ΣτΕ 2584/2016 [Αναιτιολόγητη εντοπισμένη τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου]
Περίληψη
-Εφόσον εν προκειμένω, η τροποποίηση του εγκεκριμένου σχεδίου που επιχειρήθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, συνιστάμενη στη μετακίνηση της ρυμοτομικής γραμμής μεταξύ των δυο οικοδομικών τετραγώνων, είναι όμως εντοπισμένη, την προθεσμία ασκήσεως αιτήσεως ακυρώσεως κατά της πράξεως αυτής από τον ιδιοκτήτη ακινήτου που αφορά, δεν κίνησε η δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
-Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τη προδιαληφθείσα αιτιολογία, η Διοίκηση προέβη στην επίμαχη τροποποίηση προς θεραπεία των ατομικών συμφερόντων. Ούτε όμως στην προσβαλλόμενη πράξη του Νομάρχη Χανίων, ούτε στα λοιπά στοιχεία του φακέλου της υποθέσεως παρατίθετναι συγκεκριμένα στοιχεία αναγόμενα στα θεσπιζόμενα από τις προμνησθείσες διατάξεις πολεοδομικά κριτήρια, τα οποία υπαγόρευσαν την τελικώς επιλεγείσα ρύθμιση καίτοι την αντίθεσή της προς τη ρύθμιση αυτή είχε εκφράσει η Διεύθυνση Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων με το έγγραφό της, στο οποίο γινόταν επίκληση των κυκλοφοριακών προβλημάτων που θα προκαλούσε η μη συνέχεια των δρόμων.
-Η ανωτέρω έλλειψη αιτιολογίας καθίσταται ακόμα πιο έντονη εν όψει του γεγονότος ότι η επίδικη οδός προβλεπόταν απότ ο υφιστάμενο σχέδιο πόλεως ευθύγρααμη, ήδη δε δια της νέας ρυθμίσεως, το βάρος της οποίας φέρει αποκλειστικώς ο αιτών, καθίσταται κατά το επίμαχο τμήμα της τεθλασμένη, κατά παρέκκλιση από τον κανόνα της ευθύγραμμης διανοίξεως των οδών, ο οποίος διέπει κατ’ αρχήν την ορθολογική πολεοδομική διαρρύθμιση προς εξυπηρέτηση των αναγκών της πόλεως από απόψεως, ιδίως κυκλοφορίας, ασφάλειας και αισθητικής.
-Εφόσον, λοιπόν, η επίμαχη τροποποίηση δεν στηρίζεται στην επίκληση οποιουδήποτε πολεοδομικού λόγου αναγόμενου στην θεραπεία κοινής ανάγκης, αλλά επιχειρήθηκε αποκλειστικώς για την εξυπηρέτηση ιδιωτικών αναγκών, οι οποίες, άλλωστε, δεν τεκμηριώνονται επαρκώς με την επίκληση ειδικότερων στοιχείων, όπως τεχνικών εκθέσεων κ.λ.λ ενώ εξάλλου δεν παρίσταται ανεπανόρθωτη η βλάβη της εφαπτόμενης στην οδό οικοδομής, η προσβαλλόμενη απόφαση του Νομάρχη Χανίων παρίσταται ακυρωτέα.
Πρόεδρος: Αθ. Ράντος
Εισηγητής: Μ.-Ελ. Κωνσταντινίδου
Βασικές σκέψεις
- Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση α) της 10024/29-8-2008 αποφάσεως του Νομάρχη Χανίων (ΦΕΚ τ.Α.Α.Π 398/9-9-2008), με την οποία τροποποιήθηκε το εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως Χανίων με την μετατόπιση τμήματος του άξονα της οδού Λουλακάκη στα οικοδομικά τετράγωνα (Ο.Τ.) 402 και 405 στην περιοχή «Λενταριανά» του Δήμου Χανίων και β) της 2962/3-3-2009 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης με την οποία απορρίφθηκε προσφυγή του αιτούντος κατά της ανωτέρω νομαρχιακής αποφάσεως.
- Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 1 και 3 περιπτ. ιγ του ν. 3852/2010 (Α΄ 87), σε συνδυασμό με το άρθρο 283 παρ. 2 του ίδιου νόμου, μετά την κατάργηση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων, καθ’ ης στρέφεται η αίτηση, η παρούσα δίκη νομίμως συνεχίζεται κατά της Περιφέρειας Κρήτης.
- Επειδή, μη νομίμως παραστάθηκε στην επ’ ακροατηρίου συζήτηση, ως καθ’ ου η αίτηση, ο Δήμος Χανίων, του οποίου δεν προσβάλλεται πράξη ούτε έχει ασκήσει παρέμβαση, και πρέπει για τον λόγο αυτό η παράστασή του να κηρυχθεί απαράδεκτη.
- Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με το από 16-10-1946 βασιλικό διάταγμα (ΦΕΚ Α΄ 335/14.11.1946) εγκρίθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο της πόλεως των Χανίων. Σε εφαρμογή του ανωτέρω σχεδίου συντάχθηκε από τη Διεύθυνση Πολεοδομίας του Δήμου Χανίων η 1/2004 πράξη τακτοποιήσεως – προσκυρώσεως και αναλογισμού αποζημιώσεως λόγω ρυμοτομίας ιδιοκτησιών που βρίσκονται επί των Ο.Τ. 402 και 405, προς το σκοπό διανοίξεως της προβλεπόμενης από το σχέδιο πόλεως οδού Λουλακάκη, που διέρχεται μεταξύ των Ο.Τ. αυτών. Ειδικότερα, με την πράξη αυτή τμήμα της επί του Ο.Τ. 402 ιδιοκτησίας που φέρεται ότι ανήκει στον Γεώργιο και τη Στεφανία Φραγκιαδάκη, προσκυρώθηκε στην επί του απέναντι Ο.Τ. 405 ιδιοκτησία, που φέρεται ότι ανήκει στον αιτούντα, ενώ, εξ άλλου, ρυμοτομήθηκαν τμήματα αμφότερων των ανωτέρω ιδιοκτησιών για τη διάνοιξη της ανωτέρω οδού. Κατά της ανωτέρω 1/2004 πράξεως υπέβαλαν ένσταση οι Γεώργιος και Στεφανία Φραγκιαδάκη, με την οποία προέβαλαν, μεταξύ άλλων, ότι δεν μπορούσε να υλοποιηθεί η διάνοιξη της οδού στο σημείο που προβλέπεται από το σχέδιο πόλεως, διότι βλάπτεται η θεμελίωση της κείμενης επί του ακινήτου τους οικοδομής, με συνέπεια να πρέπει να κοπούν τα πέδιλα της ανατολικής πλευράς του κτιρίου, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα εναλλακτικής λύσης. Με την 32020/22.4.2004 απόφαση του Νομάρχη Χανίων απορρίφθηκε η ανωτέρω ένσταση, με την αιτιολογία ότι η μετατόπιση της οδού αποτελούσε ουσιαστικά πρόταση τροποποίησης του σχεδίου και αφορούσε αντικείμενο άλλης διαδικασίας, κυρώθηκε δε η 1/2004 πράξη τακτοποιήσεως – προσκυρώσεως και αναλογισμού αποζημιώσεως. Ακολούθως, η Στεφανία Φραγκιαδάκη, υπέβαλε στη Διεύθυνση Πολεοδομίας του Δήμου Χανίων την 44732/6.10.2005 αίτηση περί τροποποίησης του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως με μερική μετατόπιση του άξονα της ανωτέρω οδού, άλλως με μείωση του πλάτους της από 8.00 σε 6.00 μέτρα. Ειδικότερα, στη συνημμένη στην ανωτέρω αίτηση από 25.9.2005 τεχνική έκθεση πολιτικού μηχανικού αναφέρονταν τα ακόλουθα: «Με την παρούσα ζητείται η μερική μετατόπιση του άξονα της υπό διάνοιξη οδού Λουλακάκη, όπως φαίνεται στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα, με τέτοιο τρόπο ώστε να μην βλαφθεί η στατική επάρκεια του κτιρίου – κυρίως η θεμελίωση – καθώς και να δημιουργηθούν στοιχειωδώς καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στην κατοικία του ισογείου, δεδομένου ότι με τη σημερινή θέση της οδού υπάρχουν μπαλκονόπορτες σε επαφή με τα όρια της οδού, χωρίς τη δυνατότητα υποτυπώδους χώρου για την τοποθέτηση διαχωριστικού στηθαίου, κυρίως για την προστασία των κατοίκων – ιδίως των μικρών παιδιών. Θα παρακαλούσαμε επίσης να εξετασθεί ταυτόχρονα η δυνατότητα της μείωσης του πλάτους της οδού από τα οκτώ (8) μέτρα στα έξι (6), όπως φαίνεται επίσης στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα, δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος δρόμος εξυπηρετεί ουσιαστικά μία (1) ιδιοκτησία». Εξ άλλου, στο συνημμένο στην ίδια αίτηση τοπογραφικό διάγραμμα του ανωτέρω πολιτικού μηχανικού τα τρία πέδιλα της εν λόγω οικοδομής από την πλευρά της οδού Λουλακάκη αποτυπώνονται σε αντίστοιχες θέσεις, πέραν της ενιαίας οικοδομικής και ρυμοτομικής γραμμής, οι οποίες (θέσεις) νοητώς καταλαμβάνονται από το κατάστρωμα της εν λόγω οδού, ενώ με την προτεινόμενη – δια της μερικής μετατοπίσεως του άξονα της οδού Λουλακάκη – νέα χάραξη της ρυμοτομικής γραμμής, οι θέσεις που καταλαμβάνουν τα εν λόγω πέδιλα καλύπτονται πλέον από τη ρυμοτομική γραμμή, ευρισκόμενες εκτός του καταστρώματος της οδού. Η Επιτροπή Σχεδίου του Δήμου Χανίων, με την 1/12.1.2006 πράξη της, αποδέχθηκε το ανωτέρω αίτημα τροποποιήσεως, εισηγούμενη την μερική μετατόπιση του άξονα της οδού Λουλακάκη, προκειμένου «να μην υποστεί ζημιά το κτίριο ιδιοκτησίας Φραγκιαδάκη, δηλαδή να μην μειωθεί η στατική επάρκειά του». Ο αιτών, ο οποίος φέρεται ως ιδιοκτήτης ακάλυπτου οικοπέδου που βρίσκεται στο Ο.