ΣτΕ 727/2023 [Νόμιμη ανανέωση ΑΕΠΟ λατομείου]
Περίληψη
– Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, οι δικαιούχοι εταιρείες υπέβαλαν νέα αίτηση για την παράταση ισχύος της αρχικής ΑΕΠΟ συνοδευόμενη από την από Σεπτεμβρίου 2020 τεχνική μελέτη, συνταχθείσα από Ομάδα μελετητών, μεταξύ των οποίων γεωλόγος. Η εν λόγω μελέτη έχει ως αντικείμενο την έρευνα του κατά πόσο έχουν μεταβληθεί κατά τρόπο ουσιώδη οι συνθήκες που υπήρχαν και ελήφθησαν υπόψη κατά τον χρόνο έκδοσης της αρχικής ΑΕΠΟ καθώς επίσης και την εκτίμηση τυχόν ουσιωδών διαφοροποιήσεων ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Σχετικά με τα εν λόγω ζητήματα από τη μελέτη προκύπτουν τα εξής: α) Δεν υπάρχουν μεταβολές μετά την ημερομηνία έκδοσης της αρχικής ΑΕΠΟ στο θεσμικό πλαίσιο ως προς τις χωροταξικές, πολεοδομικές ή άλλου τύπου ρυθμίσεις, τα δάση, τις δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις, ενώ σε σχέση με τις μεταβολές του θεσμικού πλαισίου ως προς τα όρια εκπομπών ρύπων και γενικά κανονιστικών διατάξεων που αφορούν τις μελέτες περιβάλλοντος (κατάταξη έργων σε κατηγορίες, διαχείριση αποβλήτων και δίκτυο NATURA), διαπιστώνεται συμβατότητα του έργου και των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων αυτού, β) Δεν έχουν μεταβληθεί τα χαρακτηριστικά της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής και της περιοχής ενδιαφέροντος, συγκεκριμένα ως προς τις χρήσεις, τον χαρακτηρισμό της έκτασης σε σχέση με τη δασική νομοθεσία και τον ιδιωτικό χαρακτήρα της από την άποψη του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, τη βλάστηση, την πανίδα, τα υδρολογικά, κλιματολογικά και τοπτολογικά στοιχεία, τα αποθέματα και τις φυσικοχημικές ιδιότητες αυτών, το έδαφος και τα γεωλογικά στοιχεία εν γένει. Ειδικότερα, ως προς τα τελευταία αυτά στοιχεία περιβάλλοντος, στη μελέτη αναφέρεται ότι δεν αναμένονται ασταθείς καταστάσεις εδάφους, διασπάσεις, μετατοπίσεις, συμπιέσεις ή υπερκαλύψεις στρωμάτων του εδάφους, καθώς επίσης αλλαγές στην τοπογραφία ή στα ανάγλυφα χαρακτηριστικά της επιφάνειας του εδάφους. Επίσης ότι η δομή του εδάφους, σε συνδυασμό με το ανάγλυφο, υποδηλώνει ότι δεν θα υπάρξουν φαινόμενα διάβρωσης και παράσυρσης των υλικών, καθώς και ότι, σύμφωνα με τη γεωλογική δομή της περιοχής, δεν αναμένονται ασταθείς καταστάσεις ή αλλαγές στη γεωλογική διάταξη των πετρωμάτων που δομούν τον χώρο της επέμβασης, γ) Η μέθοδος αποκατάστασης του λατομικού χώρου δεν τροποποιείται καθόλου σε σχέση με την αρχική ΑΕΠΟ, με αποτέλεσμα να μην αναμένεται να δημιουργηθεί μεταβολή των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε σχέση με αυτές που αξιολογήθηκαν για το αρχικώς περιβαλλοντικά αδειοδοτημένο έργο. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, η Διοίκηση εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αφού διαπίστωσε ότι δεν έχουν μεταβληθεί οι περιβαλλοντικές συνθήκες στην επίμαχη έκταση από την ημερομηνία έκδοσης των αρχικών περιβαλλοντικών όρων (23.2.2007) μέχρι τον χρόνο υποβολής της τελευταίας αίτησης για την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης ανανέωσης της ΑΕΠΟ, καθώς και ότι σποραδικές κατολισθήσεις χύδην λατομευμένου υλικού δεν επηρεάζουν το ανάγλυφο του εδάφους ούτε τις εγκεκριμένες μελέτες βλαστικής αποκατάστασης και περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Με αυτά τα δεδομένα, η Διοίκηση διατύπωσε ειδική αιτιολογημένη κρίση περί μη ουσιώδους μεταβολής των συνθηκών που υπήρχαν κατά τον χρόνο έκδοσης της αρχικής ΑΕΠΟ σε συμμόρφωση προς την 873/2020 απόφαση του Δικαστηρίου. Εξάλλου, η αιτιολογία αυτή δεν κλονίζεται με την από Απριλίου 2022 μελέτη με τίτλο “Τεχνικό Υπόμνημα-Σχολιασμός- Παρατηρήσεις” που κατέθεσε η αιτούσα, που περιλαμβάνει κυρίως παρατηρήσεις αφενός μεν σε σχέση με νομικά ζητήματα ως προς τις εφαρμοστέες διατάξεις, τα οποία δεν συνδέονται με προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως, αφετέρου δε ως προς την επιλεγείσα μέθοδο αποκατάστασης του λατομικού χώρου, που υιοθετήθηκε από την αρχική ΑΕΠΟ και, κατά την αιτούσα, εξυπηρετεί στην πραγματικότητα δραστηριότητα εξόρυξης και όχι αποκατάστασης, ενώ ως προς το κρίσιμο ζήτημα απλά επαναλαμβάνει τον εξεταζόμενο λόγο ακυρώσεως. Ως εκ τούτου, ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και καθ’ ο μέρος με αυτόν πλήττεται η τεχνική κρίση της Διοίκησης ως απαραδέκτως προβαλλόμενος.
Από τις διατάξεις του ν. 4014/2011 βάσει των οποίων εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, ιδίως δε από τη ρητή διατύπωση του άρθρου 1 παρ. 9, όπως προστέθηκε με το άρθρο 9 παρ. 1 του ν. 4685/2020, προκύπτει ότι το ιδιοκτησιακό καθεστώς της έκτασης όπου πρόκειται να υλοποιηθεί η δραστηριότητα δεν εμπίπτει στον έλεγχο της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής ούτε αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση ΑΕΠΟ και την ανανέωσή της η παραχώρηση της εν λόγω έκτασης από τον ιδιοκτήτη στον φορέα της περιβαλλοντικής άδειας. Εξάλλου, έτσι είχε ερμηνευθεί η περιβαλλοντική νομοθεσία που ίσχυε τόσο κατά την έκδοση της ΑΕΠΟ το έτος 2007 (δηλαδή βάσει του ν. 1650/1986), όσο και κατά τον χρόνο έκδοσης της αρχικής απόφασης παράτασης του έτους 2018 (υπό την ισχύ του ν. 4014/2011, όπως ίσχυε πριν την τροποποίησή του με τον ν. 4685/2020), ενώ δεν προκύπτει κάτι διαφορετικό από την απόφαση 2245/2020 ΣτΕ.
Με αυτά τα δεδομένα, ο εξεταζόμενος λόγος πρέπει ν’ απορριφθεί ως αβάσιμος. Άλλο δε είναι το ζήτημα ότι σε περίπτωση αδυναμίας πρόσβασης του φορέα στην έκταση του επίμαχου λατομείου, δεν θα είναι εφικτή η υλοποίηση της δραστηριότητας από τον φορέα της περιβαλλοντικής άδειας. Άλλωστε, η ύπαρξη δικαιώματος χρήσης του χώρου στο πρόσωπο του φορέα συνεπάγεται το δικαίωμα νόμιμης εκμετάλλευσης του λατομείου, κατά το άρθρο 44 παρ. 1 ν. 4512/2018 (Α’5) [βλ. και προϊσχύσαν άρθρο 2 παρ. 1 ν. 1428/1984 (Α’ 43)], που αποτελεί προϋπόθεση για τη νόμιμη λειτουργία της δραστηριότητας βάσει της σχετικής νομοθεσίας κατόπιν γνωστοποίησης. Εν προκειμένω δε, μετά τη λήξη της αρχικής ΑΕΠΟ έχει λήξει και η ισχύς τυχόν άδειας λειτουργίας και συνεπώς, το ανωτέρω ζήτημα του δικαιώματος χρήσης του χώρου θα εξετασθεί κατά το στάδιο χορήγησης νέας άδειας.
Πρόεδρος: Π. Καρλή
Εισηγητής: Ζ. Θεοδωρικάκου
Το πλήρες κείμενο της απόφασης θα αναρτηθεί αμέσως μετά την καθαρογραφή του από το Δικαστήριο.
