ΔΑΣΗ ΕΝΟΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΘΕΟΥ (Ιούλιος 2007)
-
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΤΑΛΗΣ, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Τρίτη 31 Ιουλίου 2007
Οι δασικές πυρκαγιές που σάρωσαν τη χώρα μας τις τελευταίες εβδομάδες έχουν καταστρέψει πολύτιμα αποθέματα δασών, υποθηκεύοντας την -ήδη ευαίσθητη- κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος. Μαζί έχουν αποτυπώσει και την αδυναμία της πολιτείας να λειτουργεί προληπτικά, αξιοποιώντας έτσι αποτελεσματικότερα τις δυνάμεις της. Αλλά και την επόμενη ημέρα των δασικών πυρκαγιών φαίνεται ότι τα μέτρα αποκατάστασης των επιπτώσεων των πυρκαγιών προσαρμόσθηκαν στην επικοινωνιακή αύρα καθεμίας πυρκαγιάς χωριστά, αύρα που όπως φαίνεται δεν προσδιορίζεται μόνο από την αξία του δάσους αλλά και από τον αριθμό των δυσαρεστημένων κατά περίπτωση πολιτών.
Για παράδειγμα, τα μέτρα για την αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων στην Πάρνηθα ανατέθηκαν στο ΥΠΕΧΩΔΕ που κατά σύμπτωση είχε διαφωνήσει με την τροπολογία για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων σε δασικές εκτάσεις. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν -τόσο για την αποκατάσταση όσο και για την πρόληψη- είναι δικαίως πολλά, μια και το δάσος της Πάρνηθας, πέρα από το φυσικό του κάλλος, αποτελεί μία από τις λίγες φυσικές πηγές δροσισμού του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας. Παράλληλα τα χρονοδιαγράμματα που συνοδεύουν τα μέτρα είναι απαιτητικά, αν και είναι προς απόδειξη αν θα τηρηθούν ή αν θα έχουν την τύχη των αντίστοιχων χρονοδιαγραμμάτων στη Χαλκιδική.
Σε αντιδιαστολή, τα μέτρα για την αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων στο νοτιοανατολικό Πήλιο αλλά και στην Αγιά Λάρισας, στην Κόρινθο, στην Αχαΐα και αλλού ανατέθηκαν στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, που κατά σύμπτωση είχε δρομολογήσει την τροπολογία για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων σε δασικές εκτάσεις. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν γι’ αυτά τα δάση είναι ελλιπή, παρά το γεγονός ότι και αυτά τα δάση είναι το ίδιο πολύτιμα για την ισορροπία του φυσικού περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, τα μέτρα δεν συνοδεύονται από επαρκείς πιστώσεις και δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα, γεγονός που τα καθιστά εξαιρετικά αμφίβολα ως προς την εφαρμογή τους.
Όλοι συμφωνούμε ότι η Πάρνηθα δικαιούται αυξημένης μέριμνας όπως αποτυπώνεται στα μέτρα που ανακοινώθηκαν για την αποκατάστασή της. Την ίδια αυξημένη μέριμνα δικαιούνται και όλα τα άλλα δάση -αλλά και οι ευρύτερες περιοχές τους- που επλήγησαν, καθώς η φυσική τους αναγέννηση παρακολουθεί τους ίδιους κανόνες με αυτούς της αναγέννησης του δάσους στην Πάρνηθα. Ίσως μάλιστα να δικαιούνται και κάποιων μέτρων που στην περίπτωση της Πάρνηθας δεν ήταν αναγκαία, όπως του μέτρου της τουριστικής προβολής των περιοχών που επλήγησαν, ώστε να μην εμπεδωθεί η -απολύτως λανθασμένη- εικόνα ότι τα πάντα καταστράφηκαν.
Όσο η μέριμνα γι’ αυτά τα δάση εξαντλείται στις φτωχικές ανακοινώσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, εύκολα συμπεραίνεται ότι η ευαισθησία ως προς τη λήψη μέτρων είναι σαν ένα ακορντεόν. Ανοίγει και κλείνει ανάλογα με τον αριθμό των δυσαρεστημένων πολιτών ή κατά μία άλλη ανάγνωση, ανάλογα με τον αριθμό των ενοχλημένων ψηφοφόρων. Υπ’ αυτό το πρίσμα η Πάρνηθα είναι τυχερή. Όλα όμως τα άλλα δάση είναι όπως φαίνεται «δάση ενός κατώτερου θεού».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» στις 29 Ιουλίου 2007, σ. 40.