ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ (Ιανουάριος 2007)
-
GORAN PERSSON, Πρώην Πρωθυπουργός της Σουηδίας
Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 2007
Στο σύντομο αυτό κείμενο αποτυπώνεται σε γενικές γραμμές η νεωτερική αντίληψη για το κοινωνικό κράτος δικαίου που προωθείται από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 στη Σουηδία και σε άλλα σκανδιναβικά κράτη. Η αντίληψη αυτή αποβλέπει στη μετεξέλιξή του σε «οικολογικό κοινωνικό κράτος δικαίου» και στη διαμόρφωση ουσιαστικά ενός νέου μοντέλου διακυβέρνησης με ενσωματωμένη την περιβαλλοντική παράμετρο. Εύλογα αναμένεται να επηρεάσει τις σχετικές συζητήσεις τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και σε κράτη-μέλη της και να προσδιορίσει τις εξελίξεις στον αναπροσδιορισμό του «ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου».
Κύριες και κύριοι, το κοινωνικό μοντέλο συμβάλλει, κατά μεγάλο μέρος, στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης κοινωνίας, αλλά η σύγχρονη κοινωνία χαρακτηρίζεται επίσης από τις επιλογές που γίνονται. Οι δημόσιες επενδύσεις στον τομέα της παιδικής μέριμνας και στις προσχολικές υποδομές δεν βοηθούν σε τίποτε απολύτως, αν δεν υπάρχει στο μέλλον καθαρό οξυγόνο για να αναπνεύσουν τα παιδιά μας. Όταν έγινα Πρωθυπουργός το 1996, θέσαμε ως στόχο στις προγραμματικές μας δηλώσεις την προώθηση ενός Πράσινου Κοινωνικού Κράτους. Πριν από 12 χρόνια κανένας σχεδόν δεν συζητούσε τους κινδύνους που αντιπροσώπευε για το περιβάλλον η υπερθέρμανση του πλανήτη που είχε ξεκινήσει. Σήμερα οι κλιματικές αλλαγές αποτελούν ίσως την μεγαλύτερη απειλή για τη ζωή μας. Για μένα το θέμα του περιβάλλοντος είναι πρώτα απ’ όλα θέμα ηθικό. Κοινή μας αποστολή είναι να προστατέψουμε τον πλανήτη και να τον αφήσουμε σε καλύτερη κατάσταση από αυτή που τον κληρονομήσαμε. Τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας θα μας θεωρήσουν υπεύθυνους γι’ αυτό.
Στη Σουηδία, η πρώην Σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση είχε θέσει ως στόχο να αποδεσμευτεί η χώρα μας από την ανάγκη για πετρέλαιο έως το 2020. Αυτό αποτελεί μια φιλόδοξη πρόκληση, ειδικότερα στον τομέα των μεταφορών, είναι πάντως κάτι εφικτό. Η μελλοντική στρατηγική για την ενέργεια πρέπει να βασίζεται σε καθαρές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα βιολογικά καύσιμα –η αξιοποίηση της σοδιάς που σου αποφέρουν τα κτήματα και τα δάση σου αποτελεί σημαντικό τμήμα της λύσης στο ενεργειακό πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η περιοχής μας στο μέλλον.
Σήμερα βλέπουμε πολλούς δήμους της Σουηδίας να επενδύουν σε εργοστάσια βιοαερίου, προκειμένου να ενισχύσουν το δημόσιο σύστημα μεταφορών με καύσιμα και ενέργεια. Βλέπουμε αγρότες που πωλούν τη σοδιά τους για τη δημιουργία καυσίμων αντί τροφίμων. Αυτή είναι η κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει μια χώρα πλούσια σε αγρούς και δάση. Αλλά υπάρχει και άλλος ένας τομέας καθαρών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες τόσο στη Σουηδία όσο και στην Ελλάδα: αναφέρομαι στην αιολική ενέργεια. Επιτρέψτε μου να δώσω μια ιστορική προοπτική στο θέμα. Το 1850 –πριν δηλαδή από ενάμιση αιώνα– υπήρχαν περίπου 500.000 ανεμόμυλοι στην Ευρώπη. Σήμερα ο ίδιος αριθμός υπερσύγχρονων σταθμών παραγωγής αιολικής ενέργειας θα επέτρεπε παραγωγή αντίστοιχη με την ετήσια συνολική ζήτηση ενέργειας στην Ευρώπη. Ίσως να μην φτάσουμε μέχρι εκεί, αλλά φαίνεται ότι υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες στην αιολική ενέργεια. Είμαι χαρούμενος που βλέπω την Ελλάδα να επενδύει σε αυτή την μορφή ως λύση για τις μελλοντικές ενεργειακές της ανάγκες, -αυτή είναι η σωστή κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί.
Κύριες και κύριοι, οι επενδύσεις που έγιναν στη Σουηδία κατά τα δέκα τελευταία χρόνια σε λύσεις φιλικές προς το περιβάλλον τώρα αρχίζουν να αποφέρουν καρπούς. Βρισκόμαστε στο μεταίχμιο μιας σημαντικής εξέλιξης. Μια από τις πολλές επιχειρήσεις στη Σουηδία που αποτελούν επιτυχημένο παράδειγμα αξιοποίησης τέτοιων μορφών ενέργειας είναι η εταιρεία «Deltawind». Πρόκειται για μια εταιρεία που το 2006 έλαβε μια παραγγελία από την Κίνα για κατασκευή εγκαταστάσεων αιολικής ενέργειας ύψους 30 εκ. περίπου ευρώ. Σήμερα αυτή η εταιρεία ευημερεί, προσφέρει προστιθέμενη αξία στις παγκόσμιες προσπάθειες που γίνονται για την ανατροπή των κλιματικών αλλαγών, δημιουργεί θέσεις εργασίας και εισοδήματα. Νέες φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες, επενδύσεις, ανάπτυξη, θέσεις εργασίας –όλα αυτά είναι τμήμα μια σύγχρονης κοινωνίας και ενός σύγχρονου τρόπου σκέψης.
Αλλά δεν προσφέρονται δωρεάν! Η εμπειρία μου λέει, ότι η αγορά δεν επιλύει από μόνη της αυτό το πρόβλημα. Απαιτείται μια πολιτική ηγεσία –που επιθυμεί να χρησιμοποιεί συγχρόνως ως εργαλεία τη φορολογία και τις επιδοτήσεις – ώστε να αλλάξει τη νοοτροπία των επιχειρήσεων και του κόσμου. Απαιτούνται δημόσιες επενδύσεις και νομοθεσία. Απαιτούνται ανεξάρτητες αρχές που θα ελέγχουν ότι οι στόχοι των επενδύσεων και της νομοθεσίας υλοποιούνται. Ελπίζω, η Σουηδία με την νέα κυβέρνησή της να συνεχίσει να επενδύει σε φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις. Ο τομέας αυτός είναι ήδη ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους εξαγωγικούς τομείς.
Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από την ομιλία του πρώην Πρωθυπουργού της Σουηδίας Goran Persson στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο ΟΠΕΚ στις 30 Ιανουαρίου 2007 στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη με θέμα «Το σουηδικό μοντέλο. Οκτώ χρόνια κυβερνητικής εμπειρίας για τη διαμόρφωση μιας σύγχρονης κοινωνίας».