ΣτΕ 848/2016 [Αρμοδιότητα εξαίρεσης από την κατεδάφιση αυθαιρέτων με μικρές παραβάσεις]

Περίληψη

-Η εξαίρεση αυθαιρέτων κτισμάτων από την κατεδάφιση συνιστά μεν αρμοδιότητα, που συνδέεται με τη δόμηση και έχει και πολεοδομικό χαρακτήρα, όπως και οι αρμοδιότητες που πράγματι μεταβιβάσθηκαν στους δήμους, εισάγει, όμως, απόκλιση από τον πάγιο συνταγματικό κανόνα που επιβάλλει την κατεδάφιση των αυθαιρέτων κατασκευών προϋποθέτει την ειδική κρίση εκ μέρους του αρμοδίου διοικητικού οργάνου ότι συντρέχουν οι ειδικές προϋποθέσεις, υπό τις οποίες και μόνο είναι συνταγματικώς ανεκτή η εξαίρεση αυτή, η σχετική δε κρίση, πρέπει, κατά το νόμο, να είναι προϊόν ειδικής αιτιολογίας και να διαμορφώνεται αφού τηρηθεί ειδική διοικητική διαδικασία με γνωμοδότηση του Σ.Χ.Ο.Π., το οποίο είναι κατεξοχήν αρμόδιο για την επεξεργασία και εξειδίκευση κριτηρίων χωροταξίας και περιβάλλοντος και δεν αποτελεί, άλλωστε, όργανο του Δήμου ούτε γνωμοδοτεί προς αυτόν.

-Η προκείμενη αρμοδιότητα εξαίρεσης αυθαιρέτων από την κατεδάφιση αποτελεί αρμοδιότητα συνδεόμενη με τη χωροταξία και το περιβάλλον, φυσικό και οικιστικό, και, συνεπώς, έχει μεταβιβασθεί στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.

Πρόεδρος: Ιω. Μαντζουράνης
Εισηγητής: Χρ. Ντουχάνης
Δικηγόροι: Παν. Σπυρόπουλος, Αθ. Σπυρίδης

Βασικές Σκέψεις

Επειδή, με την υπό κρίση έφεση, για την άσκηση της οποίας δεν απαιτείται η κατάθεση παραβόλου (άρθρο 99 του π.δ. 30/1996, Α΄ 21), ζητείται η εξαφάνιση της 202/2009 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, με την οποία έγινε δεκτή αίτηση ακυρώσεως των εφεσιβλήτων και ακυρώθηκε η 2445/17.6.2005 πράξη του Νομάρχη Σερρών. Με την πράξη αυτή είχε εγκριθεί η εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαίρετης προσθήκης, επιφανείας 26 τ.μ., στο δώμα εξαώροφης πολυκατοικίας επί των οδών Ραιδεστού και Κοσμά Αλεξανδρίδη στην πόλη των Σερρών, κατ’ επίκληση των διατάξεων του άρθρου 9 παρ. 8 του ν. 1512/1985 περί μικροπαραβάσεων.
Επειδή, με το άρθρο 94 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87) μεταβιβάσθηκαν στους δήμους που συνεστήθησαν με τον ίδιο νόμο, αρμοδιότητες πρόσθετες έναντι εκείνων που ανέθετε ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α΄ 114) στους υφισταμένους κατά την έκδοσή του οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α΄ βαθμού. Έτσι, στο άρθρο 75 παρ. Ι του ΚΔΔ (τομέας β΄ «Περιβάλλον»), προστέθηκαν, μεταξύ άλλων, υπό στ. 11, στις αρμοδιότητες των Δήμων, αυτές της έκδοσης οικοδομικών αδειών, προελέγχου για την έκδοσή τους, ελέγχου μελετών για οικοδομικές άδειες και συναφείς πολεοδομικές αρμοδιότητες, καθώς και οι αρμοδιότητες ελέγχου και επιβολής προστίμων για την κατασκευή αυθαιρέτων κτισμάτων, όχι όμως και αυτές της εκτέλεσης αποφάσεων κατεδάφισης αυθαιρέτων (ΣτΕ 1161/2013).
