ΣτΕ 2031/2022 [Μη νόμιμη η επιβολή προστίμου διατήρησης αυθαιρέτων κατασκευών]
Περίληψη
– Σε περίπτωση εν γένει ανέγερσης αυθαίρετων κατασκευών ή πραγματοποίησης εργασιών κατά παράβαση του άρθρου 22 του Γ.Ο.Κ./1985, ο κύκλος των προσώπων στους οποίους δύνανται να επιβληθούν τα πρόστιμα και ο βαθμός ευθύνης αυτών καθορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 17 του ν. 1337/1983, προβλέπεται δε στην παρ. 4 του εν Λόγω άρθρου ότι βαρυνόμενος με τα προβλεπόμενα στη σχετική νομοθεσία πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης των κατασκευών είναι, καταρχήν, ο κύριος ή ο συγκύριος του αυθαιρέτου, αλλά και κάθε άλλο πρόσωπο, το οποίο συνδέεται με το ακίνητο με ορισμένη νομική σχέση (όπως νομέας, κάτοχος, επικαρπωτής), υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι τούτο προέβη στην ανέγερση των αυθαίρετων κατασκευών. Συνεπώς, στην περίπτωση εκμίσθωσης σε συγκεκριμένο πρόσωπο (μισθωτή) ακινήτου, στο οποίο υφίστανται αυθαίρετες κατασκευές που δεν ανεγέρθησαν από τον μισθωτή, δεν δύνανται να επιβληθούν σε βάρος του, με την ιδιότητα του μισθωτή-κατόχου, τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυτών.
Ο εκκαλών ισχυρίζεται ότι, όταν έλαβε χώρα η παραλαβή του μισθίου, από τον μισθωτή και τον ίδιο, μετά την υπογραφή του ιδιωτικού συμφωνητικού μίσθωσης, αυτό ήταν ήδη διαμορφωμένο στην σημερινή του κατάσταση και έκταση, ενώ περιελάμβανε ήδη την ισόγεια αποθήκη και το πατάρι. Κατά τον εκκαλούντα, τόσο η διακήρυξη του πλειοδοτικού διαγωνισμού, βάσει του αποτελέσματος του οποίου συνήφθη η σύμβαση μίσθωσης, όσο και το μισθωτήριο συμφωνητικό συνοδεύονται από εγκεκριμένο τοπογραφικό διάγραμμα του Δήμου Φιλοθέης, το οποίο περιλαμβάνει τις επίμαχες αυθαίρετες κατασκευές. Για το παραδεκτό του λόγου, κατ’ άρθρο 58 παρ. 1 του π.δ. 18/1989, όπως ισχύει, προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι δεν υπάρχει νομολογία του Συμβουλίου της Επικράτειας ως προς το συγκεκριμένο νομικό ζήτημα. Ο ισχυρισμός αυτός πληροί τις προϋποθέσεις που τάσσει η ανωτέρω διάταξη, δεδομένου ότι δεν υπάρχει νομολογία του Συμβουλίου της Επικράτειας ως προς το προαναφερθέν νομικό ζήτημα. Συνεπώς, ο λόγος έφεσης προβάλλεται παραδεκτώς, περαιτέρω δε, είναι και βάσιμος. Και τούτο διότι η επίρριψη του προστίμου διατήρησης της αυθαίρετης κατασκευής σε μισθωτή-κάτοχο του ακινήτου προϋποθέτει ότι το εν λόγω πρόσωπο πραγματοποίησε τις αυθαίρετες εργασίες. Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης, τα οποία δεν αμφισβητούνται από τον εφεσίβλητο Δήμο, οι αυθαίρετες κατασκευές δεν ανεγέρθησαν από τον εκκαλούντα αλλά προϋπήρχαν της σύμβασης μίσθωσης, παραδόθηκαν δε από τον Δήμο προς τον μισθωτή έτοιμες προς χρήση. Συνεπώς, δεν θεμελιώνεται ευθύνη του εκκαλούντος για την καταβολή του προστίμου διατήρησης των εν λόγω κατασκευών μετά την 1.11.2000. Με τα δεδομένα αυτά, η περί του αντιθέτου κρίση της εκκαλουμένης παρίσταται εσφαλμένη και πρέπει, για τον λόγο αυτό να εξαφανισθεί, παρέλκει δε ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων έφεσης.
Όπως προεκτέθηκε, ο εκκαλών – αιτών, ο οποίος δεν προέβη στην ανέγερση των αυθαίρετων κατασκευών, δεν είναι κατά νόμον υπόχρεος ούτε για την καταβολή προστίμου ανέγερσης και του ομοίου διατήρησης πριν από την 1.11.2000, όπως έγινε δεκτό με την εκκαλουμένη, αλλά ούτε και διατήρησης των εν λόγω κατασκευών μετά την 1.11.2000. Συνεπώς, η αίτηση ακύρωσης πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθούν η απόφαση της Επιτροπής Εκδικάσεως Ενστάσεων Αυθαιρέτων του Δήμου Αγίας Παρασκευής και η από 23.4.2015 απόφαση του ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α., καθ’ ό μέρος με την τελευταία επιβλήθηκε σε βάρος του το οικείο πρόστιμο διατήρησης μετά την 1.11.2000.
Πρόεδρος: Μ. Γκορτζολίδου
Εισηγητής: Αν. Σκούφαλος
Το πλήρες κείμενο της απόφασης θα αναρτηθεί αμέσως μετά την καθαρογραφή του από το Δικαστήριο.
