ΣτΕ 858/2016 [Αλλαγή χρήσης εγκαταστάσεων αθλητικού σωματείου]

Περίληψη

-Απαγορεύεται η συστέγαση αθλητικού σωματείου με εμπορική επιχείρηση οποιασδήποτε μορφής, οι δε αθλητικές εγκαταστάσεις του σωματείου απαγορεύεται, κατ’αρχήν, να διατεθούν ολικώς ή μερικώς ή να αλλάξουν χρήση. Κατ’εξαίρεση μόνον επιτρέπεται η εκποίηση ή η αλλαγή χρήσεως των εν λόγω εγκαταστάσεων, εφόσον δεν καλύπτουν ή δεν εξυπηρετούν πλέον τις αγωνιστικές ανάγκες του σωματείου ή υφίσταται αναπόφευκτη ανάγκη. Κατόπιν αποφάσεως του αρμοδίου πολιτικού δικαστηρίου ύστερα από αίτηση της διοικήσεως του σωματείου, για την υποβολή της οποίας πρέπει να έχει προηγηθεί απόφαση της γενικής συνελεύσεως του σωματείου που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων των μελών του.

-Η προσβαλλόμενη με την αίτηση ακυρώσεως πράξη αναθεωρήσεως, με την οποία επιτράπηκε η αλλαγή χρήσεως τμήματος των αθλητικών εγκαταστάσεων του εκκαλούντος σωματείου σε εμπορικά καταστήματα χωρίς να προηγηθεί έλεγχος περί της τηρήσεως της ως άνω διαδικασίας, δεν είναι νόμιμη, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την εκκαλούμενη απόφαση, οι δε περί του αντιθέτου λόγοι εφέσεως πρέπει να απορριφθούν, όπως και η έφεση, στο σύνολό της.

Πρόεδρος: Ν. Ρόζος
Εισηγητής: Ελ. Μουργιά
Δικηγόροι: Δημ. Αντωνίου

Βασικές Σκέψεις

Επειδή, με την κρινόμενη έφεση ζητείται η εξαφάνιση της 371/2007 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς. Με αυτήν έγινε δεκτή αίτηση ακυρώσεως του εφεσιβλήτου κατά της 49/20.4.2005 πράξεως αναθεωρήσεως της 270/2004 οικοδομικής άδειας της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Δήμου Πειραιά της Νομαρχίας Πειραιά, με την οποία επιτράπηκε στο εκκαλούν αθλητικό σωματείο η αλλαγή χρήσεως μέρους των ισογείων εγκαταστάσεων αυτού που χρησίμευαν ως νεώσοικοι σε εμπορικά καταστήματα, και απορρίφθηκε η υπέρ του κύρους της ανωτέρω πράξεως παρέμβαση του εκκαλούντος.
Επειδή, νομίμως συζητήθηκε η υπόθεση, παρά το ότι o εφεσίβλητος δεν παρέστη κατά τη συζήτηση, εφόσον αντίγραφα της υπό κρίση εφέσεως και της από 7.11.2008 πράξεως του Προέδρου του Τμήματος περί ορισμού δικασίμου και εισηγητού για την εκδίκαση της εφέσεως επιδόθηκαν νομοτύπως σε αυτόν (βλ. το από 19.11.2009 αποδεικτικό επιδόσεως του επιμελητή του Δικαστηρίου Παναγιώτη Μητρόπουλου).