Επειδή, στο άρθρο 9 παρ. 8 του ν. 1512/1985 (Α΄ 4) ορίζονται τα εξής: «Με απόφαση του νομάρχη μπορεί να εγκρίνεται η εξαίρεση ή όχι από την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών, εάν πρόκειται για μικρές παραβάσεις των οποίων κατασκευών η κατεδάφιση θα κατέληγε σε υπέρμετρη βλάβη του κτηρίου ή θα έθετε σε κίνδυνο την φέρουσα κατασκευή αυτού ή θα παρέβλαπτε την αισθητική εμφάνιση των κτηρίων ή θα απαιτούσε υπέρμετρες δαπάνες για την αποκατάσταση της αισθητικής και των οποίων η διατήρηση εν πάση περιπτώσει δεν θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια της κατασκευής ούτε θα απέβαινε σε βάρος της πόλεως. [Όπως το επόμενο εδάφιο προστέθηκε με το άρθρο 9 παρ. 5 του ν. 3212/2003 (Α΄ 308)]. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων καθορίζονται οι μικρές παραβάσεις για τις οποίες είναι δυνατή η εξαίρεση από την κατεδάφιση, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, οι ειδικότερες προϋποθέσεις της εξαίρεσης, οι όροι εφαρμογής της διάταξης αυτής και κάθε σχετικό θέμα. Η απόφαση της εξαίρεσης εκδίδεται με σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος του νομού. Στην περίπτωση αυτή επιβάλλονται τα προβλεπόμενα από την παράγραφο 2 του άρθρου 17 του ν. 1337/1983 πρόστιμα …». (βλ. και άρθρο 388 παρ. 1 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας -π.δ. της 14.7.1999, Δ΄ 580). Περαιτέρω, κατ’ επίκληση του άρθρου 9 παρ. 8 του ν. 1512/1985, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 9 παρ. 5 του ν. 3212/2003, των άρθρων 15, 16, 17 του ν. 1337/1983 (Α΄ 33), που ρυθμίζουν ζητήματα σχετικά με την αναστολή της κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κτισμάτων τα οποία έχουν ανεγερθεί μέχρι την 31.1.1983 (άρθρο 15), την εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαιρέτων κτισμάτων (άρθρο 16) και την υποχρεωτική κατεδάφιση των ανεγερθέντων μετά την 31.1.1983 αυθαιρέτων (άρθρο 17), καθώς και των άρθρων 22 παρ. 1, 3 και 4 και 23 του ν. 1577/1985 (Α΄ 210), που προβλέπουν την έκδοση οικοδομικής άδειας για την εκτέλεση εργασιών δόμησης, τον χαρακτηρισμό κατασκευών ως αυθαιρέτων και τις προσθήκες σε νομίμως υφιστάμενα κτήρια (βλ. και άρθρα 381 επ. του ΚΒΠΝ), εκδόθηκε η οικ. 7587/12-24.2.2004 απόφαση της Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροτα¬ξίας και Δημοσίων Έργων (Β΄ 372). Με το άρθρο 2 της απόφασης αυτής εισήχθη σύστημα διάκρισης των «μικρών παραβάσεων» σε δύο κατηγορίες με διαφοροποιημένες προϋποθέσεις της εξαίρεσης από την κατεδάφιση. Για την μία κατηγορία, αυτήν, δηλαδή, των ακόμη μικρότερων από τις συνήθεις μικρές παραβάσεις, όπως αυτές περιγράφονται στις σχετικές διατάξεις του εν λόγω άρθρου 2 με τον καθορισμό, ιδίως, των μειωμένων διαστάσεων και της μικρής επιφανείας τους, ορίζεται ότι η εξαίρεση από