Η ΧΑΜΕΝΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ (Ιούνιος 2007)

«Κλείστε τα φώτα για δέκα λεπτά» ζήτησε από τις δημόσιες υπηρεσίες πριν από λίγες ημέρες με εγκύκλιό του ο Υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος για σήμερα στις 10 το βράδυ στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος. Σκοπός αυτής της, καλοπροαίρετης κατά τα άλλα, πρότασης είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών και η ανάπτυξη της οικολογικής μας συνείδησης.

Τελευταία, πολύ συχνά, ακούω μέλη της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης να προτείνουν οικολογικές λύσεις καθημερινής διαβίωσης, όπως το κλείσιμο του ηλεκτρικού διακόπτη, η χρήση χάρτινων συσκευασιών, η αγορά φιλικών προς το περιβάλλον οικιακών ειδών κ.λπ. Όλα αυτά με ένα περίεργο επικοινωνιακό τρόπο έχουν αντίκτυπο στον Έλληνα, που νομίζει ότι βλέπει ευαισθητοποιημένους οικολογικά πολιτικούς, οι οποίοι παρεμπιπτόντως, ως οικολόγοι, χρησιμοποιούν κάποιες φορές και τα μέσα μαζικής μεταφοράς, ζώντας για λίγο και στον κόσμο των απλών, «ανώνυμων» πολιτών.

Νομίζω ότι ο περαιτέρω σχολιασμός πολιτικών που κόπτονται για τη σπατάλη του ηλεκτρικού ρεύματος και του νερού, ενώ δίνουν συνεντεύξεις βγαίνοντας από αυτοκίνητα τεράστιου κυβισμού, οδηγούμενοι ταυτόχρονα σε κλιματιζόμενες αίθουσες με θερμοκρασίες υπό του μηδενός στην Αθήνα που βράζει, είναι περιττός.

Ας δούμε λίγο όμως πώς δημιουργούνται τέτοια οξύμωρα σχήματα στην Ελλάδα, που σχετικά με την απόλαυση του δικαιώματος των πολιτών στο περιβάλλον κατέχει δυσάρεστες πρωτιές, όπως για παράδειγμα την τέταρτη χειρότερη θέση (αναλογικά με τον πληθυσμό) σε παγκόσμιο επίπεδο στις εκπομπές αερίων που αλλάζουν το κλίμα.

Με μια γρήγορη ματιά στις περιβαλλοντικές εκθέσεις του ΟΗΕ, των οικολογικών ΜΚΟ και πολλών ομάδων πολιτών που δημιουργούνται με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, το συμπέρασμα είναι ένα: ο πλανήτης μας, αλλά και η χώρα μας, για όσους αδυνατούν να ξεφύγουν από την κοντόφθαλμη ελληνική προοπτική, βρίσκονται στη δεινή θέση της οικολογικής κατάρρευσης.

Και ποιες είναι οι προτάσεις που γίνονται από την ελληνική κυβέρνηση; Προτείνεται ως αναγκαία η αναθεώρηση του άρθρου 24 για το περιβάλλον, με απώτερο στόχο τις δραστικές περικοπές στη συνταγματική προστασία της δασικής γης και τον περιορισμό των αρμοδιοτήτων του πρωτοπόρου στα περιβαλλοντικά θέματα Συμβουλίου Επικρατείας. Τα οξύμωρα συνεχίζονται και διανθίζονται από απίθανες προτάσεις επιστροφής στη φύση και στα χωριά μας, χωρίς πια να λαμβάνονται καθόλου υπόψη όχι μόνο οι ανάγκες των πολιτών για καλύτερη ποιότητα ζωής αλλά και το ότι φυσικό περιβάλλον δεν είναι μόνο τα βουνά και οι κάμποι της Ελλάδας αλλά και οι ελληνικές πόλεις.

Πέρα λοιπόν από την οικολογία των δασών και των βιοτόπων, υπάρχει και η αστική οικολογία, την οποία οι ελληνικές κυβερνήσεις πιθανόν δεν έχουν στα άμεσα σχέδιά τους. Η πόλη είναι ο κύριος κοινωνικός ιστός της εποχής μας και όλες οι δραστηριότητες, κοινωνικές, πολιτιστικές, οικονομικές, αναπτύσσονται σε αυτήν. Ωστόσο, στην Ελλάδα φαίνεται να έχουμε ταυτίσει τη ζωή στην πόλη με μια άσχημη, οικολογικά υποβαθμισμένη ζωή, αποδεχόμενοι μοιρολατρικά τις λανθασμένες επιλογές των κυβερνήσεων και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δυστυχώς, καλύτερη ζωή στην πόλη έχει καταντήσει πια να σημαίνει περισσότεροι χώροι στάθμευσης, περισσότερες κατοικίες, μαγαζάκια που ξεφυτρώνουν σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους και εμπορικά κέντρα-μεγαθήρια.

Μπορούν και οι πόλεις να είναι όμορφες, οικολογικές και πράσινες. Αυτή η ουτοπία, για τα ελληνικά δεδομένα, είναι εφαρμοσμένη εδώ και πολλά χρόνια στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις. Η ελληνική κυβέρνηση καιρός είναι να συνεργαστεί με ευαισθητοποιημένους σε αυτά τα θέματα φορείς, ώστε να δούμε την υλοποίηση της αστικής οικολογίας και στην Ελλάδα. Εντέλει, καιρός είναι να λάβει ουσιαστικά μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, σε σύμπνοια με τα ευρωπαϊκά κράτη, και να μη θυσιάζει στο βωμό του βραχυχρόνιου οικονομικού κέρδους το ελάχιστο φυσικό κεφάλαιο που μας έχει απομένει.

 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΑΥΓΗ» στις 5 Ιουνίου 2007, σ. 1-2.