ΣτΕ 556/2025 [Παράνομη ΑΕΠΟ για ΣΠΗΕ από φωτοβολταϊκά πάρκα σε περιοχές Natura]
Περίληψη
– H δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων σχεδίου ή έργου σε προστατευόμενο τόπο προϋποθέτει ότι, πριν από την έγκριση του σχεδίου ή του έργου, προσδιορίζονται, αφού ληφθούν υπόψη οι βέλτιστες επιστημονικές γνώσεις επί του θέματος, όλες οι πτυχές του σχεδίου ή του έργου που θα μπορούσαν, είτε η καθεμία από μόνη της είτε σε συνδυασμό με άλλα σχέδια ή έργα, να επηρεάσουν τους στόχους διατηρήσεως του τόπου αυτού. Η αρμόδια αρχή επιτρέπει την άσκηση δραστηριότητας στον οικείο τόπο μόνον εφόσον δεν υφίσταται, από επιστημονική άποψη, οποιαδήποτε εύλογη αμφιβολία ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών για την ακεραιότητά του.
Η δέουσα εκτίμηση πρέπει να διενεργείται και σε σχέδια ή έργα χωροθετημένα εκτός του προστατευόμενου τόπου, εφόσον ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε αυτόν. Έχει περαιτέρω κριθεί ότι ο σημαντικός χαρακτήρας των επιπτώσεων του έργου συνδέεται με τον σκοπό διατηρήσεως του προστατευόμενου τόπου, υπό την έννοια ότι σχέδιο που, μολονότι έχει επιπτώσεις στον συγκεκριμένο τόπο, δεν θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη των σκοπών της διατηρήσεώς του, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως δυνάμενο να επηρεάσει σημαντικά τον συγκεκριμένο τόπο. Η εκτίμηση του κινδύνου αυτού πρέπει να καθορίζεται, ιδίως, υπό το πρίσμα των ειδικών περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών και προϋποθέσεων του τόπου που αφορά το σχέδιο. Δεν αποκλείεται πάντως, από τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 3 και 4 της Οδηγίας 92/43 η εκτέλεση έργου σε προστατευόμενη περιοχή, μη συνδεόμενου άμεσα ή μη αναγκαίου για τη διαχείριση αυτής ή η ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων, εφόσον στην οικεία μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων περιέχονται εκτιμήσεις ως προς τις επιπτώσεις του και προτείνονται μέτρα για την αντιμετώπισή τους κατά τρόπο αποτελεσματικό, ώστε να μην επέρχεται υποβάθμιση της περιοχής, δεδομένου ότι τα χαρακτηριστικά των περιοχών που περιλαμβάνονται στον εθνικό κατάλογο και η σημασία των αντίστοιχων οικοσυστημάτων, καθώς και τα αναγκαία για τη διαφύλαξή τους μέτρα διαφοροποιούνται σε σημαντικό βαθμό.
Η αδειοδοτούσα αρχή επέτρεψε την εγκατάσταση των επίμαχων φωτοβολταϊκών πάρκων εντός των δύο επίμαχων περιοχών Natura 2000 και σε απόσταση 15 χλμ. Από επίσης προστατευόμενη περιοχή, μολονότι υφίστανται εύλογες αμφιβολίες ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών για την ακεραιότητά τους, κατά παράβαση των αρχών πρόληψης και προφύλαξης. Και τούτο, διότι ο κατά νόμον αρμόδιος Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης γνωμοδότησε αρνητικά για το έργο. Οι διατυπωθείσες με ορισμένο και συγκεκριμένο τρόπο αντιρρήσεις του Φορέα Διαχείρισης ουδόλως αντικρούονται από τη Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής. Η παράλειψη ειδικής αιτιολογήσεως εκ μέρους των οργάνων της Διοίκησης ως προς τα ζητήματα που έθεσε ο Φορέας Διαχείρισης δεν θεραπεύθηκε ούτε μεταγενεστέρως, στο στάδιο της τροποποίησης της ΑΕΠΟ.
Η οφειλόμενη στις τυπικές και ουσιαστικές πλημμέλειες, που εμφιλοχώρησαν κατά τη διαδικασία της επίμαχης περιβαλλοντικής αδειοδότησης, έλλειψη αιτιολογίας της πρώτης προσβαλλόμενης πράξης όσον αφορά την απουσία οποιασδήποτε εύλογης αμφιβολίας, από επιστημονικής άποψης, για την ύπαρξη επιβλαβών συνεπειών σε βάρος της ακεραιότητας των προστατευόμενων περιοχών δεν θεραπεύεται από τα στοιχεία που επικαλέστηκε η παρεμβαίνουσα.
Η προσβαλλόμενη πράξη δεν αιτιολογείται νομίμως ως προς τα ζητήματα που έθεσε η γνωμοδότηση του Φορέα, και πρέπει να ακυρωθεί.
Πρόεδρος: Μ. Γκορτζολίδου
Εισηγητής: Δ. Πυργάκης
