ΟΙΚΙΑΚΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ. ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΧΑΜΕΝΟ … (Νοέμβριος 2010)
-
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΥΡΚΙΤΣΟΣ, Πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης
Δευτέρα 22 Νοεμβρίου 2010
Στις οικολογικές γειτονιές αναπτύσσονται περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες και δράσεις στην κατεύθυνση της μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος κάθε νοικοκυριού σε αυτές. Οι τομείς, που μπορούν να αναπτυχθούν αυτές οι δράσεις είναι η ενέργεια, οι μετακινήσει, οι προμήθειες, το νερό και φυσικά τα απόβλητα. Στον τομέα των αποβλήτων πρέπει σήμερα να θεωρούμε δεδομένο το γεγονός, ότι σε μια οικολογική γειτονιά θα έχουν αναληφθεί όλες οι πρωτοβουλίες και θα έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις (κυρίως από την πολιτεία και τους ΟΤΑ) για την ανακύκλωση – εναλλακτική διαχείριση όλων σχεδόν των δυνατών προϊόντων και υλικών, όπως συσκευασιών, ηλεκτρικών συσκευών, μπαταριών, ρουχισμού, επικίνδυνων οικιακών, τηγανέλαιων, Οχημάτων Τέλους Κύκλου Ζωής, ελαστικών κ.ά. Με αυτό τον τρόπο έχουμε δρομολογήσει τη δυνατότητα μείωσης των απορριμμάτων προς τελική διάθεση ενός πολύ σημαντικού ποσοστού τους της τάξης του 55-65%.
Τα υπόλοιπα απορρίμματά μας τι είναι; Είναι οργανικά υλικά για τα οποία δεν έχουν δημιουργηθεί ακόμη στη χώρα μας προϋποθέσεις για την διαλογή στη πηγή με ξεχωριστούς κάδους και ούτε υπάρχουν ακόμη οι αναγκαίες υποδομές κομποστοποίησης. ¶ρα, σήμερα θα λέγαμε ότι πρώτης προτεραιότητας δράση για τα νοικοκυριά σε οικολογικές γειτονιές, σε σχέση με τα απόβλητά τους, είναι π ΟΙΚΙΑΚΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ για να διαχειριστούμε σωστά και το υπόλοιπο τμήμα των απορριμμάτων μας, μετατρέπονται το σε χρήσιμο κομπόστ. Παρακάτω δίνονται χρήσιμες πληροφορίες για κάποιον που θέλει να υιοθετήσει την οικιακή κομποστοποίηση.
Η οικιακή κομποστοποίηση είναι μία μέθοδος επεξεργασίας των οικιακών οργανικών μέσα στις κατοικίες μας, η οποία είναι πολύ διαδεδομένη σε αστικές ή αγροτικές περιοχές, των περισσοτέρων ανεπτυγμένων χωρών. Με την οικιακή κομποστοποίηση μπορεί πολύ εύκολα ο καθένας μας να μετατρέπει με φυσικό τρόπο, όπως στη φύση, τα οικιακά του οργανικά σε χρήσιμο λίπασμα (κομπόστ). Τα βασικά πλεονεκτήματα της οικιακής κομποστοποίηση; είναι τα εξής:
• Παράγεται πολύ καλής ποιότητας κομπόστ, που διατίθεται στο ίδιο το νοικοκυριό. Η αξία του παραγόμενου κομπόστ από ένα νοικοκυριό ξεπερνά σε αξία τα 40 € ετησίως, άρα το νοικοκυριό δεν αγοράζει φυτόχωμα ή χημικά λιπάσματα και μέσα σε 1-2 χρόνια έχει αποσβέσει και το κόστος αγοράς του κάδου.
• Μπορεί να μειωθεί σημαντικά ο όγκος ίων απορριμμάτων που διαχειρίζονται οι ΟΤΑ (περίπου κατά 28-40%) και ο οποίος καταλήγει στους χώρους τελικής διάθεσης, αφού το 35-55% των Ελληνικών απορριμμάτων είναι οργανικά και το 75-80% από αυτά μπορούν να κομποστοποιηθούν στους οικιακούς κάδους.
• Κατά το ποσοστό μείωσης των απορριμμάτων (περίπου κατά 28-40%) αυξάνει η διάρκεια ζωής των ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ και απομακρύνεται χρονικά η αποκατάσταση τους με μεγάλα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη για την κοινωνία.
• Δεν απαιτείται κανενός είδους χωροθέτηση ή αδειοδότηση για την εφαρμογή της μεθόδου.
• Υπάρχει μικρό αρχικό κόστος εφαρμογής και λειτουργίας της μεθόδου και οι ΟΤΑ έχουν σημαντικά περιβαλλοντικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά οφέλη.
