O ΣΟΡΟΣ, Ο ΝΤΕΛΟΡ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (Οκτώβριος 2007)
-
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΤΟΦΩΛΟΣ, Δημοσιογράφος
Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2007
Το περιβάλλον και η ενέργεια είναι οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους θα πρέπει να στηριχθεί στην παρούσα φάση η Ευρωπαϊκή Ένωση, για να επιτύχει μία πρώτη διαμόρφωση κοινής εξωτερικής πολιτικής. Είναι δύο πεδία δράσης αλληλοεπηρεαζόμενα και καθοριστικής σημασίας για το μέλλον του κόσμου, τα οποία μπορούν να ξαναβάλουν την Ευρώπη στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό παιγνίδι ως πρωταγωνίστρια δύναμη. Και αυτό θα πρέπει να το συνειδητοποιήσουν άμεσα οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ανάγκη πρώτον για το μέλλον της Ευρώπης και την ευημερία των λαών της και δεύτερον ως ανάγκη για την σταθερότητα του παγκόσμιου συστήματος.
Αυτή ήταν η πεμπτουσία (και το μήνυμα) του διαλόγου που ανέπτυξαν Πέμπτη και Παρασκευή κορυφαίες προσωπικότητες του πολιτικού και του οικονομικού χώρου, στο πλαίσιο της ετήσιας διάσκεψης που πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες, με προβληματισμούς και προτάσεις πάντα «για την πορεία και τις προοπτικές της Ευρώπης. Σε αυτή την κρίσιμη φάση ανακατάταξης που βρίσκεται το διεθνές σύστημα και με δεδομένο ότι η επιρροή των ΗΠΑ αποδυναμώνεται εξαιτίας της εξωτερικής πολιτικής του Μπούς, η ώρα της Ευρώπης ήρθε», υπογράμμισαν οι περισσότεροι ομιλητές. Και ήταν αρκετοί και εξαιρετικής φήμης μάλιστα. Ο Τζόρτζ Σόρος, ο Ζακ Ντελόρ, ο Ντανιέλ Κονπεντίντ, ο Ετιέν Νταβινιόν, πολλοί επικεφαλής ή εκπρόσωποι των τραπεζών και της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, ορισμένοι πρώην υπουργοί χωρών της Ε.Ε. που πήραν το λόγο, αλλά και αρκετοί ευρωβουλευτές.
Ουδείς αμφισβήτησε την ανάγκη διαμόρφωσης κοινής πολιτικής, τα ερωτήματα όμως περιεστράφησαν στον τρόπο, τα εργαλεία πολιτικής, τους μηχανισμούς των αποφάσεων. Πώς 27 κράτη με διαφορετικές αφετηρίες, διαδρομές και προτεραιότητες θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και θα βρουν τη γόνιμη κοινή συνισταμένη! Αυτή μεν είναι η γοητεία της νέας διευρυμένης Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, αλλά αυτό είναι και το πρόβλημα. Και θα πρέπει να το επιλύσουν όλοι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες, υπερπηδώντας τα στενά εθνικά τους όρια. Εάν αυτό δεν γίνει εφικτό, θα πρέπει να αναζητηθούν άλλες λύσεις, δήλωσαν ορισμένοι εκ των ομιλητών, επαναφέροντας στο προσκήνιο την άποψη για την Ευρώπη των δύο κύκλων. Διότι ασύμμετρες, πολιτικές ή εθνικές, σκοπιμότητες δεν μπορούν να φαλκιδεύουν το κοινό συμφέρον και την ευρωπαϊκή εξέλιξη.
Η πολιτική για το περιβάλλον και η πολιτική για την ενέργεια είναι δύο μείζονος σημασίας θέματα, από τα οποία μπορεί να ξεκινήσει η Ευρώπη. Και το κρίσιμο ζήτημα είναι η μεταξύ τους ισορροπία, καθώς η αλληλεπίδραση σήμερα είναι τεράστια και οι δύο τομείς επηρεάζουν και θα προσδιορίσουν τα κόστη και τη μορφή των επενδύσεων, ολόκληρη την οικονομική ανάπτυξη των ευρωπαϊκών χωρών στο μέλλον. Δεν μπορούμε να συνεχίζουμε για παράδειγμα να παράγουμε ηλεκτρική ενέργεια από το κάρβουνο, από τη στιγμή που σου τινάζει το περιβάλλον στον αέρα. Θα πρέπει να εφαρμοσθούν εναλλακτικές πηγές ενέργειας, να γίνουν νέες σημαντικές επενδύσεις, καινοτομίες, να συνδυασθούν οικονομικά συμφέροντα με καινούργιες ευκαιρίες αλλά και παραδοσιακές αξίες, θα πρέπει να αναδιανεμηθούν κολοσσιαίες δαπάνες. Ας σημειωθεί ότι το κόστος περιβαλλοντικής δαπάνης τα επόμενα χρόνια για τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης θα ξεπεράσει τα 500 δισ. ευρώ…
Όλα αυτά, ως πρόκληση, εξέλιξη και πολιτική, είναι φανερό ότι δεν μπορεί να τα διαχειρισθεί σήμερα το εθνικό κράτος από μόνο του. Κι ότι αφορούν συνολικά την Ευρώπη. Όπως επίσης είναι φανερό, ότι χρειάζεται ενιαία εξωτερική πολιτική και ξεχωριστός πρωταγωνιστικός ρόλος για την Ευρώπη συνολικά, επειδή έχει να διαπραγματευθεί για όλα αυτά με κολοσσιαίους ανταγωνιστές ή εταίρους, ανάλογα πως το βλέπει κανείς. Διότι το περιβάλλον και η ενέργεια δεν είναι ζητήματα μόνο της Ευρώπης.
Είναι παγκόσμια πολύ κρίσιμα θέματα και έχεις απέναντί σου την Αμερική, την Κίνα, την Ινδία, τη Ρωσία. Στις σχέσεις με τις ΗΠΑ αναζητείται και πρέπει να βρεθεί μετά τις προεδρικές εκλογές μία καινούργια ισορροπία, όπως επίσης και στις σχέσεις με τη Ρωσία που σκληραίνει την ενεργειακή της στάση. Η Ευρώπη θα πρέπει να κινηθεί ενιαία, ως μεγάλη δύναμη, και να βρει τα πολιτικά ρεφλέξ απέναντι σε τέτοιου μεγέθους «αντιπάλους», διαμορφώνοντας όρους μέσα στη νέα αυτή πραγματικότητα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ» στις 14 Οκτωβρίου 2007, σ. 2.