ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΓΙΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (Φεβρουάριος 2011)

Πρωτοποριακό πρόγραμμα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στην Αγγλία γνωρίζει μεγάλη απήχηση χρησιμοποιώντας τις τοπικές κοινωνικές δομές σε επίπεδο γειτονιάς.

Το πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν τρεις εταίροι (London Sustainability Exchange, Richmond Environment Network (REN), Ham United Group (HUG), εφαρμόζει μια φιλόδοξη μέθοδο για την αλλαγή συμ­περιφοράς πληθυσμιακών ομάδων χρησιμοποιώντας την ισχύ του επονομαζόμενου κοινωνικού μάρκετινγκ βασισμένου σε επίπεδο κοινότητας. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμμα­τος «Energise London» που στοχεύει στην εξοικονόμη­ση ενέργειας και νερού σε περιοχές του Λονδίνου όπως και στην αυξημένη χρήση ανανεώσιμων μορ­φών ενέργειας. Το μοντέλο κοινωνικού μάρκετινγκ κάνει χρήση των δικτύου φίλων, γειτόνων και γνω­στών με την πεποίθηση ότι η συμπεριφορά μας επη­ρεάζεται περισσότερο από το οικείο περιβάλλον μας παρά από εξωτερικούς παράγοντες. Πράγματι, όπως βεβαιώνει ο υπεύθυνος του RΕΝ Colin Cooper «το κοινωνικό μάρκετινγκ έχει πολύ μεγαλύτερη απήχηση από το παραδοσιακό μάρκετινγκ. Οι άνθρωποι δί­νουν προσοχή μάλλον στους οικείους τους παρά την ενημέρωση που προέρχεται από αγνώστους. Επομέ­νως καλύτερα να κάνουμε την εξοικονόμηση ενέργει­ας κοινωνικό κανόνα παρά κάτι που φαντάζει διαφο­ρετικό».

Η δυσκολία αναφορικά με τις εκστρατείες εξοικονόμησης ενέργειας εντοπίζεται στο γεγονός ότι προϋπο­θέτουν τη δημιουργία νέας συμπεριφοράς και όχι τη διαφοροποίηση μιας προϋπάρχουσας, σημειώνει ο Doug McKenzie-Mohr στο βιβλίο του Fostering Sustainable Behaviour: An Introduction to Community-Based Social Marketing. Συχνά τα εμπόδια στη διαμόρφωση αλλαγής συμπεριφοράς είναι ποικίλα και διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Γι αυτό το λό­γο η εφαρμογή μιας ενιαίας ενημερωτικής καμπάνιας συχνά αποτυγχάνει μόλις οι άνθρωποι επιστρέφουν στην καθημερινότητα τους.

Στην περίπτωση του λονδρέζικου προγράμματος «στρατολογήθηκαν» 80 εθελοντές, οι λεγόμενοι «πρω­ταθλητές δρόμου», με αποστολή να προσεγγίσουν τους πολίτες εκείνους που το ενεργειακό τους αποτύ­πωμα υπερβαίνει το μέσο όρο, που έχουν χαμηλό ει­σόδημα ή που δεν διαθέτουν επαρκή θέρμανση. Οι εθελοντές εκπαιδεύονται στο να εγκαθιστούν μέσα ενεργειακής απόδοσης που αποκλείουν χα ρεύματα, μονώνουν τους θερμοσίφωνες, να οργανώνουν πρα­κτικά εργαστήρια για τους γείτονες και τους γνω­στούς, μαθαίνοντας τους να τα εφαρμόζουν στα σπίτια τους.

Το πρόγραμμα επιδιώκει να ευαισθητοποιήσει αρχι­κά 1000 πολίτες πρόθυμους να μειώσουν την ενερ­γειακή τους κατανάλωση. ¶λλωστε το πρόγραμμα εντάσσεται στην ευρύτερη πρωτοβουλία Ζώνης Χαμη­λού ¶νθρακα που στοχεύει σε μείωση της εκπομπής αερίων κατά 20,12 % μέχρι το 2012. Για τα πρώτα 620 σπίτια τα έξοδα θα καλυφθούν από την πρωτο­βουλία Ζώνης Χαμηλού ¶νθρακα. Ωστόσο το κάθε σπίτι που θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα θα λαμβά­νει δωρεάν ενέργεια αξίας 150 στερλινών καθώς επί­σης και εξοπλισμό για την εξοικονόμηση νερού. Είναι εύλογο ότι προηγούνται οι μικρές βελτιώσεις των πε­ρισσότερο δαπανηρών. Στη συνέχεια θα παρέχονται χαμηλότοκα δάνεια για περαιτέρω βελτιώσεις με χους «πρωταθλητές ίου δρόμου» να έχουν συμβουλευτικό ρόλο. Οι θερμικές φωτογραφίες θα βοηθήσουν να εν­τοπιστούν οι ενεργειακές απώλειες ενός κτιρίου ενώ οι ενεργειακοί επιθεωρητές θα υποδεικνύουν πως να εξοικονομηθούν περισσότεροι πόροι.