την κατεδάφιση δεν εγκρίνεται από τον οικείο Νομάρχη, αλλά από τον Προϊστάμενο της Πολεοδομικής Υπηρεσίας, χωρίς προηγούμενη γνωμοδότηση του ΣΧΟΠ. Οι διατάξεις του άρθρου 2 της ως άνω υπουργικής απόφασης και το σύστημα που εισάγουν κρίθηκαν ανίσχυρες, ως εκτός εξουσιοδοτήσεως, και ακυρώθηκαν με την 2880/2015 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Επειδή, εξάλλου, στο άρθρο 283 του ν. 3852/2010 ορίζονται τα εξής: «1. … 2. Από την έναρξη λειτουργίας των περιφερειών καταργούνται οι ενιαίες νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και τα νομαρχιακά διαμερίσματα. Οι περιφέρειες υπεισέρχονται, αυτοδικαίως, μετά την έναρξη ασκήσεως των αρμοδιοτήτων τους, σε όλα τα δικαιώματα, περιλαμβανομένων και των εμπραγμάτων, καθώς και στις υποχρεώσεις, των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. [Όπως το επόμενο εδάφιο αντι¬καταστάθηκε με το άρθρο 6 παρ. 13 του ν. 4071/2012 (Α΄ 85)]. Οι εκκρεμείς δίκες των πρώην Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, εκτός από αυτές που αφορούν πράξεις ή παραλείψεις των πολεοδομικών γραφείων που συνεχίζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες για τα θέματα αυτά, συνεχίζονται, αυτοδικαίως, από τις ιδρυόμενες περιφέρειες, χωρίς να διακόπτονται και χωρίς να απαιτείται ειδική διαδικαστική πράξη συνέχισης για την καθεμία από αυτές. [Όπως τα επόμενα εδάφια προστέθηκαν με το άρθρο 49 παρ. 4 του ν. 3943/2011 (Α΄ 66)]. Οι δήμοι και οι περιφέρειες υπεισέρχονται αυτοδικαίως σε πάσης φύσεως υποχρεώσεις και δικαιώματα, εξαιρουμένων των εμπραγμάτων, που βάσει διατάξεων νόμων και κανονιστικών πράξεων συνδέονται με αρμοδιότητες που μεταφέρονται σε αυτούς. … 3 . Λοιπές αρμοδιότητες Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, όπως είχαν ορισθεί και ασκούνταν με διατάξεις τυπικών νόμων και κανονιστικών πράξεων και οι οποίες δεν έχουν απονεμηθεί στις περιφέρειες με το άρθρο 186 του παρόντος, ούτε έχουν μεταβιβασθεί στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και στους δήμους ασκούνται, μετά την εγκατάσταση των οικείων αιρετών οργάνων από την περιφέρεια, με εξαίρεση θέματα διαχείρισης και προστασίας των δασών, καθώς και θέματα χωροταξίας και περιβάλλοντος, η άσκηση των οποίων περιέρχεται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση. 4. Από την έναρξη λειτουργίας των αποκεντρωμένων διοικήσεων καταργούνται οι περιφέρειες που έχουν ιδρυθεί με το ν. 2503/1997 και υπεισέρχονται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των καταργουμένων περιφερειών συμπεριλαμβανομένων και των διεθνών τους συνεργασιών κατά το λόγο της συμμετοχής τους σε αυτές. Οι εκκρεμείς δίκες, συνεχίζονται αυτοδικαίως από τις νέες αποκεντρωμένες διοικήσεις, χωρίς να απαιτείται ειδική διαδικαστική πράξη συνέχισης για καθεμία από αυτές …».
