ΣτΕ 901/2023 [Παράνομη περιβαλλοντική αδειοδότηση δραστηριότητας μέσω Π.Π.Δ. λόγω κατάτμησης του συνολικού έργου]
Περίληψη
– Στη διαδικασία εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων υπάγονται έργα ή δραστηριότητες που εγκυμονούν κινδύνους για το περιβάλλον, η δε τηρητέα διαδικασία καθορίζεται από το νομοθέτη κατά κατηγορίες έργων, με βασικό γνώμονα το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά του έργου, καθώς και τη σοβαρότητα και την ένταση των επαπειλουμένων περιβαλλοντικών κινδύνων. Οι σχετικές προβλέψεις του νόμου, εξάλλου, είναι γενικές και στηρίζονται συχνά σε μετρήσιμα χαρακτηριστικά και ποσοτικά όρια, τα οποία, εφόσον το έργο είναι ιδιωτικό, διαμορφώνονται, καταρχήν, από τον ενδιαφερόμενο ιδιώτη στο γενικό πλαίσιο του νόμου. Ο τελευταίος είναι ελεύθερος να διαμορφώσει και να υποβάλει το αίτημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης της δραστηριότητας του, όπως ο ίδιος την αντιλαμβάνεται με τα δικά του κριτήρια, τα οποία, ανάλογα με την επαγγελματική ή επιχειρηματική του ιδιότητα, μπορεί να ανάγονται σε ζητήματα χρηματοπιστωτικά, φορολογικά, αστικής ευθύνης, έγγειας ιδιοκτησίας κ.λπ. Περαιτέρω, η περιβαλλοντικούς αδειοδοτούσα αρχή, αρμόδια για την έγκριση ή μη του ούτω διαμορφωθέντος από τον ενδιαφερόμενο ιδιώτη αιτήματος, δεν δικαιούται, καταρχήν, να απορρίψει το αίτημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης ελέγχοντας τα παραγωγικά αίτια της βούλησης του ιδιώτη (φορολογικά, δανειακά ή άλλα), με βάση τα οποία αυτό διαμορφώθηκε κατά τον τρόπο που επέλεξε ο ενδιαφερόμενος, παρά μόνο σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες το ίδιο το αίτημα αποσκοπεί σε καταστρατήγηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Τέτοια περίπτωση συντρέχει προκειμένου περί ενιαίων, από τη φύση τους, έργων ή απολύτως όμοιων δραστηριοτήτων, ασκουμένων από τον ίδιο ακριβώς οικονομικό φορέα κατά τον ίδιο χρόνο σε ενιαία ή όμορα ακίνητα με τα ίδια χαρακτηριστικά, τα οποία αποτελούν αντικείμενο μερικότερων αιτημάτων περιβαλλοντικής αδειοδότησης προκειμένου να υπαχθούν σε διαφορετική κατηγορία περιβαλλοντικής αδειοδότησης βάσει της ως άνω νομοθεσίας.
Με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται, μεταξύ άλλων, ότι με τις προσβαλλόμενες αποφάσεις επιχειρείται η μη νόμιμη κατάτμηση της διαδικασίας αδειοδότησης της επίμαχης εγκατάστασης σε δύο δραστηριότητες (αποθήκευση υγρών καυσίμων και λιμενικό έργο). Συνέπεια της κατάτμησης αυτής είναι η κατάταξη της συγκεκριμένης δραστηριότητας αποθήκευσης υγρών καυσίμων στην κατηγορία Β’ της 9ης Ομάδας της Υ.Α. 37674/2016, η οποία επέτρεψε την περιβαλλοντική αδειοδότησή της αναρμόδιός από την Περιφέρεια και παρανόμως με την έγκριση Π.Π.Δ. και όχι με την εκπόνηση ΜΠΕ.
Φορέας των δραστηριοτήτων της αποθήκευσης υγρών καυσίμων (επίμαχη) και του λιμενικού έργου είναι η παρεμβαίνουσα εταιρεία, οι δραστηριότητες δε αυτές βρίσκονται σε όμορα γήπεδα και τελούν, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, σε διαχρονική λειτουργική σύνδεση, εφόσον το λιμενικό έργο κατασκευάστηκε και λειτουργεί επί πολλά έτη αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης υγρών καυσίμων. Εξάλλου, η περιβαλλοντική αδειοδότηση των δύο δραστηριοτήτων συνέπεσε χρονικά (οι πρώτες Π.Π.Δ. για τις δύο δεξαμενές αποθήκευσης εκδόθηκαν στις 10.11.2020 και η ΜΠΕ για τις λιμενικές εγκαταστάσεις κατατέθηκε στο ΥΠΕΝ στις 27.11.2020). Ως εκ τούτου, πρόκειται περί ενιαίου από τη φύση του έργου, το οποίο έπρεπε να αδειοδοτηθεί στο σύνολό του ως έργο κατηγορίας Α1 και να υπαχθεί στο σύνολό του σε δέουσα εκτίμηση και αξιολόγηση, δοθέντος ότι το επιμέρους έργο των λιμενικών εγκαταστάσεων βρίσκονται εν μέρει εντός ΖΕΠ του δικτύου Natura 2000. Η κατά τα ανωτέρω ενότητα του έργου δεν διαρρηγνύεται από το γεγονός ότι, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της παρεμβαίνουσας, η δραστηριότητα της αποθήκευσης υγρών καυσίμων εξυπηρετείται και από βυτιοφόρα ξηράς. Συνεπώς, για τον λόγο αυτόν, που βασίμως προβάλλεται, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση, να ακυρωθεί η απόφαση του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου για την υπαγωγή σε Π.Π.Δ. της δραστηριότητας της εγκατάστασης πέντε (5) δεξαμενών υγρών καυσίμων της παρεμβαίνουσας εταιρείας και να απορριφθεί η παρέμβαση.
Πρόεδρος: Π. Καρλή
Εισηγητής: Χρ. Ντουχάνης
