ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΥΡΚΑΪΕΣ (Αύγουστος 2007)
-
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΡΕΜΛΗΣ, Προϊστάμενος της Νομικής Υπηρεσίας
Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2007
Η επόμενη ημέρα των σαρωτικών πυρκαϊών θα βρει τη χώρα σε κατάσταση εθνικού πένθους. Η έκταση των ζημιών είναι πρωτοφανής στα ελληνικά και ευρωπαϊκά χρονικά, πράγμα που οφείλεται στις πολλές ταυτόχρονες εστίες και στην εμβέλειά τους. Πρόκειται για βιβλικού τύπου καταστροφή μπροστά στην οποία τα οποιαδήποτε ευφάνταστα σενάρια θεωριών συνωμοσίας ωχριούν. Το κυρίαρχο αίτημα είναι να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι ηθικοί αυτουργοί -θα βρεθούν άραγε;- και προφανώς οι αυτουργοί και να αποκατασταθούν πλήρως οι ζημιές.
Οι συνέπειες της καταστροφής είναι επιγραμματικά οι εξής:
i) Εμφάνιση φαινομένου πυρόπληκτων προσφύγων που θα μετακινηθούν κατά πάσα πιθανότητα στο ήδη ασφυκτιόν Λεκανοπέδιο με τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες.
ii) Τεράστιες περιουσιακές ζημιές σε ακίνητα και κινητά.
iii) Ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή με ιδιαίτερες, μεταξύ άλλων, συνέπειες στο κλίμα.
iv) Καταστροφή πολιτισμικών μνημείων και αγαθών.
v) Συνέπειες στην εθνική οικονομία, στον τουρισμό και στη γεωργία.
Οι άμεσες ενέργειες που επιβάλλεται να γίνουν είναι οι εξής:
1) Πλήρης αποτίμηση των ζημιών που πρέπει να γίνει σε πρώτο στάδιο τομεακά και στη συνέχεια συνολικά και καταβολή των σχετικών αποζημιώσεων.
Συγκεκριμένα θα πρέπει να αποτιμηθεί η ψυχική οδύνη από την απώλεια ανθρώπινων ζωών, οι ηθικές βλάβες και οι υλικές ζημιές. Οι τελευταίες πρέπει να εξειδικευθούν. Άλλες οι ζημιές σε κτίσματα, άλλες σε πολιτιστικά μνημεία, άλλες στη γεωργία και στην κτηνοτροφία και άλλες οι περιβαλλοντικές ζημιές. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις τελευταίες, θα πρέπει να αποτιμηθούν οι ζημιές στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Νatura 2000, όπου ο κίνδυνος οριστικής εξαφάνισης ορισμένων σπανίων ειδών είναι προφανής.
2) Σύνταξη στρατηγική σχεδίου αποκατάστασης των ζημιών και του περιβάλλοντος και βιώσιμης ανασυγκρότησης των πυρόπληκτων περιοχών.
3) Υποβολή δέσμης αιτημάτων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για οικονομική αρωγή και για προσαρμογή των δυνατοτήτων απορρόφησης κονδυλίων από τα Διαρθρωτικά και άλλα Ταμεία.
4) Υποβολή αιτήματος σύμφωνα με το άρθρο 100 παρ. 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα που προβλέπει κοινοτική χρηματοδότηση σε περίπτωση φυσικών καταστροφών με πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο που αποφασίζει με ειδική πλειοψηφία κατόπιν αιτήματος του κράτους-μέλους. Πρόκειται για ad hoc χρηματοδότηση πέραν αυτής που μπορεί να χορηγήσει το Ταμείο Αλληλεγγύης.
5) Υποβολή πρότασης για τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Μονάδας Άμεσης Επέμβασης σε θέματα πολιτικής προστασίας κατά το πρότυπο του ευρωπαϊκού στρατού. Θα χρηματοδοτείται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό και θα έχει στόλο αεροπλάνων, ελικοπτέρων, πλοίων και άλλων οχημάτων και ίδιες αερομεταφερόμενες δυνάμεις αλλά και δορυφορικό συστήματα πυρανίχνευσης πανευρωπαϊκής εμβέλειας. Η πρόταση μπορεί να κατατεθεί στο πλαίσιο της επικείμενης Διακυβερνητικής Διάσκεψης για την τροποποίηση των Συνθηκών.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα προαναφερόμενα, προτείνονται τα εξής:
α) Υποβολή αιτήματος στο Ταμείο Αλληλεγγύης που χρηματοδοτεί αποκατάσταση καταστροφών, το ύψος του οποίου θα καθοριστεί μετά την αποτίμηση των ζημιών.
β) Υποβολή αιτήματος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αναθεώρηση των τομεακών Επιχειρήσεων Προγραμμάτων και των ΠΕΠ του Γ΄ ΚΠΣ, ώστε να διατεθούν με εσωτερικές μετακινήσεις κονδυλίων ποσά για την αποκατάσταση των ζημιών και παράλληλα να μειωθούν οι κίνδυνοι απώλειας κονδυλίων λόγω ν+2 και μικρής απορροφητικότητας. Προσαρμογή των Επιχειρησιακών και των ΠΕΠ του ΕΣΠΑ (Δ’ ΚΠΣ) στα νέα δεδομένα.
γ) Να ζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος να συμβάλλει στην καταγραφή των περιβαλλοντικών ζημιών, ειδικά στις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 και να αξιολογήσει την κατάσταση του περιβάλλοντος, όπως έχει διαμορφωθεί.
δ) Να προκηρυχτεί με κοινοτικούς πόρους διαγωνισμός από το ΥΠΕΧΩΔΕ για μελέτη αποκατάστασης των ζημιών στις προαναφερόμενες περιοχές και αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών μέσων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του χρηματοδοτικού μέσου για το περιβάλλον LIFE+.
ε) Να απαγορευθεί το κυνήγι στις ευρύτερες περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαϊές.
στ) Να ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει καθεστώς κρατικών ενισχύσεων προς πυρόπληκτες επιχειρήσεις.
ζ) Να διερευνηθούν δυνατότητες παρεκκλίσεων που επιτρέπονται από το κοινοτικό δίκαιο υπέρ των πυρόπληκτων περιοχών και επιχειρήσεων/προσώπων (λ.χ., μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ, φορολογικές απαλλαγές και άλλα κίνητρα) και
η) Να υποβληθεί αίτημα προς το Εurogroup και το Εcο/Fin για προσωρινή χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 31 Αυγούστου 2007, σ. Α9.