Επειδή, ο ν. 2725/1999 περί ερασιτεχνικού και επαγγελματικού αθλητισμού (Α΄ 121), ρυθμίζει, μεταξύ άλλων, στα άρθρα 1 έως 9 αυτού, τα ζητήματα για την άσκηση δραστηριότητας των αθλητικών σωματείων. Ειδικότερα, στο άρθρο 1 ορίζονται τα εξής: «Αθλητικό σωματείο είναι η κατά τις διατάξεις του άρθρου 78 και επόμενα του Αστικού Κώδικα ένωση φυσικών προσώπων που έχει ως κύριο σκοπό τη συστηματική καλλιέργεια και την ανάπτυξη των δυνατοτήτων των αθλητών της για τη συμμετοχή τους σε αθλητικούς αγώνες». Περαιτέρω, στο άρθρο 7 του ίδιου νόμου ορίζονται τα εξής: «1. […] 5. Απαγορεύεται η συστέγαση αθλητικού σωματείου και εμπορικής επιχείρησης. Αθλητικό σωματείο, το οποίο έχει συσταθεί με πρωτοβουλία ιδιωτικού εκπαιδευτικού οργανισμού ή εργασιακού χώρου και φέρει την επωνυμία τους, δύναται να συστεγάζεται στην έδρα αυτών 6. […] 9. Η κατά οποιονδήποτε τρόπο μερική ή ολική εκποίηση και αλλαγή χρήσης των αθλητικών εγκαταστάσεων των σωματείων απαγορεύεται. Κατ’ εξαίρεση, αν οι παραπάνω εγκαταστάσεις δεν καλύπτουν ή δεν εξυπηρετούν πλέον τις αγωνιστικές ανάγκες του σωματείου ή υφίσταται άφευκτη ανάγκη, επιτρέπεται η εκποίησή τους για την κατασκευή ή απόκτηση νέων που πληρούν τις ανάγκες του ή η αλλαγή χρήσης. Αποκλειστικά αρμόδιο να βεβαιώσει τα ανωτέρω καθίσταται το κατά το άρθρο 825 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας δικαστήριο. Η αίτηση υποβάλλεται από τη διοίκηση του σωματείου, ύστερα από απόφαση της γενικής συνέλευσής του, που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) των μελών του […]». Τέλος, στο άρθρο 8 προβλέπονται τα εξής: «1. Το αθλητικό σωματείο, για κάθε κλάδο άθλησης που καλλιεργεί, δικαιούται να ζητήσει την παροχή ειδικής αθλητικής αναγνώρισης. […] 3. Η απόφαση της ειδικής αθλητικής αναγνώρισης ανακαλείται, αν διαπιστωθεί ότι το σωματείο συστεγάζεται με εμπορική επιχείρηση ή υποκρύπτεται άσκηση εμπορικής δραστηριότητας από τη λειτουργία του σωματείου […]». Από τις ανωτέρω διατάξεις των άρθρων 7 παρ. 5 και 9 του ν.2725/1999, σε συνδυασμό και με τα διαλαμβανόμενα στην εισηγητική έκθεση του νόμου αυτού, προκύπτει ότι απαγορεύεται η συστέγαση αθλητικού σωματείου με εμπορική επιχείρηση οποιασδήποτε μορφής, οι δε αθλητικές εγκαταστάσεις του σωματείου απαγορεύεται, κατ’ αρχήν, να διατεθούν ολικώς ή μερικώς ή να αλλάξουν χρήση. Κατ’ εξαίρεση μόνον επιτρέπεται η εκποίηση ή η αλλαγή χρήσεως των εν λόγω εγκαταστάσεων, εφόσον δεν καλύπτουν ή δεν εξυπηρετούν πλέον τις αγωνιστικές ανάγκες του σωματείου ή υφίσταται αναπόφευκτη ανάγκη, με την διαδικασία που προβλέπεται στην παρ. 9 του άρθρου 7, δηλαδή κατόπιν αποφάσεως του αρμοδίου πολιτικού δικαστηρίου ύστερα από αίτηση της διοικήσεως του σωματείου, για την υποβολή της οποίας πρέπει να έχει προηγηθεί απόφαση της γενικής συνελεύσεως του σωματείου που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων των μελών του.
Επειδή, περαιτέρω, στο άρθρο μόνο του από 14.5.1975 π.δ/τος «Περί καθορισμού όρων και περιορισμών δομήσεως και εγκρίσεως θέσεως και διατάξεως κτιρίων [ανεγερ]θησομένων επί εκτάσεως κειμένης εκτός του ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Πειραιώς» (Δ΄ 130/9.6.1975), ορίζονται τα εξής: «1. Εγκρίνεται η θέσις και η διάταξις κτιρίων ανεγερθησομένων αθλητικών και τουριστικών εγκαταστάσεων επί εκτάσεως 10.020 τετραγωνικών μέτρων, φερομένης ως ιδιοκτησίας του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος, κειμένης εκτός του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου εις περιοχήν «Τουρκολίμανον» του Δήμου Πειραιώς (Αττικής) […] 2. Οι όροι και περιορισμοί δομήσεως των ανεγερθησομένων επί της ως άνω εκτάσεως κτιρίων καθορίζονται ως ακολούθως α) Μέγιστον ποσοστόν καλύψεως […] β) Συντελεστής δομήσεως […] γ) Μέγιστος αριθμός ορόφων τρεις (3) με ανώτατον ύψος δι’ έκαστον των κτιρίων ως ακολούθως: δια το κτίριον Α […] δια το κτίριον Β […] δια το κτίριον Γ […] δια το κτίριον Δ […] δια το κτίριον Ε […]».
