χρόνου υφισταμένων στους ορεινούς όγκους εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων, εφόσον, πάντως, ήταν ήπιες χρήσεις, οι οποίες δεν επιδεινώνουν τη λειτουργία τους ως οικοσυστημάτων (βλ. ΣτΕ Ολομ. 2355/2017, ΣτΕ 3506/2010 7μ., Π.Ε. 34/2011 5μ. κ.ά.).
14. Στη συγκεκριμένη περίπτωση: Η Ζώνη Α του π. δ/τος του έτους 2011 διαιρείται σε Ζώνες Α1 και Α2. Στη Ζώνη Α1 επιτρέπεται πλέον η μελισσοκομία, η οποία ως δραστηριότητα είναι ήπια και συναφής με τον δασικό χαρακτήρα της περιοχής. Περαιτέρω, η προσθήκη της γεωργικής χρήσης χωρίς τη δυνατότητα ανέγερσης γεωργικών αποθηκών στη Ζώνη Α2 αφενός μεν προβλέπεται από το νέο ΡΣΑ (Παράρτημα ΧΙΙΙ, άρθρο 28 παρ. 2) αφετέρου δε είναι ήπια χρήση, συμβατή με το χαρακτηριστικό αγροτικό – πολιτιστικό τοπίο των Μεσογείων και, σύμφωνα με τη μελέτη, αφορά περιοχές στις ανατολικές υπώρειες του Υμηττού, οι οποίες δεν είναι δασικές, δεν αποτελούν φυσικούς οικοτόπους κατά την έννοια της Οδηγίας 92/43/ΕΚ και ήταν ανέκαθεν γεωργικές και καλλιεργούμενες. Συνεπώς, οι σχετικές ρυθμίσεις προτείνονται, καταρχήν, νομίμως. Στη μεταβατική διάταξη του εδαφίου β΄ της περ. α΄ της παρ. 4 του άρθρου 9 του σχεδίου προβλέπεται ότι στη Ζώνη Α2 τα νομίμως υφιστάμενα κτίρια και εγκαταστάσεις με ασύμβατες για τη ζώνη χρήσεις, είναι δυνατόν να παραμένουν στα γήπεδα στα οποία βρίσκονται και να υφίστανται επισκευαστικές παρεμβάσεις και εκσυγχρονισμό χωρίς καμιά δυνατότητα επεκτάσεως,αλλάζοντας χρήση και «παραλαμβάνοντας» χρήσεις γεωργικών αποθηκών ή/και αθλητισμού. Η διάταξη αυτή δεν τίθεται νομίμως, εφόσον επιτρέπει, αναιτιολογήτως, την εγκατάσταση χρήσεων μέσα στη Ζώνη Α2 (γεωργικές αποθήκες, χώροι αθλητισμού), τις οποίες δεν επιτρέπουν οι πάγιες διατάξεις. Περαιτέρω, η διάταξη του τελευταίου εδαφίου της περ. α΄ της παρ. 4 του άρθρου 9 του σχεδίου, η οποία προβλέπει ότι όσα κτίρια με μη επιτρεπόμενη χρήση βρίσκονται στην Ζώνη Α1, μπορούν να αλλάξουν χρήση συναφή με την ανάδειξη και προστασία του περιβάλλοντος (όπως κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης πυροφυλάκια – μετά από αξιολόγηση της καταλληλότητάς τους κ.λπ.) πρέπει να αναδιατυπωθεί ώστε να αναφέρεται σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια και να απαριθμεί εντός παρενθέσεως τα κτίρια που αναφέρονται στις πάγιες διατάξεις περί της Ζώνης Α1, στα οποία δεν περιλαμβάνονται τα κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Συνεπώς, η διάταξη αυτή πρέπει να αναδιατυπωθεί ως εξής: «Κτίρια, νομίμως υφιστάμενα, με χρήση μη επιτρεπόμενη, εντός της Ζώνης Α1, μπορούν να αποκτούν χρήση συναφή με την ανάδειξη και την προστασία του περιβάλλοντος, εκ των αναφερομένων στην περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 3 του παρόντος (παρατηρητήρια και πυροφυλάκια μετά από αξιολόγηση της καταλληλότητάς τους)».