Επειδή, η πράξη εξαίρεσης ή μη από την κατεδάφιση αυθαιρέτων κτισμάτων, εκδιδόμενη κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 9 παρ. 8 του ν. 1512/1985 από τον νομάρχη πριν από την κατάργηση των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων με το άρθρο 283 παρ. 2 του ν. 3852/2010, δεν συνιστά αρμοδιότητα έκδοσης οικοδομικών αδειών, προελέγχου για την έκδοσή τους, ελέγχου μελετών για οικοδομικές άδειες ούτε συναφή με αυτές πολεοδομική αρμοδιότητα, δεν εμπίπτει δε ούτε στις αρμοδιότητες ελέγχου και επιβολής προστίμων για την κατασκευή αυθαιρέτων κτισμάτων. Ως εκ τούτου, δεν συγκαταλέγεται στις αρμοδιότητες που μεταβιβάσθηκαν στους δήμους με το άρθρο 94 του ν. 3852/2010. Τούτο δε διότι η εξαίρεση αυθαιρέτων κτισμάτων από την κατεδάφιση συνιστά μεν αρμοδιότητα που συνδέεται με τη δόμηση και έχει και πολεοδομικό χαρακτήρα, όπως και οι ως άνω αρμοδιότητες που πράγματι μεταβιβάσθηκαν στους δήμους, εισάγει, όμως, απόκλιση από τον πάγιο συνταγματικό (άρθρο 24 παρ. 1 και 2 Συντ.) κανόνα που επιβάλλει την κατεδάφιση των αυθαιρέτων κατασκευών (ΣτΕ 2880/2015 επταμ. κ.ά.), προϋποθέτει την ειδική κρίση εκ μέρους του αρμοδίου διοικητικού οργάνου ότι συντρέχουν οι ειδικές προϋποθέσεις, υπό τις οποίες και μόνο είναι συνταγματικώς ανεκτή η εξαίρεση αυτή, η σχετική δε κρίση πρέπει, κατά το νόμο, να είναι προϊόν ειδικής αιτιολογίας και να διαμορφώνεται αφού τηρηθεί ειδική διοικητική διαδικασία με γνωμοδότηση του Σ.Χ.Ο.Π., το οποίο είναι κατεξοχήν αρμόδιο για την επεξεργασία και εξειδίκευση κριτηρίων χωροταξίας και περιβάλλοντος και δεν αποτελεί, άλλωστε, όργανο του Δήμου ούτε γνωμοδοτεί προς αυτόν. Κατά συνέπεια, η παρούσα δίκη, καταλαμβανόμενη από τις διατάξεις του άρθρου 283 ν. 3852/2010 περί των δικών των καταργουμένων με το νόμο αυτό νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων που είναι εκκρεμείς κατά τον οριζόμενο στις διατάξεις του άρθρου αυτού χρόνο, δεν συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών που αφορούν τις πράξεις ή παραλείψεις των πολεοδομικών γραφείων, κατά την έννοια του άρθρου 283 παρ. 2 εδ. τρίτο, όπως το εδάφιο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 παρ. 13 του ν. 4071/2012, δηλαδή τις οικοδομικές άδειες, τις εκθέσεις αυτοψίας αυθαιρέτων και τις λοιπές συναφείς αρμοδιότητες που περιήλθαν στους δήμους με βάση το άρθρο 94 του ν. 3852/2010 (πρβλ. ΣτΕ 1161/2013). Επομένως, η δίκη αυτή, αφορώσα σε πράξη του νομάρχη περί εξαίρεσης από την κατεδάφιση αυθαίρετης κατασκευής, δεν συνεχίζεται από το Δήμο Σερρών, στην εδαφική περιφέρεια του οποίου έχει αυτή ανεγερθεί (βλ., όμως, ΣτΕ 1180/2015).
