Γραμματικού]

Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2010
Χωρίς κατηγορία
Διάφορα, Περιβαλλοντική Εκτίμηση, Φυσικό Περιβάλλον

Περίληψη

-Λόγος ακυρώσεως ότι καμμία διάταξη του δασικού νόμου δεν επιτρέπει την άρση της αναδάσωσης για την κατασκευή και λειτουργία έργων ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων είναι αβάσιμος. Με ειδική διάταξη επιτράπηκε, για το επίμαχο έργο ως έργο υποδομής ιδιαίτερης σημασίας, η επέμβαση σε δασική έκταση για τον ανωτέρω λόγο επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος. Επομένως, επιτράπηκε και η επέμβαση σε έκταση, η αναδάσωση της οποίας αίρεται νομίμως.

-Η άρση της αναδάσωσης μπορεί να γίνεται με κριτήριο το βαθμό αναδημιουργίας της δασικής βλάστησης. Άλλωστε, θα υπερακόντιζε το σκοπό του νόμου η υποχρέωση εξέτασης της ολικής άρσης της αναδάσωσης σε ευρύτερη περιοχή, όταν η ανάγκη εκτελέσεως έργου για λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος περιορίζεται σε μικρότερη έκταση.

-Η προσβαλλομένη πράξη αιτιολογείται νομίμως, εφ’ όσον στα στοιχεία που τη συνοδεύουν βεβαιώνεται αιτιολογημένα η αναδημιουργία της δασικής βλάστησης κατά το διαρρεύσαν υπερεικοσαετές χρονικό διάστημα και περιγράφεται επακριβώς η δασική βλάστηση της έκτασης, τα είδη και η πυκνότητά της καθώς και το στάδιο ανάπτυξής της.

Πρόεδρος: Ν. Ρόζος
Εισηγητής: Αθ. Ράντος
Δικηγόροι: Μ. Χαϊνταρλής, Π. Αθανασούλης

