ΣτΕ 3090/2014 [Νόμιμη ΑΕΠΟ για τα έργα ΣΜΑ και ΚΔΑΥ βορειοδυτικής ενότητας Ν. Θεσσαλονίκης]

Περίληψη

 -Η επιλογή της καταλληλό­τερης μεθόδου επεξεργασίας των αποβλήτων σε συγκεκριμένη εγκατά­σταση, εναπόκειται στην, ανέλεγκτη ακυρωτικά, τεχνική κρίση της Διοίκη­σης, με την προϋπόθεση, όμως, ότι τηρούνται οι ανωτέρω κανόνες και αρ­χές και ότι η επιλεγόμενη μέθοδος εντάσσεται στο πλαίσιο του εθνικού σχεδιασμού.

-Ο λόγος ακυρώσεως, ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι ακυρωτέα διότι στηρίζεται στην απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, κατά την οποία δεν απαιτείται στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την έγκρι­ση τοπικού ρυμοτομικού σχεδίου για την επίδικη δραστηριότητα προ­βάλλεται αλυσιτελώς, διότι δεν εγκρίθηκε τοπικό ρυ­μοτο­μικό σχέδιο για τον επίδικο Σ.Μ.Α., και ως εκ τούτου η ενδεχόμενη έλ­λειψη νομιμότητας της ως άνω απόφασης του Γ.Γ.Π. δεν μπορούσε να επηρεά­σει το κύρος της προσβαλλόμενης.

-Προβάλλεται σειρά λόγων ακυρώσεως, οι οποίοι αναφέρονται σε πλημμέλειες της Μ.Π.Ε., με βάση την οποία εγκρί­θηκαν τελικά οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου με την προσβαλλόμενη Ε.Π.Ο. Ο αιτών Δήμος στο υπόμνημά του κατά τη διαδικα­σία της διαβούλευσης προέβαλε αντιρρήσεις που αφορούν μόνο στη γειτνίαση της μονάδας με το εργοστάσιο ΤΙΤΑΝ, με τη μονάδα κοινωνικής φροντίδας και στο ζήτημα της ανταλλαγής του επίδικου με άλλο ακίνητο. Οι λοιποί λόγοι επομένως, απαραδέκτως προβάλλονται το πρώτον ενώ­πιον του Δικαστηρίου, διότι στηρίζονται σε επίκληση πραγματικών περι­στατικών και σε αμφισβήτηση των διαπιστώσεων και των τεχνικών και επιστημονικών εκτιμήσεων που περιέχονται στη Μ.Π.Ε., και έπρεπε να εί­χαν κατ’ αρχήν υποβληθεί προηγουμένως στην Διοίκηση στο στάδιο της διαβούλευσης, δεδομένου ότι η ορθότητα των σχετικών κρίσεων δεν υπό­κειται ευθέως στον ακυρωτικό δικαστικό έλεγχο. Ανεξαρτήτως όμως αυτού, οι λόγοι είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι.

-Ο λόγος ακυρώσεως ότι επιλέγεται η υγειονομική ταφή, ως κύρια μέθοδος διαχειρί­σεως των αποβλήτων, αντί της μετατροπής αυτών σε υπολείμματα, είναι πάντως απορριπτέος, ενόψει και του ότι εμμέσως πλήττει το σχεδιασμό του ΠΕ.Σ.Δ.Α., το οποίο δεν ελέγχεται παρεμπιπτό­ντως.

Πρόεδρος: Χρ. Ράμμος
Εισηγητής: Αικ. Σακελλαροπούλου
Δικηγόροι: Κ. Βατάλης, Β. Κορκίζογλου, Κ. Οικονόμου, Ιω. Καραγκούνης, Ν. Μελιγός

 Βασικές σκέψεις

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή, όπως συμπληρώθηκε με το δικό­γραφο προσθέτων λόγων, ζητείται η ακύρωση της 13341/8.12.2008 από­φασης του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με την οποία εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι (ΕΠΟ) για το έργο «Σταθμός Με­ταφόρτωσης Απορριμμάτων (Σ.Μ.Α.) και Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσι­μων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.)» Βορειοδυτικής Ενότητας του Ν. Θεσσαλονίκης, στα όρια του Δήμου Ευκαρπίας και β) κάθε άλλης συναφούς πράξεως ή παραλείψεως.
3. Επειδή, νομίμως συνεχίζεται η δίκη από τον Δήμο Παύλου Μελά, ο οποίος, δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 1, 283 και 286 του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμέ­νης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α΄ 87), υπεισήλθε στα δικαιώ­ματα και υποχρεώσεις και συνεχίζει αυτοδικαίως τις εκκρεμείς δίκες του ήδη καταργηθέντος με το νόμο αυτό αιτούντος Δήμου.
4. Επειδή, με προφανές έννομο συμφέρον παρεμβαίνει υπέρ του κύρους των προσβαλλομένων ο συσταθείς με την 32124/28.9.1970 από­φαση (Β΄ 723), και ήδη μετονομασθείς από Σύνδεσμος ΟΤΑ Μείζονος Θεσσαλονίκης με την απόφαση του Γ.Γ.Π. Κεντρικής Μακεδονίας 37.111/ 29.12.2008 (Β΄ 35/16.1.2009) σε «Σ», υπόχρεος Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.), με έδρα τη Θεσσαλονίκη και μέλη (προ του ν. 3852/2010 – Α΄ 87) 46 Δήμους, ανεξαρτήτως του ότι μεταξύ των μελών αυτών ανήκει και ο ήδη αιτών Δήμος (ΣτΕ 260/2014, 973/2005, Ολ. 3797/1999, πρβλ. ΣτΕ 3651/2013).
5. Επειδή, με προφανές, έννομο συμφέρον παρεμβαίνει η ανάδο­χος του έργου κατασκευής του επίδικου ΣΜΑ Κοινοπραξία «Δ».
6. Επειδή, με έννομο συμφέρον ασκείται η κρινόμενη αίτηση από τον αιτούντα Δήμο, δεδομένου ότι το επίμαχο έργο κατασκευάζεται στα όρια της Κοινότητας Ευκαρπίας.
