ΣΤΕ 402/2021 [ΝΟΜΙΜΟΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΧΩΡΩΝ ΠΟΥ ΕΞΟΜΟΙΩΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΖΩΝΗ ΛΙΜΕΝΑ]
Περίληψη
– Με την διάταξη της παραγράφου 15 του άρθρου εικοστού πρώτου του ν. 2932/2001 παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας για τον καθορισμό της περιοχής ευθύνης (δικαιοδοσίας) του κάθε “Οργανισμού Λιμένος Α.Ε.”, εντός της οποίας ο εν λόγω φορέας διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένων μπορεί να προχωρήσει σε διαδικασία καθορισμού χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης λιμένα, κατά τις διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 2971/2001, ή καθορισμού χώρου εξομοιούμενού προς ζώνη λιμένα, κατά τις διατάξεις του άρθρου 28 του ίδιου νόμου, με συνέπεια των ανωτέρω καθορισμών την υπαγωγή του χώρου στην αρμοδιότητα του οικείου φορέα και την εκτέλεση από τον φορέα αυτό έργων για την εξυπηρέτηση των αναγκών του λιμένα. Εξάλλου, η διαδικασία καθορισμού χώρου εξομοιουμένου με ζώνη λιμένα διαφέρει από την αντίστοιχη διαδικασία καθορισμού χερσαίας ζώνης λιμένα ως προς το ότι αφορά προϋφιστάμενα λιμενικά έργα και εγκαταστάσεις ή εκτάσεις στις οποίες διενεργούνται εν τοις πράγμασι εργασίες προσιδιάζουσες στη λειτουργία λιμένων και λιμενικών εγκαταστάσεων και οι οποίες εμπίπτουσες στην περιοχή της δικαιοδοσίας κάποιου φορέα, διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένα μπορούν να αποτυπωθούν και οριοθετηθούν, προκειμένου να υπαχθούν στο ιδιαίτερο καθεστώς που διέπει τη ζώνη λιμένα, το οποίο συνεπάγεται την κοινοχρησία τους και την άσκηση των σχετικών διοικητικών αρμοδιοτήτων, χάριν της συνολικής αντιμετώπισης και διαχείρισής τους ως ενιαίου συστήματος λιμενικών υποδομών.
Προβάλλεται ότι οι υφιστάμενες προβλήτες του μικρού αλιευτικού καταφυγίου του οικισμού της Νέας Περάμου, οι οποίες κατασκευάστηκαν χωρίς άδεια ή άλλη χωροθέτηση πριν 30-40 χρόνια, μετατρέπονται με την μέθοδο της εξομοίωσης του άρθρου 28 του ν. 2971/2001 σε λιμένα κατά παράκαμψη της διαδικασίας καθορισμού ζώνης λιμένα των άρθρων 18-21 του ν. 2971/2001 και χωρίς να έχει προηγηθεί Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (ΣΠΕ) ή περιβαλλοντικός προέλεγχος και χωρίς προηγούμενο χωροταξικό σχεδίασμα και πλήρως τεκμηριωμένη μελέτη από την οποία να προκύπτει η αναγκαιότητα δημιουργίας λιμένα, δηλαδή οι ειδικότερες ανάγκες που καλείται να εξυπηρετήσει, και χωρίς να εξασφαλίζεται η βιώσιμη ανάπτυξή του, κατά παράβαση του άρθρου 24 παρ.1 του Συντάγματος, 191 παρ.2 ΣΛΕΕ, του ν. 1650/1986 και της ΚΥΑ 107017/2006 (Β’1225/2006), η οποία εκδόθηκε σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2001/42/ΕΚ.