Βασικές σκέψεις

Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της υπ’ αριθ. 3075/12-9-2005 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέως Περιφερείας (ΓΓΠ) Αττικής (Δ’ 1024), με την οποία ήρθη, ως προς έκταση εμβαδού 464 στρεμμάτων, στην θέση «Μαύρο Βουνό» Κοινότητος Γραμματικού Αττικής, αναδάσωση που είχε επιβληθεί σε ευρύτερη έκταση το έτος 1985.
Επειδή, η αίτηση ασκείται με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς, εφόσον η επίμαχη έκταση ανήκει στην διοικητική περιφέρεια του αιτούντος Δήμου.
Επειδή, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 24 παρ. 1 και 117 παρ. 3 του Συντάγματος, καθώς και των άρθρων 38 παρ. 1, 41 παρ. 1 και 45 επόμ. του ν. 998/1979 (Α’ 289) συνάγεται ότι τα δάση και οι δασικές εκτάσεις της Χώρας υπάγονται σε ιδιαίτερο προστατευτικό καθεστώς για να διατηρείται η κατά προορισμό χρήση τους, ότι μόνον κατ’ εξαίρεση παρέχεται η δυνατότητα στον κοινό νομοθέτη να επιτρέπει επεμβάσεις που μεταβάλλουν ή αλλοιώνουν τον δασικό χαρακτήρα τους και, ειδικότερα, μόνον αν συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, αλλά, και στην περίπτωση αυτή, μόνον εάν η θυσία της δασικής βλαστήσεως αποτελεί το μόνο πρόσφορο μέσο για την ικανοποίηση των εν λόγω αναγκών και εάν οι επεμβάσεις περιορίζονται στο απολύτως αναγκαίο μέτρο, ότι κάθε, για οποιονδήποτε λόγο, αποψιλούμενη δασική έκταση κηρύσσεται υποχρεωτικώς αναδασωτέα και ότι, μετά την κήρυξη της αναδασώσεως και πριν από την πραγματοποίηση του σκοπού της απαγορεύεται απολύτως οποιαδήποτε επέμβαση στην έκταση. Επομένως, προκειμένου να επιχειρηθεί η κατά τα ανωτέρω κατ’ εξαίρεση μόνον και υπό ειδικούς όρους επιτρεπομένη επέμβαση σε δασική έκταση που είχε κατά το παρελθόν κηρυχθεί αναδασωτέα, πρέπει προηγουμένως να έχει αρθεί κατά νόμιμο τρόπο η εν λόγω αναδάσωση. Άρση δε της αναδασώσεως, κατά τις ως άνω διατάξεις, επιτρέπεται μόνον εφόσον αρμοδίως και αιτιολογημένως διαπιστωθεί ότι εκπληρώθηκε ο σκοπός της αναδασώσεως, δηλαδή επιτεύχθηκε η αναδημιουργία της δασικής βλαστήσεως (πρβλ ΣτΕ 3280/2008, 286/2005, ΣτΕ Ολομ. 2778/1988). Η αναδημιουργία αυτή θεωρείται ότι επιτυγχάνεται όταν αιτιολογημένα βεβαιώνεται ότι έχει επιτευχθεί στην επίδικη έκταση η αναδημιουργία μορφής βλαστήσεως με οικολογικά χαρακτηριστικά επαρκή για τον κατά το Σύνταγμα και τον σύμφωνα με αυτό νόμο χαρακτηρισμό της ως δάσους ή δασικής εκτάσεως, χωρίς, όμως, να απαιτείται η, άλλωστε ενίοτε αδύνατη, πλήρης μορφολογική και οικολογική αποκατάσταση της εκτάσεως στο προ της καταστροφής επίπεδο.
Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την υπ’ αριθ. 6254/84/14-1-1985 απόφαση του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής (Δ’ 98), κηρύχθηκε αναδασωτέα έκταση 29.348 στρεμμάτων στην περιοχή των Κοινοτήτων Καλάμου, Βαρνάβα και Γραμματικού Αττικής, που καταστράφηκε από πυρκαϊά την 13-8-1984. Με το άρθρο 33 παρ. 1 του ν. 3164/2003 (Α’ 176) ολοκληρώθηκε ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφερείας Αττικής και επελέγη, μεταξύ άλλων, ως κατάλληλη θέση για εγκατάσταση ολοκληρωμένης διαχειρίσεως αποβλήτων η θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού. Με την παράγραφο 3 του αυτού άρθρου ορίσθηκε ότι για την πραγματοποίηση κάθε έργου ή δραστηριότητος που αφορά την διαχείριση αποβλήτων στις ως άνω θέσεις απαιτείται η τήρηση της κατ’ άρθρο 4 παρ. 2 του ν. 1650/1986 διαδικασίας εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων και ότι η έγκριση αυτή επέχει θέση εγκρίσεως επεμβάσεως σε δασική έκταση, κατά τις διατάξεις των άρθρων 45 και 58 του ν. 998/1979, με την δε παράγραφο 7 του αυτού άρθρου ορίσθηκε ότι τα έργα και οι εγκαταστάσεις διαχειρίσεως και διαθέσεως αποβλήτων θεωρούνται, για κάθε έννομη συνέπεια, ως έργα υποδομής ιδιαίτερης σημασίας. Δυνάμει του ως άνω άρθρου 33 παρ. 3 του ν. 3164/2003 εξεδόθη η υπ’ αριθ. ΑΠ 136945/5-12-2003 κοινή υπουργική απόφαση (κ.