Επειδή, η αρμοδιότητα εξαίρεσης από την κατεδάφιση αυθαιρέτων κατασκευών ως μικρών παραβάσεων κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 9 παρ. 8 του ν. 1512/1985, όπως τροποποιήθηκαν, αποτελεί αρμοδιότητα των καταργηθεισών νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, η οποία δεν περιλαμβάνεται στους καταλόγους αρμοδιοτήτων οι οποίες μεταβιβάσθηκαν με πάγιες διατάξεις του ν. 3852/2010 είτε στις συσταθείσες περιφέρειες είτε στις νεοπαγείς Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Ως προς την αρμοδιότητα αυτή έχει, επομένως, εφαρμογή η γενική διάταξη του άρθρου 283 παρ. 3 περί ολικής μεταφοράς των αρμοδιοτήτων αυτών κατά κανόνα στις περιφέρειες, και, ειδικώς εφόσον αφορούν σε θέματα διαχείρισης και προστασίας δασών και χωροταξίας και περιβάλλοντος, στις οικείες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Κατά την έννοια, εξάλλου, της διάταξης αυτής, η προκείμενη αρμοδιότητα εξαίρεσης αυθαιρέτων από την κατεδάφιση, η οποία πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς, κατά τα αναφερόμενα σε προηγούμενη σκέψη, βάσει γνωμοδοτήσεως του τότε κατεξοχήν αρμοδίου συλλογικού οργάνου για την εξειδίκευση χωροταξικών κριτηρίων, δηλαδή του Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος, αποτελεί αρμοδιότητα συνδεόμενη με τη χωροταξία και το περιβάλλον, φυσικό και οικιστικό, και, συνεπώς, έχει μεταβιβασθεί στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Περαιτέρω, κατά τη γνώμη του προεδρεύοντος Συμβούλου, Ιω. Μαντζουράνη, και του Συμβούλου, Χρ. Ντουχάνη, οι εκκρεμείς δίκες των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων που αφορούν θέματα ως προς τα οποία οι σχετικές αρμοδιότητες έχουν, κατά τα ανωτέρω, μεταφερθεί στις Αποκεντρωμένες Αυτοδιοικήσεις (δασικές υποθέσεις, ζητήματα χωροταξίας και περιβάλλοντος), άρα και αυτές επί νομαρχιακών αποφάσεων εξαίρεσης αυθαιρέτων από την κατεδάφιση, συνεχίζονται από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, οι οποίες ασκούν και τη σχετική ουσιαστική αρμοδιότητα. Τούτο δε, παρ’ ότι η παρ. 4 του άρθρου 283 του ν. 3852/2010, προβλέπει ότι οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις συνεχίζουν τις εκκρεμείς δίκες των καταργηθεισών περιφερειών, και όχι των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, διότι η διάταξη αυτή, αποβλέποντας στο συνήθως συμβαίνον, στη μεταφορά, δηλαδή προς τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις αρμοδιοτήτων των τέως κρατικών περιφερειών (π.χ. δασικές υποθέσεις κ.ά.), ρυθμίζει συστοίχως και το δικονομικό ζήτημα της συνέχισης των εκκρεμών δικών, περιοριζόμενη στη ρητή πρόβλεψη της συνέχισης από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις των εκκρεμών δικών των τέως περιφερειών, τις σχετικές αρμοδιότητες των οποίων ασκούν ήδη οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Αντιστοίχως, άλλωστε, στο τρίτο εδάφιο της παρ. 2 του ν. 3852/2010 προβλέπεται ομοίως η συνέχιση εκ μέρους των συνιστωμένων με τον ίδιο νόμο περιφερειών των εκκρεμών δικών των καταργηθεισών νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, για τον ίδιο λόγο, διότι, δηλαδή, το μεγαλύτερο μέρος των αρμοδιοτήτων των τελευταίων μεταβιβάσθηκε στις νέες περιφέρειες και διαλαμβάνεται ειδική εξαίρεση (βλ. τρίτο εδάφιο, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 παρ. 13 του ν. 4071/2012) ως προς τις αρμοδιότητες των τέως νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, οι οποίες, αντί να μεταβιβασθούν στις νέες περιφέρειες, περιήλθαν στους δήμους (οικοδομικές άδειες, αυθαίρετα κ.