ΣΤΕ 1322/2021 [ΝΟΜΙΜΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΕΡΙ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΓΙΑ ΛΗΨΗ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΤΡΟΧΟΦΟΡΩΝ ΣΕ ΠΑΡΑΛΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ NATURA, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣ ΈΓΚΡΙΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ]
Περίληψη
– Για την πραγματοποίηση έργων οδοποιίας που αφορούν δημοτικές και κοινοτικές οδούς εκτός σχεδίων πόλεων ή ορίων οικισμών, καθώς και αγροτικές οδούς, οι οποίες πάντως αποτελούν ιδιαίτερη κατηγορία και δεν καθιστούν οικοδομήσιμα τα γήπεδα, απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης με την έγκριση περιβαλλοντικών. Τούτων έπεται ότι αποκλείονται οι αποσπασματικές και απρογραμμάτιστες πράξεις διαχειρίσεως του οδικού δικτύου, όπως η διάνοιξη, διαπλάτυνση και κατάργηση οδών βάσει εντετοπισμένων εκτιμήσεων με γνώμονα την εξυπηρέτηση τοπικής ανάγκης, χωρίς υπολογισμό των ευρύτερων επιπτώσεων που αυτές ενδέχεται να έχουν.
Το επιβαλλόμενο με την παράγρ. 1 της προσβαλλομένης μέτρο της άμεσης απαγόρευσης πρόσβασης με την κατασκευή αναχωμάτων στην αρχή εκάστου των πέντε διανοιχθέντων δρόμων συνιστά προληπτικό μέτρο κατά την έννοια των άρθρων 3 περίπτ. 10 και 8 του π.δ. 148/2009, και όχι μέτρο αποκατάστασης περιβαλλοντικής βλάβης κατά την έννοια των άρθρων 3 περίπτ. 11, 9 και 10 του ίδιου π.δ/τος, όπως εσφαλμένως υπολαμβάνει η αιτούσα. Επομένως όλοι οι λόγοι ακυρώσεως με τους οποίους προβάλλονται, εν σχέσει με το εν λόγω προληπτικό μέτρο, διαδικαστικές και ουσιαστικές πλημμέλειες που αφορούν την λήψη μέτρων αποκατάστασης κατ’ εφαρμογή των άρθρων 3 περίπτ. 11, 9 και 10 του π.δ. 148/2009, είναι απορριπτέοι ως ερειδόμενοι επί σφαλμένης προϋποθέσεως.
Ενόψει των δεδομένων της υπόθεσης και των στοιχείων του φακέλου, συντρέχουν οι προϋποθέσεις επιβολής του επίμαχου προληπτικού μέτρου κατά τα άρθρα 6 παράγρ. 9 και 8 παράγρ. 2 του π.δ. 148/2009. Ειδικότερα, ταυτοποιείται επαρκώς ως φορέας εκμετάλλευσης η αιτούσα, αφού οι επίμαχες δίοδοι φέρονται ότι κατασκευάσθηκαν από την ίδια και εξυπηρετούν τους επιχειρηματικούς σκοπούς της, ιδίως δε την οικοδομική εκμετάλλευση ακινήτων της που μέσω της διάνοιξης επιχειρείται να αποκτήσουν πρόσωπο σε αυτές. Περαιτέρω, στοιχειοθετείται η άμεση απειλή επελεύσεως περιβαλλοντικής ζημίας σε οικότοπο προτεραιότητας (αμμοθίνες) και τον τόπο φωλεοποίησης προστατευόμενού είδους (χελώνα caretta-caretta), συνιστάμενη σε κίνδυνο διατάραξης ή καταστροφής των οικείων οικοσυστημάτων λόγω της κατά κοινή πείρα διευκόλυνσης προσελεύσεως ιδίως τροχοφόρων και μηχανοκίνητων οχημάτων και της προσέλκυσης οχλουσών χρήσεων (καντίνες κλπ). Τέλος, στοιχειοθετείται και η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της διανοίξεως των διόδων υπό τις εκτεθείσες συνθήκες (διάνοιξη σε μη εγκεκριμένες θέσεις, έλλειψη περιβαλλοντικής αδειοδότησης) και της άμεσης απειλής περιβαλλοντικής ζημίας. Εν όψει τούτων το επιβληθέν προληπτικό μέτρο του αποκλεισμού πρόσβασης προς την παραλία με τη δημιουργία αναχωμάτων εκδόθηκε νομίμως κατόπιν προσδιορισμού των ληπτέων προληπτικών μέτρων από το ΣΥΓΑΠΕΖ και μετά από γνωμοδότηση της ΠΕΑΠΖ., αιτιολογείται νομίμως και επαρκώς και είναι αναλογικό και πρόσφορο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, δεδομένου άλλωστε ότι και ο νόμος (άρθρο 13 παράγρ. 4 ν. 3937/2011) επιβάλλει ρητώς την απαγόρευση κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως εν προκειμένω. Συνεπώς όλοι οι λόγοι ακυρώσεως με τους οποίους προβάλλονται τα αντίθετα είναι απορριπτέοι.
Με την παράγρ. 2 της προσβαλλόμενης η αιτούσα καλείται να υποβάλει προς έγκριση, εντός τακτής προθεσμίας, κατάλληλα μέτρα αποκατάστασης των αμμοθινών και εν γένει της περιοχής ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας, προκειμένου στη συνέχεια να καθορισθούν αυτά σε συνεργασία με τη Διοίκηση. Η πρόσκληση αυτή στοιχεί προς την ομοίου περιεχομένου πρόταση του ΣΥ.Γ.Α.ΠΕ.Ζ. και της Π.Ε.Α.Π.Ζ., ήτοι των οργάνων που αποφαίνονται σε περίπτωση επιβολής μέτρων αποκατάστασης, αιτιολογείται δε νομίμως διότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 4 παράγρ. 2 του π.δ. 148/2009, εφ’ όσον από τα προαναφερθέντα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η απόληξη των διανοιχθεισών διόδων εισέρχεται στην περιοχή των αμμοθινών κατά τρόπο επιζήμιο για την ακεραιότητα του εν λόγω οικοσυστήματος και του τόπου φωλεοποίησης της χελώνας caretta-caretta, η αιτούσα νομίμως θεωρήθηκε ως φορέας εκμετάλλευσης, από τη δραστηριότητα του οποίου προήλθε η περιβαλλοντική ζημία, και υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της δραστηριότητας της αιτούσας και της ζημίας, όλοι δε οι λόγοι με τους οποίους προβάλλονται τα αντίθετα είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Τέλος, δεδομένου ότι η πρόσκληση υποβολής μέτρων αποτελεί προκαταρκτικό στάδιο της διαδικασίας καθορισμού μέτρων αποκατάστασης, τα οποία, σε περίπτωση μη λήψεώς τους αυτοβούλως από τον φορέα εκμετάλλευσης, επιβάλλονται από τη Διοίκηση σε μεταγενέστερο στάδιο, όλοι οι λόγοι ακυρώσεως με τους οποίους προσάπτονται διαδικαστικές και ουσιαστικές πλημμέλειες κατά της παραγρ. 2 της προσβαλλομένης υπό την αντίληψη ότι με αυτήν επιβάλλονται παρόμοια μέτρα, είναι απορριπτέοι ως ερειδόμενοι επί εσφαλμένης προϋποθέσεως.
Εισηγητής: Θ. Αραβάνης
Το πλήρες κείμενο της απόφασης θα αναρτηθεί αμέσως μετά την καθαρογραφή του από το Δικαστήριο.