υ.α.), με την οποία ενεκρίθησαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου «Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) Βορειοανατολικής Αττικής» στην εν λόγω θέση «Μαύρο Βουνό». Όπως προκύπτει από την απόφαση αυτή, σε συνδυασμό με τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, το έργο εκτελείται σε γήπεδο συνολικού εμβαδού 520 στρεμμάτων, από τα οποία τα 464 στρέμματα εμπίπτουν στα όρια της περιοχής που είχε κηρυχθεί αναδασωτέα με την υπ΄ αριθ. 6254/84/14-1-1985 απόφαση του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής. Εν όψει αυτού, στην ως άνω απόφαση, που, κατά το προμνημονευθέν άρθρο 33 παρ. 3 του ν. 3164/2003, επέχει θέση εγκρίσεως επεμβάσεως στην δασική έκταση, διελήφθη και όρος (Δ. 1.21), κατά τον οποίο πρέπει προηγουμένως να εκδοθεί απόφαση άρσεως της αναδασώσεως. Αίτηση ακυρώσεως της και ήδη αιτούσης Κοινότητος κατά της εν λόγω κ.υ.α. απερρίφθη με την υπ’ αριθ. 1151/2007 απόφαση του Δικαστηρίου, με την δε προσβαλλομένη πράξη αίρεται η αναδάσωση στην ως άνω έκταση των 464 στρεμμάτων.
Επειδή, προβάλλεται, ως λόγος ακυρώσεως, με το κύριο και το παραδεκτώς κατατεθέν από 29-10-2007 δικόγραφο προσθέτων λόγων, ότι από καμμία διάταξη του ν. 998/1979 δεν προκύπτει ότι ο νομοθέτης επέτρεψε την άρση αναδασώσεως για την κατασκευή και λειτουργία έργων ολοκληρωμένης διαχειρίσεως στερεών αποβλήτων. Ο λόγος αυτός ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, δεδομένου ότι με την ειδική διάταξη του άρθρου 33 παρ. 3 και 7 του ν. 3164/2003, επετράπη, για το επίμαχο έργο, που χαρακτηρίζεται ως έργο υποδομής ιδιαίτερης σημασίας, η επέμβαση σε δασική έκταση για τον ανωτέρω λόγο που ο νομοθέτης επιτρεπτώς θεώρησε ως επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, επετράπη δε επομένως και η επέμβαση σε έκταση της οποίας αίρεται νομίμως η αναδάσωση.
Επειδή, περαιτέρω προβάλλεται, με το αυτό δικόγραφο προσθέτων λόγων ακυρώσεως, ότι η εν λόγω διάταξη του άρθρου 33 παρ. 3 του ν. 3164/2003 είναι αντισυνταγματική, διότι επιτρέπει την έκδοση πράξεως εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, που συνιστά συνάμα, κατά τον νόμο, και έγκριση επεμβάσεως σε δασική έκταση, χωρίς προηγουμένως να εξετάζεται αν εν προκειμένω η θυσία της δασικής βλαστήσεως είναι το μόνο πρόσφορο μέσο για την ικανοποίηση των σχετικών αναγκών. Ο λόγος αυτός ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί προεχόντως διότι δεν αφορά πλημμέλεια της προσβαλλομένης πράξεως αλλά στρέφεται απαραδέκτως κατά της κ.υ.α. εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων του έργου, η κατά της οποίας μάλιστα ασκηθείσα αίτηση ακυρώσεως, κατά τα ήδη εκτεθέντα, απερρίφθη.
Επειδή, προβάλλεται, ως λόγος ακυρώσεως, ότι η έκδοση της εν λόγω κ.υ.α. ήταν παράνομη και δεν επέφερε τις κατά νόμο συνέπειες, μεταξύ των οποίων και την έγκριση επεμβάσεως σε δασική έκταση, διότι έπρεπε να προηγηθεί της εκδόσεως της η άρση της αναδασώσεως. Ο λόγος αυτός ακυρώσεως πρέπει ομοίως να απορριφθεί προεχόντως διότι στρέφεται απαραδέκτως κατά της εν λόγω κ.υ.α.