Τ. 405 απέναντι από την ιδιοκτησία Φραγκιαδάκη και έχει πρόσωπο επί της οδού Λουλακάκη, υπέβαλε την υπ’ αρ. Πρωτ. 4009/ 31.1.2006 ένσταση κατά της ανωτέρω πράξεως της Επιτροπής Σχεδίου, ισχυριζόμενος ότι, ενώ η εν λόγω επιτροπή, με προηγούμενη πράξη της, είχε εισηγηθεί τη μερική μετατόπιση του άξονα της οδού Λουλακάκη κατά 2μ. από το νοτιοανατολικό άκρο της οικίας Φραγκιαδάκη έως τη βορειοανατολική γωνία αυτής, εντούτοις με την προσβαλλόμενη απόφασή της ενέκρινε τη μετατόπιση του άξονα της οδού αυτής κατά μήκος 2,10μ. από τη νοτιοανατολική γωνία της οικίας Φραγκιαδάκη, έως τη βορειοανατολική γωνία της όμορης από βορρά οικίας Αποστολάκη, με αποτέλεσμα να ρυμοτομείται μεγάλο μέρος της ευρισκόμενης απέναντι ιδιοκτησίας του. Ισχυρίσθηκε, επίσης, ότι ο ίδιος, σε εφαρμογή της σχετικής πράξεως τακτοποίησης, προσκυρώσεως και αναλογισμού αποζημιώσεως για τη διάνοιξη της οδού Λουλακάκη, είχε ήδη καταβάλει προς τους ανωτέρω ιδιοκτήτες (Φραγκιαδάκη και Αποστολάκη) ποσό άνω των 30.000 ευρώ και ότι η ανωτέρω τροποποίηση ερχόταν σε αντίθεση με την προμνησθείσα πράξη τακτοποίησης. Η Επιτροπή Σχεδίου, αφού έλαβε υπόψη την ένσταση και τις εκφρασθείσες από τον αιτούντα και τη Στεφανία Φραγκιαδάκη απόψεις, με την 16/7.6.2006 πράξη της έκανε εν μέρει δεκτή την ένσταση του αιτούντος και πρότεινε τα ακόλουθα: «Την μετατόπιση του άξονα της οδού Λουλακάκη κατά 2 μέτρα προς τα νότια ούτως ώστε η βόρεια ρυμοτομική γραμμή της οδού αυτής να μετατοπιστεί κατά 2 μέτρα προς τα νότια στην προβλεπόμενη σήμερα συμβολή της με την οδό Βρυσών και να καταλήξει σε μηδενική μετατόπιση της βόρειας πλευράς στο σημείο 25 του συνημμένου τοπογραφικού διαγράμματος. Αντίστοιχα μετακινείται παράλληλα σε πλάτος 8 μέτρων και η νότια πλευρά της οδού Λουλακάκη από το σημείο 36 στο σημείο Β και καταλήγει στο σημείο Γ του συνημμένου τοπογραφικού διαγράμματος». Σύμφωνα δε με τα αναφερόμενα στην τελευταία αυτή πράξη της Επιτροπής Σχεδίου, «[η] παραπάνω μετατόπιση γίνεται δεκτή για να μην μειωθεί η στατική επάρκεια του κτιρίου ιδιοκτησίας Φραγκιαδάκη, επειδή η ρυμοτομική γραμμή σχεδόν εφάπτεται στην θεμελίωση της οικοδομής». Το Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων, με την 672/23.9.2006 απόφασή του, υιοθέτησε πλήρως το περιεχόμενο της 16/7.6.2006 πράξεως της Επιτροπής Σχεδίου, κάνοντας εν μέρει δεκτή την ένσταση του αιτούντος και εγκρίνοντας τη μερική μετατόπιση του άξονα της οδού Λουλακάκη σύμφωνα με τα ανωτέρω εκτεθέντα. Κατά της τελευταίας αυτής αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων ο αιτών υπέβαλε την υπ’ αρ. πρωτ. 44648/13.10.2006 ένσταση, με την οποία προέβαλε ότι η επίμαχη μετατόπιση της οδού Λουλακάκη δεν ήταν νόμιμη, καθόσον η διάνοιξη αυτής είχε ήδη συντελεσθεί με την 1/2004 πράξη τακτοποιήσεως, προσκυρώσεως και αναλογισμού αποζημιώσεως που κυρώθηκε με την 32020/2004 απόφαση του Νομάρχη Χανίων, ότι από το χρόνο διανοίξεώς της δεν είχε διαπιστωθεί ο παραμικρός κίνδυνος για τη στατική επάρκεια της οικοδομής Φραγκιαδάκη, ότι η διάνοιξη της εν λόγω οδού γίνεται επιφανειακά, ώστε δεν δημιουργείται κίνδυνος για τη θεμελίωση της οικοδομής αυτής και ότι εν πάση περιπτώσει ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός δεν απαγορεύει να συμπίπτουν η ρυμοτομική και η οικοδομική γραμμή. Η Επιτροπή Σχεδίου, αφού έλαβε υπόψη την ένσταση και