ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ (Φεβρουάριος 2007)
-
ΝΙΚΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, Γενικός Διευθυντής Ελληνικού Γραφείου Greenpeace
Δευτέρα 26 Φεβρουαρίου 2007
Οι κλιματικές αλλαγές είναι εδώ. Ήρθαν για να μείνουν και θα επηρεάσουν τη ζωή μας καθώς και αυτή των επόμενων γενεών. Οι συνεχείς αναφορές στο θέμα φέρνουν χαμόγελα σε όσους ανακαλούν τις επίμονες -έως λυσσαλέες- προσπάθειες των ανά τον κόσμο «σκεπτικιστών» να υποβαθμίσουν το πρόβλημα και να σπείρουν την αμφιβολία για κάθε σοβαρή επιστημονική ανακοίνωση και έκθεση αναφερόταν στα αναμενόμενα εφιαλτικά σενάρια. Πριν από λίγες ημέρες μάλιστα αποκαλύφθηκε ότι στις ΗΠΑ είχε στηθεί ολόκληρη «φάμπρικα σκεπτικιστών επιστημόνων» χρηματοδοτούμενη από εταιρείες πετρελαίου.
Όσο και αν πρόκειται για σκάνδαλο, το βέβαιο είναι ότι δεν αποτελεί έκπληξη. Όλη η συζήτηση για τις κλιματικές αλλαγές φέρνει ολόκληρη την ανθρωπότητα μπροστά σε μια τεράστια πρόκληση: αυτή της ανατροπής του σημερινού μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας.
Ας είμαστε ρεαλιστές. Σε ένα κόσμο, σε μια οικονομία που έχει εθιστεί στα ορυκτά καύσιμα, η ιδέα απεξάρτησης από αυτά φέρνει ρίγη κρύου ιδρώτα και αντιδράσεις απελπισίας. Και απολύτως δικαιολογημένα. Γιατί αυτό που απαιτείται για να αντιμετωπίσουμε τις κλιματικές αλλαγές είναι μια πραγματική ενεργειακή επανάσταση: μείωση τουλάχιστον κατά 50% των εκπομπών των θερμοκηπιακών αερίων μέχρι τα μέσα του αιώνα, παγκοσμίως. Και για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να ξεκινήσουμε από σήμερα. Με απλά λόγια, πρέπει να σχεδιάσουμε άμεσα την «εποχή μετά τα ορυκτά καύσιμα».
Σε όλες τις συζητήσεις για τις κλιματικές αλλαγές συνηθίζουμε να καταλήγουμε γρήγορα στον Πρόεδρο Μπους και τη δηλωμένη απροθυμία του να δεσμευτεί από το Πρωτόκολλο του Κιότο («που επηρεάζει τον αμερικάνικο τρόπο ζωής») αλλά και να αναλάβει ουσιαστική δράση για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Η αλήθεια είναι ότι:
1. Σημαντικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των κλιματικών έχουν αναληφθεί -ερήμην της κεντρικής κυβέρνησης- σε πολλές Πολιτείες.
2. Ο αμερικανός Πρόεδρος είπε δημόσια αυτό που σκέφτεται, ενώ πολλοί άλλοι κρύβονται πίσω από ανεκπλήρωτες υποσχέσεις.
Η χώρα μας, μέρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ανήκει σε αυτούς που έχουν κάνει παντιέρα τους το θέμα των κλιματικών αλλαγών διεθνώς. Την ίδια στιγμή, στην ίδια χώρα, σχεδιάζονται νέοι πετρελαϊκοί σταθμοί σε αρκετά νησιά του Αιγαίου, νέοι λιγνιτικοί σταθμοί στην ηπειρωτική χώρα, ενώ γίνονται επενδύσεις σε λιγνιτικούς σταθμούς στα Βαλκάνια! Την ίδια στιγμή (στην ίδια χώρα) ο ήλιος, ο αέρας, η βιομάζα, η γεωθερμία, αντιμετωπίζονται ως περιφερειακές επιλογές πολυτελείας.
Είναι σαφές ότι το ενεργειακό κατεστημένο (το οποίο περιλαμβάνει κρατικούς φορείς, ΔΕΗ και ιδιώτες που εμπλέκονται σε αυτό) είναι πανίσχυρο και αδυνατεί να δει το τέλος του.
· Στις αρχές του 2006, η σουηδή υπουργός Περιβάλλοντος ανακοίνωσε την πρόθεση της χώρας της να απαλλαγεί από το πετρέλαιο ως το 2020.
· Η Ισλανδία ήταν η πρώτη χώρα που ανακοίνωσε την απόλυτη απεξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα ως το 2030 και τη στροφή της σε μια «οικονομία του υδρογόνου».
· Η Βρετανία (στη Λευκή Βίβλο για την Ενέργεια που παρουσίασε στις 24 Φεβρουαρίου 2003) σχεδιάζει να περιορίσει τις εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων κατά 60% ως το 2050, ενώ παράλληλα αποφάσισε να καταργήσει τους ανθρακικούς σταθμούς της ως το 2016 και ταυτόχρονα χρηματοδοτεί την κατασκευή υπεράκτιων αιολικών πάρκων ισχύος 6.000 MW (μεγαβάτ) ως το 2010.
· Η Δανία σκοπεύει να καλύψει το 50% των αναγκών της σε ηλεκτρισμό από αιολικά ως το 2030 (το 2001 τα αιολικά κάλυπταν ήδη το 15% των συνολικών αναγκών της χώρας).
· Η Γερμανία είναι έτοιμη να περικόψει τις εκπομπές της κατά 40% ως το 2020 (σε σχέση με το 1990 το οποίο θεωρείται έτος-βάση για την καταγραφή των εκπομπών από το Πρωτόκολλο του Κιότο) αρκεί η Ευρωπαϊκή Ενωση να δεσμευτεί για αντίστοιχη μείωση κατά 30%, ενώ η Γαλλία κάλεσε τις αναπτυγμένες βιομηχανικά χώρες να περιορίσουν τις εκπομπές τους κατά 80% ως τα μέσα του αιώνα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 18 Φεβρουαρίου 2007, σ. Α61.