λπ.) και για τις οποίες ορίζεται ότι οι σχετικές εκκρεμείς δίκες δεν συνεχίζονται από τις περιφέρειες, αλλά από τις «αρμόδιες υπηρεσίες», προδήλως τους δήμους. Κατά συνέπεια, η παρούσα δίκη συνεχίζεται, κατά τη γνώμη αυτή, από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης. Κατά τη γνώμη, όμως, της Συμβούλου, Παν. Καρλή, και των Παρέδρων Δημ. Βασιλειάδη και Ανδρ. Σκούφαλου, οι διατάξεις του ν. 3852/2010 περί μεταφοράς των ουσιαστικών αρμοδιοτήτων των καταργουμένων φορέων σε άλλους που συνιστώνται με το νόμο αυτό, είναι ανεξάρτητες από τις διατάξεις περί συνεχίσεως των εκκρεμών δικών των καταργουμένων φορέων και, επομένως, δεν αποκλείεται εκκρεμείς δίκες με αντικείμενο, η ουσιαστική αρμοδιότητα επί του οποίου έχει μεταβιβασθεί σε ορισμένο φορέα, να συνεχίζεται από έναν άλλο. Κατά συνέπεια, η δίκες επί πράξεων εξαίρεσης από την κατεδάφιση αυθαιρέτων κατασκευών, αν και αφορούν σε ζήτημα, η ουσιαστική αρμοδιότητα ρύθμισης του οποίου έχει πράγματι μεταφερθεί, κατά τα ανωτέρω, στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις ως σχετιζόμενη ευθέως με τη χωροταξία και το περιβάλλον, συνεχίζονται από τις συσταθείσες με το ν. 3852/2010 περιφέρειες βάσει του κανόνα του άρθρου 283 παρ. 2, σύμφωνα με τον οποίο οι εκκρεμείς δίκες των καταργηθεισών νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων συνεχίζονται από τις συσταθείσες περιφέρειες. Ο κανόνας αυτός επιδέχεται, βεβαίως, εξαιρέσεις, οι εξαιρέσεις, όμως, αυτές πρέπει να προβλέπονται από τον ίδιο το νόμο, όπως συμβαίνει με το τρίτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 283 του ν. 3852/2010, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 παρ. 13 του ν. 4071/2012, σύμφωνα με το οποίο οι εκκρεμείς δίκες των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων επί οικοδομικών αδειών και ελέγχου αυθαιρέτων συνεχίζονται από τους Δήμους, τέτοια δε εξαιρετική πρόβλεψη δεν υπάρχει ως προς τις υποθέσεις εξαίρεσης αυθαιρέτων κτισμάτων από την κατεδάφιση. Κατά συνέπεια, η παρούσα εκκρεμής δίκη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Σερρών πρέπει, κατά τη γνώμη αυτή, να συνεχισθεί από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Επειδή, εν προκειμένω, οι εφεσίβλητοι, φερόμενοι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων πολυκατοικίας επί της οδού Κοσμά Αλεξανδρίδη 1 της πόλης των Σερρών, άσκησαν ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης αίτηση ακυρώσεως κατά α) της 2445/17.6.2005 απόφασης του Νομάρχη Σερρών, με την οποία εγκρίθηκε κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 9 παρ. 8 του ν. 1512/1985 η εξαίρεση από την κατεδάφιση ως μικρής παράβασης αυθαιρέτων τμημάτων, επιφανείας 26,00 τ.μ., προσθήκης της Κυριακούλας Λάτσιου σε δώμα της εν λόγω εξαώροφης πολυκατοικίας επί των οδών Κοσμά Αλεξανδρίδη και Ραιδεστού των Σερρών, β) της 2923/04/24.1.2005 σχετικής εισήγησης της πολεοδομικής υπηρεσίας του Δήμου Σερρών και γ) της 23/9.5.2005 σχετικής γνωμοδότησης του Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος του Ν. Σερρών. Η αίτηση ακυρώσεως έγινε δεκτή με την εκκαλούμενη 202/2009 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης κατά το μέρος που στρεφόταν κατά της πρώτης προσβαλλόμενης 2445/17.6.2005 πράξης του Νομάρχη Σερρών, η οποία ακυρώθηκε με την απόφαση αυτή. Κατά της 202/2009 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου ασκήθηκε έφεση από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σερρών, η οποία ήταν εκκρεμής κατά το χρόνο θέσης σε ισχύ των ως άνω διατάξεων του ν. 3852/2010.