Επειδή, όπως προκύπτει από την εκκαλουμένη και τα στοιχεία του φακέλου της υποθέσεως, με το προαναφερθέν από 14.5.1975 π.δ., επιτράπηκε στο εκκαλούν αθλητικό σωματείο που διέπεται από τις διατάξεις του ν. 2725/1999, η ανέγερση αθλητικών και τουριστικών εγκαταστάσεων επί εκτάσεως 10.020 τ.μ. που ανήκε στην ιδιοκτησία του, στην εκτός σχεδίου, κατά το χρόνο εκείνο, περιοχή «Τουρκολίμανο» του Δήμου Πειραιώς και ήδη εντός σχεδίου στη θέση «Καστέλλα» ή «Φανάρι», στην ειδικότερη θέση «Έπαυλις Κουμουνδούρου» ή «Πύργος» ή «Λόφος Κουμουνδούρου». Με βάση τις διατάξεις του ως άνω προεδρικού διατάγματος το εν λόγω σωματείο κατασκεύασε πέντε συνολικά αυτοτελή κτίρια, στα οποία στεγάζονται οι αθλητικές του εγκαταστάσεις. Ακολούθως, με την 270/18.5.2004 οικοδομική άδεια επιτράπηκε η προσθήκη καθ’ ύψος ορόφου στο κτίριο Β των εγκαταστάσεών του για τη δημιουργία αίθουσας σχολών και γυμναστηρίου και, στη συνέχεια, με την 49/20.4.2005 πράξη αναθεωρήσεως της παραπάνω άδειας επιτράπηκε η αλλαγή χρήσεως μέρους του ισογείου χώρου των νεωσοίκων του κτιρίου αυτού σε χώρο εμπορικών καταστημάτων, καθώς και η προσθήκη κατ’ επέκταση αποδυτηρίων με ανάλογη τροποποίηση της στατικής μελέτης. Ειδικότερα, με την πράξη αυτή αναθεωρήσεως προβλέφθηκε, όπως προκύπτει και από τα οικεία τοπογραφικά διαγράμματα και αρχιτεκτονικά σχέδια της άδειας, η λειτουργία σε μέρος του ισογείου του κτιρίου Β του εν λόγω αθλητικού σωματείου, κατά μετατροπή της χρήσεως των ήδη υφιστάμενων νεωσοίκων, τριών καταστημάτων, τα οποία θα συστεγάζονται στο ίδιο κτίριο με το ξυλουργείο και σιδηρουργείο του σωματείου καθώς και με τους λοιπούς νεώσοικους. Με την προσβαλλόμενη απόφαση έγινε δεκτή αίτηση ακυρώσεως του εφεσιβλήτου, κατοίκου ακινήτου ομόρου των εγκαταστάσεων του εκκαλούντος αθλητικού σωματείου και μέλος αυτού, και ακυρώθηκε η προαναφερθείσα 49/20.4.2005 πράξη αναθεωρήσεως, κατά το μέρος που με την πράξη αυτή επιτράπηκε η αλλαγή χρήσεως του χώρου νεωσοίκων σε χώρο εμπορικών καταστημάτων. Ειδικότερα, με την εκκαλουμένη έγινε δεκτό ότι περιλαμβάνονται μεν στις τουριστικές εγκαταστάσεις που επιτράπηκε να ανεγερθούν στην παραπάνω έκταση του εκκαλούντος σωματείου με το από 14.5.1975 π.δ. και τα εμπορικά καταστήματα, σύμφωνα με το άρθρο 8 του από 23.2/6.3.1987 π.δ/τος, εν όψει, όμως, της ειδικότερης μεταγενέστερης ρυθμίσεως της διατάξεως του άρθρου 7 του ν. 2725/1999 περί ερασιτεχνικού και επαγγελματικού αθλητισμού, με την οποία επιβλήθηκε περιορισμός στις επιτρεπόμενες χρήσεις των εγκαταστάσεων των αθλητικών σωματείων και απαγορεύθηκε η χρήση αυτών για σκοπούς άλλους πλην εκείνων που εξυπηρετούν και προάγουν τους σκοπούς τους, καθώς και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο αλλαγή της χρήσεώς τους αυτής, η