ΣτΕ 939/2025 [Παράνομη παράλειψη εξέτασης αιτήματος για αποδέσμευση ακινήτου περιληφθέντος σε ζώνη λιμένα]
Περίληψη
– Με την πράξη καθορισμού χερσαίας ζώνης λιμένος δεν κηρύσσεται εν ταυτώ αναγκαστική απαλλοτρίωση των τυχόν ευρισκόμενων εντός αυτής ιδιωτικών ακινήτων, αλλά απαιτείται η έκδοση αυτοτελούς διοικητικής πράξεως περί κηρύξεως αυτής. Ο καθορισμός, όμως, χερσαίας ζώνης λιμένος, καθ’ό μέρος περιλαμβάνει ακίνητα ιδιωτών, επιφέρει ουσιώδη περιορισμό των δικαιωμάτων των ιδιοκτητών, δεδομένου ότι συνεπάγεται απαγόρευση διαθέσεως των εν λόγω ακινήτων για άλλο σκοπό. Και ναι μεν αποτελεί επιτρεπτή κατά το Σύνταγμα (άρθρο 17) δέσμευση της ιδιοκτησίας, εφόσον δεν υπερβαίνει τα εύλογα, για κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, χρονικά όρια, ωστόσο αν η ανωτέρω δέσμευση διατηρηθεί πέραν των ορίων αυτών, χωρίς να προωθείται η διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτριώσεως, τότε ο εν λόγω καθορισμός καθίσταται πλέον οικονομικό και νομικό βάρος της ιδιοκτησίας, που έρχεται σε αντίθεση προς τη συνταγματική της προστασία, ανακύπτει δε εκ του λόγου τούτου υποχρέωση της Διοικήσεως να άρει, κατόπιν αιτήσεως του ιδιοκτήτη, τη δέσμευση αυτή, με τον αποχαρακτηρισμό του ακινήτου ως χώρου περιλαμβανόμενου στη χερσαία ζώνη λιμένος. Αρμόδιος δε να κρίνει και να προωθήσει, αν συντρέχει νόμιμη περίπτωση, αίτημα αποχαρακτηρισμού ακινήτου ως χώρου περιλαμβανόμενου στη χερσαία ζώνη λιμένος είναι ο οικείος φορέας διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένα, στον οποίο ανήκει α) κατ’ αρχήν, η αρμοδιότητα καθορισμού του ορίου της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης λιμένα, β) η χρήση και η εκμετάλλευση των χώρων και όλων εν γένει των κτημάτων που περιλαμβάνονται στη ζώνη λιμένα και γ) η αρμοδιότητα κίνησης της διαδικασίας αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, για λόγους δημόσιας ωφέλειας, των κτημάτων ιδιωτών που περιλαμβάνονται στη ζώνη λιμένα.
Η Διοίκηση όφειλε να επιληφθεί του αιτήματος και – αφού αποσαφηνίσει το ιδιοκτησιακό και πολεοδομικό καθεστώς που διέπει την έκταση των 86,97 τ.μ. – να αποφανθεί εάν εν προκειμένω συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις για τον αποχαρακτηρισμό της επίμαχης εκτάσεως ως εμπίπτουσας στον εξομοιούμενο με χερσαία ζώνη λιμένα χώρο. Οι δε περιλαμβανόμενοι στα έγγραφα απόψεων προς το Δικαστήριο ισχυρισμοί του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, με τους οποίους επιχειρεί, το πρώτον, να αιτιολογήσει την απόρριψη του αιτήματος, ισχυριζόμενο, με αναφορά σε συγκεκριμένα έγγραφα, ότι η ως άνω έκταση δεν ανήκει στην ιδιοκτησία των αιτούντων είναι απορριπτέοι, δεδομένου ότι, όπως γίνεται παγίως δεκτό η αναπλήρωση της ελλείπουσας αιτιολογίας των διοικητικών πράξεων δεν είναι εφικτή με την έκθεση των απόψεων της Διοικήσεως προς το Δικαστήριο επ’ ευκαιρία της ασκηθείσας αιτήσεως ακυρώσεως.
Πρόεδρος: Μ. Γκορτζολίδου
Εισηγητής: Θ. Κανελλοπούλου