ΣΤΕ 1924/2021 [ΝΟΜΙΜΟΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΡΕΜΑΤΟΣ ΩΣ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΥ ΑΠΟΔΕΚΤΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΟΔΕΚΤΗ ΤΟΝ ΑΧΕΡΟΝΤΑ]
Περίληψη
– Ο καθορισμός των χρήσεων του υδάτινου αποδέκτη με απόφαση του αρμόδιου οργάνου και η έγκριση περιβαλλοντικών όρων του σταθμού επεξεργασίας αστικών λυμάτων μπορεί να εξελίσσονται παράλληλα, αμφότερες δε οι πράξεις είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την τελικώς εκδιδόμενη άδεια διαθέσεως των επεξεργασμένων λυμάτων στον υδάτινο αποδέκτη.
Εξάλλου, η πράξη με την οποία καθορίζεται χρήση του υδάτινου αποδέκτη, πρέπει να είναι ειδικώς αιτιολογημένη ως προς την φύση του υδάτινου αποδέκτη και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των επεξεργασμένων λυμάτων, ώστε να διασφαλίζεται η ακεραιότητα του υδάτινου οικοσυστήματος, η αιτιολογία δε αυτή μπορεί να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, μεταξύ των οποίων οι μελέτες που εκπονούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης του συστήματος επεξεργασίας των λυμάτων.
Προβάλλεται ότι η προσβαλλομένη μη νομίμως έλαβε υπ’ όψη (στοιχείο 6 του προοιμίου της) την από 12.7.2004 γνωμοδότηση της Ειδικής Επιτροπής, διότι αυτή ήταν “ανεπίκαιρη” αφού διατυπώθηκε επτά περίπου έτη προηγουμένως, κατά το διάστημα δε αυτό «τεκμαίρεται» ότι μεταβλήθηκαν οι πραγματικές συνθήκες στην περιοχή. Εφ’ όσον όμως δεν προβάλλεται ούτε προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι από την γνωμοδότηση της Επιτροπής μέχρι την έκδοση της προσβαλλομένης επήλθε μεταβολή της πραγματικής καταστάσεως των δύο ποταμών, εν όψει της οποίας γνωμοδότησε η Επιτροπή, το διαρρεύσαν χρονικό διάστημα των επτά περίπου ετών, λαμβανομένου υπ’ όψη και του πολύπλοκου της σχετικής διαδικασίας, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπερβαίνει τον εύλογο χρόνο, ώστε να την καθιστά την γνωμοδότηση ανεπίκαιρη, ούτε μόνη η πάροδος του χρονικού αυτού διαστήματος δημιουργεί τεκμήριο μεταβολής των πραγματικών συνθηκών. Επομένως ο προβαλλόμενος λόγος είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
Προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη αντίκειται στην κ.ν.α. ΥΠ/οικ./1900/5.8.2004 η οποία, κατά τους αιτούντες, απαγορεύει την απόρριψη κάθε είδους λυμάτων στο κρίσιμο τμήμα του ποταμού Αχέροντα και των παραποτάμων του, αδιαφόρως αν πρόκειται για επεξεργασμένα ή ανεπεξέργαστα λύματα. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος διότι η επιβαλλόμενη με την απόφαση έτους 2004 απαγόρευση απορρίψεως “λυμάτων” και λοιπών αποβλήτων αναφέρεται προδήλως σε ανεπεξέργαστα και όχι επεξεργασμένα λύματα βιολογικού καθαρισμού, όπως εν προκειμένω. Εξ άλλου, από καμία διάταξη της Υγ.Δ. Ε1β/1965 δεν προκύπτει ότι οι, κατά το άρθρο 6 αυτής, πράξεις χαρακτηρισμού υδάτων εκδίδονται “εφ’ άπαξ” και, συνεπώς, νομίμως με την προσβαλλομένη καθορίζεται η χρήση των υδάτων ειδικώς του παραπόταμου Κωκυτού, κατά συμπλήρωση και εξειδίκευση των ρυθμίσεων της αποφάσεως του 2004, η οποία αναφέρεται στον ποταμό Αχέροντα και τους παραποτάμους του.