λειτουργία τουριστικών και εν γένει εμπορικών εγκαταστάσεων δεν είναι, κατ’ αρχήν, επιτρεπτή μέσα στους χώρους των αθλητικών τους εγκαταστάσεων παρά μόνο υπό ορισμένες προϋποθέσεις και μετά από την τήρηση της διαγραφόμενης στη διάταξη αυτή διαδικασίας που ολοκληρώνεται με την έκδοση σχετικής αποφάσεως από τα αρμόδια πολιτικά δικαστήρια. Κατόπιν των ανωτέρω, το δικάσαν δικαστήριο έκρινε ότι η προσβαλλόμενη πράξη αναθεωρήσεως, με την οποία επιτράπηκε η αλλαγή χρήσεως τμήματος των αθλητικών εγκαταστάσεων του εν λόγω σωματείου, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι νεώσοικοι, δεδομένου ότι και οι εν λόγω αποθηκευτικές εγκαταστάσεις εξυπηρετούν τις ανάγκες του σωματείου και διευκολύνουν την επίτευξη των σκοπών του, χωρίς να προηγηθεί έρευνα της πολεοδομικής αρχής περί της τηρήσεως προηγουμένως της διαγραφόμενης από τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 7 του ν. 2725/2999 διαδικασίας και περί της υπάρξεως σχετικής αποφάσεως του αρμόδιου προς τούτο πολιτικού δικαστηρίου, γεγονός που δεν αμφισβητήθηκε, δεν είναι νόμιμη.
Επειδή, οι λόγοι εφέσεως με τους οποίους προβάλλεται ότι η εκκαλουμένη είναι πλημμελής διότι εσφαλμένα έκρινε ότι ήταν εφαρμοστέες οι διατάξεις του ν. 2725/1999, σε κάθε δε περίπτωση, ότι με την προσβαλλόμενη πράξη δεν επιχειρήθηκε αλλαγή χρήσεως αθλητικών εγκαταστάσεων ώστε να τύχουν εφαρμογής οι διατάξεις του αθλητικού νόμου, αλλά αποθηκευτικών χώρων, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι, διότι, όπως έγινε δεκτό και με την εκκαλουμένη, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 7 παρ. 9 του ν. 2725/1999, το περιεχόμενο της οποίας, μάλιστα, αποδίδεται στο άρθρο 18 παρ. 3 του καταστατικού του εκκαλούντος σωματείου, για την αλλαγή χρήσεως τμήματος των αθλητικών εγκαταστάσεων του εκκαλούντος σωματείου, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι νεώσοικοι διότι εξυπηρετούν τις ανάγκες του και διευκολύνουν στην επίτευξη των σκοπών του, σε εμπορικά καταστήματα ήταν αναγκαία η τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται από την παρ. 9 του προαναφερθέντος άρθρου 7, η οποία ούτε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ούτε προβάλλεται από το εκκαλούν ότι είχε τηρηθεί. Συνεπώς, η προσβαλλόμενη με την αίτηση ακυρώσεως πράξη αναθεωρήσεως, με την οποία επιτράπηκε η αλλαγή χρήσεως τμήματος των αθλητικών εγκαταστάσεων του εκκαλούντος σωματείου σε εμπορικά καταστήματα χωρίς να προηγηθεί έλεγχος περί της τηρήσεως της ως άνω διαδικασίας, δεν είναι νόμιμη, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την εκκαλουμένη απόφαση, οι δε περί του αντιθέτου λόγοι εφέσεως πρέπει να απορριφθούν, όπως και η έφεση, στο σύνολό της.
Επειδή, συνεπώς, η υπό κρίση έφεση πρέπει να απορριφθεί.