ΣτΕ 2115/2023 [Νόμιμη αδειοδότηση μονάδας διαχείρισης αποβλήτων]
Περίληψη
– Για την έκδοση της προσβαλλόμενης ΑΕΠΟ τηρήθηκε η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης νέου έργου με υποβολή ΜΠΕ και τήρηση πλήρους διαδικασίας διαβούλευσης. Η ΜΠΕ του έργου που υποβλήθηκε στην εν λόγω Υπηρεσία πληρούσε τις απαιτήσεις περιεχομένου των ΜΠΕ, δηλαδή αποτελεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων νέων έργων και δραστηριοτήτων και όχι Μελέτη Περιβάλλοντος για την Τροποποίηση ΑΕΠΟ. Η δε βεβαίωση χωροθέτησης αναφέρεται στο σύνολο των δραστηριοτήτων της μονάδας και όχι μόνο στις νέες δραστηριότητες, αντιμετωπίζοντας το έργο, ενιαία, ως νέα περιβαλλοντική υποδομή. Ισχύει δε αυτοτελώς η νέα ΑΕΠΟ για το σύνολο του έργου. Το συμπέρασμα αυτό δεν αναιρείται από το γεγονός ότι σε αρκετά σημεία τόσο η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη όσο και η ΜΠΕ αναφέρονται σε «τροποποίηση» του έργου ή σε «τροποποιούμενο» έργο, δοθέντος ότι κρίσιμο, εν προκειμένω, είναι το συνολικό περιεχόμενο της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την περιβαλλοντική αδειοδότηση της εγκατάστασης στο σύνολό της. Ως εκ τούτου, οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί των αιτούντων περί παράνομης τήρησης της διαδικασίας τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων είναι απορριπτέοι ως ερειδόμενοι επί εσφαλμένης προϋποθέσεως.
Ενόψει των στοιχείων του φακέλου, από τα οποία προκύπτει ανάγκη ενίσχυσης των υποδομών διαχείρισης βιομηχανικών ιδίως αποβλήτων, δεν προκύπτει ασυμβατότητα του έργου με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και ως εκ τούτου είναι απορριπτέοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί των αιτούντων, ανεξαρτήτως της αοριστίας αυτών.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΠΕΣΔΑ, το οποίο συνεκτιμήθηκε από τη Διοίκηση, περιλαμβάνει κυρίως χωροθέτηση εγκαταστάσεων του οικείου ΦοΔΣΑ, ότι, από το περιεχόμενό του, δεν προκύπτει ότι απαγορεύεται η εγκατάσταση ιδιωτικών επιχειρήσεων επεξεργασίας βιομηχανικών επικίνδυνων αποβλήτων στην Περιφερειακή Ενότητα Εύβοιας, ούτε άλλωστε προβάλλονται ειδικοί ισχυρισμοί από τους αιτούντες περί συνδρομής κάποιου εκ των κριτηρίων αποκλεισμού, είναι απορριπτέος ο λόγος περί παραβάσεως των προβλέψεων του ΠΕΣΔΑ της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.
Από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η Διοίκηση εξέτασε τη συμβατότητα του έργου με το Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (και την 1η Αναθεώρηση αυτού), καθώς και το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ) Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, έλαβε δε και σχετικά μέτρα σε συμμόρφωση με τις κατευθύνσεις των σχεδίων αυτών. Είναι επομένως απορριπτέοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί των αιτούντων.
Λαμβάνοντας υπόψη την φυσιογνωμία της περιοχής, τη λειτουργία μονάδας, έστω με μικρότερες διαστάσεις, στην επίμαχη θέση, την απόσταση από οικιστικές και ειδικώς προστατευόμενες περιοχές και το γεγονός ότι ούτε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ούτε οι αιτούντες επικαλούνται τη συνδρομή κάποιου συγκεκριμένου κριτηρίου αποκλεισμού βάσει του ευρύτερου χωροταξικού σχεδιασμού και των σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων, οι δύο πρώτες προσβαλλόμενες πράξεις, που αφορούν στην εγκατάσταση συστήματος περιβαλλοντικών υποδομών, μη καταταγέντος σε βαθμό όχλησης, δεν ανατρέπουν τον πολεοδομικό σχεδιασμό της περιοχής (ΓΠΣ Αυλίδας), παρίστανται δε, κατά τούτο, νομίμως αιτιολογημένες, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών των αιτούντων. Επί εσφαλμένης, άλλωστε, προϋποθέσεως προβάλλεται ότι, εν προκειμένω, εγκρίνεται εγκατάσταση δραστηριότητας υψηλής όχλησης στη συγκεκριμένη θέση, δοθέντος ότι οι δραστηριότητες των συστημάτων περιβαλλοντικών υποδομών δεν κατατάσσονται σε βαθμούς όχλησης. Δεν απαιτείται, εξάλλου, όπως αβασίμως προβάλλουν οι αιτούντες, ειδικότερη αιτιολογία ως προς το ζήτημα της χωροθέτησης της μονάδας βάσει της 82/2018 απόφασης, η οποία αφορά στην ανάληψη δράσεων για την υλοποίηση επιχειρησιακού σχεδίου για την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων.