7. Επειδή, στο άρθρο 2 παρ. 8 περ. γ΄ του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), ορίζεται ότι «… η διάρκεια των υφιστάμενων κατά τη δημοσίευση του πα­ρόντος ΑΕΠΟ παρατείνεται μέχρι τη συμπλήρωση δεκαετίας από την έκ­δοσή τους εφόσον δεν έχει επέλθει ουσιαστική μεταβολή των δεδομένων, βάσει των οποίων εκδόθηκαν». Εν προκειμένω, μετά την 150/24.1.2014 βεβαίωση του παρεμβαίνοντος φορέα, εξεδόθη το με αρ. πρωτ. 896/13.2.2014 έγγραφο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης (Τμήμα Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού) προς τον ήδη παρεμ­βαίνοντα Περιφερειακό Σύνδεσμο Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλή­των, με το εξής περιεχόμενο: «… σας γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με το άρ. 2 παρ. 8 του ν. 4014/2011, η ισχύς των υφιστάμενων Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) παρατείνεται μέχρι τη συμπλή­ρωση δε­καετίας από την έκδοσή τους, εφόσον δεν έχει επέλθει ουσιαστική μετα­βολή των δεδομένων βάσει των οποίων αυτές έχουν εκδοθεί. Κατόπιν αυτού και επειδή σύμφωνα με τα υποβληθέντα στοιχεία … δεν υπάρχει καμία αλλαγή στα βασικά χαρακτηριστικά του έργου του θέματος, όπως αυ­τό έχει εγκριθεί …, σας ενημερώνουμε ότι οι περιβαλλοντικοί όροι που έχουν επιβληθεί για την εν λόγω δραστηριότητα με τη με αριθ. πρωτ. 13341/8-12-2008 ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ./Κ.Μ. ΑΕΠΟ ισχύουν έως την 8-12-2018, σύμ­φωνα με αυτή μας τη διαπίστωση». Ως εκ τούτου δεν τίθεται ζήτημα κα­ταργήσεως της δίκης (πρβλ. ΣτΕ 2752, 4445, 4883/2013) και πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα τα όσα αντίθετα υποστηρίζονται από τον αιτού­ντα Δήμο. Ειδικότερα δε, τα προβαλλόμενα ότι επήλθαν σημαντικές αλλα­γές στα χαρακτηριστικά του έργου, διότι στο χρονικό διάστημα που μεσο­λάβησε επήλθε σημαντική μείωση του όγκου των παραγόμενων απορριμ­μάτων λόγω της οικονομικής κρίσης, ο πληθυσμός της Ευκαρπίας αυξή­θηκε σημαντικά από την απογραφή του 2001 και η κατασκευή του Κ.Δ.Α.Υ. ματαιώθηκε, πρέπει να απορριφθούν, το μεν διότι ο σχεδιασμός του έργου, το οποίο θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των Δήμων του ΒΔ τομέα πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, στηρίζεται σε στάθμιση πε­ρισσότερων παραγόντων, και αποτελεί μέρος του εγκεκριμένου Σχεδια­σμού διαχείρισης στερεών αποβλήτων, ενώ η κατασκευή του Κ.Δ.Α.Υ., κατά τα προκύπτοντα από τα στοιχεία του φακέλου, έχει μεν ανασταλεί, αλλά δεν έχει εγκαταλειφθεί, πέραν του ότι η κατασκευή του συγκεκριμέ­νου Κ.Δ.Α.Υ. δεν αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την κατασκευή του Σ.Μ.Α.
8. Επειδή, με την Οδηγία 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 15.7.1975 τέθηκαν ορισμένοι βασικοί κανόνες για τη διαχείριση των στε­ρεών αποβλήτων στα Κράτη μέλη, οι οποίοι αφορούσαν βασικώς τις αρχές που έπρεπε να υιοθετήσουν οι νομοθεσίες των Κρατών μελών σε σχέση με τον περιορισμό της παραγωγής στερεών αποβλήτων, την ανακύκλωση, την περαιτέρω επεξεργασία τους και εν τέλει την καταστροφή τους. Η Οδηγία αυτή το πρώτον καθιέρωνε την υποχρέωση των κρατών – μελών, όπως συντάξουν σχέδιο με τις κατάλληλες τοποθεσίες διαθέσεως των στε­ρεών αποβλήτων (άρθρο 6). Η μεταφορά της Οδηγίας αυτής στο ελληνικό εσω­τερικό δίκαιο έγινε με την 49541/1424/9.7.1986 κοινή απόφαση των Υπουρ­γών Εσωτερικών, Υγείας, Πρόνοιας & Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Γεωργίας, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων, Εμπορικής Ναυτιλίας και Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας (Β΄ 444), στην οποία θε­σπιζόταν υποχρέωση καταρτίσεως σχεδίων σε εθνικό επίπεδο, περι­φερεια­κό επίπεδο και επίπεδο νομού και ορίζονταν οι αρμόδιες αρχές για το σχεδιασμό, με ειδικές διατάξεις για την επιλογή και την κρίση περί κα­ταλληλότητας των οικείων χώρων (άρθρα 7 και 8). Ρυθμίσεις περί της δια­χειρίσεως των στερεών αποβλήτων περιέλαβε και ο επακολουθήσας νό­μος 1650/86 “Για την προστασία του περιβάλλοντος” (Α΄ 160). Στο άρθρο 12 αυτού ορίζονται τα εξής: “1. Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων γί­νεται με τρόπο ώστε: α) να μη δημιουργούνται κίνδυνοι για την υγεία και το περιβάλλον και ενοχλήσεις από θόρυβο ή δυσοσμίες β) να μην προ­καλεί­ται υποβάθμιση στο φυσικό περιβάλλον και σε χώρους που παρου­σιάζουν ιδιαίτερο οικολογικό, πολιτιστικό και αισθητικό ενδιαφέρον γ) να εξοικονο­μούνται πρώτες ύλες και να μπορεί να γίνει η μεγαλύτερη δυνατή επανα­χρησιμοποίησή τους. 2. Υπόχρεοι φορείς για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι οι ΟΤΑ … 3. Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο γίνεται βάσει σχεδιασμού που αποσκοπεί στη μελέτη και τον καθορισμό των μεθόδων διαχείρισης καθώς και στη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων διάθεσης των στερεών αποβλήτων. Κατά τον σχεδιασμό λαμβάνονται υπόψη οι κοινωνικές, οικο­νομικές, τεχνικές, περιβαλλοντικές και εν γένει οι ειδικές συνθήκες της περιοχής … Η ανω­τέρω Οδηγία τροποποιήθηκε με την Οδηγία 91/156/ ΕΟΚ του Συμβουλίου της 18.3.1991, την οποία μετέφερε στην εσωτερική έννομη τάξη η οικ. 69728/824/16.5.1996 κοινή υπουργική από­φαση (Κ.Υ.Α.) «Μέτρα για τη δια­χείριση των στερεών αποβλήτων» (Β΄ 358). Με την Κ.Υ.Α. αυτή προ­βλέφθηκαν, επίσης, λεπτομερείς σχεδιασμοί σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και ειδικές πολύπλοκες διαδικασίες καταρτίσεως των σχεδίων (άρθρα 7-9). Στη συνέχεια με την Κ.Υ.Α. 114218/31.10.1997 (Β΄ 1016) (παράρτημα Ι και στο άρθρο 3 αυτού) καθο­ρίζονται οι όροι και τα κριτήρια καταλληλότητας και επιλογής θέσεων εγκα­ταστάσεως διαχειρί­σεως απο­βλήτων. Ειδικότερα για τους χώρους υγειο­νομικής ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.) τάσ­σονται ορισμένες απαγορεύσεις, μεταξύ αυ­τών αποκλείεται η εγκατάσταση σε οικιστικές περιοχές, η τελευταία αυτή απαγόρευση, ωστόσο, δεν ισχύει για τις λοιπές εγκαταστάσεις επεξεργα­σίας αποβλή­των. Η ως άνω Κ.