ΕΘΝΙΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ (Φεβρουάριος 2008)
-
ΚΡΙΤΩΝ ΑΡΣΕΝΗΣ, Χωροτάκτης -Οικονομολόγος
Τρίτη 4 Μαρτίου 2008
Για χρόνια το ΣτΕ σταματούσε σειρά έργων, λέγοντας ότι δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν αν δεν ενταχθούν σε ένα συνολικότερο σχεδιασμό, ένα χωροταξικό σχεδιασμό για τη χώρα. Τελικά ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κώστας Λαλιώτης ξεκίνησε μια διαδικασία που ολοκληρώθηκε επί Βάσως Παπανδρέου και οδήγησε στην εκπόνηση ενός Εθνικού Χωροταξικού που μετά από διαβούλευση και τροποποιήσεις έλαβε θετική γνωμοδότηση από το Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας (ΕΣΧ). Πολιτική ατολμία το οδήγησε στα συρτάρια του ΥΠΕΧΩΔΕ καθώς θα έπρεπε να είχε ψηφιστεί την περίοδο των εκλογών του 2004. Στη συνέχεια διορίζεται Υπουργός ο Γιώργος Σουφλιάς. Από τότε και έως τις 31 Ιουλίου 2007, το ΕΣΧ δεν ξανασυνεδριάζει, παρά το γεγονός ότι ο ισχύων νόμος 2742/99 ορίζει ότι πρέπει να συνεδριάζει τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο και παρά τις επανειλημμένες σχετικές επιστολές της Ελληνικής Εταιρείας και πολλών άλλων μελών. Το παλιό χωροταξικό αγνοείται. Ετοιμάζεται ένα νέο εθνικό και πολλά επιμέρους ειδικά χωροταξικά ερήμην του ανενεργού ΕΣΧ, αλλά, και πάλι σε παράβαση του ν. 2742/99, ερήμην των συναρμόδιων υπουργείων και φορέων.
Το ΕΣΧ θα συνεδριάσει ξανά στις 31 Ιουλίου 2007 για να ξεκινήσει τη γνωμοδότηση επί του νέου εθνικού χωροταξικού, θα περάσουν έξι θυελλώδεις συνεδριάσεις που εξαντλήθηκαν σε συζήτηση επί θεμελιωδών παραβιάσεων της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας για να φτάσουμε σε ένα ιστορικό γεγονός. Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας οι εκπρόσωποι των βιομηχάνων, βιοτεχνών και ξενοδόχων (ΣΕΒ, ΓΕΣΕΒΕ, ΞΕΕ), των εργαζομένων και συνεταιρισμών (ΓΕΣΕΕ, ΠΑΣΕΓΕΣ), των Μηχανικών (ΣΕΠΟΧ-χωροτακτών, ΣΑΔΑΣ-αρχιτεκτόνων, ΤΕΕ) και των δέκα οικολογικών οργανώσεων εθνικής εμβέλειας συνυπέγραψαν κοινό κείμενο δηλώνοντας στον Υπουργό ότι δεν δέχονται το κείμενο γνωμοδότησης, αλλά ζητάνε με βάση τις πολυσέλιδες παρατηρήσεις τους να αναμορφωθεί ουσιαστικά το Εθνικό Χωροταξικό.
Ο Γ. Σουφλιάς όμως αγνοεί το σχετικό έγγραφο και εμμένει να δηλώνει δημόσια ότι το ΕΣΧ γνωμοδότησε θετικά για το Εθνικό Χωροταξικό, συμπληρώνοντας ότι όποια αλλαγή και αν γίνει στο κείμενο δεν θα ξαναπεράσει για γνωμοδότηση από το ΕΣΧ (παραβιάζοντας για ακόμη μια φορά το νόμο 2742/99). Και η κοινή γνώμη που δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις λεπτομέρειες αυτής της τόσο περίπλοκης αλλά και τόσα καθοριστικής για τη χώρα υπόθεσης, δεν αντιδρά.
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι στο εθνικό χωροταξικό απουσιάζει ένα συνεκτικό όραμα για το μέλλον της Ελλάδας, ξεκάθαρες κατευθύνσεις και οποιοδήποτε χρονοδιάγραμμα. Είναι κενό ουσιαστικού περιεχομένου και δεν προσφέρει στην ανάπτυξη, αειφόρα ή μη. Προβλέπει όμως μεγάλα κατασκευαστικά έργα (οδικούς και σιδηροδρομικούς άξονες, νέα λιμάνια και διυλιστήρια, εκτροπή Αχελώου και πολλά άλλα), αλλά και θέτει το πλαίσιο για την έγκριση των ειδικών χωροταξικών σχεδίων και ιδιαίτερα του Χωροταξικού του Τουρισμού.
Από ότι φαίνεται υπάρχουν μεγάλα οικονομικά συμφέροντα από τις αραβικές χώρες, την Ισπανία, την Ελλάδα και την Κύπρο που θέλουν να κτίσουν υπερμεγέθη και αλλεπάλληλα χωριά παραθεριστικών κατοικιών, στην ελληνική ακτογραμμή και ιδιαίτερα στα νησιά. Μόνο στην Ίο που λίγο προτού ανακοινωθεί το χωροταξικό του Τουρισμού αγοράστηκε το 15% του νησιού, 15000 στέμματα, θα μπορέσουν να κτισθούν με βάση το χωροταξικό αυτό 13200 κατοικίες των 80 τ.μ. και χιλιάδες άλλα τετραγωνικά μέτρα ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων. Η μεγάλη απορία στο μυαλό όλων των κοινωνικών φορέων είναι ποιο θα είναι το όφελος για τα νησιά και την Ελλάδα από την υποβάθμιση των τοπίων, του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς περιοχών που ζουν από τον τουρισμό, και την έκρηξη της οικοδομικής δραστηριότητας σε περιοχές που δεν έχουν ανεργία. Τα συμπεράσματα δικά σας.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην τριμηνιαία έκδοση της Ελληνικής Εταιρείας «Περιβάλλον και Πολιτισμός», φύλλο 28 (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2007), σ. 8.