τις εκφρασθείσες από την αρχιτέκτονα μηχανικό του αιτούντος και τη Στεφανία Φραγκιαδάκη απόψεις, με την 2/24.1.2008 πράξη της εισηγήθηκε την απόρριψη της ενστάσεως, παραπέμποντας στην 672/2006 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων. Ακολούθως, το Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων, με την 36/29.1.2008 πράξη του, αποφάσισε την απόρριψη της ενστάσεως του αιτούντος, επαναλαμβάνοντας τα όσα έγιναν δεκτά με την 672/2006 προηγούμενη απόφασή του. Κατόπιν τούτων, ο Προϊστάμενος του Τμήματος Πολεοδομικών Εφαρμογών της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Δήμου Χανίων εισηγήθηκε προς το Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος (ΣΧΟΠ) του Νομού Χανίων την τροποποίηση του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως των Χανίων στην περιοχή «Λενταριανά» σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην 672/2006 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων. Σύμφωνα δε με την από 14.5.2008 εισήγησή του, «[μ]ε την… προτεινόμενη τροποποίηση σχεδίου πόλεως και επειδή η ρυμοτομική γραμμή σχεδόν εφάπτεται στην θεμελίωση της οικοδομής ιδιοκτησίας Φραγκιαδάκη, δεν κινδυνεύει να μειωθεί η στατική επάρκεια του παραπάνω κτιρίου». Αντιθέτως, στο υπ’ αρ. Πρωτ. 7224/ 13.6.2008 έγγραφο της Διευθύντριας Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων, με το οποίο διαβιβάσθηκε προς το ΣΧΟΠ Ν. Χανίων η ανωτέρω εισήγηση, διατυπώθηκε η άποψη ότι «[η] υπηρεσία… δεν συμφωνεί με το αίτημα της τροποποίησης όπως αυτό τίθεται διότι δημιουργείται κυκλοφοριακό πρόβλημα με την συνέχεια των δρόμων. …». Μετά ταύτα, το ΣΧΟΠ Ν. Χανίων, με το υπ’ αρ. 5/10.7.2008 πρακτικό του (θέμα 5ο), αφού έλαβε υπόψη την προμνησθείσα εισήγηση και το 7224/13.6.2008 έγγραφο της Ν.Α. Χανίων, γνωμοδότησε υπέρ της επίμαχης τροποποίησης του σχεδίου πόλεως Χανίων σύμφωνα με την από 14.5.2008 εισήγηση της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Δήμου Χανίων. Ακολούθως, εκδόθηκε η 10024/ 29.8.2008 απόφαση του Νομάρχη Χανίων (ΦΕΚ τ. Α.Α.Π. 398/9.9.2008), με την οποία εγκρίθηκε η τροποποίηση του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως Χανίων με την μετατόπιση σε τμήμα του άξονα της οδού Λουλακάκη μεταξύ των Ο.Τ. 402 και 405 στην περιοχή «Λενταριανά» του Δήμου Χανίων, όπως αυτή αποτυπώνεται στο από 16.7.2008 συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα. Κατά της ανωτέρω αποφάσεως του Νομάρχη Χανίων ο αιτών άσκησε προσφυγή ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης, η οποία κατατέθηκε στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων στις 10.12.2008. Ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας Κρήτης, με την 2962/3.3.2009 απόφασή του, απέρριψε την προσφυγή του αιτούντος ως εκπροθέσμως ασκηθείσα, με την αιτιολογία ότι η προσβαλλόμενη απόφαση του Νομάρχη Χανίων δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 9.9.2008, ενώ η κρινόμενη προσφυγή κατατέθηκε στη Διεύθυνση Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Θεμάτων της Ν.Α. Χανίων στις 10.12.2008, ήτοι μετά την πάροδο της τριακονθήμερης προθεσμίας που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 69 του π.δ/τος 30/1996 (ΦΕΚ Α΄ 21). Ήδη, με την κρινόμενη αίτηση, ο αιτών, ο οποίος ισχυρίζεται ότι από την επίμαχη μετατόπιση του άξονα της οδού Λουλακάκη ρυμοτομείται από την ιδιοκτησία του εδαφική λωρίδα, σχήματος ορθογωνίου τριγώνου και εκτάσεως 17,75 τ.μ., ενώ προσκυρώνεται στην ιδιοκτησία Φραγκιαδάκη αντίστοιχη επιφάνεια από τη διανοιγείσα οδό, ζητεί την ακύρωση τόσο της 10024/2008 αποφάσεως του Νομάρχη Χανίων, όσο και της 2962/2009 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης.