Υ.Α. του 1996 καταργήθηκε με το άρθρο 16 παρ. 3 της Η.Π. 50910/2727/16.12.2003 Κ.Υ.Α. «Μέτρα και Όροι για τη Δια­χείριση Στερεών Αποβλήτων, Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης» (Β΄ 1909/22.12.2003). Με το άρθρο 5 παρ. 2 της Κ.Υ.Α. αυ­τής εγκρίνεται το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.), το οποίο περι­γράφεται αναλυτικά στο παράρτημα ΙΙ του άρθρου 17, ενώ στο άρθρο 6 προβλέπεται η κατάρτιση Περιφερειακού Σχεδίου Δια­χείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.) για κάθε Περιφέρεια της χώ­ρας, με το οποίο εξει­δικεύονται οι γενικές κατευθύνσεις που περιέχονται στο Ε.Σ.Δ.Α. Ειδικό­τερα, το εν λόγω άρθρο 6 ορίζει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «1. Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων: α. Για κάθε Περιφέρεια της χώ­ρας καταρτίζεται Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.). β. Το ΠΕ.Σ.Δ.Α. εξειδικεύει τις γενικές κατευθύνσεις που πε­ριέχονται στο Ε.Σ.Δ.Α. και αποσκοπεί: β1) στην επι­λογή των περιοχών που συγκροτούν τις ενότητες διαχείρισης στερεών αποβλήτων (διαχειρι­στικές ενότητες), β2) στον καθορισμό των μεθόδων διαχείρισης που πρέ­πει να εφαρμόζονται σε κάθε διαχειριστική ενότητα, β3) στην εξειδίκευση συγκεκριμένων μέτρων, όρων και περιορισμών για την επίτευξη των στρα­τηγικών και ποσοτικών στόχων που καθορίζονται στο Ε.Σ.Δ.Α. 2. Φορέας σχεδιασμού. Αρμόδιος φορέας για την κατάρτιση του ΠΕ.Σ.Δ.Α. είναι η οι­κεία Περιφέρεια. … 3. Περιεχόμενο. α. Το ΠΕ.Σ.Δ.Α. καταρτίζεται με βάση τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλο­ντικές συνθήκες της συγκεκριμέ­νης Περιφέρειας, εναρμονίζεται με το Ε.Σ.Δ.Α. και περιλαμβάνει τουλάχι­στον τα εξής: – τη συνολική καταγραφή των ποσοτήτων των αποβλήτων που παράγονται στην Περιφέρεια, με βάση αξιόπιστα δεδομένα, ώστε να αποτελεί συνεισφορά στην εθνική στα­τιστική αποβλήτων, – τον τύπο, την ποσότητα και την προέλευση των αποβλήτων που πρέπει να αξιοποιη­θούν ή να διατεθούν, – την υφιστάμενη κατάσταση στον τομέα της διαχεί­ρισης των αποβλήτων …, – το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο που αφορά τους τύπους αποβλήτων που θα αξιο­ποιηθούν ή διατεθούν, – την υφιστά­μενη κατάσταση του φυσικού και αν­θρωπογενούς περιβάλλοντος της Πε­ριφέρειας, – τις προτεινόμενες διαχει­ριστικές ενότητες ανά Περιφέρεια, – τις περιοχές που αποκλείονται για την αποδοχή των κύριων εγκαταστάσεων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων με κριτήρια χωροταξικά, περιβαλλο­ντικά, πολεοδομικά, κοινωνικά ή άλλα, που σχετίζονται με θέματα εθνικής άμυνας ή ασφάλειας της χώρας, – τις μεθόδους διαχείρισης που θα εφαρ­μοσθούν, με ειδική αναφορά στη συλ­λογή, μεταφορά, μεταφόρτωση, προ­σωρινή αποθήκευση, αξιοποίηση, διά­θεση των στερεών αποβλήτων, – τις προτάσεις έργων, δράσεων και πα­ρεμβάσεων για τη βιώσιμη διαχείριση των στερεών αποβλήτων ανά δια­χειριστική ενότητα, – την κατ’ αρχήν εκτίμηση του κόστους των κύριων έρ­γων διαχείρισης στερεών αποβλήτων. β. … 4. Κατάρτιση. α. Για την κα­τάρτιση του ΠΕ.Σ.Δ.Α. συντάσσεται μελέτη διαχείρισης στερεών αποβλή­των από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας (Διεύθυνση ΠΕ.ΧΩ.) της οικείας Περιφέρειας. … β. … 5. Έγκριση. α. 1) Το ΠΕ.Σ.Δ.Α. εγκρίνεται με απόφαση του Γενικού Γραμμα­τέα Περιφέρειας. … α. 2) … 6. Αναθεώρηση – Τροποποίηση. Το ΠΕ.Σ.Δ.Α. μπορεί να αναθεωρείται ανά πενταετία εφόσον, από την αξιολόγηση που διενεργείται κατά την παρά­γραφο 2 του άρθρου 13, προ­κύψει διαπιστω­μένη προς τούτο ανάγκη. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η τροποποίησή του και πριν την πάροδο της πενταετίας, …». Περαιτέρω, στο άρθρο 8 της ανωτέρω Κ.Υ.Α., το οποίο αναφέρεται στους όρους και τις προϋποθέσεις για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, ορίζονται, με­ταξύ άλλων, τα εξής: 1. … 2. Διάθεση, αξιοποίηση, προσωρινή αποθή­κευση και μεταφόρ­τωση στερεών αποβλήτων. Για τη διάθεση, αξιοποίηση, προσωρινή απο­θήκευση και μεταφόρτωση των στερεών αποβλήτων απαι­τείται: α. Έγκρι­ση περιβαλλοντικών όρων… . Παράλληλα με την εκπόνηση των απαραίτη­των μελετών για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, εκπο­νούνται και οι αναγκαίες τεχνικές μελέτες σχεδιασμού των εγκατα­στάσεων ή έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων. β. …  γ. … 3. …». Εξάλλου, με το άρθρο 16 παρ. 2 της ίδιας Κ.Υ.Α. θεσπίστηκαν οι ακόλου­θες μεταβατι­κές ρυθμίσεις: «1. … 2. α. Υφιστάμενοι, κατά την έναρξη ισχύος της πα­ρού­σας, Περιφερειακοί Σχεδιασμοί Διαχείρισης Αποβλήτων, εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι την αναθεώρηση ή τροποποίησή τους, η οποία πραγμα­τοποιείται μέσα σε δύο (2) χρόνια από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης ώστε να εναρμονισθούν με τις διατάξεις της. β. Σε περίπτωση που δεν υφίσταται Περιφερειακός Σχεδιασμός και μέχρι την έγκρισή του σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας απόφασης, είναι δυ­νατόν με από­φαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, που εκδίδεται ύστερα από αι­τιολογημένη εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας και γνώμη του Περιφερειακού Συμβουλίου, να επιτρέπεται η πραγμα­τοποίηση έργων και δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται σε εγκεκριμέ­νους νομαρ­χιακούς σχεδιασμούς, εφόσον τα έργα αυτά και οι δραστηριό­τητες πλη­ρούν σωρευτικώς τις ακόλουθες προϋποθέσεις: β1. ανταποκρί­νονται στους στόχους και τις αρχές του σχεδιασμού διαχείρισης που προ­βλέπεται στο άρθρο 5 της παρούσας απόφασης, β2. είναι συμ­βατά με τις κατευθύν­σεις του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων που προβλέ­πεται στο άρθρο 5 της παρούσας απόφασης, β3. παρουσιά­ζουν ωριμό­τητα από τεχνικοοικονομικής απόψεως. 3. …».
