ΣτΕ 932/2025 [Στερείται εκτελεστότητας η απόφαση δημοτικού συμβουλίου περί χαρακτηρισμού δρομίσκου ως δημοτικής οδού]
Περίληψη
– Δεδομένου ότι, α) από το Σύνταγμα προκύπτει υποχρέωση συνολικού σχεδιασμού του οδικού δικτύου, ο οποίος πρέπει να εξειδικεύεται μέχρι το επίπεδο δήμου ή κοινότητας και β) η αναγνώριση, κατάργηση κ.λπ. δημοτικής ή κοινοτικής οδού έχει σοβαρές συνέπειες, μεταξύ άλλων, ως προς τη δόμηση των παρόδιων ακινήτων και την πολεοδομική και χωροταξική διαρρύθμιση της περιοχής, η επίλυση του ζητήματος της υπάρξεως ή μη δημοτικής ή κοινοτικής οδού δεν μπορεί να επιλύεται κατά περίπτωση, επ’ ευκαιρία συγκεκριμένης υποθέσεως, με κίνδυνο εκδόσεως αποσπασματικών και αντιφατικών αποφάσεων, αλλά πρέπει να τέμνεται εγκύρως με την έκδοση πολιτειακής πράξης ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της οδού. Διαφορετικό δε είναι το ζήτημα της τυχόν υπάρξεως ιδιωτικών δικαιωμάτων, για τα οποία αρμόδια είναι τα πολιτικά δικαστήρια. Ειδικότερα, η εν λόγω ρύθμιση, δεδομένου ότι συνιστά άσκηση αρμοδιότητας πολεοδομικού σχεδιασμού που δεν έχει εντοπισμένο χαρακτήρα μπορεί να ενεργείται για πρώτη φορά είτε α) με π.δ. καθορισμού του οδικού δικτύου επιπέδου τουλάχιστον Ο.Τ.Α., κατ’ αναλογία των ισχυόντων επί αναγνωρίσεως εθνικών και επαρχιακών οδών (βλ. άρθ. 2 παρ. 2 και 3 παρ. 2 του ν. 3155/1955, αντιστοίχως), εν συνεχεία δε, προκειμένου περί εντοπισμένων ρυθμίσεων, με πράξη του αρμόδιου για τον πολεοδομικό σχεδίασμά οργάνου, πλην αν πρόκειται περί προστατευόμενων περιοχών, οπότε απαιτείται π.δ., είτε β) με την ενσωμάτωσή της σε ευρύτερο σχεδίασμά, θεσπιζόμενο με πράξη του αρμόδιου κρατικού οργάνου. Πάντως, μέχρι την κατά τα ανωτέρω ολοκλήρωση του συνολικού σχεδιασμού του οδικού δικτύου, η οποία πρέπει να λάβει χώρα εντός ευλόγου χρόνου, είναι ανεκτή η κατά περίπτωση αναγνώριση δημοτικών κ.λπ. οδών με πράξη του κατά περίπτωση αρμόδιου οργάνου πολεοδομικού σχεδιασμού, κατά τις διακρίσεις του ν. 2831/2000 και σύμφωνα με τα κριθέντα με την 3661/2005 απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου.
Η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αμοργού, που εκδόθηκε στο πλαίσιο του υποβληθέντος αιτήματος από τον …., ο οποίος, υπό το βάρος του αποκλεισμού διέλευσης του ίδιου, της μητέρας του και του ομόρου της ……. από τον επίδικο δρόμο ,ζήτησε να πληροφορηθεί αν το διερχόμενο από την ιδιοκτησία τους επίμαχο τμήμα αυτού είναι ιδιωτικό ή κοινόχρηστο, προσβάλλεται απαραδέκτως. Και τούτο διότι το Δημοτικό Συμβούλιο του καθ’ού Δήμου, που δεν είχε, άλλωστε, κατά νόμο την αρμοδιότητα να καθορίσει, με την έκδοση εκτελεστής διοικητικής πράξεως, το καθεστώς της επίδικης οδού ως κοινόχρηστης ή ιδιωτικής με την εκφρασθείσα εν προκειμένω διαπίστωση περί υπάρξεως στην επίμαχη θέση δημοτικού δρόμου δεν προέβη πρωτογενώς σε αναγνώριση του δρόμου αυτού και συνεπώς δεν άσκησε αρμοδιότητα πολεοδομικού σχεδιασμού. Επομένως, η προσβαλλόμενη αυτή πράξη αποτελεί πληροφοριακό έγγραφο στο οποίο εκφράζεται απλώς η άποψη του Δήμου επί του ανωτέρω ζητήματος και δεν επάγεται έννομα αποτελέσματα ούτε επηρεάζει τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των θιγομένων ιδιοκτητών, η επίλυση δε του ζητήματος του κοινόχρηστου ή μη χαρακτήρα του εν λόγω δρόμου ανήκει στην αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων. Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση κατά το μέρος της που στρέφεται κατά της ως άνω πράξης του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αμοργού είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη, διότι στρέφεται κατά πράξεως μη εκτελεστής.
Πρόεδρος: Μ. Γκορτζολίδου
Εισηγητής: Αγγ. Μίντζια
