ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΔΕΕ ΤΗΣ 6ης ΜΑΡΤΙΟΥ 2025 (C-41/24)
Παρουσιάζεται σύντομη περίληψη απόφασης του ΔΕΕ σε προδικαστικά ερωτήματα από την Ιρλανδία και αφορά ερμηνείες των οδηγιών για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Aπόφαση του Δικαστηρίου της 6ης Μαρτίου 2025 C‑41/24[1]
Προδικαστική παραπομπή – Περιβάλλον – Οδηγία 2011/92/ΕΕ – Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον – Άρθρο 2, παράγραφος 1, και άρθρο 4, παράγραφος 2 – Έργα που εμπίπτουν στο παράρτημα II – Έργα αστικής ανάπτυξης – Άρθρο 4, παράγραφοι 4 και 5 – Υποχρεώσεις του κυρίου του έργου και της αρμόδιας αρχής σε περίπτωση που το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος αποφασίσει να απαιτήσει την προβλεπόμενη στις παραγράφους 4 και 5 απόφαση για τέτοια έργα – Συνεκτίμηση των παρατηρήσεων τρίτου όσον αφορά τον δυνητικό αντίκτυπο του έργου σε ζωικό είδος το οποίο εμπίπτει στο καθεστώς αυστηρής προστασίας του άρθρου 12 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ
Θέμα
Η διαφορά της κύριας δίκης αφορά στρατηγικό οικιστικό σχέδιο για την κατασκευή 123 διαμερισμάτων στο Ballincollig (Ιρλανδία), καθώς και τις σχετικές εργασίες το οποίο είχε ήδη εγκριθεί από το Ιρλανδικό Συμβούλιο Σχεδιασμού ( An Bord Pleanála). Η υπόθεση ετέθη ως προδικαστικό ερώτημα από το Άρειο Πάγο της Ιρλανδίας (High Court) κατόπιν αίτησης από την Waltham Abbey Residents Association διότι δεν ελήφθησαν υπ΄ όψη οι ενστάσεις τους για πιθανή επίπτωση του έργου σε προστατευόμενο είδος και δη νυχτερίδες.
Αντικείμενο της διαφοράς
Η Waltham Abbey Residents Association είχε υποβάλει παρατηρήσεις που ανέφεραν πιθανή ύπαρξη νυχτερίδων και ενδεχόμενο αντίκτυπο από την καταστροφή δέντρων/ενδιαιτημάτων. Η αίτηση για την αδειοδότηση του έργου συνοδεύτηκε από μια εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92 καθώς και μια δενδροκομική μελέτη για τις επιπτώσεις σε προστατευόμενες περιοχές κατά την οδηγία 92/43. Ωστόσο, καμία από τις εκθέσεις δεν περιλάμβανε λεπτομερή ανάλυση της πανίδας και της χλωρίδας, ούτε ειδική αξιολόγηση των επιπτώσεων στις νυχτερίδες, με τη δεύτερη μόνο να αναφέρεται γενικά σε πιθανή διατάραξη της πανίδας και στο δίκτυο Natura 2000. Η δενδροκομική εκτίμηση, που διενεργήθηκε μέσα σε μία ημέρα, εντόπισε 13 δέντρα προς κοπή χωρίς να ληφθεί υπόψη η χρήση τους από τις νυχτερίδες, ενώ η πραγματική υλοποίηση του έργου θα περιλάμβανε την κοπή δέντρων, συμπεριλαμβανομένων βελανιδιών και κυπαρισσιών σημαντικών για τις νυχτερίδες. Η προσφεύγουσα επισήμανε επιπλέον ότι η περιοχή γειτνιάζει με οικολογικό διάδρομο κατά μήκος του ποταμού Lee και ότι η τοποθεσία χρησιμοποιείται από διάφορα είδη νυχτερίδων για φωλιές και τροφοληψία, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο διατάραξης των διαδρομών τους.
Απόφαση του Δικαστηρίου
Το Δικαστήριο υπογράμμισε ότι λαμβάνοντας υπ’ όψη την αρχή της προφύλαξης, το εθνικό δικαστήριο θα πρέπει να εξετάσει κατά πόσο η αρμόδια αρχή (Board) μπορούσε με σιγουριά να αποκλείσει όλες τις βάσιμες επιστημονικές αμφιβολίες και συνεπώς να αποφανθεί χωρίς να ζητήσει πρόσθετα στοιχεία — ή εάν, αντιθέτως, όφειλε να απαιτήσει συμπληρωματική επιστημονική έρευνα ή εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Όταν τρίτος παρέχει στην αρμόδια αρχή αντικειμενικά στοιχεία που εγείρουν αμφιβολίες για σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις (ειδικά σε είδη της αυστηρής προστασίας βάσει της Οδηγίας 92/43[2]), η αρχή οφείλει να ζητήσει επιπλέον πληροφορίες από τον κατασκευαστή και να τις λάβει υπόψη πριν αποφασίσει αν απαιτείται εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ωστόσο αν η αρμόδια αρχή μπορεί να αποκλείσει, βάσει αντικειμενικών στοιχείων, την πιθανότητα σημαντικών επιπτώσεων, δεν υποχρεούται να ζητήσει περαιτέρω στοιχεία και μπορεί να αποφανθεί ότι δεν απαιτείται η ανάλογη εκτίμηση.
[1] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:62024CJ0041&qid=1757342773390
[2] Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (EE L 206 της 22.7.1992, σ. 7)