9. Επειδή, περαιτέρω, λόγω των επανειλημμένων τροποποιήσεων της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ και της ανάγκης αποτελεσματικότερης διαχείρι­σης των αποβλήτων στην Κοινότητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση προέβη στην έκδοση της οδηγίας 2006/12/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Απριλίου 2006, με την οποία κωδικοποιήθηκε και κα­ταργήθηκε η οδηγία 75/442/ΕΟΚ. Με τη νέα αυτή οδηγία επιβάλλεται στα Κράτη – μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου η διαχείριση των αποβλήτων να γίνεται κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος και να επιτυγχάνεται περιο­ρισμός της παραγωγής αποβλήτων και αξιοποίησή τους, κωδικοποιείται δε η υποχρέωση σύνταξης σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων, τα οποία – με­ταξύ άλλων – αφορούν στις κατάλληλες τοποθεσίες ή εγκαταστάσεις διά­θεσης των αποβλήτων (άρθρο 7). Τελικώς, και η οδηγία αυτή καταργήθηκε με την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβου­λίου της 19ης Νοεμβρίου 2008, από 12.12.2010, ήτοι μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξεως. Στο προοίμιο της οδηγίας αυτής γίνεται επί­κληση, μεταξύ άλλων, της ανάγκης να αποσαφηνισθούν βασικές έννοιες, όπως οι ορισμοί των αποβλήτων, της ανάκτησης και της διάθεσης, να ενι­σχυθούν τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την πρόληψη της δη­μιουργίας αποβλήτων, να καθιερωθεί μία προσέγγιση που να λαμβάνει υπ’ όψιν ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των υλικών και όχι μόνο τη φάση των αποβλήτων, να εστιασθεί η προσοχή στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της παραγωγής και διαχείρισης και να ευ­νοηθεί η ανάκτηση των αποβλήτων και η χρησιμοποίηση των ανακτηθέ­ντων υλικών προκειμένου να διαφυλάσσονται οι φυσικοί πόροι. Με τη νέα αυτή οδηγία επιχειρείται συνολική ρύθμιση της διαχείρισης τόσο των στε­ρεών όσο και των υγρών αποβλήτων με την ενσωμάτωση ειδικών ρυθμί­σεων και για τα επικίνδυνα απόβλητα, η οποία αποσκοπεί στην προώθηση της πρόληψης, αλλά και στην ελαχιστοποίηση των αρνητικών συνεπειών της παραγωγής και διαχείρισής τους για την ανθρώπινη υγεία και το περι­βάλλον. Εναρμόνιση του εθνικού δικαίου προς την τελευταία αυτή Οδηγία του 2008 έλαβε χώρα με τις διατάξεις των άρθρων 10-48 της Ενότητας Β΄ του ν. 4042/2012 (Α΄ 24/13.2.2012).
10. Επειδή, όπως έχει κριθεί, (ΣτΕ 4357/2011 7/μελούς, 4626/2013, 4940/2013, 4944/2013), με τις προαναφερθείσες ρυθμίσεις του εθνικού και του κοινοτικού δικαίου, εισάγεται αυστηρό κανονιστικό πλαί­σιο, το οποίο ρυθμίζει συνολικά το ζήτημα της διαχείρισης των αποβλή­των, κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας, και το οποίο προβλέπει ολοκληρωμένο σχε­διασμό, τόσο σε εθνικό επίπεδο με την κατάρτιση προδιαγραφών και γενι­κών προγραμμάτων, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο με την εξειδίκευση των εθνικών στόχων και την επιλογή, σε συμφωνία προς τον υπερκείμενο σχεδιασμό, των κατάλληλων χώρων για την εγκατάσταση των μονάδων, οι οποίες εν συνεχεία χωροθετούνται και αδειοδοτούνται κατόπιν εκδόσεως των οικείων ΠΠΕΑ και εγκρίσεων περιβαλλοντικών όρων. Από τις αυτές ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι καταλείπεται ευχέρεια στα κράτη μέλη για την επιλογή του τρόπου διαχείρισης των απορριμμάτων και των μεθόδων επεξεργασίας, με την υποχρέωση όμως, θέσπισης κριτηρίων που απο­σκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας και στην υλοποίηση των τασσομένων από τις οδηγίες στόχων και αρχών και ειδικότερα της αρχής της πρόληψης, η οποία συνίσταται στην πρόληψη ή μείωση της παραγωγής και της βλαπτικότητας των αποβλήτων και εν συ­νεχεία στην αξιοποίησή τους με επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση ή χρήση ως πηγή ενέργειας, της αρχής της εγγύτητας, ώστε να επιτυγχάνεται η διάθεση των αποβλήτων στις πλησιέστερες στον τόπο παραγωγής τους εγκαταστάσεις και της αρχής της ασφαλούς διαθέσεως των αποβλήτων, με την οποία εξασφαλίζεται ότι η τελική διάθεση θα γίνε­ται με τρόπο και μέθοδο που δεν θα προκαλεί βλάβη στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Εξάλλου, η ευχέρεια των κρατών μελών ως προς την επιλογή της μεθόδου επεξεργασίας των αποβλήτων διατηρήθηκε και με τις νεότερες οδηγίες 2006/12 και, μετά την κατάργηση αυτής, 2008/98, στις οποίες παρατίθεται ένας μη εξαντλητικός κατάλογος εργασιών διάθε­σης, που περιλαμβάνει και την υγειονομική ταφή, χωρίς να προκρίνεται η επιλογή κάποιας εξ αυτών. Εκ τούτων έπεται ότι η επιλογή της καταλληλό­τερης μεθόδου επεξεργασίας των αποβλήτων σε συγκεκριμένη εγκατά­σταση, εναπόκειται στην, ανέλεγκτη ακυρωτικά, τεχνική κρίση της Διοίκη­σης, με την προϋπόθεση, όμως, ότι τηρούνται οι ανωτέρω κανόνες και αρ­χές και ότι η επιλεγόμενη μέθοδος εντάσσεται στο πλαίσιο του εθνικού σχεδιασμού.
11. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φα­κέλου προκύπτουν τα εξής: Με την 45/8.3.2000 απόφαση του Νομαρχια­κού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης εγκρίθηκε – κατόπιν υιοθετήσεως της 818/8.3.2000 εισηγήσεως του Νομάρχη – το πλαίσιο σχεδιασμού διαχείρι­σης στερεών αποβλήτων για τον νομό Θεσσαλονίκης, το οποίο στηρίχθηκε σε μελέτη που είχε εκπονηθεί από την εταιρία «Ανατολή Α.Ε.» στα πλαίσια προγραμματικής συμβάσεως με την οικεία Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με πρόταση – μεταξύ άλλων – για εγκατάσταση Σταθμού Μεταφοράς Απορριμμάτων (Σ.Μ.Α.), στην Κοινό­τητα Ευκαρπίας. Την έγκριση του ως άνω πλαισίου ακολούθησε η διαδι­κασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.) Σ.Μ.Α., η οποία ολοκληρώθηκε με την υπ’ αριθμ. πρωτ. 10501/ 21.4.2004 θετική γνωμοδότηση του Γενικού Διευθυντή της Περιφέ­ρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Ακολούθως εκδόθηκε – κατόπιν της από 25.1.2005 εισηγήσεως της Διευθύνσεως Περιβάλλοντος & Χωροταξίας της Περιφέ­ρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της από 9.2.2005 θετικής γνώμης του οι­κείου Περιφερειακού Συμβουλίου – η πράξη υπ’ αριθμ. πρωτ. οικ.1987/ 21.3.2005, με την οποία αποφασίστηκε, κατ’ εφαρμογή των προ­παρα­τεθεισών διατάξεων του άρθρου 16 παρ. 2 περ. β΄ της υπ’ αριθμ. Η.