ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ή ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ; (Σεπτέμβριος 2007)

Οι πιο πολιτισμένες χώρες του κόσμου θέτουν το περιβάλλον στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας μαζί με την οικο­νομία, την απασχόληση κ.λπ. Στην Ελλά­δα, 22η πλουσιότερη χώρα του πλανήτη, η μέριμνα για το περιβάλλον απουσιάζει α­πό τις μεταρρυθμίσεις, τις προτάσεις εκ­συγχρονισμού, τις προεκλογικές υποσχέ­σεις, τη θεματολογία των «ντιμπέιτ». Ούτε οι ευρωπαϊκές υποχρεώσεις ούτε η ορατή    απειλή αλλαγής του κλίματος μοι­άζουν ικανές να ανατρέψουν τις πολιτικές προτεραιότητες. Ίσως ο φετινός πύρινος εφιάλτης συμβά­λλει προς αυτήν την κατεύθυνση.

Η υπερβολική διοχέτευση πό­ρων στην ιδιωτική κατανάλωση συν­δέεται άρρηκτα με την αντίστοιχη αφαίρε­σή τους από κατ’ εξοχήν δημόσια αγαθά, όπως το περιβάλλον. Ο άφθονος πλούτος που εμφανίστηκε στην Ελλάδα, τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, μετατράπηκε σε πο­λυτελείς κατοικίες, ρούχα, έπιπλα, συ­σκευές, αυτοκίνητα ή νυχτερινές εξόδους, ξεπερνώντας τα αντίστοιχα καταναλωτικά επίπεδα πλουσιότερων χωρών. Οι προσδοκίες χιλιάδων μικρομεσαίων νοικοκυ­ριών να αποκτήσουν παράκτιο ή ορεινό ε­ξοχικό ή να κατοικήσουν σε μεζονέτα είναι ενδεικτικές. Αντίθετα, οι επενδύσεις σε δημόσια αγαθά, όπως η παιδεία, η ποι­ότητα του περιβάλλοντος, η πρόληψη φυ­σικών καταστροφών καρκινοβατούν. Αποτέλεσμα: συσσώρευση ιδιωτικής ευ­μάρειας και δημόσιας μιζέριας…      

Μια σημαντική διάσταση της σύγχρο­νης κοινωνικής πολιτικής, όπου, μέσω κατάλληλης φορολογίας, αναδιανέμονται πόροι από υπερβολικές καταναλωτικές δραστηριότητες προς δημόσια αγαθά, ό­πως τα περιβαλλοντικά, απουσιάζει, οδηγώντας σε ένα σοβαρό έλλειμμα που απει­λεί με ιδιαίτερα αρνητικές καταστάσεις στο μέλλον. Χωρίς να επιδοθεί κανείς σε κινδυνολογία, μπορεί με αρκετή αξιοπι­στία να προβλέψει αύξηση των κινδύνων από πλημμύρες, πυρκαγιές, διάβρωση του εδάφους, καύσωνες, άνοδο της θαλάσσιας στάθμης, ερημοποίηση, εξάντληση επιφανειακών και υπόγειων υδατικών πόρων, τοξική ρύπανση του αέρα, του νερού και των τροφικών αλυσίδων, απώλεια βιοποικιλότητας και τοπίου, μεγάλη περιβαλλοντική και κοινωνική υποβάθμιση ολόκλη­ρων πόλεων ή συνοικιών. Κανείς δεν μπο­ρεί πια να πει: «Ήταν απρόβλεπτες οι α­κραίες συνθήκες». Τις περιμένουμε και ο­φείλουμε να τις αντιμετωπίσουμε.