Μέχρι σήμερα οι παραδοσιακές εκστρατείες για την ενεργειακή απόδοση στη Βρετανία είχαν φτωχά απο­τελέσματα, αρκεί να αναφέρουμε ότι ο τομέας των κα­τοικιών ευθύνεται για το 26% των εκπομπών διοξει­δίου του άνθρακα στη χώρα. Τελικά, φαίνεται να επι­βεβαιώνεται ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι το αποτέλεσμα της διάδρασης μας με τους άλλους και σ’ αυτήν την πηγή πρέπει να ανατρέχουμε, παρά στη συμβατική ενημέρωση, όποτε στοχεύουμε σε αλλαγή συμπεριφοράς στην κοινότητα.

Το γερμανικό παράδειγμα επικαλείται ως υποδειγ­ματικό η Αnne Power, καθηγήτρια της κοινωνικής πολιτικής στέγασης και κοινωνικού αποκλεισμού του London School of Economics, καθώς όπως αναφέρει στο διάστημα 2003-7 έγινε μεγάλο πείραμα με τη συμμετοχή χιλιάδων σπιτιών κατά το οποίο μείωσαν την ενεργειακή κατανάλωση κατά 80%. Το πείραμα πέτυχε σε βαθμό που υιοθετήθηκε σε εθνικό επίπεδο από την γερμανική κυβέρνηση που αποφάσισε να εν­τάξει σε αυτό, έως το 2020, όλα τα προ του 1983 σπί­τια, με ρυθμό 600 χιλιάδων κατοικιών το χρόνο.

Τη χρηματοδότηση αυτού του εθνικού προγράμμα­τος έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου η κρατική επενδυτι­κή τράπεζα Kreditanstalt für Wiederaufban (KfW).

Και ενώ τα νεόκτιστα σπίτια αντιπροσωπεύουν 70% υλικά και 30% εργασία, η ανακαίνιση σημαίνει 70% εργασία και 30% υλικά. Έτσι ενεργοποιούνται περισ­σότεροι από 100 χιλιάδες μικροί κατασκευαστές με τις φτωχότερες γειτονιές που απαιτούν περισσότερες επι­σκευές να επωφελούνται περισσότερο από τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Τελικά επωφελούνται όλοι καθώς αυξάνει η απασχόληση, μειώνονται οι λογα­ριασμοί, τα σπίτια είναι θερμότερα ενώ περιορίζονται και οι εκπομπές των αεριών θερμοκηπίου.

Η Αnne Power διαψεύδει πως η πλειοψηφία των ιδιοκτητών ακινήτων δεν μπορούν να αντέξουν το κόστος της μόνωσης τους, υποστηρίζοντας ότι απλά χρειάζεται να πειστούν να δίνουν προτεραιότητα σε αυτήν τη δαπάνη αντί μιας άλλης. Επισημαίνει ωστό­σο ότι στην περίπτωση της Γερμανίας προηγήθηκε υψηλού επιπέδου εκστρατεία σε εθνικό επίπεδο που ενθάρρυνε και έδινε οικονομικά κίνητρα στους πολί­τες για να ανταποκριθούν.

Η ίδια υπογραμμίζει ότι υπάρχουν επίσης πολλά φτηνά μέσα για να μονωθούν τα χάσματα και τα κενά στις πόρτες και τα παράθυρα, να μπουν διπλές κουρ­τίνες ακόμα και εφημερίδες κάτω από τα χαλιά που μπορούν να εξοικονομήσουν συνολικά έως και 25% ενέργεια. Αρκεί να υπάρχει βούληση.                   

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο ένθετο «Ο ΔΑΙΜΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ» της Εφημερίδας «ΑΥΓΗ», Φεβρουάριος 2011, σ. 16. 

Facebook

0

Twitter

Linkedin

email

Print