Π./ 50910/2727/16.12.2003 κ.υ.α., η κατασκευή του ως άνω Σ.Μ.Α., ως απο­λύτως αναγκαίου έργου διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της Πε­ριφέρειας. Κατά της τελευταίας αυτής αποφάσεως ασκήθηκε αίτηση ακυ­ρώσεως, αλλά η δίκη καταργήθηκε λόγω λήξεως της ισχύος της προσβαλ­λομένης (ΣτΕ 4540/2011). Στη συνέχεια, με την με αριθμ. πρωτ. 639/22. 12.2005 (ορθή επανάληψη: 29.3.2006) απόφαση του Γ.Γ.Π. Κεντρι­κής Μακεδονίας, εγκρίθηκε ο περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης στε­ρεών αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.) της Περιφέρειας, στον οποίο περιλαμβά­νε­ται, μεταξύ άλλων, η εγκατάσταση πέντε Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορ­ριμμάτων (Σ.Μ.Α.) και ενός Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλι­κών (Κ.Δ.Α.Υ.) στην 1η Διαχειριστική Ενότητα του νομού Θεσσαλονίκης. Εν συνε­χεία, κινήθηκε διαδικασία περιβαλλοντικού προελέγχου, κατ’ αρ. 5 της κ.υ.α. 107017/2006, ενόψει εγκρίσεως τοπικού ρυμοτομικού σχεδίου, για τη χωροθέτηση του Κ.Δ.Α.Υ. και του Σ.Μ.Α., με επαναξιολόγηση των ως άνω θέσεων και συνεκτίμηση νέων δεδομένων (έγκριση ΠΕ.Σ.Δ.Α., ιδιο­κτησιακό καθεστώς περιοχών, χωροθέτηση Χ.Υ.Τ.Α. Μαυροράχης Δ. Λα­χανά), χωρίς να προκύψουν νέες περιοχές εν δυνάμει υποδοχής, εξαιτίας της ανάγκης γειτνίασης με τον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης. Με βάση την εφαρμογή των κριτηρίων καταλληλότητας (γεωλογικά – υδρολογικά κριτή­ρια, περιβαλλοντικά κριτήρια, χωροταξικά κριτήρια, οικονομικά κριτήρια και λειτουργικά – γενικά κριτήρια), η θέση που συγκέντρωσε μεγαλύτερη βαθμολογία ήταν εκείνη κοντά στον οικισμό της Ευκαρπίας. Η ίδια από 2007 έκθεση για την εφαρμογή διαδικασίας περιβαλλοντικού προελέγχου, σε σχέση με την κατασκευή Κ.Δ.Α.Υ. και Σ.Μ.Α. στο ως άνω ακίνητο 100 στρεμμάτων ιδιοκτησίας του ήδη παρεμβαίνοντος, εντός των ορίων της Κοινότητας Ευκαρπίας, όπου δραστηριοποιούνταν παλαιότερα λατομείο, και στην εκτίμηση της σπουδαιότητας των επιπτώσεων στο περιβάλλον, κατά τη φάση της κατασκευής του Σ.Μ.Α. και του Κ.Δ.Α.Υ. (σελ. 38 – 46), και κατά τη φάση λειτουργίας του Σ.Μ.Α. (σελ. 46 – 60) και εν συνεχεία με­τά από συσσωρευτική δράση με άλλα έργα και δραστηριότητες στο σύνο­λο του Νομού Θεσσαλονίκης και στην περιοχή του έργου (σελ. 60 – 63). Συμπε­ρασματικά αναφέρεται ότι οι προβλεπόμενες επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων και στο περιβάλλον – καθαρά τοπικού χαρακτήρα, αφού η φύση των έργων δεν είναι τέτοια, ώστε να επιδρά σε ευρεία κλίμακα – σε σχέση με τη σκόνη, τις οσμές, το θόρυβο, τον κυκλοφοριακό φόρτο, τις αέριες εκπομπές και τα υγρά απόβλητα, θα είναι μεν σημαντικής διάρκειας και θα υφίστανται καθ’ όλο τον χρονικό ορίζοντα λειτουργίας των έργων σε καθη­μερινή βάση, πλην, λόγω των μέτρων αντιμετώπισης και λόγω της φύσεως του έργου, θα είναι σε κάθε περίπτωση αναστρέψιμες, αφού δεν προκα­λούν εκπομπές επικίνδυνων ρύπων, η δε ένταση των επιπτώσεων αυτών θα είναι ιδιαίτερα περιορισμένη και δεν θα μεταβάλει το προφίλ της περιο­χής (σελ. 63 – 64). Ο σχετικός με τον Περιβαλλοντικό Προέλεγχο φάκελος διαβιβάσθηκε με το με αρ. πρωτ. 6416/10.7.2006 έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ως άνω αρμόδια αρχή κατ’ άρθρο 4 παρ. 2 της σχετικής Κ.Υ.Α.) στη Νομαρ­χιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης (Δ/νση Γεωργίας, Δ/νση Προστασίας Περιβάλλοντος και Δ/νση Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης), την ΙΣΤ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, στην 9η Εφο­ρεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στον Οργανισμό Θεσσαλονίκης και στο Δασαρχείο Θεσσα­λονίκης. Οι ως άνω υπηρεσίες δεν διετύπωσαν αντιρρή­σεις. Τελικώς, μετά το 22084/23.5.2008 έγγραφο του Υ.ΠΕ.Κ.Α., η δια­δικασία έκδοσης τοπι­κού ρυμοτομικού δεν προχώρησε. Παράλληλα, ο Σύνδεσμος ΟΤΑ Μείζο­νος Θεσσαλονίκης (ήδη παρεμβαίνων) υπέβαλε, την 24.1.2007, προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την κατασκευή και λειτουργία του έργου «Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (Σ.Μ.Α.) και Κέντρο Ανακυκλώ­σιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.), ΒΔ ενότητας (1η Δ.Ε.), Ν. Θεσσαλονίκης», στο επίδικο υπ’ αριθμ. 392 τεμάχιο του αγρο­κτήματος Ευκαρπίας Ν. Θεσσαλο­νίκης, επί της οποίας εκδόθηκε η 5388/3. 10.2007 θετική γνωμοδότηση του Γ.Γ.Π. Κεντρικής Μακεδονίας. Με την από 20.6.2008 (ΝΣ 491) ανακοίνωση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Θεσ­σα­λο­νίκης δημοσιοποιήθηκε η οικεία Μ.Π.Ε., υπεβλήθη δε – μεταξύ άλλων φορέων – και υπόμνημα (491 και 577/18.7.2008) του ήδη αιτούντος, στο οποίο διατυπώνονται αντιρρήσεις για το επιχειρούμενο έργο. Εν συνεχεία δε, με την, ήδη προσβαλλόμενη, 13341/8.12.2008 απόφαση του ίδιου ορ­γάνου, εγκρίθηκαν οι περιβαλλο­ντικοί όροι του έργου με διάρκεια ισχύος μέχρι την 31.12.2013. Παράλ­ληλα, ο ήδη αιτών Δήμος κατέθεσε πρόταση, με την οποία ζητούσε να γί­νει ανταλλαγή του επίμαχου ακινήτου με άλλη έκταση 120 στρεμμάτων. Ο ήδη παρεμβαίνων Σύνδεσμος υπέβα­λε με το 49/12.1.2009 έγγραφό του ερώτημα στη Δ/νση Δασών Θεσσαλονίκης, Δα­σαρχείο Θεσσαλονίκης εάν η συγκεκριμένη έκταση είναι δασική – ανα­δασωτέα, το αυτό δε έπραξε και ο αιτών Δήμος. Το Δασαρ­χείο με το 7179/28.1.2009 έγγραφό του γνωστο­ποίησε στο Δήμο Ευκαρ­πίας ότι η έκταση 120 στρεμμάτων έχει κηρυχθεί αναδασωτέα από το 1973, ως εκ τούτου δεν προχώρησε η ανταλλαγή. Με το 6758/4.1.2010 έγγραφο Γ.Γ.Π. εγκρί­θηκε πίστωση 12.181.556,17 ευρώ για το έργο Σ.Μ.Α. Βορειοδυτικού Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσα­λονίκης, εν συνε­χεία δε συνήφθη σύμβαση για την κατασκευή του Σ.Μ.Α. με την Κοι­νοπραξία «Δ». Εξάλλου, για το επίδικο ακί­νητο εξεδόθη η 422/2011 άδεια οικοδομής. Με το ήδη μνημονευθέν 896/13.2.2014 έγγραφο της Απο­κεντρω­μένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης η ισχύς της προσβαλλόμε­νης παρατάθηκε έως τις 8.12.2018.