Πολιτική απάντηση στο πρόβλημα μπορεί να δοθεί από μια συνολική αλλαγή κυβερνητικής πολιτικής, που θα υλοποιη­θεί κυρίως από τον αρμόδιο φορέα. Με την απορρόφηση όμως του παλιού ΥΧΟΠ πριν από 20 χρόνια, το περιβάλλον ασφυ­κτιά στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Κυριάρχησε η εσφαλμένη νοοτροπία ότι, επειδή η χώρα πρέπει να αναπτυχθεί, δεν είναι δυνατόν άλλα να κάνει το Υπουργείο Δημόσιων Έργων και άλλα να λέει το Υπουργείο Πε­ριβάλλοντος. Επομένως, έπρεπε να υπο­ταχθεί η πολιτική για το περιβάλλον στην πολιτική για τις υποδομές. Η πεποίθηση αυτή αποδείχτηκε οικτρή πλάνη, αφού η δικαστική εξουσία του Συμβουλίου της Επικρατείας έσπευσε να καλύψει το κενό πολιτικής που δημιουργήθηκε απερίσκε­πτα: Έφερε σοβαρά προσκόμματα στα έρ­γα, καθυστερώντας -άλλοτε δικαιολογη­μένα και άλλοτε αδικαιολόγητα- την ανά­πτυξη.

Χρειάζεται λοιπόν ηγεσία που θα προ­ωθήσει περιβαλλοντική πολιτική. Απαιτούνται ενεργός συμμετοχή στο Ευ­ρωπαϊκό Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλ­λοντος, πραγματική προσαρμογή της ελ­ληνικής στην ευρωπαϊκή πολιτική, εκπό­νηση προτάσεων για τα ειδικά προβλήμα­τα, καθώς και περιβαλλοντικός εκσυγχρο­νισμός της χώρας ανάλογος με τις υψηλές οικονομικές της δυνατότητες. Μετά το φε­τινό περιβαλλοντικό ολοκαύτωμα, το αίτη­μα είναι υπερώριμο: οι κάλπες πρέπει να αποδοκιμάσουν την αδιαφορία και την πρόσφατη απραξία. Ας υποστηριχθούν μόνον εκείνα τα κόμματα ή οι υποψήφιοι που εξασφαλίζουν συγκεκριμένη προώ­θηση περιβαλλοντικών ζητημάτων. Ας ψη­φιστούν μόνον όσοι δεσμεύονται:

• να σεβαστούν τις υποχρεώσεις της χώ­ρας για μείωση εκπομπών αερίων θερμο­κηπίου,

• να ενεργοποιήσουν φιλόδοξα προγράμ­ματα εξοικονόμησης ενέργειας,

• να προωθήσουν τη ραγδαία ανάπτυξη αιολικών πάρκων,

• να σταματήσουν τους νέους ιδιωτικούς λιγνιτικούς σταθμούς,

• να επιταχύνουν τη συμμόρφωση της χώ­ρας με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2000/60 για τα νερά,

• να μειώσουν τη σπάταλη άρδευση γε­ωργικών εκτάσεων,

• να οργανώσουν πλήρη δίκτυα μετρήσε­ων και παρακολούθησης των υδατικών πόρων,

• να ελέγξουν την τοξικότητα των αγροτι­κών προϊόντων,

• να αντιμετωπίσουν τα οξυμένα προβλή­ματα ποιότητας ζωής στις πόλεις, ιδιαίτε­ρα των φτωχών στρωμάτων και των μετανα­στών,

• να περιορίσουν δραστικά την ασυδοσία του Ι.Χ. στις πόλεις,

• να αναπτύξουν μέσα συγκοινωνίας, κυ­ρίως σταθερής τροχιάς,

• να δημιουργήσουν πεζόδρομους και πο­δηλατοδρόμους,

• να προωθήσουν εντατικά την ανακύ­κλωση απορριμμάτων με διαλογή στην πη­γή, καθώς και την ενημέρωση των πολι­τών,

• να εξασφαλίσουν τη σωτηρία δασών, α­κτών, υγροτόπων από δόμηση, τη διάνοιξη δρόμων, τις παράκτιες κατασκευές κ.λπ.

• να αναβαθμίσουν τη Δασική Υπηρεσία,

• να κάνουν πράξη την πρόληψη φυσικών καταστροφών.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» στις 3 Σεπτεμβρίου 2007, σ. 10.

Facebook

0

Twitter

Linkedin

email

Print