Επειδή, κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο παρέστη δικηγόρος ως πληρεξούσιος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που συνεστήθη με τις διατάξεις του ν. 3852/2010, με τις οποίες καταργήθηκαν οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, μεταξύ δε αυτών και η εκκαλούσα Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σερρών. Για τη νομιμοποίηση του εν λόγω δικηγόρου έχει εκδοθεί η 386 (πρακτ. 10ο )/10.3.2014 απόφαση της αρμόδιας Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Κατά τη συζήτηση δεν παρέστη ούτε ο Δήμος Σερρών ούτε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης. Εφόσον, εξάλλου, η αρμοδιότητα συνέχισης της παρούσας δίκης μετά τη θέση σε ισχύ των προαναφερομένων διατάξεων του ν. 3852/2010 δεν ανήκει, κατά τη γνώμη του Τμήματος, στο Δήμο Σερρών, η μη παράστασή του δεν καθιστά απορριπτέα την έφεση ως απαράδεκτη κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 27 και 66 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8) (βλ., όμως, ΣτΕ 1180/2015). Περαιτέρω, κατά την εκτιθέμενη στην έκτη σκέψη γνώμη του προεδρεύοντος Συμβούλου Ιω. Μαντζουράνη και του Συμβούλου, Χρ. Ντουχάνη, ναι, μεν η αρμοδιότητα συνέχισης της παρούσας δίκης έχει περιέλθει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης, η οποία δεν παρέστη, ανεξαρτήτως, όμως, του κατά πόσον είναι νοητή η απόρριψη ενδίκου μέσου ως απαραδέκτου κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 27 και 66 του π.δ. 18/1989 επί δίκης που ανοίγει με ένδικο μέσο αποκεντρωμένης υπηρεσίας του Δημοσίου (πρβλ. ΣτΕ 2396/2005), εν προκειμένω, πάντως, ενόψει της διαμορφωθείσης νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία οι δίκες επί υποθέσεων όπως η παρούσα, συνεχίζονται μετά το ν. 3852/2010 από τους οικείους Δήμους, καθώς επίσης και της διατύπωσης του άρθρου 283 παρ. 4 του ν. 3852/2010, από την οποία, κατά τα ανωτέρω, θα μπορούσε να συναχθεί ότι οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις συνεχίζουν τις δίκες μόνο των καταργηθεισών περιφερειών και ουδέποτε των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης είχε, εν προκειμένω, ευλόγως την πεποίθηση ότι η παράστασή της είναι περιττή, η παράλειψή της δε να παραστεί δεν μπορεί, υπό τις συνθήκες αυτές, να οδηγήσει στην απόρριψη της παρούσας έφεσης ως απαράδεκτης (πρβλ. ΣτΕ 4330/2001, 4303/2001, 4270/2001 κ.ά.). Θα έπρεπε, επομένως, η συζήτηση να αναβληθεί προκειμένου να δοθεί σ’ αυτήν η δυνατότητα να παραστεί. Τέλος, κατά τη γνώμη της Συμβούλου, Παν. Καρλή και των Παρέδρων, Δημ. Βασιλειάδη και Ανδρ. Σκούφαλου, η παρούσα έφεση είναι παραδεκτή από πλευράς νομιμοποιήσεως, δεδομένου ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία, κατά τη γνώμη αυτή, συνεχίζει την παρούσα δίκη, παρέστη με πληρεξούσιο δικηγόρο, εγκύρως νομιμοποιηθέντα.
Επειδή, λόγω της σπουδαιότητας του ζητήματος της αρμοδιότητας έκδοσης πράξεων εξαίρεσης αυθαίρετων κατασκευών από την κατεδάφιση ως μικρών παραβάσεων μετά την έκδοση του ν. 3852/2010, καθώς και του ζητήματος του φορέα που συνεχίζει τις δίκες που γεννώνται από τις πράξεις αυτές ενόψει των μεταβατικών διατάξεων του ίδιου ν. 3852/2010, επί του οποίου η υφιστάμενη νομολογία είναι αντίθετη προς τα γενόμενα δεκτά με την παρούσα απόφαση (βλ. ΣτΕ 1180/2015), το Τμήμα κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στην επταμελή του σύνθεση, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 5 του π.δ. 18/1989, πρέπει δε να ορισθεί νέα δικάσιμος η 1η Ιουνίου 2016 και εισηγητής ο Σύμβουλος, Χρ. Ντουχάνης.
Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. 5 του π.δ. 18/1989, η παρούσα απόφαση πρέπει να κοινοποιηθεί στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, στο Δήμο Σερρών και στους εφεσιβλήτους.