12. Επειδή, περαιτέρω, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη πράξη και τα λοιπά στοιχεία του φακέλλου, το επίδικο έργο αφορά την κα­τασκευή και λειτουργία Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (Σ.Μ.Α.) και Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.) που θα εξυπηρε­τεί το Β.Δ. Τομέα του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης (1η Δια­χειριστική Ενότητα), συγκεκριμένα δε τις ανάγκες των Δήμων Αγ. Παύ­λου, Αμπελοκήπων, Ελευθερίου – Κορδελιού, Ευόσμου, Εχεδώρου, Μενε­μένης, Νεαπόλεως, Πολίχνης, Σταυρουπόλεως, Συκεών, Τριανδρίας, Ωραιο­κάστρου, Θεσσαλονίκης (60% του Δήμου) και της Κοινότητας Ευ­καρπίας. Τα απορρίμματα των ως άνω Δήμων, μετά τη συγκέντρωσή τους στο ΣΜΑ θα οδηγούνται στο ΧΥΤΑ Β.Δ. Τομέα της 1ης Διαχειριστικής Ενό­τητας του ν. Θεσσαλονίκης στο Δ/Δ Μαυροράχης Δήμου Λαχανά. Ο Σ.Μ.Α. θα έχει δυναμικότητα 1.100 tn/ημέρα και προορίζεται να εξυπηρετήσει πλη­θυσμό 691.868 κατοίκων, περιλαμβάνει δε κλειστό συγκρότημα συμπίε­σης – μεταφόρτωσης απορριμμάτων, σύστημα απορρύπανσης και μεταφορικό εξοπλισμό αποτελούμενο από containers και τράκτορες.
13. Επειδή, εξάλλου, όπως έχει κριθεί (ΣτΕ Ολομ. 3707/1999, 4938/1995), η κατασκευή σταθμού μεταφόρτωσης, όπου τα δημοτικά απορ­ρίμματα συγκεντρώνονται, υφίστανται μερική επεξεργασία με συμπίε­ση του όγκου τους και αποβολή υγρών αποβλήτων και τελικά επαναφορ­τώνονται σε ειδική συσκευασία για την τελική εναπόθεσή τους, συνιστά εγκατάσταση διάθεσης οικιακών απορριμμάτων, κατατάσσεται δε στην 4η Ομά­δα της 2ης Υποκατηγορίας (Έργα Υποδομής – Μεμονωμένες εγκατα­στάσεις Μεταμόρφωσης στερεών αποβλήτων) της κ.υ.α. 15393/2002 (Β΄ 1022).
14. Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, ο λόγος ακυρώσεως, ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι ακυρωτέα διότι στηρίζεται στην 9000/25.9. 2007 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, κατά την οποία δεν απαιτείται στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την έγκρι­ση τοπικού ρυμοτομικού σχεδίου για την επίδικη δραστηριότητα προ­βάλλεται αλυσιτελώς, διότι, όπως εκτέθηκε, δεν εγκρίθηκε τοπικό ρυ­μοτο­μικό σχέδιο για τον επίδικο Σ.Μ.Α., και ως εκ τούτου η ενδεχόμενη έλ­λειψη νομιμότητας της ως άνω απόφασης του Γ.Γ.Π. δεν μπορούσε να επηρεά­σει το κύρος της προσβαλλόμενης.
15. Επειδή, περαιτέρω, προβάλλεται σειρά λόγων ακυρώσεως, οι οποίοι αναφέρονται σε πλημμέλειες της Μ.Π.Ε., με βάση την οποία εγκρί­θηκαν τελικά οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου με την προσβαλλόμενη Ε.Π.Ο. Ο αιτών Δήμος στο από 18.7.2008 υπόμνημά του κατά τη διαδικα­σία της διαβούλευσης του άρθρου 5 του ν. 1650/1986 και του άρ. 2 της κ.υ.α. 75308/5512/1990 προέβαλε αντιρρήσεις που αφορούν μόνο στη γειτνίαση της μονάδας με το εργοστάσιο ΤΙΤΑΝ, με τη μονάδα κοινωνικής φροντίδας και στο ζήτημα της ανταλλαγής του επίδικου με άλλο ακίνητο. Οι λοιποί λόγοι επομένως, απαραδέκτως προβάλλονται το πρώτον ενώ­πιον του Δικαστηρίου, διότι στηρίζονται σε επίκληση πραγματικών περι­στατικών και σε αμφισβήτηση των διαπιστώσεων και των τεχνικών και επιστημονικών εκτιμήσεων που περιέχονται στη Μ.Π.Ε., και έπρεπε να εί­χαν κατ’ αρχήν υποβληθεί προηγουμένως στην Διοίκηση στο στάδιο της διαβούλευσης, δεδομένου ότι η ορθότητα των σχετικών κρίσεων δεν υπό­κειται ευθέως στον ακυρωτικό δικαστικό έλεγχο. Ανεξαρτήτως όμως αυτού, οι λόγοι είναι απορριπτέοι και για τους λόγους που εκτίθενται στις επόμε­νες σκέψεις (πρβλ. ΣτΕ 4940/2013, 1943/2012).