- Επειδή, με τις διατάξεις των άρθρων 18 παρ. 12 του ν. 2218/1994 (ΦΕΚ Α΄ 90) – άρθρο 69 του π.δ/τος 30/1996 “Κώδικας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης” (ΦΕΚ Α΄ 21), θεσπίζεται ειδική διοικητική διαδικασία για τον έλεγχο, από άποψη νομιμότητας, των νομαρχιακών αποφάσεων, που συνίσταται στην εξέταση της υπόθεσης από το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας ύστερα από την άσκηση σχετικής προσφυγής. Η εμπρόθεσμη άσκηση της εν λόγω προσφυγής, η οποία δεν έχει ενδικοφανή χαρακτήρα, κατά της απόφασης του Νομάρχη ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας διακόπτει, κατά το άρθρο 46 παρ. 2 του π.δ/τος 18/1989 (ΦΕΚ Α΄ 8), την εξηκονθήμερη προθεσμία για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά της νομαρχιακής απόφασης. Ειδικότερα, σε περίπτωση κατάθεσης της προσφυγής στην Περιφέρεια, η προθεσμία για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά της νομαρχιακής πράξης κινείται εκ νέου την επομένη της παρόδου της τασσομένης στον Γενικό Γραμματέα εξηκονθήμερης προθεσμίας αποφάνσεως, η οποία έχει ανατρεπτικό χαρακτήρα. Από την ίδια ημέρα αρχίζει και η προθεσμία για την άσκηση του ενδίκου αυτού μέσου κατά της σιωπηρής απόρριψης της προσφυγής, η οποία τεκμαίρεται με την πάροδο απράκτου του εξηκονθημέρου, ή κατά της σχετικής ρητής απόφασης που τυχόν εκδόθηκε πριν συμπληρωθεί το εξηκονθήμερο, εκτός εάν εκείνος που άσκησε την προσφυγή έλαβε γνώση της ρητής απόφασης του Γενικού Γραμματέα σε προγενέστερο χρόνο, οπότε η προθεσμία για την προσβολή με αίτηση ακυρώσεως της νομαρχιακής πράξης και της απόφασης του Γενικού Γραμματέα αρχίζει από την ημερομηνία της γνώσης (βλ. Σ.τ.Ε. 1423/2013, 1630/2010, 4108/2009 κ.ά.). Εξ άλλου, στην περίπτωση που η προσφυγή κατατεθεί στη Νομαρχία και δεν προκύπτει ασφαλής γνώση από τον προσφεύγοντα του χρόνου περιέλευσής της στη γενική γραμματεία περιφέρειας, η προθεσμία προσβολής των ως άνω αποφάσεων του Νομάρχη και του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας ή της τυχόν σιωπηρής απόρριψης της προσφυγής αρχίζει από την κοινοποίηση ή τη γνώση, με οποιοδήποτε τρόπο, από τον ενδιαφερόμενο της ρητής ή σιωπηρής απόρριψης της προσφυγής από τον Γ.Γ.Π. Αλλά στην περίπτωση αυτή, η πάροδος ευλόγου χρόνου από την κατάθεση της προσφυγής σε συνδυασμό με το εύλογο ενδιαφέρον του προσφεύγοντος, μπορεί να δημιουργήσει τεκμήριο γνώσης και πριν από την κοινοποίηση ή την κατ’ άλλο τρόπο γνώση της ρητής ή σιωπηρής απόρριψης (βλ. Σ.τ.Ε. 1423/2013, 1124/2008, 3594/2007).