15. Ζώνες Β και Ε. Όπως προκύπτει από το σχέδιο διατάγματος, η Ζώνη Β του π. δ/τος του έτους 2011 αντικαθίσταται, στη βορειοδυτική πλευρά του Υμηττού, από 5 νέες ειδικές Ζώνες Ε. Στόχος των ρυθμίσεων αυτών γενικά είναι, σύμφωνα με τη μελέτη, να καθοριστούν με ακρίβεια οι επιμέρους ειδικές κοινωφελείς χρήσεις που έχουν ήδη εγκατασταθεί στον Υμηττό και να βελτιωθεί το περιβαλλοντικό ισοζύγιο με την πρόβλεψη της δυνατότητας σε περίπτωση απομάκρυνσης μιας ειδικής χρήσης το γήπεδό της να μεταφέρεται στη ζώνη Α. Ειδικότερα, εντός της νέα Ζώνης Β δεν επιτρέπεται η χωροθέτηση νέων εκπαιδευτηρίων (σε αντίθεση με το π.δ. του έτους 2011) αλλά η επισκευή και εκσυγχρονισμός νομίμως υφισταμένων ενώ εντός της ζώνης Ε2 (πρώην Ζώνη Β του π. δ/τος του έτους 2011) επιτρέπεται η λειτουργία υφιστάμενων εκπαιδευτηρίων, χωρίς τη δυνατότητα οικοδομικής επέκτασης, η συντήρηση και εκσυγχρονισμός αυτών. Οι διατάξεις αυτές προτείνονται νομίμως εφόσον περιορίζουν, καταρχήν, τη χρήση των εκπαιδευτηρίων στην περιοχή μόνον στα νομίμως υφιστάμενα. Εντός της Ζώνης Ε3 επιτρέπεται η λειτουργία υφιστάμενων κοιμητηρίων και η επέκτασή τους κατά 15% της έκτασης αυτών (στο π.δ. του έτους 2011 δεν προβλεπόταν δυνατότητα επέκτασης). Η ρύθμιση τίθεται νομίμως, εφόσον στο π.δ. του έτους 2011 είχε ήδη επιτραπεί στη Ζώνη Ε΄ αυτού η λειτουργία υφιστάμενων κοιμητηρίων. Η δυνατότητα επέκτασης κατά 15% ευρίσκει έρεισμα στη ανωτέρω γνωμοδότηση του ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α., σύμφωνα με την οποία για λόγους δημοσίου συμφέροντος, προστασίας της δημόσιας υγείας, ασφάλειας και κοινωνικής αναγκαιότητας τα υφιστάμενα κοιμητήρια της Ζώνης Ε3 είναι δυνατό να επεκτείνονται έως 15% της έκτασής τους, μετά από μελέτη, όπως ορίζεται από την κείμενη νομοθεσία περί κοιμητηρίων. Στη Ζώνη Ε4 επιτρέπεται πλέον η λειτουργία του Κ.Υ.Τ. Αργυρούπολης. Η ρύθμιση τίθεται νομίμως, εφόσον η λειτουργία του Κ.Υ.Τ. στη συγκεκριμένη θέση, σύμφωνα με τη μελέτη και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, κρίνεται ως απαραίτητη για την ασφαλή και ομαλή ηλεκτροδότηση της Αττικής, και τίθεται υπό την προϋπόθεση του εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων με τη χρήση τεχνολογίας κλειστού τύπου. Αντιθέτως, δεν προτείνεται νομίμως η εγκατάσταση διαδημοτικού νεκροταφείου των Δήμων Ηλιούπολης και Αλίμου εντός της ίδιας ζώνης, εφόσον πρόκειται περί νέας δραστηριότητας και από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει επαρκώς ο λόγος δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλει την εγκατάσταση του κοιμητηρίου αυτού στη συγκεκριμένη θέση. Στη Ζώνη Ε5 νομίμως επιτρέπεται η προσωρινή λειτουργία Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, η οποία έχει ήδη προβλεφθεί με νομοθετικές ρυθμίσεις (άρθρο 92 ν. 4685/2020, Α΄ 92 και άρθρο 154 ν. 4635/2019, Α΄ 137). Αντιθέτως, δεν προτείνεται νομίμως η μόνιμη εγκατάσταση του Σ.Μ.Α. Βούλας, Βάρης, Βουλιαγμένης, δοθέντος ότι με τη διάταξη του άρθρου 92 του ν. 4685/2020 είχε εγκριθεί η προσωρινή λειτουργία του Σ.Μ.Α. αυτού σε γήπεδο πέριξ του κοιμητηρίου Βούλας.