16. Επειδή, με την ήδη μνημονευθείσα, Κ.Υ.Α. 114218/31.10.1997 (παράρτημα Ι και στο άρθρο 3 αυτού) καθορίζονται οι όροι και τα κριτήρια καταλληλότητας και επιλογής θέσεων εγκαταστάσεως διαχειρίσεως αποβλή­των. Ειδικότερα για τους χώρους υγειονομικής ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.) τάσσονται ορισμένες απαγορεύσεις, μεταξύ αυτών αποκλείεται η εγκατά­σταση σε οικιστικές περιοχές, η τελευταία αυτή απαγόρευση, ωστόσο, δεν ισχύει για τις λοιπές εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων, όπως ο επίδικος Σ.Μ.Α. Στην οικεία Μ.Π.Ε. αναφέρεται σχετικά ότι ο οικισμός της Ευκαρπίας βρίσκεται σε απόσταση «ευθεία ~1,2 Km, νότια» της επίδικης περιοχής (Κεφάλαιο 5, σελ. 6), στον δε πίνακα κριτηρίων αποκλεισμού της ως άνω Μ.Π.Ε. (Κεφάλαιο 5, σελ. 4) καταγράφεται ότι οι οικιστικές περιο­χές απέχουν σε απόσταση ανώτερη του ενός χιλιομέτρου. … Η θέση εγκα­τάστασης Σ.Μ.Α. είναι ορατή από τα γύρω οδικά δίκτυα, ενώ δεν είναι ορατή από τον πλησιέστερο οικισμό της Ευκαρπίας. Εντούτοις, η μη οπτική απόκρυψη από τους γύρω οικισμούς δεν κρίνεται ιδιαίτερα οχλούσα» (Κεφάλαιο 5 σελ. 7), καθώς και «Η εγκατάσταση θα είναι πε­ριφραγμένη και με κατάλληλη δενδροφύτευση για τη μείωση της οπτικής όχλησης» (Κεφάλαιο 7 σελ. 17). Στη Μ.Π.Ε. αναφέρονται επίσης τα εξής (Κεφ. 5 σελ. 4): «… κριτήρια αποκλεισμού για την χωροθέτηση τέτοιων έρ­γων συμπεριλαμβανομένου των Σ.Μ.Α. που αφορούν στις αποστάσεις από τους οικισμούς, από τους οδικούς άξονες, από πολιτισμικά μνημεία, από ακτές, από περιοχές υψηλής γεωργικής παραγωγικότητας κλπ, πα­ρότι η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι τέτοιου είδους εγκαταστάσεις μπορούν να λειτουργήσουν με αυστηρές προδιαγραφές ακόμα και μέσα στον αστικό ιστό, θεσμοθετήθηκαν κυρίως για την αποφυγή κοινωνικών αντιδράσεων». Στην προσβαλλόμενη ΕΠΟ προβλέπεται όρος (υπό 2.27, σελ. 14): «Ο χώ­ρος κατασκευής και λειτουργίας του έργου να έχει περίφραξη… . Επίσης, να γίνει δενδροφύτευση, έτσι ώστε ο χώρος να απομονωθεί οπτικά». Όπως προκύπτει, η οπτική επαφή του έργου προς τον περιβάλλοντα χώρο συνεκτιμήθηκε, ενώ ελήφθη πρόνοια προκειμένου η εν λόγω οπτική επαφή σε κάθε περίπτωση να μειωθεί στο ελάχιστο μέσω δενδρο­φυτεύσεως. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, ο προβαλλόμενος, αναποδείκτως πάντως, ισχυρι­σμός ότι το ακίνητο απέχει 750 μ. από τον οικισμό Ευκαρ­πίας, κατά πα­ραβίαση των κριτηρίων του ΠΕ.Σ.Δ.Α. (Περιφερειακού Σχε­δίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) και της κ.υ.α. 13727/724/2003 (Β΄ 1087), είναι απορριπτέος, το μεν διότι το συγκεκριμένο κριτήριο αποκλει­σμού αφορά μόνο τους Χ.Υ.Τ.Α., το δε διότι η ως άνω κ.υ.α. (13727/2003) αφορά τις οχλούσες βιομηχανικές δραστηριότητες και όχι μονάδες όπως ο επίδικος Σ.Μ.Α. που συνιστά έργο υποδομής, υπάρχουν δε οι αναγκαίες προβλέ­ψεις για τη μείωση ακόμη και της οπτικής όχλησης. Εξάλλου, ο σχετικός ισχυρισμός ότι σε απόσταση 248 μ. υπάρχει μονάδα κοινωνικής φροντίδας (Άγιος Παντελεήμων), και ως εκ τούτου συντρέχει παραβίαση των ελάχι­στων αποστάσεων από οχλούσες εγκαταστάσεις, που θεσπίζει το π.δ. 517/1991 (Α΄ 202), είναι απορριπτέος. Τούτο διότι, και αν ακόμη ετύγχα­ναν εφαρμογής οι συγκεκριμένες διατάξεις, δεδομένου ότι το συγκε­κριμένο ίδρυμα είναι ν.π.δ.δ., και το ως άνω π.δ/γμα 517/1991 αφορά ιδιωτικές κλινικές, πάντως ο Σ.Μ.Α. αποτελεί έργο υποδομής και όχι βιο­μη­χανική δραστηριότητα, ώστε να θεωρηθεί οχλούσα εγκατάσταση, κατά την έννοια των πιο πάνω ρυθμίσεων.
17. Επειδή, στη σχετική Μ.Π.Ε. γίνεται (κεφ. 7 σελ. 18-20, Συσσω­ρευτική δράση με άλλα έργα και δραστηριότητες), σαφής μνεία τόσο της γειτονικής τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ, όσο και των σημαντικών οδικών αξόνων, οι οποίοι άλλωστε είναι προϋπόθεση για την αποτελεσματική λει­τουργία ενός Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων και τη μείωση των δυσμενών επιπτώσεων από τη διακίνηση απορριμματοφόρων στους εξυ­πηρετούμενους Δήμους. Συνεπώς, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα (και συγκεκριμένα ότι δεν συνεκτιμήθηκε  η γειτνίαση της μονάδας με την τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ καθώς και με σημαντικούς οδικούς άξονες) εί­ναι απορριπτέα ως στηριζόμενα σε εσφαλμένη προϋπόθεση.
18. Επειδή, κατά τα ήδη εκτεθέντα, ναι μεν είχε υποβληθεί σχετική πρόταση του αιτούντος Δήμου για ανταλλαγή ακινήτων, αλλά το προτεινό­μενο από το Δήμο ακίνητο βρισκόταν σε αναδασωτέα περιοχή. Ως εκ τού­του δεν πάσχει σε κάθε περίπτωση η προσβαλλόμενη, η οποία δεν έλαβε υπόψη τη σχετική πρόταση, που δεν μπορούσε να υλοποιηθεί. Πέραν τού­του, όπως προκύπτει, συνεκτιμήθηκαν τόσο το κέντρο βάρους της εξυπη­ρετούμενης περιοχής, όσο και η απόσταση από τους Χ.Υ.Τ.Α., καθώς και τα ιδιοκτησιακά δεδομένα εκάστης επιλογής προκειμένου να επιλεγεί η επίδικη θέση. Ενόψει όλων των παραπάνω, τα περί του αντιθέτου προ­βαλλόμενα από τον αιτούντα Δήμο είναι απορριπτέα, ενώ εξάλλου η τελική κρίση της διοίκησης για τη επιλογή της καταλληλότερης θέσης, η οποία δια­μορφώθηκε μετά τη συνεκτίμηση λόγων αποκλεισμού και άλλων νόμι­μων κριτηρίων, ως τεχνική, δεν υπόκειται σε περαιτέρω έλεγχο του ακυ­ρωτικού δικαστή (ΣτΕ 4944/2013, 4626/2013, 4357/2011).
19. Επειδή, περαιτέρω, στη Μ.Π.Ε. γίνεται υπολογισμός του κυ­κλοφοριακού φόρτου προκειμένου να προβλεφθεί σχετικός αριθμός θέ­σεων εκκένωσης, (κεφ. 6, σελ. 26), και υπάρχουν ειδικές προβλέψεις για το σύστημα συμπίεσης και τη χωρητικότητα των εγκαταστάσεων (κεφ. 6, σελ. 29), ενώ στην προσβαλλόμενη γίνεται ρητή μνεία σε «κλειστό συγκρό­τημα συμπίεσης – μεταφόρτωσης». Συνεπώς, οι σχετικοί ισχυρι­σμοί, που πλήττουν τις ως άνω τεχνικές εκτιμήσεις και σταθμίσεις είναι απορριπτέοι ως απαράδεκτοι, ενώ ο ισχυρισμός που αναφέρεται στην δυ­νατότητα υποδοχής ιδιωτικών οχημάτων είναι προεχόντως απορριπτέος ως αόριστος.
20. Επειδή, ο λόγος με τον οποίο προβάλλεται ότι ο επίδικος Σ.Μ.Α. σχεδιάστηκε «υπερδιαστασιολογημένος» και ότι αν επιλεγεί άλλη μέθοδος διαχείρισης απορριμμάτων θα χρειαζόταν μικρότερη μονάδα (Σ.Μ.Α.) ή ενδεχομένως δεν θα ήταν αναγκαίο το επίμαχο έργο, είναι απορ­ριπτέος, διότι ο επίδικος Σ.Μ.Α. προβλέπεται, κατά τα ήδη εκτεθέντα, από το ΠΕ.Σ.Δ.Α., οι προβλέψεις του οποίου δεν μπορούν να εξετασθούν παρεμπιπτόντως στα πλαίσια της παρούσης δίκης, δεδομένου ότι το ΠΕ.Σ.Δ.Α. δεν έχει κανονιστικό χαρακτήρα, καθώς περιέχει κυρίως κατα­γρα­φές πραγματικών καταστάσεων και προτάσεις επιλογής συγκεκριμέ­νων ενοτήτων διαχείρισης αποβλήτων (ΣτΕ 4940, 4626/2013, 901 – 904/ 2011 7/λούς). Κατά το μέρος δε που πλήττονται τεχνικές εκτιμή­σεις και υπο­λο­γισμοί της μελέτης ο λόγος προβάλλεται απαραδέκτως.
