Ο ΑΝΟΜΟΛΟΓΗΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ (Ιούλιος 2006)

Ο πρωθυπουργός της χώρας, θέλοντας αγωνιωδώς να μεταβάλει την πολιτική α­τζέντα και να ξεφύγει από την εκρηκτικά πνι­γηρή υπόθεση των υποκλοπών, προώθη­σε εσπευσμένα μια συνταγματική αναθεώ­ρηση που όχι μόνον δεν απαντάει στα πραγ­ματικά προβλήματα του τόπου αλλά συμ­βάλλει έντονα στην απαξίωση του κύρους του ίδιου του Συντάγματος. Κι αυτό συμβαίνει διότι πριν περάσουν πέντε χρόνια, προ­τείνεται η αναθεώρηση αναθεωρημένων, το 2001, διατάξεων. Το Σύνταγμα καταλήγει να τροποποιείται πιο συχνά και από ένα κοινό νόμο. ΄Ετσι ο αυστηρός χαρακτήρας του, η αυθεντία του, θεμελιώδης εγγύηση του δημοκρατικού πολιτεύματος και των συνταγματικών ελευθεριών, υποσκάπτο­νται.

Πάντως, αντί, όπως θα περίμενε κανείς, να τεθούν προς αναθεώρηση εκείνες οι διατάξεις που, από ατολμία (;), δεν τέθηκαν το 2001, όπως για παράδειγμα η προκήρυξη δημοψηφισμάτων απευθείας από το λαό για συγκεκριμένα νομοσχέδια ή προτάσεις νόμου, η ρύθμιση των σχέσεων Κράτους -Εκκλησίας, η κυβέρνηση άνοιξε το θέμα του επαναπροσδιορισμού των ορίων των δασικών εκτάσεων, δηλαδή του αποχαρα­κτηρισμού τους, και της ένταξής τους στο σχέδιο πόλης. Βαφτίζεται μάλιστα «διορ­θωτική παρέμβαση για την αποτελεσματική προστασία των δασών και την εξασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης»(!) και ρεαλισμός, αφού δήθεν τα ισχύοντα κριτήρια αγνοούν την πραγματική κατάσταση.

Οι πολίτες της χώρας όμως γνωρίζουμε άριστα ότι «διορθωτική» παρέμβαση ση­μαίνει οικοπεδοποίηση εκατομμυρίων στρεμμάτων δασικών εκτάσεων που απέβαλαν, με τη συνέργεια της εκτελεστικής εξουσίας, το δασικό τους χαρακτήρα μέχρι το 1975. Γνωρίζουμε άριστα ότι η αυθαιρεσία και η καταπάτηση δεν ευνοούνται, όπως υποκριτικά εννοούν κυβερνητικά στελέχη, από τα ισχύοντα κριτήρια για τις δασικές εκτάσεις, αλλά διότι η πολιτική εξουσία εκ­κολάπτει σταθερά, τα τελευταία σαράντα χρόνια, την αντίληψη ότι η παρανομία στον τομέα αυτό δικαιώνεται.

Αυτό συμβαίνει διότι, με την ανοχή των διοικητικών οργάνων, δημιουργούνται de facto καταστάσεις στον πολεοδομικό-χω­ροταξικό τομέα. Οι αυθαίρετες κατασκευές και οι καταπατήσεις δασικών εκτάσεων, που εντείνονται ιδιαίτερα σε προεκλογικές περιόδους, νομιμοποιούνται υπό την οπτι­κή μιας κοινωνικοπολιτικής επιχειρηματολογίας για την προστασία των λαϊκών στρω­μάτων στο πρόβλημα της κατοικίας, πρακτι­κή η οποία εξυπηρετεί την «πολεοδομική κερδοσκοπία» και τις πελατειακές σχέσεις της εκάστοτε κυβερνητικής εξουσίας. Ήδη από το 1977 με το νόμο 720 «περί εξαιρέσεως από της κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κατασκευών…» επιβραβεύτηκαν οι αυθαίρετες κατασκευές και οι καταπατητές δημοσίων δασικών εκτάσεων.

Στόχος της αναθεώρησης του άρθρου 24 του Συντάγματος είναι να συνδεθούν οι δασικές εκτάσεις με το χωροταξικό και πολεο­δομικό σχεδιασμό και η αλλαγή του προο­ρισμού των δασών να υπαγορεύεται από λόγους δημόσιων οικονομικών. Όμως, μό­νον τριτοκοσμικές χώρες -και αυτές όχι πια- ξεπουλάνε το δασικό τους πλούτο για να εισρεύσουν χρήματα στα δημόσια τα­μεία και να ικανοποιήσουν τις πελατειακές τους σχέσεις.

Σημαντικό εμπόδιο στις επιλογές της εκτελεστικής εξουσίας σε σχέση με το περι­βάλλον θέτει το Συμβούλιο της Επικρατείας με την «ενοχλητική» και ανεπιθύμητη φιλοπεριβαλλοντική νομολογία του. Στην παράκαμψη αυτού αποβλέπει η ίδρυση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Χωρίς τη σθεναρή στάση του συγκεκρι­μένου δικαστηρίου η περιβαλλοντική κατά­σταση της χώρας μας θα ήταν σήμερα εξαι­ρετικά χειρότερη από την αυθαιρεσία των κυβερνητικών επιλογών. Το γεγονός ότι κάποιες φορές υπερέβη την εξουσία του δεν δίνει άλλοθι για την άλωσή του, καθώς μπορεί να επανορθώσει με νεότερες αποφάσεις του.

Στην πρόταση του πρωθυπουργού, η κρίση για την αντισυνταγματικότητα ενός νό­μου, θεμελιώδες πολιτειακό ζήτημα -η ο­ποία από το 1897 είναι στη χώρα μας διά­χυτη- μεταφέρεται από το φυσικό δικαστή σε ειδικό συνταγματικό δικαστήριο, το ο­ποίο θα αποφασίζει κυριαρχικά και αμετά­κλητα για το κύρος του νόμου. Η προτεινόμενη ίδρυση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, παρότι παρουσιάζεται ως η εξαγγελία της Αθηνάς στις Ευμενίδες του Αισχύλου: «θεσμόν τον εις άπαντα χρόνο», εντούτοις έχει ως ανομολόγητο στόχο να α­παλλάξει την κυβερνητική πλειοψηφία από τους ανεπιθύμητους ελέγχους συνταγματικότητας των νόμων και να εξουδετερώσει τις αντιστάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η ευθεία επίθεση κατά του δικαστηρίου αυτού από τον ίδιο τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ.

Η κυβέρνηση αντί να αναθεωρήσει το άρ­θρο 24, ας προωθήσει επιτέλους τη σύ­νταξη του δασολογίου και την αειφορική διαχείριση του δασικού οικοσυστήματος, και αντί να ιδρύσει Συνταγματικό Δικαστή­ριο ας προχωρήσει στην αναθεώρηση του τρόπου επιλογής της ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων από ένα ευρύ όργανο που θα εγγυάται την αυτονομία της απέναντι στην πολιτική, οικονομική ή θρησκευτική εξου­σία.

 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» στις 15 Ιουλίου 2006, σ. 18.