16. Ως προς τους όρους δόμησης της Ζώνης Β και Ε: Κατά την έννοια των διατάξεων του σχεδίου ερμηνευομένων ενόψει όσων εκτίθενται στην παρατήρηση 13, τα υφιστάμενα εκπαιδευτήρια της Ζώνης Β και τα υφιστάμενα εκπαιδευτήρια της Ζώνης Ε2 (πρώην Ζώνη Β του π. δ/τος του έτους 2011) δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να υπερβούν τα πολεοδομικά μεγέθη και τους περιορισμούς της παρ. 2 του άρθρου 3 για γήπεδα της ζώνης Β (σ.δ. 0,2, ποσοστό κάλυψης 15%, υποχρεωτική διάσπαση όγκου άνω 3.000 τ.μ.). Ο περιορισμός αυτός ισχύει και για την εφαρμογή της μεταβατικής διάταξης της περ. β΄ της παρ. 4 του άρθρου 9, η οποία επιτρέπει την επέκταση των εκπαιδευτηρίων αυτών για λόγους εκσυγχρονισμού τους χωρίς υπέρβαση του 10% του εμβαδού και του όγκου των νόμιμα υφισταμένων κτισμάτων. Εξάλλου, δεν αιτιολογείται επαρκώς και, ως εκ τούτου, δεν προτείνεται νομίμως η διάταξη του εδαφίου β΄ της παρ. 2 του άρθρου 3 του σχεδίου, η οποία ορίζει ως ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας για την ανέγερση κτισμάτων που εξυπηρετούν τις χρήσεις γεωργίας, αθλητισμού, πολιτισμού και αναψυχής εντός της Ζώνης Β τα 10 στρέμματα έναντι αρτιότητας 20 στρεμμάτων που προέβλεπε η αντίστοιχη διάταξη του π. δ/τος του έτους 2011. Περαιτέρω, η διάταξη του εδαφίου γ΄ της περ. α΄ της παρ. 4 του άρθρου 9 του σχεδίου πρέπει να αναδιατυπωθεί ως εξής: «Στη Ζώνη Προστασίας Β, τα νομίμως υφιστάμενα κτίρια και εγκαταστάσεις με χρήσεις, οι οποίες δεν εντάσσονται στις επιτρεπόμενες, είναι δυνατόν να παραμένουν στα γήπεδα στα οποία βρίσκονται και να υφίστανται επισκευαστικές παρεμβάσεις και εκσυγχρονισμό χωρίς καμία δυνατότητα επεκτάσεως, αποκτώντας χρήση εκ των επιτρεπομένων στη Ζώνη αυτή. …». Επισημαίνεται ότι η εφαρμογή της ως άνω μεταβατικής διάταξης δεν μπορεί να οδηγήσει στη μετατροπή νομίμως υφισταμένων κτιρίων σε κτίρια εκπαιδευτηρίων, διότι, σύμφωνα με τις πάγιες διατάξεις του σχεδίου, εντός της Ζώνης Β επιτρέπεται η επισκευή και εκσυγχρονισμός νομίμως υφιστάμενων άρα ήδη λειτουργούντων εκπαιδευτηρίων. Τέλος με τη μεταβατική διάταξη της περ. γ της παρ. 4 του άρθρου 9 του σχεδίου τίθεται ο γενικός κανόνας ότι τα νομίμως υφιστάμενα κτίρια, κατασκευές και εγκαταστάσεις κατοικίας, διδακτηρίων, νοσοκομείων, θεραπευτηρίων, ορφανοτροφείων, ασύλων, εγκαταστάσεων υγείας – πρόνοιας γραφείων υπηρεσιών ΟΤΑ, προσκοπικών λεσχών, αναψυχής αθλητισμού, πολιτιστικών εκδηλώσεων, ιερών μονών, κεραιών τηλεφωνίας ναών, νεκροταφείων και θερμοκηπίων, η χρήση των οποίων δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τις διατάξεις του σχεδίου, είναι δυνατόν να παραμένουν στα γήπεδα στα οποία βρίσκονται και να υφίστανται επισκευαστικές παρεμβάσεις και εκσυγχρονισμό, χωρίς καμία δυνατότητα επεκτάσεως. Η διάταξη αυτή, όπως είναι διατυπωμένη, παρουσιάζει ασάφεια ως προς τις ζώνες στις οποίες αναφέρεται και δημιουργεί ζητήματα αλληλοεπικάλυψης με τις μεταβατικές ρυθμίσεις της περ. α΄ της παρ. 4 του ίδιου άρθρου περί νομίμως υφισταμένων κτιρίων στις ζώνες Α και Β. Ως εκ τούτου, δεν τίθεται νομίμως και πρέπει να διαγραφεί. Η Διοίκηση δύναται, πάντως, να επαναφέρει τη διάταξη