ΣΤΕ 1539/2020 [ΝΟΜΙΜΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΛΙΜΕΝΑ]
Περίληψη
– Οι ξενοδοχειακοἰ λιμένες, όπως ορίζονται στο άρθρο 35 του ν. 2160/1993, επιτρέπεται να κατασκευάζονται μόνο στις εγκαταστάσεις ξενοδοχείων ορισμένης δυναμικότητας και µε τη μέριμνα των ίδιων των ξενοδοχειακών μονάδων, αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση της πελατείας των ξενοδοχείων αυτών και µόνον, έχουν δυναμικότητα ελλιμενισμού σκαφών καθοριζόµενη σε ποσοστό επί του αριθμού κλινών των ξενοδοχείων και συντηρούνται, διοικούνται, χρησιμοποιούνται και υπόκεινται στη διαχείριση των ξενοδοχειακών μονάδων. Ενόψει τούτου, οι ξενοδοχειακοί λιμένες µε τα ως άνω χαρακτηριστικά, υπακούουν, βεβαίως, στο συνταγματικό κανόνα της συμβατότητας µε τον ισχύοντα χωροταξικό σχεδιασμό κάθε έργου και δραστηριότητας που ασκεί πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον, κρίσιµες, όμως, είναι οι κατευθύνσεις του σχεδιασμού που αναφέρονται στις ίδιες τις ξενοδοχειακές µονάδες που επιτρέπεται να φιλοξενούν, σύμφωνα με το νόμο, αυτού του είδους τις λιμενικές εγκαταστάσεις, παρακολουθηµατικές της κύριας ξενοδοχειακής λειτουργίας τους, και όχι τα χωροταξικά σχέδια που ρυθμίζουν καθεαυτές τις τεχνικές παρεμβάσεις επί των ακτών, όπως είναι τα λιμενικά και συναφή έργα, δυνάµενα να χρησιμοποιηθούν γενικώς από το κοινό. Εάν, μάλιστα, τέτοια σχέδια δεν έχουν καταρτισθεἰ, η χωροθέτηση των ξενοδοχειακών λιμένων, ως παρακολουθήµατος των ξενοδοχειακών μονάδων, είναι, κατά μείζονα λόγο, συνταγµατικώς ανεκτή βάσει των χωροταξικών κατευθύνσεων στα οποία έχουν υπαχθεί υποχρεωτικώς τα ίδια τα ξενοδοχεία, υπό την αυτονόητη, βεβαίως, προϋπόθεση της τηρήσεως των γενικών χωροταξικών περιορισμών που θέτει ο ίδιος ο ν. 2160/1993 (υποχρεωτική απόσταση από υφιστάμενο τουριστικό λιμένα, θέση εκτός περιοχής προστασίας του ν. 1650/1986) και, πάντοτε, βάσει περιβαλλοντικής αδειοδοτήσεως κατά τα γενικώς ισχύοντα. Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, ο ξενοδοχειακὸς λιμένας να εμπίπτει στο χωροταξικό σχεδιασμό των παράκτιων τεχνικών κατασκευών και των λιμενικών έργων εν γένει, αφού ο λιμένας αυτού του είδους δύναται, εξ ορισμού, να κατασκευασθεί µόνο προ των εγκαταστάσεων ξενοδοχείων, η χωροθέτηση των οποίων δεν αποτελεί αντικείµενο των χωροταξικών σχεδίων των λιμενικὠν και παράκτιων κατασκευών εν γένει. Τα ανωτέρω δεν αναιρούνται από τη διάταξη του άρθρου 36 παρ. 5 του ν. 9160/1993, η οποία επανέλαβε τον αυτονόητο κανόνα, που απορρέει, άλλωστε, ευθέως από το άρθρο 24 παρ. 5 του Συντάγματος, και προέβλεψε την υπαγωγή και των τουριστικών λιμένων στο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, αφού ως χωροταξικός σχεδιασμὸς δεν νοείται μόνον αυτός που διέπει τα λιµενικά και άλλα τεχνικά έργα στις ακτές, αλλά και ο λοιπὸς σχεδιασμὸς και, μάλιστα, ο διέπων τις ξενοδοχειακές και άλλες τουριστικές µονάδες, ο περιφερειακός κ.λπ.