Η εξέταση εναλλακτικών λύσεων κρίνεται επιβεβλημένη στις περιπτώσεις που πρόκειται για επέμβαση σε προστατευόμενη περιοχή, καθώς και στις περιπτώσεις που η ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων είναι προφανής ή έχουν προταθεί νομίμως από ενδιαφερομένους φορείς, κατά τη διαδικασία δημοσιοποίησης της ΜΠΕ. Στην περίπτωση, όμως, όπου, με τα δεδομένα της συγκεκριμένης περίπτωσης, η διερεύνηση και παράθεση εναλλακτικών λύσεων στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων είναι αλυσιτελής, διότι δεν καταλείπεται ευχέρεια επιλογής της θέσης ή άλλων στοιχείων εκτέλεσης του έργου, η μη εξέταση ή πολλώ μάλλον, η συνοπτική εξέταση τέτοιων λύσεων δεν συνεπάγεται ακυρότητα της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων.
Ενόψει του ότι, εν προκειμένω, χρησιμοποιείται ιδιωτικό ακίνητο για την εγκατάσταση της επίμαχης μονάδας, η δε επίμαχη θέση εμφανίζεται καταρχήν κατάλληλη για την εκτέλεση της αδειοδοτούμενης δραστηριότητας, χωρίς να συντρέχει κάποιο κριτήριο αποκλεισμού ή ρητή απαγόρευση της δραστηριότητας αυτής, παρίσταται επαρκής η παρουσίαση από την ΜΠΕ της αξιολόγησης των εναλλακτικών λύσεων για τη θέση του έργου, λαμβανομένου υπόψη και του είδους της επίμαχης δραστηριότητας ως κρίσιμης περιβαλλοντικής υποδομής αναγκαίας σε περιοχή με συγκέντρωση βιομηχανικών και βιοτεχνικών επιχειρήσεων. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι είχαν προταθεί συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις κατά τη διαδικασία δημόσιας εξέτασης της ΜΠΕ. Αυτά ισχύουν και για την εξέταση των εναλλακτικών λύσεων ως προς το μέγεθος και την προτεινόμενη τεχνολογία. Ως εκ τούτου, οι περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι ισχυρισμοί των αιτούντων είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι.
Ενόψει των αναφορών που περιλαμβάνονται στην ΜΠΕ, στην ΑΕΠΟ και στο τεχνικό υπόμνημα, η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη αιτιολογείται νομίμως ως προς την αντιμετώπιση των ζητημάτων που έθεσε η γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας σχετικά α) με την τεκμηρίωση ότι η υφιστάμενη εγκατάσταση επεξεργασίας επαρκεί για τη νέα εκτιμώμενη ποσότητα όμβριων μετά την επέκταση της μονάδας και σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης καθώς και β) την εξειδίκευση του χώρου, όπου πραγματοποιούνται τυχόν πλύσεις μηχανημάτων του έργου και του τρόπου διαχωρισμού των αποβλήτων αυτών από τα όμβρια ύδατα, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών των αιτούντων.
Οι αναφορές στην MΠΕ και στην προσβαλλόμενη ΑΕΠΟ αρκούν για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την είσοδο αλλά και την έξοδο των αποβλήτων/προϊόντων που παράγονται στην εγκατάσταση και την επαρκή καταγραφή τους. Και τούτο ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι στο Παράρτημα της ΜΠΕ έχουν περιληφθεί συμβάσεις με συγκεκριμένες επιχειρήσεις και συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων για την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών από τη μονάδα της παρεμβαίνουσας. Ως εκ τούτου, αβασίμως προβάλλεται ότι δεν γίνεται τεκμηριωμένη αναφορά στις πηγές προέλευσης των αποβλήτων που θα εισέρχονται στην εγκατάσταση, ώστε αυτή να καθίσταται βιώσιμη και ότι δεν υπάρχει εκτενής και συγκεκριμένη αναφορά στους τελικούς αποδέκτες των αποβλήτων/προϊόντων που θα παράγονται στην εγκατάσταση, με αποτέλεσμα να είναι επισφαλής η τελική ανάκτηση των αποβλήτων και να μην διασφαλίζεται η ιχνηλασιμότητά τους.
Πρόεδρος: Μ. Γκορτζολίδου
Εισηγητής: Δ. Πυργάκης