21. Επειδή, σε συμμόρφωση προς την Οδηγία 2002/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και  του Συμβουλίου της 25ης Ιουνίου 2002, EEL 189 της 18.7.2002 για τον καθορισμό όρων, μέτρων και μεθόδων για την αξιολόγηση και διαχείριση του θορύβου, εκδόθηκε η Κ.Υ.Α. 13586/ 724/2006 (Β΄ 384), προκειμένου, με τον καθορισμό των αναγκαίων μέ­τρων, όρων και διαδικασιών και την ιεράρχηση συγκεκριμένων δράσεων και προτεραιοτήτων, να αποφεύγονται, να προλαμβάνονται ή να περιορί­ζο­νται οι δυσμενείς επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της ενό­χλησης από την έκθεση στον περιβαλλοντικό θόρυβο (άρθρο 1 της Κ.Υ.Α.). Στην επίδικη Μ.Π.Ε. αξιολογούνται οι επιπτώσεις στο ακουστικό περιβάλλον (Κεφάλαιο 7 σελ. 14). Δοθέντος όμως ότι η Μ.Π.Ε. καταλήγει ότι, ως εκ της αποστάσεως (αναφέρεται ακτίνα 1 χλμ.) από τις οικιστικές περιοχές, δεν αναμένεται να υπάρξει σημαντική όχληση σ’ αυτές, τούτο δε δεν αμφι­σβητείται ειδικώς από τον αιτούντα Δήμο, ούτε προβάλλονται συγκε­κριμένες αιτιάσεις ως προς το ζήτημα αυτό, ο σχετικός λόγος είναι απορρι­πτέος. Εξάλλου, στην οικεία Μ.Π.Ε. γίνεται ειδικός λόγος στα ανε­μολογικά στοιχεία της επίδικης περιοχής (κεφ. 4.4.6 σελ. 17-19) και αντι­μετωπίζο­νται οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από την κατασκευή και λει­τουργία του Σ.Μ.Α. (κεφ. 7). Συνεπώς, οι λόγοι περί του αντιθέτου είναι απορριπτέοι, διότι στηρίζονται σε εσφαλμένη προϋπόθεση.
22. Επειδή, στην επίμαχη Μ.Π.Ε. αναφέρεται ότι εκπονήθηκε κυκλο­φοριακή μελέτη για τον υπολογισμό των προβλεπόμενων κυκλοφο­ριακών φόρτων (κεφ. 6 σελ. 13 επ.), παρατίθενται δε συγκεκριμένα στοι­χεία και ως προς τον τρόπο πρόσβασης στο επίμαχο ακίνητο (κεφ. 5 σελ. 6, 12). Συνεπώς, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.
23. Επειδή, εξάλλου, σχετικά με τη διαχείριση των υγρών αποβλή­των του επίδικου έργου, προβλέπεται η κατασκευή μονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων (κεφ. 6 σελ. 42 επόμ. της Μ.Π.Ε. και σχετικός περιβαλ­λοντικός όρος στην προσβαλλόμενη). Στη μονάδα αυτή θα οδηγούνται τα υγρά απόβλητα και στη συνέχεια, όπως ρητά αναφέρεται στην προσβαλ­λόμενη, θα διατίθενται για άρδευση εντός του οικοπέδου, σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη. Στην προσβαλλόμενη περιλαμβάνεται επίσης ρητή πρόβλεψη για την οριοθέτηση και προστασία του παρακείμενου ρέματος, το οποίο, πάντως, βρίσκεται εκτός του ακινήτου του Σ.Μ.Α. Συνεπώς, τα προβαλλόμενα για τη διοχέτευση υγρών αποβλήτων στο παρακείμενο και μη νομίμως οριοθετημένο ρέμα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα, δεδομένου και ότι δεν προκύπτει ότι η επίδικη εγκατάσταση αναμένεται να επηρεάσει με οποιοδήποτε τρόπο τη φυσική ροή του ρέματος.
24. Επειδή, όπως έχει ήδη εκτεθεί, από το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο ρυθμίζει συνολικά το ζήτημα της διαχείρισης των αποβλή­των, κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλ­λοντος και της ανθρώπινης υγείας, και το οποίο προβλέπει ολοκληρωμένο σχεδιασμό, τόσο σε εθνικό, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, συνάγεται ότι καταλείπεται ευχέρεια στα κράτη μέλη για την επιλογή του τρόπου δια­χείρισης των απορριμμάτων και των μεθόδων επεξεργασίας, με την υπο­χρέωση όμως, τήρησης των οικείων αρχών. Εξάλλου, η ευχέρεια των κρα­τών μελών ως προς την επιλογή της μεθόδου επεξεργασίας των αποβλή­των διατηρήθηκε και με τις νεότερες οδηγίες 2006/12 και, μετά την κατάρ­γηση αυτής, 2008/98, στις οποίες παρατίθεται ένας μη εξαντλητικός κατά­λογος εργασιών διάθεσης, που περιλαμβάνει και την υγειονομική ταφή, χωρίς να προκρίνεται η επιλογή κάποιας εξ αυτών. Εκ τούτων έπεται ότι η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου επεξεργασίας των αποβλήτων σε συγκεκριμένη εγκατάσταση, εναπόκειται στην, ανέλεγκτη ακυρωτικά, τεχνι­κή κρίση της Διοίκησης, με την προϋπόθεση, όμως, ότι τηρούνται οι ανω­τέ­ρω κανόνες και αρχές και ότι η επιλεγόμενη μέθοδος εντάσσεται στο πλαίσιο του εθνικού σχεδιασμού. Στη σχετική Μ.Π.Ε. αναφέρεται, μεταξύ άλλων, «[η] κατασκευή και λειτουργία των προβλεπόμενων Σ.Μ.Α., Κ.Δ.Α.Υ., των επεκτάσεων των υφιστάμενων Χ.Υ.Τ.Α. (και η σταδιακή με­τατροπή τους σε Χ.Υ.Τ.Υ.) αλλά και οι μονάδες επεξεργασίας α.σ.α. που προβλέπονται για το νομό Θεσσαλονίκης, κρίνεται για το λόγο αυτό επιβε­βλημένη» (Κεφάλαιο 3 σελ. 5 Μ.Π.Ε.). Υπό τα δεδομένα αυτά, ο λόγος ακυρώσεως ότι επιλέγεται η υγειονομική ταφή, ως κύρια μέθοδος διαχειρί­σεως των αποβλήτων, αντί της μετατροπής αυτών σε υπολείμματα, είναι πάντως απορριπτέος, ενόψει και του ότι εμμέσως πλήττει το σχεδιασμό του ΠΕ.Σ.Δ.Α., το οποίο όπως εκτέθηκε ήδη, δεν ελέγχεται παρεμπιπτό­ντως.
25. Επειδή, κατόπιν τούτων, και μη προβαλλομένου παραδεκτώς άλλου λόγου ακυρώσεως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της και να γίνουν δεκτές οι παρεμβάσεις.

Facebook

0

Twitter

Linkedin

email

Print