ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Απρίλιος 2007)

Το ενεργειακό πρόβλημα της Ελλάδας καθίσταται εμφανές, αν αναλογιστούμε ότι η χώρα μας καλύπτει τις ενεργειακές ανά­γκες της σε ποσοστό 69% από εισαγωγές συμβατικών καυσίμων, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση το αντί­στοιχο ποσοστό κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 50%. Οι επικίνδυνες περιβαλλοντικές επιπτώσεις της χρήσης ορυκτών καυσίμων και η διαπιστωθείσα δραματική επιδείνω­ση των κλιματικών συνθηκών στην Ευρώπη και στον πλανήτη οδήγησαν πρόσφατα την Ευρωπαϊκή Ένωση σε νέες πρωτοβουλίες που υποχρεώ­νουν τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών να επαναχαράξουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τον ενεργειακό τους σχε­διασμό.

Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο η Ευρωπαϊκή Ένωση υποχρεούται να μειώσει τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου κατά 8% στο διάστημα 2008-2012 σε σύγκριση με τις τι­μές του 1990, ενώ με βάση τον επιμερισμό που έχει γίνει στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης δό­θηκε στην Ελλάδα η δυνατότητα αύξησης των εκπομπών ως 25%. Ο σωστός ενερ­γειακός σχεδιασμός, πέρα από το προφα­νές όφελος που επιφέρει για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, έχει επί­σης πρωταρχική σημασία για την προστα­σία του περιβάλλοντος. Η χώρα μας για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της θα πρέ­πει να προωθήσει συστήματα και τεχνολογίες που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον και συμβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάπτυξη Ανανεώσι­μων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) έχει μεγάλη σημασία.

Ένας τομέας που εμφανίζει μεγάλο ρυθ­μό ανάπτυξης στην κατανάλωση ενέργει­ας είναι ο κτιριακός. Πάνω από 40% της καταναλισκόμενης ενέργειας στην Ευρώ­πη χρησιμοποιείται για την παραγωγή θερ­μικής και ηλεκτρικής ενέργειας για την εξυ­πηρέτηση των κτιρίων. Η ενέργεια αυτή πα­ράγεται κατά κανόνα από συμβατικά καύ­σιμα, τα οποία και ευθύνονται για το φαι­νόμενο του θερμοκηπίου. Συνεπώς, ο βιοκλιματικός σχεδιασμός των κτιρίων και των οργανωμένων οικι­στικών συνόλων πρέπει να μετεξελιχθεί σε σοβαρή παράμετρο στον αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό σχεδιασμό.

Υπάρχει επίσης το πρόβλημα της έλλει­ψης ενός σωστού θεσμικού πλαισίου για τη στήριξη των ΑΠΕ. Ο πρόσφατος νόμος 3468/2006 εμφανίζει αδυναμίες ως προς την αμεσότητα των στόχων του και την απο­τελεσματικότητά του. Επιβάλλεται συνεπώς να εγκαταλειφθεί ο συγκεντρωτικός χαρακτήρας του ενερ­γειακού συστήματος με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και τη θεσμοθέτηση οι­κονομικών κινήτρων, έτσι ώστε οι επενδύ­σεις σε ΑΠΕ να αποτελέσουν εθνικό ενερ­γειακό πόρο με δυναμική επέκτασης.

Ο «θεός» Αίολος και ο «θεός» Ήλιος δώ­ρισαν στη χώρα μας μια μεγάλη προίκα. Μπορούμε να εκμεταλλευθούμε τις δύο αυ­τές φυσικές δυνάμεις, χωρίς να διαταρά­ξουμε το ευαίσθητο ηπειρωτικό και νη­σιωτικό τοπίο. Η αειφόρος ανάπτυξη μέσω των ΑΠΕ μπορεί να συνυπάρξει με την προ­στασία και -γιατί όχι- την ανάδειξη του φυσικού και ιστορικά δομημένου περι­βάλλοντος της χώρας μας, αρκεί να μελε­τήσουμε και να προγραμματίσουμε ορθο­λογικά τις από εδώ και πέρα ενέργειές μας, με τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών.

 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 22 Απριλίου 2007, σ. Β4.