Προβάλλεται ότι κατά την έκδοση της προσβαλλομένης δεν συνεκτιμήθηκε προσήκοντος η περιβαλλοντική ευαισθησία της περιοχής του Αχέροντα, ο οποίος αποτελεί τόπο ιδιαίτερης περιβαλλοντικής προστασίας, τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, η δε περιοχή των Στενών και των Εκβολών του αποτελεί Τόπο Κοινοτικής Σημασίας με κωδικό GR2140001 και μέρος της αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας με κωδικό GR2120008.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, κατά την έκδοση της προσβαλλομένης ερευνήθηκε και η περιβαλλοντική ευαισθησία τόσο του Κωκυτού όσο και του Αχέροντα. Ειδικότερα, συνεκτιμήθηκε το γεγονός ότι ούτε ο Αχέροντας ούτε ο Κωκυτός περιλαμβάνονται στον κατάλογο των “ευαίσθητων περιοχών”, οι οποίες προσδιορίσθηκαν με το άρθρο 2 περίπτ. Β της κ.υ.α. 19661/1982/2.8.1999 (Β’ 1811), που μνημονεύεται ρητώς στο στοιχείο 4 της προσβαλλομένης, με σκοπό την υποβολή των διατιθέμενων σε αυτές λυμάτων σε αυστηρότερη επεξεργασία. Περαιτέρω, ναι μεν στον εθνικό κατάλογο των περιοχών του κοινοτικού δικτύου Natura 2000 [άρθρο 9 παράγρ. 6 του ν. 3937/2011 «Διατήρηση της βιοποικιλότητας κ.ά» (Α’ 60/31.3.2011)], περιλαμβάνονται οι περιοχές με α/α 143 GR2120008 «Όρη Παραμυθιάς, Στενά Καλαμά, Στενά Αχέροντα» (Ζώνη Ειδικής Προστασίας) και με α/α 155 GR2140001 «Εκβολές Αχέροντα, από Γλώσσα έως Αλωνάκι, και Στενά Αχέροντα» (Ειδική Ζώνη Διατήρησης), πλην από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι οι περιοχές αυτές επηρεάζονται αμέσως ή εμμέσως από τις ρυθμίσεις της προσβαλλομένης. Αντιθέτως, η μεν προστατευόμενη περιοχή “Στενά Αχέροντα” GR 2120008 εντοπίζεται στον άνω ρου του Αχέροντα και δεν έχει καμία τοπική συνάφεια με τον παραπόταμο Κωκυτό, ο οποίος ρέει παραλλήλως και σε ικανή απόσταση από τον Αχέροντα, συμβάλλει δε με αυτόν σε απόσταση 33,3 km κατάντη του σημείου εκβολής των επεξεργασμένων λυμάτων του βιολογικού καθαρισμού Παραμυθίας, η δε περιοχή “Εκβολές Αχέροντα” GR2140001 ευρίσκεται στον κάτω ρου του Αχεροντα, μετά το σημείο συμβολής του Κωκυτού με αυτόν, εν όψει δε της ως άνω αποστάσεως και του προβλεπόμενου βαθμού επεξεργασίας των λυμάτων (δευτεροβάθμια και ήδη τριτοβάθμια), κρίθηκε ότι το σημείο συμβολής του Κωκυτού με τον Αχέροντα (δηλ. πριν ακόμη από τα όρια της προστατευόμενης περιοχής) δεν επηρεάζεται καθόλου από τη διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων της E.E.Λ. Οι εκτιμήσεις δε αυτές επαναλαμβάνονται, ως προς τις εν λόγω προστατευόμενες περιοχές, και στην Μ.Π.Ε. του έργου του βιολογικού καθαρισμού Παραμυθιάς. Με τα δεδομένα αυτά ο σχετικός λόγος ακυρώσεως, αορίστως άλλωστε προβαλλόμενος, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.
Κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης ελήφθη επαρκώς υπ’ όψη η κατάσταση του περιβάλλοντος πέριξ του Κωκυτού και του Αχέροντα, ετέθησαν δε όροι και προϋποθέσεις για την εκεί διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων του βιολογικού καθαρισμού Παραμυθιάς οι οποίοι ευρίσκονται, όπως δεν αμφισβητείται, εντός των ορίων που καθορίζονται από τις κείμενες διατάξεις. Επομένως η προσβαλλομένη αιτιολογείται πλήρως και νομίμως και δεν αντίκειται σε καμία διάταξη του εθνικού ή του ευρωπαϊκού δικαίου, όλοι δε οι λόγοι με τους οποίους προβάλλονται τα αντίθετα είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται ότι δεν εξετάσθηκαν εν προκειμένω εναλλακτικές λύσεις ως προς την επιλογή υδάτινου αποδέκτη, ούτε η σωρευτική επιβάρυνση των δύο ποταμών λόγω του καθορισμού τους ως αποδεκτών λυμάτων άλλων εγκαταστάσεων με ήδη εκδοθείσες διοικητικές πράξεις, όπως η απόφαση Γ21/2698/28.3.2011 του Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Θεσπρωτίας περί καθορισμού του παραποτάμου Κωκυτού ως αποδέκτη των λυμάτων συγκεκριμένου ιχθυοτροφείου. Και τούτο διότι τα ζητήματα αυτά δεν αποτελούν αντικείμενο της πράξεως χαρακτηρισμού υδάτινου αποδέκτη επεξεργασμένων λυμάτων σύμφωνα με τις εφαρμοσθείσες διατάξεις, αλλά εξετάζονται κατά το επόμενο στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης της εκάστοτε συγκεκριμένης δραστηριότητας κατά τις οικείες διατάξεις.
Πρόεδρος: Αθ. Ράντος
Το πλήρες κείμενο της απόφασης θα αναρτηθεί αμέσως μετά την καθαρογραφή του από το Δικαστήριο.