- Επειδή, εξάλλου, η προθεσμία για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά διοικητικής πράξεως, με την οποία τροποποιείται το σχέδιο πόλεως αρχίζει από την δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Κατ’ εξαίρεση, στην περίπτωση κατά την οποία η τροποποίηση είναι όλως εντοπισμένη, η προθεσμία προσβολής της σχετικής πράξεως αρχίζει από την κοινοποίησή της στον ιδιοκτήτη του θιγόμενου ακινήτου ή από την εκ μέρους του γνώση της, στην περίπτωση δε αυτή ο εντοπισμένος ή μη χαρακτήρας της τροποποίησης κρίνεται σε σχέση προς την έκταση, την οποία καταλαμβάνει η όλη ρύθμιση και όχι προς το μέρος που προσβάλλεται (ΣτΕ 1423/2013, πρβλ. ΣτΕ. 2445/2010, 3982/2009 Ολομ. κ.ά.). Κατά συνέπεια, εφόσον, εν προκειμένω, η τροποποίηση του εγκεκριμένου σχεδίου που επιχειρήθηκε με την πρώτη προσβαλλόμενη πράξη, συνιστάμενη στη μετακίνηση της ρυμοτομικής γραμμής μεταξύ δύο οικοδομικών τετραγώνων, είναι όλως εντοπισμένη, την προθεσμία ασκήσεως αιτήσεως ακυρώσεως κατά της πράξεως αυτής από τον ιδιοκτήτη ακινήτου που αφορά, δεν κίνησε η δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
- Επειδή, η πρώτη προσβαλλόμενη 10024/29.8.2008 πράξη του Νομάρχη Χανίων, με την οποία τροποποιήθηκε το εγκεκριμένο σχέδιο της πόλεως των Χανίων, δημοσιεύθηκε στο φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως 398 τ. Α.Α.Π., που φέρει ημερομηνία 9.9.2008. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η πράξη αυτή ουδέποτε κοινοποιήθηκε στον αιτούντα, ο οποίος, φερόμενος ως ιδιοκτήτης ακινήτου του οποίου μετατοπίζονται οι ρυμοτομικές και οικοδομικές γραμμές με την ανωτέρω πράξη, ισχυρίζεται ότι έλαβε γνώση της στις 5.12.2008. Κατά της εν λόγω πράξεως ο ίδιος άσκησε προσφυγή ενώπιον του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης, η οποία κατατέθηκε στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων στις 10.12.2008, περιήλθε δε στην Περιφέρεια Κρήτης στις 31.12.2008 σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο 25/9.1.2009 έγγραφο του Τμήματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης Β΄ βαθμού αυτής. Υπό τα δεδομένα αυτά, η προσφυγή ασκήθηκε εμπροθέσμως, εφόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι ο αιτών είχε λάβει γνώση της νομαρχιακής αποφάσεως ή ότι αυτή του είχε κοινοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο του τριακονθημέρου πριν την κατάθεση της προσφυγής. Εν όψει των ανωτέρω, η προαναφερόμενη προσφυγή, εμπροθέσμως ασκηθείσα, διέκοψε την προθεσμία ασκήσεως αιτήσεως ακυρώσεως κατά της πρώτης προσβαλλόμενης πράξης. Τέλος, αφού από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι ο αιτών έλαβε γνώση της ημερομηνίας περιέλευσης της προσφυγής του στη Γενική Γραμματεία της Περιφέρειας Κρήτης (δεδομένου ότι το προαναφερθέν 25/9.1.2009 έγγραφο του Τμήματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης Β΄ βαθμού δεν του κοινοποιήθηκε), ούτε αν του κοινοποιήθηκε η απορριπτική της προσφυγής 2962/3.3.2009 απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης, ούτε αν αυτός έλαβε γνώση της σε χρόνο προγενέστερο του εξηκονθημέρου πριν από την κατάθεση της αιτήσεως ακυρώσεως, η οποία κατατέθηκε στις 30.4.2009, δηλαδή σε χρόνο από την κατάθεση της προσφυγής που δεν υπερβαίνει, κατά τα ανωτέρω, τον εύλογο, η αίτηση ακυρώσεως ασκείται εμπροθέσμως τόσο ως προς την πρώτη προσβαλλόμενη νομαρχιακή απόφαση τροποποίησης του εγκεκριμένου σχεδίου, όσο και ως προς τη δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη του Γενικού Γραμματέα, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή του αιτούντος κατά της νομαρχιακής αποφάσεως (πρβλ. ΣτΕ 1423/2013, 2445/2010).