Επειδή, προβάλλεται, ως λόγος ακυρώσεως, ότι, κατά την έννοια των διατάξεων που μνημονεύθηκαν στην σκέψη 4, επί ενιαίως καταστραφείσης δασικής εκτάσεως, που έχει, για τον λόγο αυτό, ενιαίως κηρυχθεί αναδασωτέα, δεν επιτρέπεται η μερική άρση της αναδασώσεως, διότι, στην περίπτωση αυτή, δεν έχει επιτευχθεί η πλήρης οικολογική αποκατάσταση όλων των λειτουργιών του καταστραφέντος δασικού οικοσυστήματος. Ο λόγος αυτός ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι ο νόμος, επιτρέποντας, υπό προϋποθέσεις, και την ολική ακόμη άρση αναδασώσεως, ουδόλως εμποδίζει, κατά μείζονα λόγο την μερική ……, αντιστοίχως και η άρση της αναδασώσεως μπορεί να γίνεται με βάση το κριτήριο του βαθμού επιτεύξεως της αναδημιουργίας της δασικής βλαστήσεως. Άλλωστε, θα υπερακόντιζε τον σκοπό του νόμου η υποχρέωση εξετάσεως του ζητήματος ολικής άρσεως της αναδασώσεως ευρύτερης περιοχής, σε περίπτωση όπου η τυχόν ανάγκη εκτελέσεως έργου, για λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, περιορίζεται σε μικρότερη έκταση.
Επειδή, προβάλλεται, ως λόγος ακυρώσεως, με το κύριο και το πρόσθετο δικόγραφο, ότι είναι πλημμελώς αιτιολογημένη η κρίση της Διοικήσεως για την εν προκειμένω αναδημιουργία της δασικής βλαστήσεως, δεδομένου ότι περιορίζεται στην παρουσίαση της υφισταμένης βλαστήσεως, χωρίς να εξειδικεύεται η αναδημιουργία της βλαστήσεως κατά όρια, δασοπονικό είδος και εμβαδόν και χωρίς να εξετάζεται αν αποκαταστάθηκε η δημιουργία δάσους πεύκης στο τμήμα της εκτάσεως που δεν εκαλύπτετο, πριν από την πυρκαϊά, από αείφυλλα πλατύφυλλα αλλά από το εν λόγω δασοπονικό είδος. Όπως προκύπτει από το προοίμιο της προσβαλλομένης πράξεως και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, η επιχειρούμενη άρση της αναδασώσεως στηρίζεται κυρίως στην, συνοδευόμενη από σχετικό διάγραμμα, από 2-9-2005 έκθεση αυτοψίας δασολόγου του Δασαρχείου Καπανδριτίου, που διενεργήθηκε είκοσι και πλέον έτη μετά την καταστροφή της εκτάσεως από πυρκαϊά. Στην έκθεση αυτή εκτίθεται ότι «η [επίμαχη] έκταση [των 464 στρεμμάτων], λόγω της φυσικής αναγέννησης, έχει επανακτήσει την δασική βλάστησή της η οποία προήλθε από την σποροαναγέννηση των δένδρων χαλεπίου πεύκης και την παραβλάστηση των αειφύλλων πλατύφυλλων, που κάηκαν κατά την πυρκαϊά του Αυγούστου έτους 1984. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να φύεται χαλέπιος πεύκη κυρίως στο στάδιο της πυκνοφυτείας αλλά και στο στάδιο των κορμιδίων (κυρίως στα ρέματα της έκτασης), όπως και αείφυλλα πλατύφυλλα (σχίνο-πουρνάρι-άρκευθο-αγριελιά-κουμαριά και κοκορεβυθιά) σε ποσοστό κάλυψης της έκτασης 80% περίπου. Επιπροσθέτως εντός της έκτασης υπάρχουν και εγκαταλελειμμένοι αγροί στους οποίους φύεται αραιή δασική βλάστηση και φρυγανώδης βλάστηση (κυρίως θυμάρι)», παρατίθεται δε εν τέλει το συμπέρασμα ότι έχει αναδημιουργηθεί η δασική βλάστηση. Με τα δεδομένα αυτά, η προσβαλλομένη πράξη αιτιολογείται νομίμως και επαρκώς, εφ’ όσον στα στοιχεία που την συνοδεύουν βεβαιώνεται αιτιολογημένα η αναδημιουργία της δασικής βλαστήσεως κατά το διαρρεύσαν υπερεικοσαετές χρονικό διάστημα και περιγράφεται επακριβώς η δασική βλάστηση της εκτάσεως, τα είδη και η πυκνότητα της καθώς και το στάδιο αναπτύξεώς της. Δεν ήταν δε αναγκαία για την πληρότητα της αιτιολογίας, εν όψει των εκτεθέντων στην σκέψη 4, η εξέταση των στοιχείων που παρατίθενται στον λόγο αυτό ακυρώσεως.
Επειδή, κατόπιν τούτων, η κρινομένη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.