ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ Ή ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ; (Δεκέμβριος 2007)

Το φυσικό πλούτο της χώρας εκποι­ούμε συχνά, εμείς οι Νεοέλληνες, σε φτηνές τιμές. Ενεργώντας, έτσι, σαν τους άφρονες και απερί­σκεπτους Λωτοφάγους, που μέσα στην ηδονή της πρό­σκαιρης υλιστικής ευδαιμο­νίας λησμονούν τα ευρύτερα φαινόμενα, τις σταθερότερες αξίες. Δεν έχουμε καταφέρει να εξι­σορροπήσουμε με τρόπο αρμο­νικό την ανάγκη της οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας με τη διατήρηση της ποιότητας του φυσικού πλού­του της χώρας, που δεν έχει μόνο οικονομική αλλά και αισθητική και πολιτιστική αξία.

Όσον αφορά ειδικότερα στη ιστορικό λίκνο ενός από τους αρχαιότερους και σημαντικότερους πολιτισμούς στον κόσμο δεν ξέρουμε ποιος φέρει τη μεγαλύτερη ευθύνη για αυτή την κατάσταση. Το κράτος ή οι ιδιώτες; Κατά την καλύτερη άποψη, «βλάπτουν και οι δύο το ίδιο τη Συρία», θα λέγαμε παρα­φράζοντας κάπως το στίχο του Καβάφη σ’ ένα από τα τελευ­ταία ποιήματά του με τίτλο «Ας φρόντιζαν».

Οπότε το ερώτημα τίθεται οξύ και αδυσώπητο:

Τι πρέπει να γίνει προτού να είναι πολύ αργά, ώστε να ανα­στραφεί αυτή η κατάσταση, που είναι οπωσδήποτε βλαπτι­κή για το μέλλον του τόπου; Η δημόσια συζήτη­ση και ο προβλη­ματισμός έχουν εστιαστεί σε δύο εναλλακτικές προτάσεις για μια καλύτερη και πιο αποτελεσμα­τική στρατηγική προστασίας του περιβάλλοντος: σύσταση αυτοτε­λούς υπουργείου Περιβάλλοντος ή συστέγασή του με το υπουργείο Δημοσίων Έργων, ως προσωρινό ή μονιμότερο σχήμα;

Την πρώτη εκδοχή φέρο­νται να υποστηρίζουν πολλές οικολογικές οργανώσεις και όλοι σχεδόν οι διατελέσαντες υπουργοί ΠΕΧΩΔΕ από τη με­ταπολίτευση και μετά. Ενδεικτι­κά σημειώνεται ότι η ξεχωριστή υπουργική δομή με αρμοδιότητα την πολιτική περιβάλλοντος συστάθηκε για πρώτη φορά το 1980 επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή, με πρώτο αρμόδιο υπουργό τον Στέφανο Μάνο. Πέντε χρόνια αργότερα (1985), επί κυβερνή­σεως Ανδρέα Παπανδρέου, το υπουργείο αυτό (ΥΧΟΠ) συγχωνεύθηκε με το υπουργείο Δημο­σίων Έργων, για να παραμείνει έκτοτε με αυτή τη μορφή (ΠΕΧΩΔΕ) σε όλες τις κυβερνήσεις που ακολούθησαν.

Τον αντίλογο για τη διάσπα­ση αυτή τη στιγμή του ενιαίου υπουργείου Περιβάλλοντος και Δημοσίων Έργων έχει διατυπώ­σει ευθαρσώς ο νυν υπουργός με το επιχείρημα ότι έτσι δεν θα προστατευόταν καλύτερα το περιβάλλον, αλλά αντιθέτως θα προβάλλονταν προ­σκόμματα, καθυστερήσεις και γραφειοκρατία στη χάραξη και την εφαρμογή της δημόσιας πολιτικής. Κατά μια άλλη εκδοχή, η καλύτερη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος δεν θα επιτυγ­χανόταν με τη σύσταση ξεχωρι­στού υπουργείου, αλλά μάλλον μιας ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής ή υπηρεσίας με αυτή την αρμοδιότητα, όπως είναι, λ.χ., η Environmental Protection Agency στις ΗΠΑ.

Μολονότι η ίδρυση ανεξάρ­τητων αρχών δεν αποτελεί πα­νάκεια για όλα τα προβλήματα της δημόσιας διοίκησης και της γραφειοκρατίας, εντού­τοις η ύπαρξη μιας ευέλικτης οργανωτικής δομής στελεχω­μένης με τρόπο αξιοκρατικό από επιστημονικά κατάλληλο προσωπικό και εξοπλισμένης με πλήρεις και αποκλειστικές αρμοδιότητες συμβουλευτικού και αποφασιστικού χαρακτήρα για τα ζητήματα περιβάλλοντος ίσως είναι εν προκειμένω η εν­δεδειγμένη λύση.

Η διαρκής ενημέρωση της Βουλής και του πολιτικού κόσμου της χώρας, αλλά και η εγρήγορση της κοινωνίας των πολιτών και η αφύπνιση της περιβαλλοντικής συνείδησης όλων θα αποτελέσει το κύριο έργο αυτού του οργανισμού. Γιατί, σε τελευταία ανάλυση, όπως η τήρηση του Συντάγματος και η προστασία του δημοκρατικού πολιτεύματος, έτσι και η ποιότητα του περιβάλλοντος επαφίεται στον πατριωτι­σμό των Ελλήνων. Η πολιτεία πρέπει απλά να δι­ευκολύνει αυτή την ευθύνη και το δικαίωμα των πολιτών.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ» στις 14 Δεκεμβρίου 2007, σ. 26.

Facebook

0

Twitter

Linkedin

email

Print