διευκρινίζοντας τις περιοχές στις οποίες αναφέρεται, αιτιολογώντας ειδικώς τη διατήρηση των κτιρίων αυτών στις περιοχές αυτές και λαμβάνοντας υπόψη τις λοιπές σχετικές με υφιστάμενα κτίρια ρυθμίσεις του σχεδίου, όπως διαμορφώνονται βάσει των παρατηρήσεων του παρόντος πρακτικού. Στην περίπτωση αυτή, η διάταξη αυτή ως γενική πρέπει να προταχθεί στην παρ. 4 του άρθρου 9 του σχεδίου και να ακολουθήσουν, υπό την επιφύλαξη των οριζομένων σε αυτήν, οι ειδικότερες μεταβατικές ρυθμίσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου περί των νομίμως υφισταμένων κτιρίων στις ζώνες Α και Β.
17. Η ζώνη Στ «άτυπων συγκεντρώσεων περιοχών κατοικίας» (οικισμοί Χέρωμα, Σκάρπεζα, Κίτσι – Θήτι) συνιστά προσπάθεια μετατροπής συγκεκριμένων «άτυπων» οικισμών σε νόμιμες, πολεοδομικά ρυθμισμένες, οικιστικές περιοχές. Όπως ήδη εκτέθηκε, η προηγούμενη προσπάθεια αποκρούστηκε από το Δικαστήριο, με το σκεπτικό ότι η εξαίρεση από τα όρια των Ζωνών Α΄ και Β΄ του π. δ/τος του έτους 1978 ορισμένων περιοχών (Χέρωμα, Ανάληψη, Γύρισμα, Σκάρπιζα, Προφήτης Ηλίας και Πανόραμα), στις οποίες είχαν δημιουργηθεί, μέσω αυθαίρετης εκτός σχεδίου δόμησης, άτυποι οικισμοί με σκοπό την ένταξη των οικισμών αυτών στο σχέδιο πόλεως θα οδηγούσε σε ανεπίτρεπτη, κατά το άρθρο 24 του Συντάγματος, επί τα χείρω μεταβολή του καθεστώτος προστασίας του Υμηττού. Για τον ίδιο λόγο οι εκτός σχεδίου υφιστάμενοι οικισμοί δεν εξαιρέθηκαν από τις ζώνες προστασίας του π. δ/τος του έτους 2011. Ενόψει των ως άνω κατευθύνσεων του νέου ΡΣΑ για την προστασία του ορεινού όγκου του Υμηττού, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνεται η οικιστική ανάπτυξη, και η νέα ρύθμιση πάσχει από το αυτό ελάττωμα. Το ότι χρησιμοποιούνται νέα πολεοδομικά εργαλεία (Ειδικό Πολεοδομικό σχέδιο ή Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο), τα οποία, βεβαίως, συνιστούν εργαλεία πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου, δεν μεταβάλλει το γεγονός ότι οι εν λόγω περιοχές, που δημιουργήθηκαν με αυθαίρετη δόμηση εντός προστατευόμενης περιοχής, επιχειρείται να καταστούν οριστικά οικιστικές. Δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι με το σχέδιο εξαγγέλλεται η θέσπιση αυστηρότερων, σε σχέση με τους «συμβατικούς», όρων περιβαλλοντικής προστασίας ούτε το γεγονός ότι οι προς ένταξη περιοχές δεν ανήκουν στη Ζώνη Α ούτε, τέλος, ότι η Ζώνη Στ χαρακτηρίζεται αυτή καθ’ αυτή ως ζώνη προστασίας με στόχο την ανάπλαση και τη ρύθμιση της υφιστάμενης κατάστασης, εφόσον, σε τελική ανάλυση, περιοχές αυθαίρετης δόμησης εντός των ορίων του προστατευόμενου ορεινού όγκου του Υμηττού καθίστανται οικιστικές, κατά παράβαση των κατευθύνσεων του νέου ΡΣΑ και κατ’ ανεπίτρεπτη, βάσει του άρθρου 24 του Συντάγματος, επιδείνωση του καθεστώτος προστασίας του Υμηττού. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το σύνολο των ρυθμίσεων του σχεδίου που αφορούν τη Ζώνη Στ (παρ. 6 του άρθρου 3) δεν προτείνεται νομίμως. Πάντως, η Διοίκηση δεν αποκλείεται να παρέμβει στην περιοχή και να δημιουργήσει συνθήκες ασφαλούς πρόσβασης και κίνησης με την κατεδάφιση αυθαιρέτων, τις διανοίξεις δρόμων κλπ.