Με την πράξη καθορισμού χώρου εξομοιούμενου με ζώνη λιμένα αποτυπώνεται και οριοθετείται ήδη υφιστάμενο λιμενικό έργο, υποδομή και εγκατάσταση (προβλήτας κ.λ.π.) προκειμένου, εντός της εξομοιούμενης έκτασης, ο έχων την ευθύνη (δικαιοδοσία) φορέας διοίκησης και διαχείρισης να ασκήσει την καθ’ ύλην αρμοδιότητά του, υπό την έννοια δε αυτή η πράξη εξομοίωσης με ζώνη λιμένα έχει χωροταξικό περιεχόμενο. Ενόψει τούτων, ο ΟΛΕ Α.Ε. στην γεωγραφική ευθύνη του οποίου εμπίπτει το προϋφιστάμενο αλιευτικό καταφύγιο της Νέας Περάμου νομίμως προέβη στην διαδικασία της εξομοίωσης του χώρου με ζώνη λιμένα.
Περαιτερω, δεδομένου ότι η εξομοίωση του άρθρου 28 του ν. 2971/2001 και των διατάξεων στις οποίες το άρθρο αυτό παραπέμπει αφορά υφιστάμενη λιμενική εγκατάσταση με τα χαρακτηριστικά που αυτή έχει και την λειτουργία που επιτελεί κατά τον χρόνο της εξομοίωσης, δεν απαιτείτο εν προκειμένω να είχε προηγηθεί της έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης εξομοίωσης Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση και Αξιολόγηση, ούτε Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση ή περιβαλλοντικός προέλεγχος, διότι με την εξομοίωση του χώρου με ζώνη λιμένα δεν μεταβάλλεται η λειτουργία του χώρου από αλιευτικό καταφύγιο σε εμπορικό ή τουριστικό λιμένα, ούτε πραγματοποιούνται νέα λιμενικά έργα και δραστηριότητες. Συνεπώς, ο ανωτέρω λόγος ακυρώσεως, ο οποίος στηρίζεται στην εκδοχή ότι με την προσβαλλόμενη πράξη επιχειρείται η αλλαγή της λειτουργίας των υφιστάμενων υποδομών ελλιμενισμού αλιευτικών σκαφών της Νέας Περάμου ή ότι επιχειρείται οποιαδήποτε αναβάθμιση, εκσυγχρονισμός ή επέκταση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων, πρέπει να απορριφθεί ως αβασιμος.
Προβάλλεται ότι οι ασκούμενες δραστηριότητες στο αλιευτικό καταφύγιο της Νέας Περάμου είναι τοπικής εμβέλειας και η διοίκησή του συνιστά τοπική υπόθεση ανήκουσα στην αρμοδιότητα του οικείου ΟΤΑ δυνάμει του άρθρου 102 του Συντάγματος και του άρθρου 75 παρ.9 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.
Κατά τους αιτούντες, η έμμεση απόσπαση της αρμοδιότητας αυτής του Δήμου Νέας Περάμου με την μέθοδο της εξομοίωσης του χώρου με ζώνη λιμένα και η υπαγωγή του στην αρμοδιότητα του Οργανισμού Λιμένα Ελευσίνας Α.Ε. παραβιάζει τις ανωτέρω διατάξεις και σε κάθε περίπτωση στη διαδικασία θα έπρεπε να συμμετάσχει και να συναινέσει και ο οικείος ΟΤΑ. Ο ανωτέρω λόγος ακυρώσεως είναι απορριπτέος ως αβάσιμος διότι η έκδοση πράξεως εξομοίωσης χώρου με ζώνη λιμένα συνδέεται με την ορθολογική διαχείριση και την προστασία του παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος, η οποία υπόκειται σε συνολικό σχεδίασμά σε εθνικό επίπεδο. Ως εκ τούτου η συνολική αυτή διαχείριση των λιμένων αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση δημοσίων σκοπών κρατικού ενδιαφέροντος και δεν αποτελεί τοπική υπόθεση, και όταν ακόμα οι αρμοδιότητες διοίκησης και διαχείρισης ασκούνται από ΟΤΑ ή δημοτικά ΝΠΔΔ.
Πρόεδρος: Ι. Μαντζουράνης
Εισηγητής: Π. Καρλή
Το πλήρες κείμενο της απόφασης θα αναρτηθεί αμέσως μετά την καθαρογραφή του από το Δικαστήριο.