- Επειδή, όπως παγίως γίνεται δεκτό (βλ. ΣτΕ 2867/2015, 1423, 4629/2013), κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 1 έως 3 και 70 παρ. 1 του ν.δ/τος της 17.7/16.8.1923 (ΦΕΚ Α΄ 228), τα οποία αποδίδονται στα άρθρα 152, 153 και 154 του – κυρωθέντος με το άρθρο μόνο του π.δ/τος της 14/27.7.1999 (ΦΕΚ Δ΄ 580) – Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Κ.Β.Π.Ν.), και των άρθρων 19 παρ. 3 και 21 παρ. 2 του ΓΟΚ 1929 [π.δ. της 3/22.4.1929 (ΦΕΚ Α΄ 155)], τα οποία διατηρήθηκαν σε ισχύ με το άρθρο 31 παρ. 3 του ΓΟΚ 1985 [ν. 1577/1985 (ΦΕΚ Α΄ 210)], και αποδίδονται στα άρθρα 153 και 154 του Κ.Β.Π.Ν., η τροποποίηση σχεδίου πόλεως πρέπει να αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση των αναγκών της από άποψη υγιεινής, ασφάλειας, οικονομίας και αισθητικής και στην αρτιότερη διαρρύθμισή της. Εξ άλλου, κατά τη διαμόρφωση του σχεδίου και την αναζήτηση του πλέον πρόσφορου τρόπου εξυπηρέτησης των πολεοδομικών αναγκών, δεν αποκλείεται η Διοίκηση να λαμβάνει υπόψη επιβοηθητικώς και παράγοντες αναγομένους στην υφιστάμενη πραγματική κατάσταση και το μέγεθος των επιβαλλόμενων πολεοδομικών βαρών, επιδιώκοντας, κατά το δυνατόν, αφενός την αποφυγή υπέρμετρων επιβαρύνσεων και αφετέρου την ίση μεταχείριση των ιδιοκτητών από άποψη κατανομής των πολεοδομικών βαρών, υπό τον όρο, πάντως, ότι η προκρινόμενη ρύθμιση τελεί εντός των πλαισίων εξυπηρέτησης των πολεοδομικών αναγκών, των οποίων η θεραπεία προέχει, κατά νόμο, έναντι της προστασίας των ιδιωτικών συμφερόντων. Ειδικότερα, η πρόβλεψη κοινόχρηστων χώρων πρέπει να συνάπτεται προς πολεοδομικά κριτήρια που να αναφέρονται στην ορθολογική διάταξη μεταξύ οικοδομήσιμων και κοινόχρηστων χώρων, στην εξυπηρέτηση των κυκλοφοριακών και εν γένει οικιστικών αναγκών και στην αισθητική προβολή της περιοχής, στα πλαίσια, δε, των ανωτέρω νομίμων πολεοδομικών κριτηρίων, μπορεί να λαμβάνονται επιβοηθητικώς υπόψη ιδιωτικά δίκαια και συμφέροντα, εφόσον η θεραπεία τους εναρμονίζεται με τα κριτήρια αυτά. Περαιτέρω, οι τροποποιήσεις ρυμοτομικών σχεδίων επιβάλλεται να αιτιολογούνται με βάση πολεοδομικά κριτήρια, η αιτιολογία δε αυτή, η οποία πρέπει να είναι ειδικότερη επί εντοπισμένης τροποποίησης, μπορεί να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου. Εξ άλλου, εάν κατά τη διοικητική διαδικασία υποβληθούν ενστάσεις των ενδιαφερομένων με ειδικούς ισχυρισμούς, αναγομένους στην έλλειψη της συνδρομής νόμιμων κατ’ αρχήν κριτηρίων, η αιτιολογία, δυναμένη να συμπληρώνεται και από τα στοιχεία του φακέλου, πρέπει να περιέχει ειδική απάντηση στους ισχυρισμούς αυτούς (πρβλ. ΣτΕ 1771/2011, 3970/2008, 2086/2006, 2005/2003 Ολομ. κ.ά.).
- Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την πρώτη προσβαλλόμενη πράξη του Νομάρχη Χανίων μετατοπίσθηκε μερικώς η οδός Λουλακάκη σε βάρος της ιδιοκτησίας του αιτούντος, χωρίς μεν να μειώνεται το πλάτος της, τμήμα όμως του άξονά της από ευθύγραμμο γίνεται τεθλασμένο. Όπως εκτέθηκε ανωτέρω, ως αιτιολογία της εντοπισμένης αυτής ρυθμίσεως αναφέρεται τόσο στην 672/2006 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων, όσο και στην από 14.5.2008 εισήγηση του Προϊσταμένου του Τμήματος Πολεοδομικών Εφαρμογών της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Δήμου Χανίων, η αποφυγή του κινδύνου μειώσεως της στατικής επάρκειας της οικοδομής ιδιοκτησίας Φραγκιαδάκη, επειδή η ρυμοτομική γραμμή σχεδόν εφάπτεται στην θεμελίωση της οικοδομής αυτής. Η αιτιολογία, όμως, αυτή δεν δύναται να παράσχει νόμιμο και επαρκές έρεισμα στην προσβαλλόμενη νομαρχιακή απόφαση. Τούτο, δε, διότι, σύμφωνα με τις εκτεθείσες στην σκέψη 9 διατάξεις, δεν αποκλείεται μεν κατά την τροποποίηση του σχεδίου πόλεως να λαμβάνονται υπόψη επιβοηθητικώς παράγοντες αναγόμενοι στην υφιστάμενη πραγματική κατάσταση, καθώς και ιδιωτικά συμφέροντα, πλην όμως μετά των παραγόντων αυτών πρέπει να συνεκτιμώνται προεχόντως τα προαναφερθέντα πολεοδομικά κριτήρια, ώστε να προκύπτει ότι η τροποποίηση εξασφαλίζει οπωσδήποτε την αρτιότερη πολεοδομική διαρρύθμιση της περιοχής. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προδιαληφθείσα αιτιολογία, η Διοίκηση προέβη στην επίμαχη τροποποίηση προς θεραπεία μόνον ατομικών συμφερόντων. Ούτε όμως στην προσβαλλόμενη πράξη του Νομάρχη Χανίων, ούτε στα λοιπά στοιχεία του φακέλου της υποθέσεως παρατίθενται συγκεκριμένα στοιχεία αναγόμενα στα θεσπιζόμενα από τις προμνησθείσες διατάξεις πολεοδομικά κριτήρια, τα οποία υπαγόρευσαν την τελικώς επιλεγείσα ρύθμιση, καίτοι την αντίθεσή της προς τη ρύθμιση αυτή είχε εκφράσει η Διεύθυνση Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων με το υπ’ αρ. πρωτ. 7224/13.6.2008 έγγραφό της, στο οποίο γινόταν επίκληση των κυκλοφοριακών προβλημάτων που θα προκαλούσε η μη συνέχεια των δρόμων. Εξ άλλου, όπως ήδη εκτέθηκε, κατά της 672/2006 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων ο αιτών είχε υποβάλει την υπ’ αρ. πρωτ. 44648/13.10.2006 ένσταση, με την οποία προέβαλε τον ουσιώδη ισχυρισμό, σύμφωνα με τον οποίο από το χρόνο διανοίξεως της οδού Λουλακάκη δεν είχε διαπιστωθεί ο παραμικρός κίνδυνος για τη στατική επάρκεια της οικοδομής Φραγκιαδάκη, ο ισχυρισμός όμως αυτός δεν έτυχε ουδεμίας απαντήσεως. Η ανωτέρω έλλειψη αιτιολογίας καθίσταται ακόμα πιο έντονη εν όψει του γεγονότος ότι η οδός Λουλακάκη προβλεπόταν από το υφιστάμενο σχέδιο πόλεως ευθύγραμμη, ήδη δε δια της νέας ρυθμίσεως, το βάρος της οποίας φέρει αποκλειστικώς ο αιτών, καθίσταται κατά το επίμαχο τμήμα της τεθλασμένη, κατά παρέκκλιση από τον κανόνα της ευθύγραμμης διανοίξεως των οδών, ο οποίος διέπει κατ’ αρχήν την ορθολογική πολεοδομική διαρρύθμιση προς εξυπηρέτηση των αναγκών της πόλεως από απόψεως, ιδίως, κυκλοφορίας, ασφάλειας και αισθητικής (βλ. ΣτΕ 2212/1997, πρβλ. ΣτΕ 2113/2010, 2966/2006, 3263/2003, 1224/2000, 1587/1998, 1475/1979, 3634/1977 Ολομ., 3331, 562/1973 Ολομ.). Εφόσον, λοιπόν, η επίμαχη τροποποίηση δεν στηρίζεται στην επίκληση οποιουδήποτε πολεοδομικού λόγου αναγομένου στην θεραπεία κοινής ανάγκης, αλλά επιχειρήθηκε αποκλειστικώς για την εξυπηρέτηση ιδιωτικών αναγκών, οι οποίες, άλλωστε, δεν τεκμηριώνονται επαρκώς με την επίκληση ειδικότερων στοιχείων, όπως τεχνικών εκθέσεων κ.λπ., ενώ εξάλλου δεν παρίσταται ανεπανόρθωτη η βλάβη της εφαπτόμενης στην οδό οικοδομής, η προσβαλλόμενη 10024/29.8.2008 απόφαση του Νομάρχη Χανίων παρίσταται ακυρωτέα, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο ακυρώσεως, παρέλκει δε ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων ακυρώσεως που προβάλλονται κατά της πράξεως αυτής. Πρέπει δε να συνακυρωθεί και η παραδεκτώς συμπροσβαλλόμενη απόφαση του Γενικού Γραμματέα.
- Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθούν οι προσβαλλόμενες πράξεις.