18. Η διάταξη της περ. γ΄ της παρ. 5 του άρθρου 3, που αφορά τα υφιστάμενα και μόνον κοιμητήρια, πρέπει να αναδιατυπωθεί ως εξής: «γ) Εντός της Ζώνης Ε3 είναι δυνατή η λειτουργία υφιστάμενων κοιμητηρίων, με την προϋπόθεση της τήρησης της ειδικότερης νομοθεσίας περί κοιμητηρίων. Σε ό,τι αφορά στα υφιστάμενα κοιμητήρια εντός της περιοχής προστασίας του Υμηττού, η υποχρέωση του οικείου Δήμου …, εξακολουθεί να ισχύει, όπως περιγράφεται στο άρθρο 11 του ν. 4237/2014 (Α΄ 36) καθώς και η προθεσμία που προβλέπεται στο άρθρο 130 του ν. 4759/2020 (Α΄ 245). Τα υφιστάμενα κοιμητήρια της Ζώνης Ε3 είναι δυνατό να επεκτείνονται έως 15% της έκτασής τους, … όπως ορίζεται από την κείμενη νομοθεσία περί κοιμητηρίων. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών ορίζονται οι ακριβείς εκτάσεις οι όροι παραχώρησης και κάθε άλλη λεπτομέρεια των τμημάτων που παραχωρούνται στους επιμέρους Δήμους στην περίπτωση των διαδημοτικών νεκροταφείων».
19. Στην περ. 8.3 της παρ. Γ8 του άρθρου 4 του σχεδίου να προσδιοριστεί το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας.
20. Στην περ. 11.3 της παρ. Γ11 του άρθρου 4 του σχεδίου η μνεία στην οδηγία 2008/98/ΕΚ να συμπληρωθεί με τη μνεία των τροποποιητικών οδηγιών 2018/851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 και ο ν. 4042/2012 να αντικατασταθεί από τον ν. 4819/2021 (Α΄ 129).
21. Στο άρθρο 6 αντί «συνιστάται με προεδρικό διάταγμα κατόπιν εισήγησης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας» να τεθεί «συνιστάται με προεδρικό διάταγμα, το οποίο εκδίδεται κατόπιν πρότασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας».
22. Η παρ. 10 του άρθρου 7 του σχεδίου, σύμφωνα με την οποία οι διατάξεις του σχεδίου τελούν υπό εναρμόνιση προς τις επιλογές ή κατευθύνσεις του ν. 4277/2014, πρέπει να διαγραφεί ως περιττή.
23. Στο άρθρο 8 η φράση «της εφαρμοστέας νομοθεσίας» να αντικατασταθεί από τη φράση «της εφαρμοστέας κατά περίπτωση νομοθεσίας».
24. Ενόψει όσων αναφέρονται στην παρατήρηση 17 για τη Ζώνη Στ, πρέπει να διαγραφεί η μνεία στη ζώνη αυτή στην παρ. 7 του άρθρου 9 του σχεδίου, καθώς και το τελευταίο εδάφιο της διάταξης αυτής που αναφέρεται στους οικισμούς της εν λόγω ζώνης.
25. Κατόπιν τούτων, το υπό επεξεργασία σχέδιο προτείνεται εν μέρει νομίμως.

Facebook

0

Twitter

Linkedin

email

Print