• Μειώνονται οι εκπομπές μεθανίου από τους ΧΥΤΑ.
Στα οργανικά οικιακά υλικά, που μπαίνουν στον ειδικό κάδο, περιλαμβάνονται τα οικιακά υπολείμματα τροφών, χαρτί κουζίνας (χαρτοπετσέτες, ρολό κουζίνας), υπόλοιπα οργανικά από κατοικίες (στάχτη τζακιού, φυτά, φυτόχωμα, γκαζόν, κλαδέματα, λουλούδια κ.α.), «πράσινα» υλικά των ΟΤΑ (κλαδέματα, φυτά κήπων και πάρκων) και υπολείμματα γεωργικών καλλιεργειών. Δεν βάζουμε στον κάδο υπολείμματα μαγειρεμένων τροφών που μυρίζουν, όπως κρέατα, κόκκαλα, λάδια ή σάλτσες, άρρωστα φυτά και φυσικά τα ανακυκλώσιμα υλικά μας.
Στην οικιακή κομποστοποίηση γίνεται χρήση ειδικών κάδων – κομποσιοποιητών, οι οποίοι τοποθετούνται μέσα στο χώρο των κατοικιών, πολυκατοικιών ή μπαλκονιών. Στους κάδους αυτούς τοποθετούνται γαιοσκώληκες, που διευκολύνουν την μετατροπή των οργανικών οικιακών υλικών σε κομπόστ. Μετατρέπουν δηλαδή σε χρήσιμο λίπασμα περισσότερο από το 75% των οικιακών οργανικών των νοικοκυριών, το οποίο εν συνεχεία μπορεί να διατεθεί στο ίδιο το νοικοκυριό στον κήπο, στις γλάστρες κ.ά.
Ο εξοπλισμός που χρειάζεται είναι πολύ απλός και περιλαμβάνει: α) Ένα κατάλληλο κάδο οικιακής κσμποστοποίησης, β) Λίγο χώμα κήπου, γ) Κάποια εργαλεία κήπου (σκαλιστήρι, ποτιστήρι), δ)Ένα μικρό καδάκι κουζίνας για την διαλογή και συγκέντρωση των οργανικών και ε) Λίγο φυτόχωμα για την έναρξη λειτουργίας του κάδου.
Κατά την επιλογή του κάδου πρέπει να προσέξουμε, ώστε αυτός να είναι σκούρου χρώματος, με ύψος μικρότερο από 1 μέτρο (για να τον φτάνουν και τα παιδιά) και να διαθέτει 4 πλαϊνά πορτάκια για να βγάζουμε εύκολα το κομπόστ από όλη τη βάση του κάδου.
Κατά τη λειτουργία του κάδου θα πρέπει να προσέχουμε τα εξής:
• Να επιλέγουμε προσεκτικά τι βάζουμε και τι δεν βάζουμε στον κάδο μας.
• Να φροντίζουμε να υπάρχει μια σωστή αναλογία των διαφόρων οργανικών υλικών και το κάθε υλικό μεγάλου μεγέθους να τεμαχίζεται έτσι ώστε να γίνεται ευκολότερη η αποσύνθεση του.
• Ο κάδος πρέπει να τροφοδοτείται συστηματικά με υλικά και να ανακατεύεται κατά διαστήματα, έτσι ώστε να εμπλουτίζεται το μίγμα με οξυγόνο
• Εάν τα υλικά στον κάδο είναι στεγνά θα πρέπει να προστίθεται λίγο νερό. Στην αντίθετη περίπτωση (εάν είναι πολύ υγρά) θα πρέπει να ανακατεύονται τα υλικά πολύ καλά.
• Η παραμικρή δυσάρεστη οσμή σημαίνει ότι στη μάζα των υλικών αρχίζουν να υπάρχουν αναερόβιες συνθήκες και τότε με ένα καλό ανακάτεμα των υλικών οι μυρωδιές αυτές αντιμετωπίζονται αμέσως.
Το πρόβλημα των απορριμμάτων δεν θα λυθεί από μόνο του. Είναι βέβαιο ότι η οικιακή κομποστοποίηση θα πρέπει να ενταχθεί άμεσα στις μεθόδους διαχείρισης των οικιακών οργανικών στους ΟΤΑ, πόσο μάλλον σε μια οικολογική γειτονιά. Έτσι, οι ενεργοί πολίτες στις οικολογικές γειτονιές με την οικιακή κομποστοποίηση και την συμμετοχή τους στην ανακύκλωση μπορούν να πάρουν τη τύχη στα χέρια τους και να γίνουν μέρος της λύσης του τεράστιου προβλήματος της διαχείρισης των απορριμμάτων και παράδειγμα προς μίμηση για τους υπόλοιπους.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό «Μεσόγειος S.O.S.», Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2010, σ. 14-15.