Η χωροθέτηση του συγκεκριμένου ξενοδοχειακού λιμένα της παρεμβαίνουσας στην περιοχή των ξενοδοχειακών της εγκαταστάσεων, η οποία δεν εξαρτάται από συνολικό χωροταξικό σχεδιασμό λιμενικών έργων µη συνδεδεµένων µε ξενοδοχειακές µονάδες, δεν προσκρούει, πάντως, στο λοιπό υφιστάμενο χωροταξικό σχεδιασμό. Η, καταρχήν, συμβατότητα του επίµαχου ξενοδοχειακού λιμένα µε τον ισχύοντα χωροταξικό σχεδιασμό δεν ανατρέπεται από το γεγονός ότι το ήδη εγκεκριµένο Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) του Δήμου Αγ. Νικολάου Ν. Λασιθίου προβλέπει για τη ζώνη 2(3α)6 της Ελούντας, στην οποία εμπίπτει η ξενοδοχειακή μονάδα της παρεµβαίνουσας, “ξενώνες, ξενοδοχεία και λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις” χωρίς αναφορά σε ξενοδοχειακούς λιμένες. Τούτο διότι, πέραν του ότι το εν λόγω ΣΧΟΟΑΠ εγκρίθηκε μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης, καθώς και του γεγονότος ότι, λόγω του ισχύοντος ιεραρχικού συστήµατος χωροταξικού σχεδιασμού, τα υποδεέστερα µέσα χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού (ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ), προκειμένου να θεσπίζονται εγκύρως, πρέπει, καταρχήν, να εναρµονίζονται προς τα περιφερειακά χωροταξικἁ πλαίσια, εν προκειμένω δε το Π.Π. Κρήτης επιτάσσει ήδη από το έτος 2003 τη χωροθέτηση λιμένα στην περιοχή Πλάκα (Σπιναλόγκα), η προκείµενη ρύθμιση του ΣΧΟΟΑΠ, και αν ακόμη ερμηνευθεί ως αποκλείουσα την κατασκευή λιμένων στην περιοχή, δεν αφορά, πάντως, τους ξενοδοχειακούς λιμένες, οι οποίοι μπορούν, πράγματι να χωροθετούνται εντός των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων, επιτρεποµένων από το εν λόγω ΣΧΟΟΑΠ και στη συγκεκριμένη περιοχή.
Με την αίτηση ακυρώσεως προβάλλεται, ότι, κατά παράβαση της συνταγματικής επιταγἠς της βιώσιμης ανάπτυξης, η οποία επιβάλλει να εντάσσεται σε ευρύτερο χωροταξικό σχεδιασμό η κατασκευή λιμένων οποιασδήποτε κατηγορίας, ο επίµαχος ξενοδοχειακός λιμένας δεν εντάσσεται σε χωροταξικό σχεδιασμό λιμένων και λιμενικών έργων ούτε προβλέπεται σε τεκμηριωμένη γενική µελέτη και, επομένως, η επιχειρηθείσα µε την προσβαλλόμενη πράξη χωροθέτησή του έχει ευκαιριακό και αποσπασματικό χαρακτήρα. Ο ως άνω ξενοδοχειακός λιμένας, όμως, δεν θα μπορούσε, κατά τις εφαρμοστέες διατάξεις, να χωροθετηθεί παρὰ µόνο εντός ή έμπροσθεν των εγκαταστάσεων της ξενοδοχειακἠς µονάδας της παρεµβαίνουσας, η δε χωροθέτησή του δεν θα ήταν δυνατόν να προβλέπεται από το χωροταξικό σχεδιασµό δικτύου λιμένων και λιμενικών έργων, αντικείµενο του οποίου δεν είναι ξενοδοχειακές µονάδες ούτε οι παρακολουθηματικοἰ των ξενοδοχειακών δραστηριοτήτων ξενοδοχειακοί λιμένες. Πρέπει, επομένως, και λαμβανομένου υπόψη ότι η χωροθέτηση του επίμαχου ξενοδοχειακού λιμένα είναι συμβατή µε τον ισχύοντα στην περιοχή χωροταξικό σχεδιασμό, αυτός ο λόγος ακυρώσεως να απορριφθεί.
Ανεξαρτήτως, όμως, αν οι εγκαταστάσεις της παρεμβαίνουσας εμπίπτουν εντός αρχαιολογικού χώρου και τόπου εξαιρετικού φυσικού κάλλους, το ζήτημα, πάντως, αυτό οφείλει να εξετασθεί κατά το στάδιο της εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, όπως, άλλωστε, κατά τα προκύπτοντα από τα στοιχεία του φακέλου, έχει ήδη συμβεί, έχουν δε εκδοθεί σχετικώς γνωμοδοτήσεις του αρμοδίου συμβουλίου και των αρχαιολογικών υπηρεσιών.
Πρόεδρος: Αθ. Ράντος
Εισηγητής: Χρ. Ντουχάνης
Το πλήρες κείμενο της απόφασης θα αναρτηθεί αμέσως μετά την καθαρογραφή του από το Δικαστήριο.
